LAFEBER c( C".
BONBONS
I
MALZ- s£°„
YRIKNDIHYANONS.
OSSSifBtlSS
47ZS8fSS.
Vast werk.
flinke werklieden
OTtGiMIISJI,
STAALHOUDEND
INBOEDEL,
Vrijdag 16 Maart 1877.
Sociëteit „ONS GENOEGEN,"
LE GRAS, VAN ZPYLEN HASPELS.
J. J. VE
VERDRIES.
ATELIER
Cent
Vennootschap
Commanditaire
en
L DROOGLEVER FORTOÜN,
Blauwe Zakjes.
Beproefd Huismiddel
j& Brinkman tefiouda.
KCIITR RAD des FÉES.
Openbare Verkooping
Dfeinw Itotterdamsche schouwiurjcerwni^iitj
Woensdag 21 Maart 1877.
Aanvang ten 71/, ure.
PRIJZEN os* PLAATSEN:
Mk ~r -
Machineriën en Afgedraaid Werk,
alsmede Gas- en Waterléidingen,
TWEE FLINKE
O
ELIKSTER
"8
Geretoucheerde Photograflen en
imailleerde Kooldruk-Portretten
Donderdags en Zondags geopend
alwaar 7 net afgewerkte Portretten voor
één gulden worden vervaardigd, door
L. H. SERRÉ.
Craijon-Portretten worden
«levensgroot van oude verbleekte
Portretten geleverd. Aan het Atelier
sijn modellen ter bezichtiging.
BOTTERDAM, Zuidblaak n». 48
in alle Binnen- en
Buitenlandsche Dagbladen
worden DADEL-IJK opgezonden door kft
Advertentie-Bureau van i
I 1 Een Afaohrlft IrTojdpéadft. f
KrafT ver A ftnükstiR.
te GOUDA,
VOLKSONDERWIJS.
Vergadering der afdeeling Gouda on
omstreken, op Maandag 12 Maart 1877.
Zaal „Kunstmin" te Gouda.
Zesde Voorstelling in het Abonnement
DOOK DC
onder Directie tan de Heeren
Tooneelspel in 4 Bedreten, uit het Fransch CNos
Intimes) tan VICTORIEN SARDOÜ.
Voor HB. Leden, hunne Dames en Kinderen
0.99 per persoon. Gaanderij 0.49 per pers.
De Loting der te bespreken plaatsen toor
BH. In teekenaren cal plaats hebben op DINS
DAG 20 Maart 1877, des avonds ten 7 ure
preeies, tegen betaling tan 10 cents voor elke
plaats.
BV Alleen HH. Leden der Sociëteit kannen
loten voor die HH. Iateekenaren, welke
persooniyk verhinderd zjjn.
HH. Inteekenaren wordt herinnerd, dat
ai teem des Dinsdags-Avonds nog Dames-
kaarten tegen den inteekenprjjs te v«r-
V'ygen ijja.
Het Bureau tot het bespreken der plaatsen
van des mor-
stegen betaling
- »o™ -»-■
Het Bureau tot het bespreken
is geopend: Woensdag 21 Maart
gens 10 tot des namiddags 8 ure t
van 10 Cents voor elke plaats.
[aniens de Directie der Sociëteit
„Ons GisoKor.N,"
Mr. P. J. SNEL. President.
H, JAGER, Secretaris.
/C Bjj dece heb ik de eer kennis te geven, dat
N ik op heden alhier een EFFECTEN- in WIS
SELZAAK heb geopend onder de firma van
Het Kantoor, gevestigd op de Markt 92o,
(naast Arti-Legi) is geopend alle werkdagen
van 9-4 uur. F. Th. LAFEBER.
Gouda, 15 Maart 1877.
De ondergeteekende, door VERBOUWING
zijner SMEDERIJ en UITBREIDING der
GEREEDSCHAPPEN ene,, in staat gesteld
om alle werken
niet den meesten spoed uit te voeren, beveelt
zich daartoe minzaam bij zjjne Stadgenooten
en verdere Begunstigers aan, en hoopt zich verder,
zooals hij tot hiertoe, genoten heeft; het ver
trouwen waardig te maken, en biedt zich aan
tot het leveren van GIETWERK; AFVOER
BUIZEN, WATERLEIDINGSPIJPEN en alle
andere IJZERWAREN en bjjBonder DRAAD
NAGELS tegen Fabrieksprijzen.
Prijsopgaaf te bekomen met franco brieven
en teekemngen.
Gouda, 13 Maart 1877.
In het Hotel DE ZALM knnnen- met Mei
f'plaatst worden, eene tot assistentie in de
euken en eene in de Huishouding. Onnoodig
zich ini te melden zonder goede getuigen van
zede- m eerlijkheid.
Een JONGmENSCH P. G. van goede familie
ood, bekend met de moderne talen en
boekhouden tevens voorzien van de beste ge-
WiMinftei!, wenseht gaarne GEPLAATST
Adrv* 1
«vimrv a. jj. bureau dezer Courant.
ce
ff3
e
National. bel*aal>( v&n 16,600 FR.
Groote GOUDEN Medaille aan T. Laroche
MEDAILLE OP DE TENTOON8TELLINO VAN PABUS 1875
LslWyk verslag ras ft Academie, de Stkiu.
Dl BCHTI QDUVA-UlHOCHE
Elikster.
aangenaam bitihster. hetwelk uithoofde der
bijzondere bereidingswijze van LAROCHB
at de werkzame bestanddeelen der 3 beste
Kina soorten (geel, rood en grijs) bevat.
Zijne voortreffelijkheid boven alle andere
preparaten is in de Hospitalen degelijk bewe
ren, alsmede door een twintigjarig succes,
tegen Verzwakking of moedeloosheid, rnoog
kwalen, Kritische leeftijd en tegen de bekende
koortsen der voch'ige landen.
PARUS, Ï2, rtte Drouut, en in Apotheken.
TONISCH IN KOORTSWXMND
is een zeer
Het Atelier staat op de Bleekerssingel, tegen
over de Kazerne te Gouda.
Aan de Fabriek van M. H. SALGM0N80N
Kralingeche Veer kunnen
onmiddeljjk vast werk krjjgen.
Men gelieve zich in persoon aan de Fabriek
aan te melden.
Men VRAAGT coo spoedig mogelijk EEN
om de Vrouw des huizes behulpzaam te zjjn
in ligte werkzaamheden, daar voor het andere
werk eene Dienstbode is. Inlichtingen worden
gegeven aan het Advertentie-Bureau von A
BRINKMAN te Gouda.
De Arrondissement»-Kegtbank te Rotterdam,
12 MAART 11., de boedel
heeft bij vonnis van 12
van den failliet W. J. M. SCHOLSZ, Koffijhnis-
en Logementhouder te Gouda, INSOLVENT 1
VERKLAARD, en bevolen dat deze door den I
nthouder te Gouda, INSOLVENT
Curator zal worden vereffend.
De Curator,
Ma. P. J. SNEL.
Gouda, 14 Maart 1877.
Commissie van Toezicht de Hesben:
Mr. J. KNOTTENBELT.
L. van KOETSVELD
G. van SILLEVOLDT. i
W. STOK.
G. H, WOLVEKAMP,.
Voor Gouda en Omstreken knnnen de DÉ-
POSITO'S gestort worden bjj den Heer Mr. J.
FORTUIJnDRÖOGLEEVER, Advocaat,-Wert-
hasen. n°. 204 ta Gouda, volgens een te zijnen
Kantore vsrkxjgbssr Rsglmient.
Bp de voortdurend afwisselende temperatnnr
aan welke wjj thans zün blootgesteld, mogen de
Malz-Bonbons bjj katharale borstaandoeningen
belemmering in de ademhalingsorganen, HOEST
en VERKOUDHEID een overtreffend
genoemd worden. Bjj zware verkoudheid i* het
raadzaam 4 a 5 Bonbons in een kop heet» melk
te gebruiken.
JOH. HOFF'sche Centraalddpdt, Amsterdam,
Smalle Bloemmarkt, bjj de Paleisstraat, F 250.
Te Gouda bp J. C. van VREUMINGEN
de Wed. A. C. SCHOUTEN.
Aanbevolen tegen afmatting van i.rkftijd
Of VEBMOBIENIS, BLOEDSGEBREK of zijne KLEUR
LOOSHEID, BLBBKZUCHT, te LANGZAHE HKB8TKL-
LINO, GEVOLGEN Van HET KRAAMBED, enz.
Fabrioksmork
gedeponeerd
GENEKALDEPOT
Amsterdam bij H. H. Ulotl, et if,
Bekroond op de Wereldtentoonstelling te Parijs
1867, te verkrjjgen A 1.50 de Flacon bfiCbs.
van VIVE Jr. en B. SCHOLTEN, Coiffeurs,
Haar en Baard verwen in Blond, Bruin en
Zwart, zonder Huid of Linnen te vlekken, als
men de Flacon half gebruikt heeft en het bevalt
niet, alsdan wordt met genoegen de betaald*
1.50 teruggegeven.
—f
op DINGSDAG 20 MAART 1877, des Voor-
middags ten 9 ure, ter woonplaats van den Heer
A. P. FOESIK, Wjjk D, Nr. 38, aan den
Langen Tiendeweg aldaar, van eenen
bestaande in staande Meubelen, waaronder een
Kabinet, Huisraad, Bedden en Beddegoed enz.,
eene pqrty Sigaren, een Kerfbank, Winkel
opstand eu Toonbanken, Winkelgereedschap
pen enz.
Daags te voren te zien.
Nadere inlichtingen zjjn te bekomen ten
Kantore van den Notaris W. J. FORTUIJN
DROOGLEEVER te Gouda.
(Veevolo).
Daarop was san ie orde: De leeftijd dér oaJendjter,.
De heer Lalleman nam hierover het woord en merkte
ep, d*t ia deze door 't ontwerp, een goede verbetering
womt voorgeeteld. F* kan inen op zijn 18e jaar
('innen doen voor hulponderwijzer, maar moet dan
tot zjjn 28e jaar wachten met het hoofdonderwjjxer*-
elaaien te fcnaneo afleggen, dit is verkeerd, daar de
""Tïi .r<!el f""01 ia 'n dit slechts
aanleiding geeft om de jongelui van bun stadie te doen
afdwalen, de» bepaling in 't ontwerp moet dus toe-
prjoioht, maar jammer is het, dut volgens 't ontwerp
sjj die san 't hoofd eener openbare school staan, 23 jaren
moeten bereikt hebben en voor het aan't hoofd staan
eener bjeendtre school, geen leeftijd bepaald is. Als
die leeft(jd toch voor de openbare school goed is. is
li nij t ook voor de bjjiondere.
Aan de orde waien voorts. De eergeljkendeeteems.
Jte heer If. W. Kramer* betreurt bet, dat de ver
pinkende examens volgens 't ontwerp znllen worden
afgeschaft. Wel zon het z. i. goed zijn, daarin wijzi-
pngen te biengen, mnnr spreker wil lebehonden.
Het is wd wsa», xeide spr., niet steeds zal duor het
""men den grschiktsten eollieitant worden benoemd.
- r«-- WAU.V.MSHI wwnicu HTiioriffli,
maar het ie fn 't oog van spr. een onmogelijkheid,
dat B. en If. met den schoolopziener nit een groot
aantal sollicitanten, zonder examen, hem knnnen kiezen,
j™ 't in aanmerking verdient te komen. Spr.
beklaagt inderdaad B. en W., indien deze bepaling
vordt aangenomen, want ait 't legio sollicitanten, dat
dikwijls wel honderd bedraagt, den jnisten te kiezen is
niet doenlijk; daarom de examens behouden, wel ze meer
prsorisrh gemankt, maar volstrekt niet afgeschaft.
De heer Lulleman is een geheel tegenovergestelde
opinie toegedaan. Dese ia tegen ie vergelijkende
namens. Hg beeft self dikwjjls examen ge-
dun en examen afgenomen, en kan volstrekt niet
inzien waarvoor het goed is, waarom alleen roor
onderwijzers de rergeljjkende examens moeten bl|jreu
bistann, terwjjl ze roor bjjna alle andere betrektingen
oiet bestaan. Zij zjjn geheel onnoodig, mits het
rumen roor hoofdonderwijzer zoo is ingericht, dat
de acte daarvoor verkregen, inderdaad 't bewjjs zjj
Mn theoretische en practische kennis. Dat men tot
keilen te weinig aojit geeft bjj de acte-examens op de
practische kennis, is een fout die hersteld moet wor
den en geschiedt dat, dan is 't vergeljjkend examen
onnoodig. Waarom toch alleen voor de onderwjjzers
«i lagere school die rergeljjkende examens verlangd P
"iuf evengoed dan goor de leeraren ran het
Kiddelb. Onderwjjs en ja xelfa roor de professoren P
opr. erkent de moeilijkheid die er roor B. en W. in
Wegen is om Kr. nit 100 sollicitanten den geschiktste
xteten, zonder examen maar, xegt spr, collega
immers, die ook penoonljjk examens heeft afgenomen,
tl my toch toestemmen moeten, dat ook het examen
«u waarborg geeft roor geschiktheid. 8pr. vindt
e examens xeer verkeerd, acht ze zelfs onteeread
°°r. "'"owfe'wjjxerntand en bjj het afnemen van
li degeljjk en streng acte-examen, gebeel onnoodig.
- ln. opzicht moet de onderwijzer worden
temsnelpeerd. Maar bovendien fs er nog iets,
*Pr* wordt hitr of daar hoofdondentygar
i een vergeljjkend examen, men wjjdt zich geheel
r 8,1 0Dt,rikkeU sicb voornamelijk op
actiseh gebUd. Wat ia daarvan bat gevolg P Dat
en na 4 2 B jaren, op theoretisch gebied zich niet
f4? kttB j«"*«iiger personen,
«eh by na geheel aan de theorie wiidaen, niet-
pnstaande men, j'mst - door zjjn praotisobe kennis
«r peseta*/«al zyp, aan hat hoofd eaner school te
"n. Daardoor benndt men eenmaal een plaats
•kregen hebben'de zich buiten de mogelijkheid i
B betereBfandplairts te krjjgen. OA 'hierom fa do
wgestelde afsohaffiog der rergeljjkende examens
wl toi'kmforej .Spsof* het in deze niet eens met
induutMB daasde examens absoluut wil,
zou men da sahStaR masten elasaifioaeren, da
•Pokende examens toelaten voor de mindere betrek-
■«2» »«ar de grootrre ten minste overlaten aan
-
Mriremhtèr nam daarop ^et-WodW.Hjj
P "A, dst een msn vsa kat vak, ui. $z heer
heer Kramera, spr.'a opinie heeft uitgesproken en het
hoogst moeilijke betoogd èn voor B. eu W. èa voor
den raad om zoniet examen den geschikts ten man te
kjvren, voor een onderwijzers-betrekking Het ia
dikwjjls Onbegrijpelijk hoevele sollicitanten voor zulk
een betrekking zich opdoen en reeds nu, met het
bestuan VSI1 een examen, krijgen de raadsleden zooveel
recommandaties eu aanbevelingen, om toch dezen of
dien te stemmen, dut het tonder examen nog veel
ergek zal worden. Kn of nu leeruren bij het M. O.
zooat» de lieer L dlelnuu zeide, en professoren ook
zonder exatben worden aangesteld, het is de vraag
hoe of examens bij liet .Middelbaar en Hooger Ou-
derwijs zonden werken ui in alle gevallen is dat
geen argument voor de afschaffing.
Het exaineu doet in den regel hem benoemen, die
het meest in aanmerking verdient te komen, spr. is
dut voor het behoud, tegen de afschaffing. Zonder
examen zal er op B. en Wen de raadsleden te zeer
geïnfluenceerd worden; kon echter het examen meer
practisch ingericht worden, dat een sollicitant b.v.
een dag af acht lang school hield, dat zon wel Ver
kieselijk zjjn, maar het examen moet niet afgeschaft
worden.
De heer Jjollemsn beantwoordt den rongen spr.
en zegt de moeilijkheid voor B. en W. en voor den
raad, om onderwyzera te benoemen zonder examen,
waarop de beer Mesaemoker wees, te erkennen, maar
Wanneer men nu eenmaal burgemeester of wet
houder of lid van den raad is, dhu moet men zioh
de moeite willen getroosten van te onderzoeken en
te iuformeeren naar de antecedenten en de meer of
mindere geschiktheid der sollioitaaten. Het is wel
licht moeilijk, maar niet onmogelijk. Die informatiën
zijn zeer goed te nemen. Ieder aolliaitant heeft een
bepaalden werkkring, en men onderzotke nu slechts
Hoe hjj zich daarin gedraagt. Mgu.behoeft dit niet
te doen voor alle lollitauten maar men maakt voor
zichzelf b.r. een achttal en omtrent die informeere
men nauwkeurig. Het vergelijkend examen geeft
trouwens gen waarborg van geschiktheid, men maakt
daar een som of wat, een opstel over 't een of 't
ander, moet voort» eeuige vragen beantwoorden en
houdt een kwartiertje school en wat geeft dat sliet P
Zeer weinig, De sollicitanten komen daar voor een
vreemde klasse in een vreemd lokaal, te midden van
menschen, van wien men weet dat sjj n «rikken eu
*G?ÏBi vu Aan nog sjj, die tot oordeelen geroepen
zjjn, zjjn ze daartoe steeds bevoegd?
Nog eens, zegt spr., doe alle mogelijke waarborgen
geven bjj de aote-exameus van theoretische en prao-
tiaehe kennis, maar schaf de vergelijkende examens
af; sooals "t nu is, moet men, om roornit te komen,
na het verkrjjgen der Hoofdonderwjjsers-acte, slechts
dën doel hebben hel bewaren en vermeerderen van
theoretische kundigheden, waarbjj de praotisobe nit
het oog worden verloren, daar men ander* de kans
verliest op een andere, een betere standplaats.
De heer Messemaker repliceert, dat er wel torna
ook mei examen een ongeluksvogel zal zjjn, die om
de een of andere reden onverdiend niet slaagt,
maar tonder examen zal hjj, die b.v. zjjn uiterljjk
tegen eu gebrek aan protectie heeft, zelden een, onder-
wjjzers-betsekking kuunen krjjgen en nn vraagt spr.
«on het niet ongelukkig zjjn, dut een overigens kaap
persoon alleen daardoor uit gebrek aan goed
uiterlj|k en protectie buiten betrekking zal moeten
bljjven f
De keer H. J. W. Hüber merkt op dat de keer
Islleman wel dnideljjk heeft aangetoond, dst de
vergelijkende examens niet goed worden afgenomen,
maar niet dat een vergeljjkend examen over
t algemeen niet goed is. Volgens spr. is het examen
nuttig, juist daardoor sal men in den regel de knapste
mannen sien benoemd, doch alleen dan, als 't beter
wordt ingericht dan 't nu ie.
Do heer Posthumus meent dat 4e quaeitie van 't
nut der rergeljjkende examens geheel afhangt van
ie wjjze, waarop het achooltocsioht is ingelicht.
Bljjft dst toesioht sooals 'tnuis, dan knniien volgens
spr. de vergelijkende examens onmogeli jk sfgeeehaft.
Ware het toezioht hier zooals 't in fndië is, dap wel.
In Indip zjjn over een 80 scholen een Stal inepeo-
teura gesteld, ieder inspecteur beeft zjjn eigen scholen
en dan inspecteert hjj £en schoolgedurenddrie ach-
tereeprujgeudt dagen. Hjj krj^t een verslag van
en ziet zoo of t verslag waarheid bevat en kaïr dus
met meer grond oordeelen over de geschiktheid van
den onderwijzer, daar hjj de resnltaten zelf ziet.
Nadat de voorzitter gevraagd heeft of men orer
dê °pi,lie Tsn den hee' LaUeman
strydt met die van den Bode, een oordeel wil doen
uitspreken door de vergadering, maar de heer Lalleman
dit onnoodig vindt daar de afgevaardigde toch geen
imperatief mandaat hebben, vraagt de heer M. van
Dautzig het woord, die zegt wel een leek te zjjn
n onderwijs-quaestien, maar toch den heer Lalleman
te willen doen opmerken dat juist dan. wanneer de
onderwyzer weet geen betere betrekking te zullen knnnen
kragen dan door het afleggen van een vergeljjkend examen,
'.J,de ïaken.^ete.r blJ houden, de prikkel tot
studie doet zich dan meer gevoelen en hij zal nit
den aard der zaak meer zijn beat doen op de hoogte
te blyven. Spr. is voor 't behoud van 't vergelijkend
"aTu' Sf- geval, dat de wenscheljjkheid
van t vergelijkend examen zeer in 't oog doet springen.
Spr. kent nl. een knap jongmensch, die soUiriteerde
naar een betrekking van hoofdonderwijzer en die,
k«j£ .r^U!t,tekende ^ken «egeren van be-
kwaamhmd by t examen, in dat geval zeker niet
en wellicht nooit in Nederland een onderwjjseisbe-
trekking zon gekregen hebben, daar vele hem om
zekere redenen tegenwerkten en dit zal den heer Lelle-
"ker, "lf «fcauen. Het vergeljjkend examen
moet das behouden, ook omdat de Bodt opgesteld
door mannen, die in 't vak doorkneed zijn, die de
zaak ven t volksonderwijs zoo ter harte namen, het in
het belang van t onderwjjs goed achten. Werden de
examens afgeschaft zeide epr. er ton daardoor niet
11 ,ur' maar zelfs een porte-brisé worden geopend
voor de ergste willekeur.
De heer J. M. Noothoven van Goor merkt op dat
de heer Posthnmns z. i. het ware etaadpont heeft
aangewezen, dat we in deze qnaestie moeten innemen.
Indien het schooltoezicht bljjft wst het is, zoodat
de toestand der school slechts te hooi en te gras
eens wordt waargenomen, dan bljjven de vergelijkende
examens zeker noodig, maar indien er ontstaat een
zelfstandig schooltoezicht en er ambtenaren worden
benoemd die zich geheel aan de school kunnen
wyden, wier geheele betrekking het ie en niet slechts
een liysaak, dan .kunnen de vergeljjkende examens, vol
gens spr. vervallen.
Wat door den heer van Dantxig gesprokene
betreft die een geval aanhaalde, waar het vergeljjkend
examen goed werkte, het zou meent apr. den heer
Lalleman zeker niet moeieljjk vallen andere gevallen e
aan te halen, die 't tegenovergestelde bewezen en
voorbeelden te noemen van personen, die bjj ujlatekead
practische geschiktheid op een examen niet slaagden
dus dat lag weinig wicht in de schaal. Spr. is dna
voor de examens, zooals 't toezicht nu is, maar bjj
verbeterde schooltoezicht wil ook hjj se zien afgeaohaft!
Nadat nog de heer Lalleman het practisch onuit
voerbare had ftangetoond ran een vergeljjkend examen
waarbjj de eollicitanten b. v. een 8 dagen school ron
den moeten houden, en hjj had beweerd dst ook nu
met de examens soms geiotrigueerd wordt bjj benoe
mingen en de heer Messemaker had geantwoord dat
er nn niet sooveel wordt geintrigueerd als ronder
examens t geval zon zjjn, daar vele raadsleden nn op
den nitelag van 't examen afgaan en steeds No. 1
merkt de heer Kramers op, dat, al komen er rohoolop-
zieners, die geheel van en voor dié betrekking leven,
het toch moeieljjk Sal xjjn voor hen om de geschiktste
kiezen, b. t. als er 100 sollicitanten ayn, welk ge-
tal dikwijls voorkomt o. a. na Toor de hier vacante
betrekking ran hoofdonderwyier, welke 1100 geeft
rollen er volgens epr. zeker wel 100 komen want
znlk een sohoolopziener kent toch alleen de onderwjj-
sers uit sjjn provincie, niet nit anderen, en voort# rollen
dan de raadslede- -
opzieners, terwjjl
eigen oogen kunnen zien. Gedeeltelijk zal het krui-
•itellftl fttAfldl htüfm lro*4n«M
den toestand zyaer scholen w aou vuuuwuiu Kewvvn
xjjnde gast hjj idf op de school die degen lee gevut
.gehwl moeten afgaan op de aehool-
ners, terwyl sj) nn ten minste nog gedoeitdjjk uit
oogen knnnen zien. Gedeelte1"'
wagen-stelsel steeds bljjven bestaan.
De heer Noothoven van Goor wjjet er voorts nog
~i onveranderd wqrdt
de benoeming van
Vwy die de» hulponder
wijzers, eu nu vraagt spr. u 't i*it voorgekomen dzt
onderwijzer» voortaan zeker moeten geschieden dn de
