Niehs- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken
.1
1877.
10
IEN
KOOP.
1877, ruim
t 10000,
hectaren
den Bloe-
m binnen
khandelaar
iet motto:
Np 1944.
BUITENLAND.
Zondag 11 Februari.
Ischap
im1
DUN,
ik n®. 48.
eïhkn:
Art. 1G al. 2 van liét Ontwerp.
Buitenlaiidsch (JVerzfeiit/
.Kennisgeving.
J li
,:U
kmw./
V r 1J1A T
t.
Inrichtingen, wlke Gevaar, Schade of
Nadeel ktmnen veroorzaken.11
n|
I
i
t goedvinden des ministers, uit hetont-
ud wijnen
ipijn. Het
e
spjjsver-
t inmaken
I, bonnen,
j» pakjes
eging van
en kan het
oorkomen.
jemeente-
let open-
Dï
SCHTE
Het neemt
vormings-
Cents.
EEFTIJD
-LEUR-
HERSTEL»
r
ne KLEI
ting van het openbaar
door de wet geregeld. Er wordt overal
rijk van omrJu
onderwijs gegeven;
J0UDSCHE COURANT
en de DÉ-
Heer Mr. J.
ticaal, West-
sen tezjjnta
Gouda bjj
te Oude-
t planteen
keuring van Ged. Staten, in het ontwerp woidt
de gelegenheid geopend die behoefte tot een
minimum te brengen.
Het tweede gedeelte van art. 16 luidt toch:
Ter beoordeeling van de 'behoefte, in de vorige
zinsnede bedoeld, wordt onderzocht of en in
hoeverre, door anderen dan de gemeente voor
voldoend schoolonderwijs wordt gezorgd.
Wat bedoeld wordt, is vrij duideljjk. Kunnen
bjjzondere inrichtingen van onderwjjs in de
behoeften voorzien, zijn de-lokalen zoo
kennis, dat op de Secretarie
verzoek met bylagen, van den
vcrguuuiug tot het plaatsen
in het perceel gelegen aan de
L 221, kad. aeotio 1), n°. 17G0.
Dat op &Uurdag dep 24u Februari 1877, des na
middags tea 1 ure, óp het Raadhuis gelegenheid is
om bezwaren tégen dé plaatsing van dat stoomwerk
tuig in te brengen, en dat gedurende drie dagen
vóór dien dag, op (le Secretarie der gemeente, vim
de ter zake iagekoinen schrift uren kan worden kennis
genomen.
Gouda, den lön Februarjj 1877.
De Secretaris, De Burgemeester,
Drooolkever Fobtuijn van Beuokx T.Izbndoorw.
Bjj velen die herziening van de wet tot rege
ling van het lager onderwjjs noodzakelijk achten,
staat handhaving der grondbeginselen van die
wet op den voorgrond. De openbare school
hoofdvaak, de bijzondere school aanvulling wordt
-niet slechts noodig geacht door de Maatschappij
tot Nut van *t Algemeen en door Volkson
derwijs”. maar ook de vertegenwoordiging heeft
zich herhaaldeljk in dien geest geuit.
De bestrijders der openbare school willen
.verandering dier beginselen; vernietiging van
bet openbaar onderwijs is het doel, waarnaar
zij sedert jaren met volharding streven; her-
haaldeljjk is de stembus reeds getuige geweest
van den strjjd der voor- en tegenstanders van
ons openbaar onderwjjs.
Hoe groot het verschil is tusschen de partijen
op het gebied van het onderwjjs, de minister
heeft in zjjn ontwerp getracht beide partjjen
tevreden te stellen; heeft hjj aan de eene zjjde
het hulppersoneel beter geregeld dan in de
tegenwoordige wet, heeft hij de minim um-cjjfers
iets verhoogd, getuigen nog andere wijzigingen
van zjjn zucht om de voorstanders van het
openbaar onderwjjs eenigszins tevreden te stellen,
aan de andere zijde heeft men ook geen recht
om zich te beklagen over de gezindheid van
den minister. Tal van wijzigingen toch zijn
aangebracht om het bjjzonder onderwjjs te be
voorrechten. Reeds in een vorig artikel, over
het voorbereidend en voortgezet lager onderwjjs,
is er op gewezen dat die regeling of liever
niet-regeling geheel ten voordeele van I et bjj
zonder onderwjjs komt; de verplichte school-
geldheffiug op de openbare school kan het getal
leerlingen op de bjjzondere scholen aanmerkelijk
doen toenemen; de opheffing van het uitgebreid
lager onderwjjs kan daartoe ook medewerken,
vooral echter de bepaling voorkomende in art.
16 al. 2 kan hoogst nadeelig zjjn voor het
openbaar onderwjjs.
De tegenwoordige wet schrjjft in art. 16 voor:
In elke gemeente wordt lager onderwjjs gegeven
in een voor de bevolking en de behoefte vol
doend getal scholen, toegankelijk voor alle kin
deren, zonder onderscheid van godsdienstige
gezindheid. In het ontwerp is dit overgenomen
met de bijvoeging dat de kinderen den leeftjjd
van zes jaren moeten bereikt hebben, zeker een
goede verbetering, mits het voorbereidend onder-'"
wjis ook in het ontwerp geregeld was op een
voldoende wjjze.
Liet de wet het constateeren der behoefte
geheel over aan den gemeenteraad ondergoed-
Verschillende berichten, en naar ’t schijnt uit goede
bron, Éielden verder, dat aan de waarnemende gezan
ten te Konstantinopel door de Turksehe Regeeriug is
meegedeeld, dat de verandering van ministerie geen
verandering van staatkunde ten gerotge heeft, noch
in het binnen-, noch in het buitenland. De verban
ning van Midhat zou geschied zijn om geheel per
soonlijke redenen en op grond van art. 113 der
nieuwe constitutie, dat aan den Sultan het recht geeft
personen, die de rust des rijks verstoren, ui Shetland
te verbannen.
Volgens berichten, door de //Augsburgsche" uit
Konstantiiiopel ontvangen, stond Midhat in de laatste
dagen voor zijn val op een gespannen voet met Öafvet,
daar hij een anderen Min. van Buitenlandsche Zaken
wilde hebben: Safvet was Midhat niet energiek
genoeg.
De onderhandehngen met Servië* en Mtwilenegro
worden voortgezet; men verzekert, dat de Turksehe
Regeering eeoige van haar voorwaardfen tal terugne
men, o. a. het hijsohen van de Turksche vlag nlhet
de Servische.
Er schijnt tegenwoordig geen zegen op internatio
nale onderhandelingen te rusten. Die tusschen de
Oostenrijksche en Hongaarsche ministers over de
bankquaeetie hebben weder tot geen resultaat geleid,
IFTI I gg.r
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der ge
meente Gouda
Gelet op artt. 6 kh 7 der Wet énu 2 Jnnij 1875,
(Ml. n’. 9Ó)(
Brengen ter algenweije
ter visie is gelegd eed ,v<
beer H. Overeijndcr, oin i
van een Stoomwerktuig iu
Peperstraat, wijk K, u?. 2
Dat op Zuturdag deu 2
bezwaren tégen dé plaatsing van dat stooinwerk-
eu dat gedurende drie
dien dog, op lie Secretarie der gemeente, vim
verkregen, die zij voor ons volksonderwjjs nood-
men meer? al. 2 van art. 16 wgst den weg, gen genoeg
de openbare school wordt opgeheven, want het j cessiën aan
bestuur der bjjzondere school is immers bereid^ worden uifgelicht,en waarschjjnlijkzaldeminister
het onderwjjs zoo in te richten dat alle aanstoot
voor andersdenkenden zooveel mogeljjk zal ver
meden worden. Wel zjjn eenige huisvaders
niet ingenomen met het onderwjjs dat daar
gegeven wordt, wel beroepen zij zich op het
voorschrift der grondwet, maar de gemeenteraad
beroept zich bjj Ged. Staten op het voorschrift
der wet. Er wordt voldoende in de behoefte
aan lager onderwjjs voorzien, tot iets meer is
de overheid niet gehouden, en Ged. Staten
moeten in het genomen besluit berusten.
Zoo zal, mocht deze bepaling wet worden,
de openbare school in Noord-Brabant en Lim
burg in vele gemeenten plaats moeten maken
voor de bjjzondere school van kerkeljjke richting,
en niet slechts in die provinciën zal dit het
geval zjjn, ook van Protestantsche zjjde zal dit
middel gretig aangegrepen worden om de ker
keljjke scholen van die richting te bevorderen.
En ware dit nog slechts het eenige bezwaar
tegen dit artikel, er is meer. Zelfs g<
besturen, die het goed meenen met hi
baar onderwjjs, zullen daardoor in de verzóe-
king gebracht worden om niets te doen wat
hun hand op dit gebied vindt om te doen. Is
bjjy. voor een veertigtal kinderen geen plaats
meer op de openbare scholen, dan zal men vol
strekt geen haast maken om de lokalen te ver-
grooteu of een nieuwe school op te richten, ,in
het vertrouwen dat de bjjzondere school wel in
de behoefte zal voorzien. Men zal nota nemen
van de aanwezige ruimte op die scholen en de
kinderen daarheen verwijzen. Maat reeds genoeg
om ieder te doen inzien, dat deze bepaling het
openbaar onderwjjs in vele gemeenten in gevaar
zal brengen.
Het is dan ook de belangrjjkste concessie in
het ontwerp aan de bestrijders van het open
baar onderwijs gedaan. En dat men het zoo
begrjjpt, blijkt uit het stilzwijgen, dat omtrent
die bepaling wordt in acht genomen.
Het bekende Limburgsche blad: le Courtier
de la Meute heeft in een drietal artikelen het
ontwerp beoordeeld en veroordeeld. Wel is er
ruim, iets goeds in, zooals de verplichte sohoolgeld-
dat alle kinderen van 6 tot 13 jaren daar plaats heffing, maar dit goede wqrdt zoo zeer over-
knnnen vinden, dan zal het gemeentebestuur troffen door hét minder goede of liever het
van die gelegenheid kunnen gebruik maken om verkeerde, dat het ontwerp voor de tegenstan-
de openbare scholen op te heffen; dan zal de derS der tegenwoordige schoolwet onaannemelijk
bijzondere school regel, de openbare school uit-geacht woidt. Van art. 16 wordt géén enkel
zondering worden, en de gemeentebesturen zul- woord gerept, wel een bewjjs dat mtjn op die
len aanzienlijke sommen besparen. concessie liever de aandacht niet vestigt.
Wel schrijft art. 194 der grondwet voor: De vertegenwoordiging houdt zich met het
Het openbaar onderwijs is een voorwerp van onderzoek van het ontwerp bezig. Spoedig zal
de aanhoudende zorg der regeering. Deinrich- dus blijken hoe zij over deze en andere con-
onderwijs wordt met cessiën denkt. Zai de minister na het voor-
eerbiediging van ieders godsdienstige begrippen loopig verslag zijn ontwerp wijzigen, en daar-
j. v ---ln je vertegenwoordiging in de gèlégenheid
leidewege voldoend openbaar lager stellen om bet ontwerp aan te nemen, of zul-
maar dit voorschrift der len door amendementen deze en andere bepalin-
grondwet zal met de wet in de hand voor vele gen met goedvinden des ministers, uit hetont-
gemeentebesturen niet meer bestaan. Een enkel went verdwijnen?
voorbeeld. j Verwacht de minister door handhaving dier
De groote meerderheid van een Gemeente- bepalingen de clericalen tevreden te stellen, die
raad is Katholiek. In die gemeente wordteen i verwachting zal hem niets dan teleurstelling
bijzondere school opgericht, ruim genoeg om baren. Zy waren ontevreden, en het ontwerp
alle leerlingen te bevattpm Op., hoogen last i heeft hen, naar het schjjnt, niet voldaan. Voor
wordt de openbare school door vele lêeriihgen J hen is het alles of niets, ten minste als men
verlaten, zal nu voor de weinige kinderen, die i vertrouwen mag stellen in de beoordeelingen.
overblijven, de opeubare school in stand gehou- Van toegeven is geen sprake. Het zou zeker
den worden? Op de bjjzondere school is ruimte zeer te betreuren zjjn, indien ook de liberale partij
in overvloed, het onderwijs is er goed, zeer door het handhaven van diezelfde lenze: valles
goed zelfs volgens het oordeel van de plaatse- of niets< het lot van het ontwerp in de waag-
Ijjke schoolcommissie en den districtsschool- schaal stelde. Heeft zij niet alle verbeteringen
opziener, men hoort zelfs den inspecteur en I i-J:- --71
ook deze prijst de bjjzondere school, wat wil zakelijk acht, het ontwerp geeft toch verbeterin-
om dankbaar te zjjn, mits de oon-
de clericale partjj er bjj amendement
genoeg prijs stellen op de eer om zjjn naam
ook aan de wet tot regeling van het lager on
derwijs te verbinden, om in deze zaak mede te
gaan met de meerderheid der vertegenwoordiging.
L.
