«S&ïra
■mm.
ADVERTENTIÊN.
--a>
404! -ï
Burgerlijke Stand.
Gouda:
Moordrecht:
Gouderak:
Stolwijk
Reeuwijk
Waddinxveen:
ECHT?EHEENIGIHfi
Hunne dankbare Kinderen.
SAMUEL VERWEU Az.
com missie omtrent de
van de voormalige doo[
^f*fn5e gemeente te Dordrecht en te Maastricht,
waarvan de strekking is om te verklaren dat daarot
zaak mededinging mtk tpfk grtpte opltidings^aartuigen
>ops- I niet langer is vftrtl'lèwfen.
Naar aanleiding van het bij de Tweede Kamer aan-
post- en spoordienst ondervindt op sommige plaatsen
zelfs vertraging.
verfchflMt te «orden
toepasselijk dient
armenwet.
In de zhtijg Tan ginter lijn de algemeen
slagingm ov(f de ontwegen M>t vnrmibdl
Rechtbanken en Kantongerechten ené. aangi
De hh. van Baar, Wintgens, Saaymans Vader en
Schimmelpénninck van der Oije, bestreden de voor
drachten, sonwel wat hare strekking ah ham toe|
sing betrof. Het algemeen belang werd etj J
geschaad. De hh. van Rappanl, Griitama eu A
verdedigden de ontwerpen. Zij achtten vermindering
van- tal van oollegiëu, die nagenoeg niets te doen
hebben, even noodig als verhooging van bezoldiging
der reobterljjke ambtenaren.
spectet*
Volgens de weerkundige waarnemingen te Helder
was Maandagavond de vloed ten 7 Vs u- 0*95 M. boven
volzee; winddruk den volgenden raorgep 2 uur 55 KG.;
windrichting W.N.W. met hevige sneeuwbuien.
Een loodakotter is uit de Noordzee gekomen met
gebroken kluiverboom, gebroken stengen en andere
averq. De loodsen verklaarden dat zij in doodsge
vaar hadden verkeerd.
De Ldtuwrder Ct. deelt mede, «lat de opleiding
van geneeskundigen voor het leger voortaan niet met r
te Ainsteitlam alleen zal plaats hebbeu, maar ook a
andere hoogeschooleu.
De Araaterdamsche Kamer van Koophandel heeft
besloten, den Miuister van Justitie op diens verzoek
om advies te antwoordendat de K. v. K. het niet
wenschelijk acht, dc wet op den kinderarbeid uit te
breiden, eg de bescherming en voogdij van Staats
wege vooralsnog tot den 12 jarige leeftijd wil beperkt
aanjcomt. I In liet wetsoqt*
In de in Mei e. k. te Amsterdam te houden algo
meene vergadering van het genootschap toe zedelijke
verbetering van gevangenen, zal, volgensr het Hól.,
een vraagstuk behandeld worden, dat de algemeene
aandacht waardig is. Het betreft het verleenen van
geldelijke of andere ondersteuning aan ontslagenen,
te wier opzichte overtuigend is gebleken, dat zij
onschuldig vervolgd of veroordeeld waren. Reeds
ter algeraeene vergadering van Mei 1875, werd een
dergelijk voorstel door de aldeeling Utrecht van het
genootschap gedaan, doch toen rer worpen. Dezelfde
afdeeling weuscht thans op die beslissing terug te
komen, vooral ook naar aanleiding van den *moord
vanmevr. van der Kouwen en hare dienstmaagd. gebreid lapcr ondc,wij. geheel rfgedwlmlijk in middel.
T.;. w. Amsterdam moet than. scholen worden veranderd, behoort in den regel
Bij het bestuur der' afdeeling Amsterdam moet than,
gezindheid bestaan, een voorstel in gelijken aard
aan.de algemeene vergadering tejdoen. In eene in het
begin van Maart te houden vergadering tal dat bestuur
naar men sich voorstelt, dienaangaande een beeluit
Bleef, de Gemeente Bodegraven iran Juni 1874
'tot Maart 1876 geheel en al verschoond vandelong-
tiekte, thans deelt tij met een paar andere plaatsen
langs den Rijn in die voor den veestapel too ontzet-
tende ramp. Alleen in 1877 zijn reeds afgemaakt 5
longtiekte en 64 verdachte koeien, tegen 24 zieke-
en 8 verdSohte in het vorig jaar.
De door den Koning, onder het eere-vooraittrrsohap
van Z. K. H. Prins Hendrik, benoemde hoofdcom
missie ter bevordering van de belangen der Neder-
landsche Afdeeling in de Internationale Tentoonstel
ling van voortbrengselen van kunst, landbouw en
nijverheid te Parijs in 1878, heeft een eirenlaire
gerioht aan kunstenaars, landbouw- en tuinbouwkun
digen en allen die eenig vak van nijverheid uitoefenen,
om van haar 'optreden kennis te geven en reeds
dadelijk, voer mover noodig, alle Nederlanders, alle
ingenstMien dos Rijks en tijner overteesehe bezittin-
grn en koloniën op te wekken, om, door krachtige
deelneming aan de ophanden tVereldtentoonstelling in
Fmnkiijks hoofdstad, de eer vnn ons vaderland te
handhaven. Bij die opwekking voegen wij voor heden
niets, dtn alleen de herinnering dat men vóór 16 1
Maart aan de hoofdcommissie van sijn voornemen tot
deelneming moet doen blijken.
Naar men versekert, heeft, sedert de Minister ven
Marine besloten heeft nevens het opleidingsschip de
Waiutnmr, Ie Amsterdam, nog aan tweede van gelijke»
aard te Rotterdam te plaatsen, de eeramiseie van de
marine-kweekschool te Leiden haar voornemen te kennen
gegaaen- am haar taak neder te leggen. Ee» pogiag
om. da vaar dia stad aoo belangrijke iariohting te.
behouden, heeft zq gedaan met de aanbieding aaa de
Regeering om de ^weektchool over te nemen en op
haw kostsa voert te 'sgtten- Ofschoon de Kweekschool
nog ia leer bloeienddn toestand verkeert, vreest da
Commissie, dat op haar philsathropiseh standpunt A
Niet minder dan 92 sollioitanten hebben -rich aan
spring to komen .als leereer voor
bij jfle in Seplfembf a. a. te «penen
lil ooi te Apeldoorn.
r weÜ de elfde jaerlijksche alge-
vergadering gebonden van de Vereniging Ut
iet verleenen van hulp aan minvermooglijder» voor
Zuid-Holland te Rotterdam, waaraan ook velen hier
ter stede contribueren.
An# hst in d«e Vergadering «itgebraoht jaarverslag
ontleenen We de volgende cijfers:
Over het elfjarig tijdvak van het bestaan der ver-
eeniging, ontvingen 2S983 patiënten 146878- advie
zen, terwijl 1605 grootrre opewtiën wertlen verricht
en 6369 brillen en 40 'kunstoogen werden verstrekt.
Van het geheele aantal behandelde personen behoo-
render 16191 te Rotterdam te huis.
We geloovcn met het bestuur, dat deze Cijfers
welsprekende getuigen zijn van de behoefte waarin
de inrichting voorziet.
Aan contributie werd dit jaar ontvangen 3297.
Legaten werde# in 1876 niet uitbetaald. Aan giften
werd ontvangen 323, waaronder een van 200
van de „Rotterdamsehe Begrafenisvereeniging."
Wat de rekening en verantwoording aangaat kan
gemeld worden, dat voor onderhoud van het gebouw
een aanzienlijke som is uitgegeven, zoodat daardoor
het kapitaal een aanzienlijke vermindering onderging.
Volgens het verslag van den geneesheer-direetenr
dr. J. II. de Haas, werden in 1876 bij de vcreeui-
ging ingeschreven 2681 personen, waarvan 1418 te
Rotterdam woonachtig. Deze ontvingen 18848 ad
viezen, en eveneens kosteloos de noodige geneesmid
delen en verbandetnkkeu, 3 kunstoogen en 740 brillen,
61 ven den werden om niet, 386 voor rekening
ven armbesturen uitgereikt.
Onder de ingeschreven personen kwamen 164
klinisehe lijders voor, die 4189 dsgen verpleegd wer
den. Voor 776 dagen werden verpleegkosten ad 60
cents dugs door de lijders selve, voor 260 dagen
door bijzondere personen, voor 900 dagen door ker
kelijke of burgerlijke armbesturen vergoed.
Knim 100 kleinere en 216 grootere operatiën wer
den reirieht, 51 maal werd de Hjder tijdens de kunst
bewerking beneveld, terwijl 8 maal van dit middel
gebruik werd gemukt tot het doen van een pijnlijk
ondersoek.
De direetenr eindigt zijnverel. met een raad aan allen.
Er is geen oogziekte zegt hjj die zoö algemeen
voorkomt, als de ontsteking van het bindvliee, dat
ishet binnenbekleedtel der oogleden. Het ver
schijnsel dat daarbij ouder de meest wezenlijken moet
geteld worden, is de slijm- of etterafscheiding, die
er een gevolg van ia.
Die afgescheiden slijm ot etter verwekt in ieder
ander oog, waarin zij gernkeu, hetzelfde ontatekinge-
proces, dat op het eerste oog bestond.- Hoewel slechts
zelden een vorm optreedt, die het geeiohtavermogen
geheel bedreigt, is tooh de laat van een slepend
i - i r - om c geworden, lichten ontstekingsgraad voldoende, om
de school van vtjij.ngeu eun» eene of j der oogen oamo-
van dnejuigen eursn, worden opgerieht. Daaron! kan er niet krachtig ge-
ach daaraan behoefte doet gevoelen, kun- 6» w onder isderett .tend
plicht 'is nauwlettend voor iederen huisgenoot eigen
waaehgereedschap aan te wijzen. Nog op te verf,
plaatsen, ook in philantropische inrichtingen wordt
zuinigheid verkeerd toegepast, als meerdere perioaen
sleehts over tin handdoek mogen beschikken. Geef
san ieder kind een hnnddoek ten gebruike zoovele
weken, als het untal kinderen bedraagt, dat tot nu
toe een handdoek per week ontvangt, en gij hebt den
voornaaimten overbrenger eener onbehagelijkeoogziekte
onschadelijk gemukt, en tegelijkertijd een nuttige
controle over de betrekkelijke zindelijkheid nwer on-
derhoorigen in het leven geroepen. Wat geldt voor
een gesticht, geldt evenzeer voor het hnisgeainvan
het gestieht mag geëiseht worden, dat biet voorga,
wsnt dur moeten de hoofden geacht worden op hoo-
geren trap van ontwikkeling te sUian.
Nadat het verslag was uitgebracht werd overgegaan
tot de verkiezing van een lid van het bestaar» ter
vervanging van den heer H. Hoogewerff, die un de
beurt van aftreding en niet herkiesbaar was. Gekossa
werd de heer H. P. Maronier.
We achten ons gedrongen deze vereeniging, welke,
zoosls nit bovenvermeld verzlag blijkt, zoo ontaache*
ljjke resultaten oplevert, ten zeerste in dé belangstri-
ling en ondersteuning vsn allen un te bevelen-
Terwijl hier te lande de dagbladen het onfeilbaar
middel tegen dronkenschap verkondigen dpt '"dl
niet kennen, maar dat w\j vermoeden, je zift,
niet t* drinken ia in Amerika een man opgestuit
4ie dezen mutsofaappelijken kanker door woof#«U
geneest. De heer Osgood, te Trenton in Niecw-
Yersey, wu voorheen een groote dronkaard; hij beeft
ziek nu bekeerd en hoadt voordrachten. 8edert r
optreden doet de un na dan ander afstand van
Óerwjjs een vraagstuk in theorie hoogst eenvoudig,
maar 2ecr inoeielijk, als het. op ppu^ische toepassing
Is men weet, het
delijk blijkt wat er voor in de plaats (al komen.
Door allcn.,die in de volksontwikkeling belaug stellen
zul het advies van eén man als Steyn Parvó zeker hoog
worden gewaardeerd, en dit advies kan er veel toe bij
dragen om eene bevredigende oplossing tot stand te
brengen.
De resultaten zijner beschouwingen heeft de heer
Steyn Parvó zelf, aan het slot van zijn geschrift, inde
volgende conclusion samengevat
lo. Het is wenscheljjk dat leerliugen, die meer dan
óóne vreemde tul moeten leeren, reeds op jeugdigen
leeftjjd met het Fransek beginnen; daar het ondoelmatig
is het middelbanjr onderwijs beneden een minimum
leeftijd van 12 a 13 jaren te doen aanvangen, moet bet
Frauseh opgenomen worden onder de leervakken der
lagere school, die tot de middelbare voorbereidt.
2o. Jlet het oog op dc behoeften van kleine gemeen
ten, waar geen afzonderlijke middelbare school zau be
staan, eu aanvankelijk ook van sommige leerlingen in
grootere gemeenten, is het wenschelijk de bevoegdheid
te laten om ondcLdc leervakken der lagere school ook
de beginselen van Duitsch, Engelsch en Wiskuude op te
nemen, zonder dut de school daarom ophoudt een lagere
school te zijn.
3o. De vraag of eene sehool, waar in vreemde talen
en wiskunde ouderwijs wordt gegeven, tot het lager of
tot het middelbaar onderwijs behoort, moet hare beant
woording vinden in het stelsel vsn leeraren, ssndie
sohool werkzaam is het ouderwijs daarin opgedragen
un hoofd- en hulponderwijzers, die ook onderwijs geven
in de vakkeu van het lager onderwijs, dan ia de sehool
eene lagere; wordt dat ouderwijs geheel of gedeeltelijk
door vaklecraren gegeven, dan is de sehool une mid
delbare. Scholen voor lager en middelbaar onderwijs
tegelijk behooren niet te worden toegelaten.
4o. Het toezieht op de lagere scholen, ook dan wan
neer er onderwijs wordf gegeven in levende talen of
wiskunde, moet uitsluitend worden uitgeoefend door de
autoriteiten van het lager onderwijs.
5o. Waar de thans bestunde schi
scholen roor meer uit-
eene eenvoudig ingerichte hoogere burgerschool van
driejarigen eursus tot stand te komen.
Is er behoefte un eens meer uitgebreide school van
vijfjarigen eursus, dan is deze zoodanig in te richten,
dat zij tevens zooveel mogelijk voorziet in de behoeften
van hen, voor wie een driejarigen eursus voldoende is.
Is de gemeente groot genoeg voor twee scholen, dan
moeten naast
meer scholen
6o. Waar sich duruu behoefte doet gevoelen,
nen onder den naam van burgerseholen eenvoudigere,
roor de kleine burgerij bestemde middelbare scholen
worden opgericht, wur sleehts óéne vreemde tul in het
programma is opgenomen".
De sonelusiën onder lo. tot 6o. gelden evenzeer voor
meisjesscholen sis voor jongensscholen.
7o. Bij het middelbur onderwijs moet gelegenheid
worden gegeven tot het verkrijgen van de bevoef^lheid
voor drie levende talen en lagere wiskunde (en land-
bouwknnde). Dese examens worden afgenomen door
verschillende eprnmttsiën, die in verschillende pissteen,
dn noods meer data eenmui 'sjaarc, bijeenkomen.
8o. Indien voor het onderwijs in fraaie handwerken
het bezit eener akte noodig wordt geacht, dan behoort
tot het examen durin gelegenheid te worden gegeven
ten overstun van de in art. 51 van het wetsontwerp
bedoelde eommissiën.
9o. Teekenssholen en gymnastiekschoen zijn nooit
sis lagere scholen te beschouwen. Van hen, die in eene
lagere sehool onderwjjg geven in teekenen, gymnastiek
of handwerken, behoort altijd het bezit eener akte ge
vorderd te worden, ook dsn, wanneer zij uitsluitend
durin onderwijs geven.
Door regentan van da Diaeoniesoholen der Ned.
Herv. Gem. te Utresht is indertijd het bezoek der
herhalingsschool, nadat de kinderen der gewone scholen
verlaten hebben, tot hnn 16e jur verplichtend gesteld.
Desa maatregel werkt nrtmontesd voor het onderhouden
van het genoten onderwijs ea wondt hierna, zelfs door
die reeds opi amhaeht gaan, getrouw vcl-
(f- A>
Dezer dagen is in het Noorden des lands zooveel
sneeuw gevallen, dat zij op sommige plutaen meer
dan roet ligt opgehoogd. De communicatie met
zjjn
i den
drank, zelf» de meest verslaafde dronkaarria, en dii-
zenden dragen thans op hnn ju of japon een blsanw
bandje, dat hen ale drankvrij doet kennen. De leden
van het matigheids-geoootsohsp zijn zich Zeiven niet
meer meester v«g blijdschap; koffiehuizen in de letter
lijke beteekenis, (leeskamers enz. worden opgericht en
de drupe» der s tad kleed en de urnen en verplegen de
behegftigen. NO>it fe iets dergelijk* ia üiienw-l'ersey
Nu men omtrent alles enquêtes instelt, of wil in
stellen, son het ongetwijfeld zaak zjjn eene commissie
te benoemen om den heer Osgood te gaan llooreu,
ten einde eens te onderzoeken, dqor welke hulpmid
delen der welsprekendheid deze er in slaagt zijne stad-
en landgeaooten tinaal dankvrij te maken. De werking
van hei blauwe lintje alleen zal toch dit wonder niet
tot stand brengen, al bewijst ook de ondervinding,
dat voor een lintje zeer veel wordt gedaan.
Uit Bü, (ter Sumatra's Oostkust) schrijft men One het
votoeade
Het is U zeker bekend, dat ia Aug. a. p.
een gepensioneeerd Hoofdofficier uwe stad verliet om
zich ter Sumatra's Oostkust, in hot rijk Edi, te gaan
vestigen, teneinde- daar woeste gronden te exploiter ren
voor de tabak-cultnur; althans de dagbladen tier in
Indië maakten daar melding van.
Ik benucht Edt.onlangs mijn betrekking brengt
dat meê - en kwam toen not'op Thereria-nstpt»,
z.jntft. de eerste onderneming der Nederl. "Handel-'
maatschappij,dorwbedoeldcu hoofrloflmier.d.iargevestigd
en beheerd en 't kwant mij tfm gspaah als nuttig
voatt ëo aMdariik. ¥t kek pnbltnk sant daarop te
B'ahrorHJkrt nd, dah dat lx ff verzoek r-en
Op voor mijn geschrijf ia uwe kolommen,
oor zult ge uwe lezers, waaronder zeker lje-
langatellende vrienden, wellicht geen. ondienst doen.
Ter zake this
Dat Edi recht oyer ffagjoe Penang ligt, een ender-
himrigheid Van Atjeh wae «n sedert em paar jaden
onze vlag voert, weet iedef div aaa onse varwik
kelingen op Sumatra's N. vn O. kust, eeaige aandooht
heeft gesohouketidoch van milkier bekendheid blëek
mg, het volgende
Het Rijkje wordt begrensd door Pedawa bèsar, de
Gajjoe landen eu Edi Tjoet; de inwoners p.m. 8000,
wurvan sleehts 1/4 vrouwelijks, zjjn Atjeneezen,
Fedireezen, Passeijeri, Simpang Oliramers en meer
andereu, ooft vsn gemengd Mideisch na.
De Edt-rivler, die het htnd van West naar Oost
doorstroomt, is voor kleins schoeners bevaarbaar tot
op 3 uren landwaarts inverder is sa te seer versperd
door omgevallen woudboomen en andere obstakels
't in- en uitvaren wordt door een voorliggende batik
bemoeilijkt; het getij moet worden beunt, en in de ooat-
mouasou (hier: regentijd) is bet dikwijls zeer gevaarlijk.
Het volk woont niet zooals overal elders
in dorpen vereenigd, mur zeer verspreid in op palen
gebouwde hutten, nabij de pepertuinen, dis men aan
beide rivieroevere, tot diep landwaarts in, aantreft.
Rijst trordt er weinig verbouwd, het benoodi£de
wordt vsn Penang en elders aangevoerd hier en daar
plant men eenig suikerriet, niet om suiker te maken
maar om in natura te etenvisch wordt er veel
gevangeu en ia bijna het eenige wat bij de rijst ge
nuttigd wordtpaarden vindt men er niet, sappies
(koeien) zijn er weinig, bnffels (karbonwen) meer.
Het wild gedierte, vooral de vele tijgen, maken
het volatrekt noodig, dat het volk steeds met de
blanke klewang (groot Atjehneeseh zwaard) en een
flinke lans gewapend looptbovendien moet ieder
steeds op zelfrerdediging bedaeht zijn tegen de vele
minder vertrouwbare vreemdelingen, uit de naburige
staatjes die hier, vooral gedurende da poperoogat,
komen werken en handelen.
Kanonnen, geweren, donderbussen en andere vuur
wapenen, ziet men in het bezit van de meesten eu
ze schieten er veel en gaarne mede.
De Radjah (vorst) is een jongmensoh met gnnstig
uiterlijk, saoht van inhorst en ons zeer genegen.
Waardigheid en gedrag heeft hjj weinig middelen
om misdaden te vootkomaa, op te sporen of te
straffen, schijnen hein geheel te ontbreken.
Hjj wordt in naam ter ajjdc gestaan door een raad
van 4 ketoeahs (oudsten en grondbezitters,) houdt sr
eenige panglimahs en loeloebólsng (waardigheids
bekleders en generaals) op naheeft een Strabsndar
(havenmeester) die het handels- en seheepsresht beheert
en last not least verscheidene vrouwen, niet
alleen hier ter plaatse, mur ook in de andere staatjes,
dis hjj zoo na en dén eens bezoekt.
Het volk is vuil, lni en onoprecht, iets wat weinig
rijm* nat hnn trot* eb vrije Atjeneezen, mannen
en vrouwen bobben onaangename gelaatstrekken en
iet»:«brekers, een lach mat men neideumuziek en
aanboort man nimmeren eb Luthers gezegde
Wo man singt, da lass dich rnhig nieder,
Bfise menschen habcn keittt lied er I
dan tbs tut er reden den Ediër te wantrouwen. Tooh
is gebrekkige scheepsbouw
blanke wapenen.
geloof ik, d«Z ze over het algemeen goedaardig en
laf zjjn, al staan ie steeds sret hnn wapen gereed
en maken ze een verschrikkelijk misbaar bij twisten
of veahtpartüan.
Het land in «eer vrochthaer, mur men trekt r
geen partij van. Afwisselend vink en heuvelachtig,
(geen bergen,j ligt tr zeker pog 9/10 woest en on-
begait, wachtende op den ondernemingsgeest der
Europeanen die er sn reed» trpnfteiis flink de bijl
hanteereu.
De eenigste industrie
eu het vervaardigen van ManXe wapenen.
Nederlaadsob bestuur is er niet.
Aan het strand vindt men een klein temporair
kampement, meteen palisadeering «ngeven j(een ware
parodie op alles wat een reraterking heet) en daarin
een bezetting van een kompagnie Javaanoohe soldaten.
Dicht daarbjj 4e woning vau een assistent-
resident, belast met do politieke leiding van onze
belangen op de Oostkust, vaa af Tamrang tot Pasteij,
waar onze invloed nog zeer gering is.
De bezetting is meer epeoiul ter bescherming van
onze vlag die de Radjah voert.
Het inkomen van dos vors* (wellicht 2 pi per jaar)
vloeit grootemkels voort nit de heffing; rem rechten op
in- en uitvoer, voorql van peper en amphioen, die hij
sedert een paar jur verpacht heeft un eene Chi-
neesche congsie (campegniej. Hjj let;ft armoedig,
huizen nog inboedel lisbbai iets vorstelijks, zelfs
iuj Seeding en voeding ondaesclreidt irjj zich door
niets van zijn onderdanenrei het minste inlandsch
hoofd in dc landen, onder Ons rechtstreeks bestaar
leeft aanzienlijker.
In dat land no «u» het, dat azn de Jfed. H. Mij.
1 3000 bouws (1 boow is gelijk 600 rierk. rijnt roeden)
hosebgrond tn erfpacht r-erd afgestun; en dtór arri
veerde in October a.p. de persoon, waartnn ik in den
aanvang sprak, om. ab hoofd der onderneming op
te treden. 1
Vergezeld van een asebtent eu 26 Chineeache
koelies 1werklied.),vooralen van gereedschap en wapens,
werd er een weg je baud want wegeu houdt men
er in Edi evenmin op na, ab braggen cn vervoer
middelen sur de to ontginnen strook, die op
ruim 3 uren guns van het,strand begint eu bugs
beid,e rivieroevers westelijk voortgaat.
Om al de eigenaardige bezwaren en moeilijkheden
te vermelden, waarmede men te kampen had (men
denke sleehts aan logies, voeding, -crplegiug van
zieken in een land als hier geschetst) zon mij te
ver voeren genoeg zij het n voor dit mul tc weten
dat in het lutst van November het landschap Damar
Poetih werd bereikt, en dur pleohtig de eerste spade
in den grond wérd gestoken voor de eerste vestiging,
en die estate ,Theresia" werd gedoopt.
Sedert slaagde men er in eenige Atjeneezen te
overtuigen van het voordeel om tegen goede betaling
en voeding, boach te kappen, en spoedig vielen dc
woudreuzen zoowel ab het kreupelhout en de lianen
onder hun bijl. Met een 26-tal Sundaneezen van
Java aangevoerd, werden de loodsen en andere ge
bouwen opgericht (natnnrijjk zeer primitief, van
ruw gekapt bont gedekt met bladeren); eu, toen ik
daar onlangs gastvrijheid genoot, leefden daar een paar
Hollanders met een honderd tal Alnjicezen, Chineeaen,
Sundaneezen enz., te midden van het oorspronkelijk
boseli eu wild gedierte, zoo vreedzaam ab mur mo
gelijk, en heerechte er een bedrijvigheid, die bij de
tropische temperatuur en de hoogst onganstigs weers
gesteldheid, bewondering wekte.
Ik zag daar echter toen ook eenige Javunsobe
soldaten en vernam ter zake liet volgende
In December a.p. hadden eenige Gajjoe» (een on-
besohufd ruw volk op het Westelijk grensgebergte
van Edi wonende) Je estate gewapend ungevallen,
bij die gelegenheid eenige koeliea vermoord, anderen
gewond, veel vernield, cn alles wat hnn van waarde
scheen meegevoerd; o. a.geweren, kleadingstukksn,
vivrss enz.
Dergelijke bezoeken zjjn natuurlijk weinig geschikt
om den opguetenen dar nieuwe onderneming kalmte
»n vertrouwen in te boezemen, en kwam het de»
beheerder noodzakelijk voor, tijdelijk eenige hnlp bij
de militaire bezetting te vrageneen kttlp die, koe
gering dan ook, werd rerieend, en sedert is Theresia-
estate met eau kleine militaire macht beset.
Bjj n zou zoo'n «venement dat zooveel mensekoj-
levens kostte zeker eenige senutie maken; hier
spreekt niemand er van, en slechte óón der Batavia-
sche bladen, vermeldde het ab een onbeduidend geval.
Zoo is Indië; meh ia un dergelijke afwisseling in
het dagelijksche leven gewoon.
Ik zag nn, dat men bezig was de gebouwen te
palisadeereB, bemerkte dat men roor een goede be
wapening had gezoogd; zoodat, móchten-de Gajjoes
of andere roovera, lust gevoelen tot un tweede be-
topk, gij zeker beter «rlbn- ontvangen worden ab da
eet»te mul, toen alba nog minder georganiseerd wu
en men op zoo'n brutale aanval niet gerekend had,
Het is wurljjk hoogst interessant de Onderneming
zoo in haar wording te zienmur om er tc wonen,
dat komt mij, in weerwil der schoons natuur en-hei
blijkbaar gegomlt der slreek, niet bfhageljjk voor; ea
de heeren dk .'ijk we k ea niet vrjj
van gevaren, he --n -'ijtru, verd n ten volle,
dal de zaak el- r---1 .au genieten.
Voor de wk w 1 gegevens
aanwezig, m:"" ..g n-,re ontbreken
zoodat ik ais nemig teil in zie. De
beheerder echter is v..l moed en vertrouwen ea het
is mijn oprechte w.nsch het spoedig blijke, dat ik te
pessimistich ben geveeest.
Over eenige maanden zal mijn dienst mjj wel weder
te Edi brengen en boop ik gelegenheid te vinden n
mijn bevinding nader mede te deelen.
MARKTBERICHTEN.
GOUda, 1 Matrt.
Bij kleine omzet wu de stemming flauw.
Poldertarwe puike 10.76 i f 11.40. Mindere
f 10.a ƒ10.50. Rogge puike 7.76 I 8.20.
Mindere ƒ7.25 6 ƒ7.60. "Voer ƒ6.60 a ƒ7.—. Gerst
puike 7.25 a ƒ7.80. Mindere 6.50 h ƒ7.—.
Haver, zware ƒ4.75 a ƒ5.25. Ligte ƒ3.75 i ƒ4.50.
De Veemarkt roet weinig aanvoer, ofschoon de
prijzen hoog waren, wu de handel trug, magere
varkens en biggen vlug verkocht.
Boter 1.60 a 1.80.
OVERLEDEN36 Febr. J. de long huisvr. van J. P. Schol
len, 55 j. 27. J H Waard, 7 tt.
GEHUWD: 28 Febr. L de Droyn en B Vonk.
Burgerlijke Stand van onderstaande Gemeenten van
22 tot 28 Februari 1877.
GEBOREN: Martinne, ouders IL Noorltnder ea J. Noor-
degraot. Dirk, oudere A Hoiemoo eo A. voo Leeuwen.
OVERLEDEN: E de Vries, 7 i.
ONDERTROUWD: Geent.
GEHUWD: J. de Jong (eon Wileis) 90 j. ea E. Die
penhorst, 24 j.
GEBOREN25 Febr. Gerrigie, ooders M, Slingerland ca
W. -t Hort.
OVERLEDEN 36 Febr. J G. Hongendoorn, ond 6 weken.
ONDERTROU WD: i. Bulk, 1 ft. 33 ;ereo(von Huatruekt) ea
1. ven den Heovel, j. d. 20 jaren.
GEHUWD: Getoe.
GEBOREN: 85 Febr. Margje, ooders J. ven der Wol
en M. Blonk. - Cornelia, ouders C. ets Dsn en F, Burger.
OVERLEDEN: 38 Febr. M. Zijderlaan, 48 j.
ONDETROUWB: Geene.
GEHUWD i 24'F«br. It. C. vsn Leeuwen sa B. vu kersen.
GEBOREN: SO Febr Jacobn, ouders J. Terneolen en N-
Kooten. Haig, ^uder» S. Jungrneel en I/. Bek. 25 Anne
Maria, ooders Johannes Blom mest eia en Wilhelmioe Moarits.
OVERItEDEN\1 Febr. F. Verduijn 9 j. - J. Groene*
weg 75 j - 21. J. «eo der Pyl, 23 m. 99. N. Zeel, 62 j.
C. Greaitaod, 8 j. 6 ra
ONDERTROUWD 16 Febr. Dirk ?«n Hof 41 j. en Krqutja
<le Rooing 85 j. 17. Kleas vao dto Berg 26 j. en Neeltje da
3. iiia 94 j.
GEBOREN: Willem, ouders T. Burger en J. Sekeria.
Co-nelia Maria, ooders J vao Voeren eo A. van Kempen.
3ygje, ooders N. W'oudenbrrg to J Teeuw. Jan, ooders
A. Brecdijk en C. Ruitenburg.
OVERLEDEN t J Hoogpodoorn, 8 m.
ONDERTROUWD: Goene.
GEHUWD: Geene.
40-J A RIGE
onie Geliefde Ondern
J. JONKHEID
EN
A. LEEFLAND.
Waddinxveen, 1 Mnnrt 1877.
EN
MAMA PjPTBONELLA TOLLENS, j
RzcirnnRotterdam, 4 Maart,
Wjjnbaven Not 47.
Gouda, 88, Fejirpari 1877.
Algemeene- haniejeving.
