r. VG Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken. ij 1877. N? 1939. de END BUITENLAND. - J Woensdag 31 Januari. I H Kennisgeving. Bultealandsch overzicht. Voorbereidend en Voortgezet Lager Onderwijs. Jaren lang reeds zyu alle deskundigen over tuigd, dat ons volksonderwijs nooit die resul taten zal kunnen geven, die men daarvan ver wachten mag, indien het voorbereidend en voortaezet lager onderwys niet alom voor ieder verkrijgbaar zyn. ping db ns in de No. aw, d te aan- l.êi t rstraat t# ■Af, I CHTB 1877, des jogement pqt kaas- als voren 1877. de Bogen I? en lW. id, ta Bogen nflW. rond, by- n Huiren, te Gouda, iet andere LEEFTIJD ie KLEUR** HERSTEL- sni. AND, in r sectie E, Centiaren GOUDSCHE COURANT. uan. - ooten en i Gouda,. i n, zgnde even zoo en geeto- zien, een t hetgpen makkeljjk Mei 1877, len ouden en in de te Gouda de Malle de winkel i scheeps- igeoefend. ilt' ▼oor dria m K, No. INBIGTINGEN WELKE GEVAAR, SCHADE OF NADEEL KUNNEN VEROORZAKEN. BURGEMEESTER bn WETHOUDERS der ge meente Gouda; Gelet op artt. 6 en 7 der wet van den 2n Junij 1875, («laatMad no. 95). Brengen ter algemeene kennis, dat op de Secretarie ter visie is gelegd een verzoek, met bijlagen, van den Heer G. Immerzeel om vergunning tot het oprigten van eene broodbakkerij iu het perceel gelegen op den Raam wijk O no. 217 kadaster sectie D no. 777. Dat op Zaturdag den 10 February 1877. des na middags ten 1 ure op het Raadhuis, gelegenheid is om bezwaren tegen de oprigting van die bakkerij iu te brengen, en dat gedurende drie dagen edit dieu dag, op de Secretarie der gemeente, van de ter zake ingekomen schrifturen kan worden kennis genomen. Gouda, den 27n January 1877. Burgemeester en Wethouders voomoemd, De Secretaris, De Burgemeester, Dbooglkbvzk Fobtuun. van Bekobn IJzïndooïn. De verkiezing voor een voorzitter der budget- commissie van de Fransche kamer heeft tot het ge- wenschte resultaat geleid, ul. de herkiezing van den heer Gambetta, met 29 van de 82 uitgebrachte stem men, terwijl2 blanco biljetten Waren iugekomen en een stem door den heer Guichard was verkregen. Tot vice-presidenten werden gekozen de hoeren Oocheiy, Guichard en Bardoux. Bij de aanvaarding van dót presidentieelen zetd sprak do heer Gambetta een korte redevoering uit, waarin hij constateerde dat in de republikeituche partij geen verschil heerschte, terwijl hij er op aandrong dat de eensgezindheid zou worden gehandhaafd. en hulponderwjjzeressen, konden aan die scholen vrouwelyke kweekeliugen werkzaam zijn. De examens voor dit personeel moesten ook van rjjkswege worden afgeuomen, en deze scho len of klassen moesten evengoed aan bet school toezicht onderworpen zijn als de gewone lagere school. Aan de particuliere industrie mag de oprichting niet overgelaten worden, eu de zoo genaamde kerkelyke kleinkinderscholen zijn voor het grootste gedeelte eer nadeelig dan voordeelig. Op 't kinderschooltje aan den wand Trof text by text mijn oog, Nul voor het hart, voor 't jong verstand Te duister en te hoog, schreef de Geneste! reeds, en het geschrevene is ook nu nog te dikwijls van toepassing. En wat het voortgezet lager onderwys be treft, ook dit moest verplichtend zyn Waar geen burgeravondscholen kunnen op gericht worden, moest aan de gewone lagere school een klasse voor voortgezet onderwys verbonden worden voor die leerlingen die vol doend lager onderwijs genoten hebben. Dit onderwijs moest ingericht worden naar de behoefte der leerlingen. Wel is nu een landbouwschool opgericht, maar deze kan in de verste verte niet voorzien in de 'behoeften. In iedere landbouwende gemeente moet gelegenheid zyn om ten minste de eerste beginselen der landbouwkunde en het landmeten te leeren, in fabriekstreken zyn teekenen, werktuigkunde en de beginselen der wiskunde noodzakelyk, en de gelegenheid moet dus gegeven worden voor dit onderwys. Jongens van 13 tot 16 jaar moet zoo do gelegenheid gegeven worden ota zich verder te bekwamen. Door den gemeenteraad, bet school toezicht gehoord, kunnen de vakken van onder wijs van die klassen, overeenkomstig den loka len toestand, geregeld worden, de oprichting moest echter door de wet verplichtend gesteld worden. Alweder dus meerdere uftgaveM voor het onderwys, dat reeds zoo ontzettend veel ko*! Zoude die klacht waarlijk gegrond zyn, 'is/sjj vol te houden als men de uitgaven voor onderwys vergelijkt met die voor onze defensie? Millioenen worden beschikbaar gesteld om ons te kunnen verdedigen, wanneer een buiten- landsche vyand onze onafhankelijkheid zoude willen belagen, en men ?oude bezwaren hebben voor de uitgave van eenige honderdduizenden om een vyand te verdrijven, die onder ons rondsluipt, en de beste krachten der natie ver slindt? Onkunde en onwetendheid moeten be streden worden; niets moet te veel zyn omdi» vijanden te overwinnen, moge dit meer en meer aller overtuiging worden, moge vooral van dia overtuiging blyken als het ontwerp in beraad slaging komt; moge dan door de vertegenwoor diging geregeld worden, wat door de regeering verzuimd is! Boe toch is de toestand? Op zes- of zevenjarigen leeftijd komt het kind op de lagere school, velen zoo weinig ontwikkeld, dat men moet beginnen om hen spreken te leeren. Aanschouwen is hoofdzaak om de kinderen bekend te maken met de meest- eenvoudige begrippen. En hoe zou men iets anders kunnen verwachten! Wat wordt inde meeste huisgezinnen gedaan om de kinderlijke vermogens ie ontwikkelen? Is dit voor vele vaders en moeders geen onmogelijkheid, bezig als zjj moeten zyn om in de behoeften des gezins te voorzien? Het kind groeit op, en op zes jarigen leeftyd gaat het naar de school, waar de onderwyzer zoo mogelyk het verzuimde moet inhalen. Heeft deze voldoende hulp, kan een onderwijzer zich speciaal met die eerstbegin- nejjden bezig houden, dan kan de verloreu tyd nog eenigszins ingehaald worden, maar hoe weinige scholen verkeeren tot nu toe in dien gunningen tyestaodZyn in de laatste jaren in verschillende gemeenten bewaarscholen opge richt, worden deze inrichtingen hier en- daar ten platten lande gevonden, nog zyn zy verre van algemeen, en een wetteljjke regeling ont breekt. Hoevele pogingen reeds zyn aangewend om het voorbereidend onderwys wettig te regelen, tot nu zyn die pogingen mislukt. De wet kent die inrichtingen met en het provinciaal regle ment daarop o, a. in Znidholland is geheel verouderd. Heeft het kind vyf of zes jaren de school bezocht, dan ris de leertyd gewoonlyk geëindigd en het huisgezin of de naaiwinkel optvangt het meisje, de fabriek, de werkplaats" of de akker ontvangt den jongen. Van onderwys is voor het grootste gedeelte geen sprake meer, en komt men na drie of vier jaren dan is het geleerde vergeten; en zy die nog een weinig kunnen lezen en met houterige letters een soort cacographie op het papier kunnen brengen, munten uit boven velen, die alles verleerd zjjn. Dankt men misschien dat de toestand beter is, men geve slechte acht op briefjes of reke ningen, die men van werkliedea ontvangt, zeker ®en zal er ontmoeten die beter zyn, maar het grootste gedeelte geeft een .treurigen indruk van de resultaten van ons in vroeger tyd zoo hoog opgevyzeld volksonderwijs. Spreekt men met werklied®, men staat ver stomd over de weinige ontwikkeling, die men by hen aantreft. Algemeene-kennis ontbreekt gewoonlyk geheel, hun woordenschat is uiterst gering, in een nauwe kring, van denkbeelden bewegen zij zich, gaat men daar buiten, dan vindt men onwetendheid eu daardoor verre gaande onverschilligheid. Zeker zyu er uitzon deringen, er zyn mannen reet yxeren wil an krachtige volharding, die zich in weerwil van bet gebrekkig onderwys ontwikkeld hebben, maar dit zyn uitzonderingen, onwetendheid helaasis regel, en is het in grootere gemeenten reeds treurig, ten platten lande waar voor hen alle middelen tot verdere ontwikkeling ontbre ken, is het nog treuriger gesteld. Zeker geen verblydende schildering! Herhaaklelijk is op verbetering, op regeling van het voortgezet onderwys aangedrongen; de bur ger dag- en avondscholen zonden in de erkende behoefte voorzien, maar deze vindt men slechts in weinige gemeenten, en daar voorzien zy nog volstrekt niet in de algemeene behoeften. Van een herziening van de wet op heilager onderwys wachtte men verbetering, werd die wet herzien dan zou zeer zeker en het voor bereidend en het voortgezet lager onderwys geregeld worden. Alweder teleurstellingWordt aan het voorbereidend onderwys nog gedacht, het voortgezet lager ouderwijs wöftt geheel vergeten. En welk voorbereidend' onderwys belooft de wet ons! Er kan aan een lagere school een klasse voor voorbereidend onderwys verbonden worden, maar op die klasse zjjn de bepalingen der wet niet teepasselyk; daar kunnen geheel ongeschikte personen aangesteld Worden, het lokaal kan bekrompen en slecht ingerioht zyn mits het slechte afgescheiden is van, de gewone lagere school; alles wordt overgelaten aan de welwillendheid, aan de belangstelling van het gemeentebestuur; nu, liever geen woord van het voorbereidend onderwys" in de wet, dan zulk een regeling, die de ellendige hokken van vroeger met haar matrossen en snoepwinkels in eere hersteld! Kon by de wet van 1857 het uitgebreid lager onderwys nog dienstbaar gemaakt worden aan bet voortgezet lager onderwys, nu dit vervalt, houdt dit middel ten platten laude op om nog iets te doen. Wel zal dit onderwerp nader geregeld worden, als het den minister mag ge geven zyn ook de wet tot regeling van het middelbaar onderwys tewyzigen, maar wanneer zal dit geschieden? En zelfs als wij veron derstellen dat de minister zyn naam mag ver binden aan de geheele wetgeving of> onderwijs kundig gebied, dan vreezen wy nog dat het voortgezet onderwys voor het volk niet gere- geln zal worden, omdat het by het lager onder wys behoort en in het ontwerp had moeten worden opgenomen. De begeerte om te gemoet te komen aan de grieven der anti-schoolwetmannen schynt oor zaak te zyn dat het ontwerp omtrent deze zaken zoo onvolledig is. Het byzonder onderwys kan nu zoo noodig zich met het Voorbereidend en voortgezet onderwys bezig houden. Een allertreurigste beleefdheid 1 een te gemoet- koming, die de resultaten van ons geheele onder wys in gevaar brengt Wat noodig is? De verplichting voor ieder gemeentebestuur om of een voldoend getal kleinkinderscholen op te richten of om aan de lagere scholen voorbereidingsklassen voor kinderen van 4 tot 7 jaren «te verbinden. By geëxamineerde hoofd-

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1877 | | pagina 1