INieiiffs en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
M
:nd
EEFTUD
KLIUR-
KIISTEL-
1877.
BINNENLAND.
.BUITENLAND.
n
ll
ar de
Kerk.
ER.
TjBuUenlandsëinóïeraicht.
Zondag 7 Januari.
hap
ïg
c
J
Xh« stedelyk Museum werd in het afgeloopen jaar
door 1170 personen bezocht, waarvan 861 tegen den
gewonen toegangsprijs van 15 cis en 300 op de
enkele hiertoe opengestelde dagen, van den vermin
derden entrée a 10 ets gebruik maakten. Wel spre
ken die cijfers van vermeerderde belangstelling bij
het publiek in deze nog jeugdige instelling, vergele
ken met die van 1875, toen het geheels getal beaoakem
866 bedroeg, waarvan 752 h 25 en 114 A 10 cents.
f
1*1
tl.
I
)E
HTB
i°. 48.
in:
k niet
d, dat
>n aan
sr vele
ivoren,
ANTI
pakje
ïooftt-
Vatten
d on-
Az.,
Delft.
Cents
bij:
e DÉ-
Mr. J.
,West-
i zjjnen
van de
RHU-
taande
idereen
te vol-
jn, hoe
hetzjj
koude
envon-
n van
noeten
Bij herhaling ia aaagetoond, dat er slechts ééa
afdoend middel ia om de school te beschermen tegen
misplaatste zuinigheid van gemeentebesturrn en dat
middel ia een vaat deel der uitgaven van het lager
onderw ijl ten laste van het Ryk te brengen. Zoo
wilde het de heer Moenszoo wilde het ook de
inspeotennvergadering, die iu het begin van 1876
bijeengeroepen werd om den Minister van consideratie
en advies te dieuen.
Maar de Minister heeft dien raad niet wil opvol
gen; zijn wetsontwerp handhaaft ook in dit opzicht
in hoofdzaak de status quo; het bekende artikel 36.
practijk geheel onvoldoende is gebleken,
kleine wijziging ook weder in de nieuwe
snte een
■ring na
de eerste openbare ar-
GOUDA, 6 Januari 1877.
De tooneelvoorstelling door de vereeuiging Het
Nederlaadtck Toooeel, eerst bepaald op Maandag
15 Januari a. st., zal naar wy vernemen thans plaats
hebben op Dondtsdag 18 Jahdabi a. st. De
iuteekenlysten, die heden gesloten zonden wordeu,
zullen dientengevolge nog een paar dagen ter tee-
keuing geopend blijven in de verschillende sociëteiten.
Meldden wy reeds vroeger dat Mevrouw Kleine de
hoofdrol zal vervulleu, wy vernemen nog nader dat
tot de voorstelling o. a. ook zal medewerken de heer
Veltman, een acteur, wieua verdienstelijk spel hier
vroeger zeer gewaardeerd werd en die in geruimen
tijd in onze gemeente niet Optrad.
Buiten inteekeniug wordt da toegangsprijs verhoogd.
VERGADERING vak din GEMEENTERAAD.
Dinsdag den 9 Januari 1877, des namiddags ten
1 ure, ten einde te behandelen
Het verzoek van eenige bedienden in de Bank van
leening om verhooging van bezoldiging.
Te benoemen
een hulponderwijzer aan
menaehool.
Naar ons ter oore is gekomen, zun tot 1 Jan. 1877
bij het bestuur 224 aanvragen ingekomen, om dieren
in het Ned. Rundveestamboek op te nemen. Daarvan
rijn slechts 139 koeien en 29 stieren van zuiver
inlaudsch ras kunnen aangenomen worden, benevens
1 stier en 5 koeien van gekruist ras, te zamen 174
stuks. Er zyn dus 50 stuks afgekeurd. Behalve
enkele nommers, die verkocht zijn, bestaat er een
deugdelijke kern ter langzame en zekere verbetering
van het inlandsch rundveeras.
De inschrijvers leggen zich ernstig op de verbetering
toe, wetende dat verbetering van het inlandsche vee
door uitgezóchte keuze van inlandsche fokdieren, te
verkiezen is boven de kostbare invoering en akklima-
tatie van vreemde rassen. Daarvan getuigt, naar wy
vernomen hebben, het kalverboek, waarin bet aantal
door ingeschreven stieren besprongen ingeschreven
koeien ter wereld gebrachte kalveren 85 stuks be
draagt. Dat aantal zal nog toenemen. (Landt. Ct.)
De Vereeuiging voor Volksgezondheid te Rotterdam
heeft aan den gemeenteraad een adres ingediend,
waarin een breed gemotiveerd verzoek voorkomt om
maatregelen tegen het gebruik van voor de gezondheid
schadelijk vleesch. Haar slotsom is de noodzakelijk
heid eener verbeterde vleeschkenring, zoonli' die in
Milaan, Genua en Pest plaats heeft, verkregen door
verbod van allen invoer van versch geslacht vleesch,
verplicht slachten in het algemeen abattoir en aan-
stelling van wetenschappelijk gevormde keurmeesters.
Onder Alphen is een poging tot moord gepleegd
door een man op zijne vrouw, van wie hij gescheiden
leefde. De dader, die zijn slachtoffer verschillende
verwondingen met een mes aan de pols en de hand
heeft toegebrachi, is in verzekerde bewaring genomen.
De verwonde verkeert niet buiten levensgevaar.
Het Forf. zegt over het ontwerp op het Lager
Onderwijs o. a. het volgende
gen; zijn wetsontwerp handhaaft ook in dit opzicht
dat in de
is met een
wet opgenomen. Alleen dan zal een
toelage kunnen krijgen, als het aan de
nauwkenrig onderzoek gebleken is, dat er ondanks de
schoolgeldbtffi.ig tot een billijk bedrag toch nog
een te zware druk wordt gelegd op de belasting
schuldigen dier germente. Hoeveel waarborg vooral
onder conservatieve Ministers in een dergelijke wets
bepaling gelegen is heeft de ondervinding geleerd
Mr. P. T. Ht. geeft in het „Staatkundig Jaarboekje*
de volgende mededeelingen: „In 1878 is in onze
provincie aan 9 examinatoren 587.15 betaald, om
niemand te examineeren. Elke leerling, die met goed
gevolg de hoogere burgerschool in de laatste 8 jaren
verliet, kost gemiddeld aan den Staat ƒ125.87 en
elk examinator genoot gemiddeld, om dat resultaat te
verkrijgen, 211.695. Noord-Brabant en Ztiid-Hol-
land staan in dit opzicht in zonderlinge verhouding.
In eerstgenoemde provincie kost ieder toegelaten can-
didaat 425.70s, in Zuid Holland ƒ81.68. En toch
genoot in Noord-Brabant ieder examinator gemiddeld
ƒ98.25, in Znid-Holland ƒ326.64. Het aantal toe
gelaten candidaten was dus in Zuid-Holland veel groo-
ter. In deze provincie bedraagt het cijfer gemiddeld
per jaar 46s/s tegenover 2 in gene. In het geheele
Rijk was, over 3 jaren berekend, voor elk paar oan-
didaten èèn examinator noodig, die ƒ211.695 genoot.
Het verleenen der akte van bevoegdheid tot het geven
van lager onderwijs kostte den Staat in 1875 iets
meer dan 2, terwijl ieder, die in dit jaar, zonder
eenige bevoegdheid te hebben verkregen, na welge
slaagd examen de hoogere burgerschool verliet, eene
uitgave vordert van 11
Voor eenige dagen ontleenden wy aan de
Ct. een bericht, dat de Compagnie des Bassins HouiHeru
te Brussel hare rechten en verplichtingen Ier zake van
den spoorweg RotterdamMunster had overgedragen
stelsel waarbij het houden van kroegen bij concessie
aan een maatschappy werd vergund. Chamberlain
kwam vooral heftig op tegen de critiek van Lowe,
die zich tegen beperking van den "Verkoop van spiri
tualiën had verklaard. De raad van Birmingham
keurde met 84 van de 44 stemmen Chamberlain’s
plannen goed.
„Op ons heeft de lezing en herlezing der ver
schillende artikels den indruk gemaakt, dat de Minister
de woi.deplekken van ons lager onderwijs niet over
het hoofd ziet, maar met zachte huismiddeltjes nog
genezing tracht aan te brengen, in plaats van den
patiënt een flinke operatie te doen ondergaan.
Welke de wondeplekken van ons onderwijs zijn,
behoeft nauwelijks herinnerd. Te weinig onderwijs
krachten kweekelingenverbruik onvoldoende
tractementen onvoldoende opleiding te zware
druk op de gemeenten ziedaar de voornaamste
hinderpalen voor een roiale uitvoering der grond
wettige bepaling.
Eu wat wil de Minister doen, om die hinderpalen
uit den weg te ruimen?
Zoo weinig mogelijk. Vergelijkt men de Memorie
van Toelichting met het ontwerp, dan heeft het al
den schijn, dat de Minister in den waan verkeert
door woorden allee» reeds een goed deel van de
klachten over den onvoldoenden toestand van het
lager onderwijs te kunnen wegnemen. De Minister
erkent, dat er te weinig onderwijzend personeel ia
de school is, dat er misbruik wordt gemaakt van
de hulp van kweekelingen, dat de onderwijzers veel
te karig worden bezoldigd, dat er niet altijd genoeg
gedaan is voor de opleiding van onnerwijzers, dat
veel gemeenten door de kosten van het onderwijs te
zwaar worden gedrukt maar hij deinst er voor
terug om de spade zoo diep iu den grond te steken,
als noodig zal blijken om nu ook werkelyk eens af
doende verbetering aan te brengen.
De sitting der conferentie op Donderdag ia niet
too ongunstig afgeloopen als men vreesde. Safvel I
Paths ratte de motieven uiteen van de weigering1 der
Porte om sommige voorstellen aan te nemen en van
I de tegenvoorstellen, die rij had gedaan. De gevol
machtigden trachtten de Turksche heeren niettemin
te bflwegen over de betwiste punten iu discussie te
treilen. De volgeude sitting ral Maandag plaats hebben.
Er) is den Bden deser op het paleis in het Elysce
een Ministerraad gehouden, waarin besloten is de
gewone sitting der Kamers op 9 deser niet met een
boodschap van den President der Republiek te openeu.
Zoo althans luidt een telegmpbisch bericht uit Parijs.
Men wil geen boodschap, soo heet het verder, ten
einde niet in de noodzakelijkheid te zyu de Begee-
ringspolitiek, die door de eene of andere gebeurtenis
allicht eene verandering sou kunnen ondergaan, uiteen
te setteu.
Jules Simon heeft in den Ministerraad medegedeeld,
dat het voorbereidend ondersoek voor de veranderingen
iu het personeel der prefecten uog niet afgeloopen is.
Doch minstens sullen negen onder-prefeeten en tien
prefecten ontslagen of verplaatst moeten worden.
By koninklijk besluit sijn de sittingen der Spaansche
Cortes geschorst. Het tijdstip van de hervatting der
werkzaamheden is niet aangegeven.
-:n 'in-mi 'smi'r - -
ENGELAND.
John Bright hield eergisteren te Rochdale, waar de
verjaardag van de werkliedenclub gevierd werd, een
uitvoerige rede, waarin hy allerlei onderwerpen van
den dag aanroerde. Het Gothenburg-stelsel van
herbergen, dat in Zwedeu met succes wordt toegepast,
de bekistingen op grauen en suiker werden op humo
ristische wijse besproken. Natuurlijk werd de Oos-
tersche kwestie niet vergeten. .Wanneer gy het oog
richt uaar Konstantinopel, dan suit gij vernemen, dat
de taken in een kritieken toestand verkeeren, maar
tevens tuit gij bespeuren tot mijn groot genoegen,
dat de staatkunde der regeeriug, veel meer in over
eenstemming is met de politiek, door de openbare
meeuing aangewezen, dan een paar weken geleden.
Gy moet wel in bet oog houden, dat de staatkunde,
die de Regeeriug in den beginne volgde, werd ge
houden voor die van het Engelsche volk. Het was
de politiek van 1836, van den Xrimoorlog, een staat
kunde, waarmede ik my niet kou vershnigen en
waarvoor ik heel wat harde woorden moest vernemen,
omdat ik haar af keurde. De Regeering begon met
die staatkunde en bleef die voor een poos getrouw,
misschien veel te lang selfs. Maar ik houd my
overtuigd, dat zy thans een weg heeft iugeslagen,
die veel meer in overeenstemming is met de gevoelens
der natie en, naar ik geloof, met de werkelyke be
langen van Engeland, dan de vroegere gedragslijn,
ten opzichte van Turkye gevolgd.*
Ook het onderwya werd door Bright niet onaan
geroerd gelaten. Zyn rode eindigde met een ver
heerlijking van het onderwys. Met iiadruk wees hy
er op, dat, wanneer het volk veel voor de school
deed, de school dat ruimschoots sou vergoeden. Hy
twijfelde er niet aan, dat het volgend geslacht het
tegenwoordige sou overtreffen, indien de ouders hun
kinderen trouw naar de school zonden.
Het Gothenburg-stelsel, waarvan Bright gewaagde,
heeft een warm verdediger in den afgevaardigde en
aiderman van Birmingham, Chamberlain, die self
Zweden bezocht. De kroeghouders hebben er naar
dit stelsel geen belang by om de bezoekers aan te
moedigen tot het gebruik van sterken drank. Van
daar dat er veel minder gedronken wordt dan in
kroegen, waarvan de waard natuurlijk sooveel moge-
lyk borrels wil slyteu. Op denzelfden dag, waarop
Bright te Rochda’e een toespraak hield tot de werk
lieden, drong Chamberlain by den raad van Bir
mingham aan op het invoeren van het Gothenburg-
stelsel. Dat toesioht op den verkoop van sterke
dranken noodig was bleek uit het groot aantal ge
vallen van dronkenschap. Te Gothenburg waren die
voor de helft verminderd na de invoering van het
G0UDSCHE COURANT
I
|l
i: j
I
tóf
I