Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken. UGDI eene nette, de Werken, igschriften. gever dezer EEÏÏS. I' N d buitenland" 1877. N? 1966. i KIT, Woensdag 4 April. kooplog >ERT. BultenlanM overzicht. Zaart Kennisgeving. De Drie Nota’s. e> i laai, 'RANSCHE V' I 3 o r - ---- per Schepen, of binnen en voor be loofd-Agent der overheid voor het lager onderwijs uit tot Geervliet. shilvers, n in de jogtijdig leden wor- ILM. Bin- huid haar het leveren GOUDSCHE COURANT. Mr Europa, m van Oost- nii wegene mjj onge vraagd ge en parti sen flacon reeds meer niet zoo ik k heb mjjn ■oeger ge er mjj nog raar goed- lalve eerst- met ge- ik reeds komt een nakshalve alsook op dige, Fre- J, desvoor- auswoning, uitrak, van: ilfd hebben ,1 1 stand, wanneer zij het maatschappelijk onder- u<»u wu OINK.. luiHir uun krachten middelen wjjdden om het godsdienstonderwijs, lootschapen te geven, beter te regelen, dan zou de strijd ophouden en de Neder- lapdsche jeugd zou de vruchten plukken van de pogingen door staat en kerk tot hun ontwikke ling en beschaving aangewend. De heer Bastert dringt in de derde nota voor root bjjzondere scholen voor uitgebreid lager Vervolgens tracht hij art. 16 te verdedigen, door L,-'Ul _is- bruik dier bepaling, niet de toepassing kan, naar het oordeel van dien afgevaardigde, tcbade- Ijjk zjjn, en daarom wenscht bij de toepassing laten aan de hooge regeering omdat hij Ie genoegzamen waarborg tegen mogeljjke iken vindt. Het gevaarlijke van die be paling wordt dus ook door een voorstander geconstateerd, eene voldoende reden om haar aanneming zoo krachtig mogeljjk te bestrijden» In de derde plaats eindeljjk wenscht de heer Bastert bezoldigde schoolopzieners, vooral ook omdat lig in de meeste kleinere gemeenten weinig practische resultaten van de inmenging der plaatselyke schoolcommissien wacht en het toezicht dus geheel op den schoolopziener rust. Ziedaar de eischen van de anti-revolutionairen en die van een gematigd man. Het antwoord der regeering zal ons doen zien in hoeverre de regeering gebruik wil maken van de wenken, aan haar gegeven. Met belangstelling verwacht men het regee- rings-antwoord. Zal de minister in dit antwoord het stelsel van geven en nemen verlaten en zich verklaren Of zou eerst uit de twee aanstaande ■verkiezingen te Amsterdam en te Tiel moeten bljjken, in welke richting zich de volksgeest be weegt om.daarnaar het antwoord te richten? Nu piet de wil der vertegenwoordiging is, om het onderwjjs te r schen, dat het antwooi sede loop,. Behouwen, ppen, eene en hetgeen len. omen, ten ’Rl^JT te regelen, ware het te wen- ord zoo Spoedig mogelijk ingediend werd, opdat de vertegenwoordiging by haar terugkomst het ontwerp in openbare beraadslagingen kan behandelen. L. De berichten nit Londen en St. Petersburg doen verwachten, dat gedurende de Paaschdagen het Rus sische protocol zal geteelwnd zijn. Voorloopig waaien de politieke winden dus weder uit den vredehoek. Men zij echter voorzichtig niet al te groote illusiën te maken. Want door al het loren en bieden zal er niet veel bijzonders tot stand gekomen WB hoog stens iets dat de schijn redt en roorloopig den oorlog voorkomt, totdat Ruslands financiën gunstiger zjjn. Omtrent deu inbond is niets bekend.jhleuzegt,dat Rusland zou beloven zich te ontwCmenen, zoodra Turkije vrede heeft gemaakt met Montenegro eu het Turksche leger gedemobiliseerd is. De Russische regeering wenschte deze belofte niet in het protocol 1. De bevordering van de opleiding van het uitreiking van verlof-acten tot het. 3. De uitbetaling van een vaste jaarwedde van rykswege aan alle ondet^paprs, volgens bij deze wet vast te stellen regelen 4. De toekenning van pensioen aan alle on derwazen, mede volgens by deze wet vast te stellen regelen; 5. Het houden doer de gemeenten van scho len, zitpla wier ouuei hen begeeren. 6. Het hot - Zal wel geen voorstander der openbare school bezwaar hebben tegen het vermelde onder 1, 2 en 6, door het gestelde onder 5 zou de tegen- woordige 1 der onderwys zou regel, het openbaar onderwijs uitzondering worden, en wat nu punt 3 en 4 betreft, hier treedt de geld-quaestie zoo op dan voorgrond, dat alleen daarom de regeering nooit zal kunnen besluiten om die eischen in te wil- M. ten op alle De VOORZITTER van den Gemeenteraad te Ouada, geeft, naar aanleiding der Wet van deu 4deu Julij 1860 (StaalMui n°. 87), kennis, dat de Lijsten, de persoMU aanwyaende, die tot het kiezen van Leden der TWEEDE KAMER van de STATEN GENE RAAL, van de PROVINCIALE STATEN en van deu GEMEENTERAAD bevoegd zijn, definitief ge sloten en op de Plaatulijke Secretarie zijn nederge- Legd, alwaar daarvan inzage kan worden genomen op de werkdagen ran des morgens 9 tot des namid dags ëéa ure, terwijl bovendien eerstgenoemde Lijst is aangeplakt aan den ingang van de St. Mhonie- etraat, bij den Kleiweg, de tweede aan den ingang van de Patentee^ en de laatstgenoemde aan den in gang van de Korte Groeneadaal, bij de Markt. Gouda, den 28n Maart 1877. De VOORZITTER voornoemj, VAN BERGEN IJZENDOORN. Achter het voorloopig verslag der vertegen woordiging omtrent het wetsontwerp tot regeling van het lager onderwys worden drie nota's ge vonden, even merkwaardig om hetgene zy be vatten, als om hetgene men vruchteloos daarin zal zoeken. Afgaande op den inhoud van het ge- heele verslag, dat een bedaarde verbetering van ons onderwys bedoelt met behoud der grond slagen van de wet van 1857, had men in de nota’s de denkbeelden der tegenstanders mogen verwachten, en gedeeltelik is dit dan ook net gevalvan anti-revolutionaire zydewordt en tegen het ontwerp en tegen het verslag in de eerste nota verzet aangeteekend. Van Katho lieke zyde had men in de tweede nota hetzelfde kunnen verwachten, maar die party heeft gemeend het zwjjgen te moeten bewaren. Wel voeren de bladen dier party een heftigen stryd tegen het ontwerp, wel wordt het daar volstrekt on aannemelijk en een bespotting der bekende grieven genoemd, maar te vergeefs zoekt men in het verslag naar iets, wat aan de Katholieke gemoedsbezwaren voldoening zou kunnen geven. Wel wordt gezegd dat de verplichte school- geldheffing en de redactie van art. 16 slechts schjjn-concessiën zjjn, maar wat men verlangt, wat meneischt, wordt niet vermeld. De tweede nota toch is ook van een lid der anti-revolutionaire zyde, die zich in deze zaak van zyn party afscheidt. Eindelyk zullen zeer zeker eenige leden der vertegenwoordiging niet ingenomeu zyn met de denkbeelden van vele en zeer vele leden der Kamer, die ja wel willen verbeteren, maar lang zaam, zooveel mogelyk met behoud van den tegenwoordigen toestand. Van de radicale party had men een nota mogen verwachten, maar ook in die verwachting is men teleurgesteld, de derde nota toch is van den heer Bastert, die zeker niet onder de 'radicalen zal geteld worden en in deze nota ook volstrekt geen radicale beginselen ver dedigt; de drie zeken, die door dien vertegen woordiger nogmaals besproken werden, waren reeds voldoende in het verslag toegelicht, die nota is dan ook welde minst belangrijke, maar misschien de meest praktische der drie. In de eerste nota leggen acht leden der anti-re volutionaire party hun beginselen bloot. Zij stel len van de aanneming van een door hen geformu leerd nieuw artikel 1 hun verdere medewerking om de wet tot stand te brengen, afhankelijk. En wat willen zy nu? Het nieuwe artikel kan het ons leeren, het luidt De zorg strekt zien zyn de, aanmerkingen tegen het onderwijs, dat onder het toezicht der kerk staat, of liever, kan het op den naam van- onderwijs in den godsdienst aanspraak maken? Velen zyn er in de laatste dagen weder toe getreden, zy hebben hun beljjdenis afgelegd, hoe weinigen hebben dit uit volle overtuiging kun nen doen 1 Aan wie de schuld Nauweljjks één uur in de week wordt onder- wjjs 8eBeven, en hoe is dit onderwys dan nog dikwgls Maar genoeg hierover. Wanneer de bestrijders van ons neutraal onderwys berustten in den tegenwoordigen tee rtJ_- wys aan den staat overlieten, maar hun krachten en middelen wjjdden om het godsdienstonderwijs, door de kerkgenootschapen te geven, beter te regelen, dan zou de stryd ophouden en de Neder- landsche jeugd zou de vruchten plukken van de 1-1 .11 i beschaving aangewend. eerst aan op het behoud van het subsidie-stelsel, onderwys. in het belang der kleinere gemeenten. 17 A^TTrtl COM O AwAaLA LU mmA 1 A J - J te wijzen op tegenwoordige toestanden; het mii Kwiillr dl AW aa-iaI, —U A J A - - - 1 het oordeel van dien afge' over te laten BHN olan noch by den raad, noch by de geideputeerdi staten - zyn blootgelegd. Zeker zal de minister na deze misbrui! den zoo ondervrijzend personeel. 2. De uitreiking va geven van onderwys; 3. De uitbetali - van rykswege aan De toekenning van pensioen aan alle on- stellen regelen; 5. Het houden doer de gemeenten van scho len, zitplaatsen opleverend voor alle kinderen, -jts of voogden openbaar onderwjjs voor let houden van toezicht op het onderwys. 1 geen voorstandei hebben tegen het toestand geheel veranderen, het bijzon- uitzondering worden, en wat nu punt 3 en 4 ~md, dat alleen daarom de regeering nooit innnen besluiten om die eischen in te wil ligen. Blykbaar heeft men reeds met tal van bezwaren te worstelen om de openbare onder wijzers eenigszins voldoende bezoldigingen te geven, wat zou het dan zyn, als ook de byzondere onderwijzers uit de staatskas bezoldigd moesten worden? Zyn dus déze eischen noch door deze regeering noch dooreen volgende voor inwilliging vatbaar, men moet erkennen, dat openhartig de weneehen verklaring overtuigd zyn, dat zyu ontwerp ons den zoo gewenschten vrede na jaren van stryd niet zal brengen, maar tevens dat die vrede te duur zou gekocht zyn als die alleen op die voor waarden kan, gesloten wordeta. Stryd dus ook in bet vervolg, stryd, wat ook het lot van dat ontwerp moge zjjn; bljjftagitatie plichtsbetrach ting voor de anti-revolutionairen, de voorstanders van óns openbaar neutraal onderwijs moeten het eenige wapen gebruiken wat hun na verloop van tjjd de overwinning kan en moet verschaffen: verbetering van het volksonderwijs. De tweede nota van een afgevaardigde uit ons district, den heer Bichon van IJselvnonde (de heer Kuyper had de eerste mede onderteekend) verdedigt een andere regeling van ons volkson derwijs; hy wil splitsing der volksschool naar de godsdienstige gezindheden in grootere ge meenten, en subsidie aan byzondere gezindheids- scholen in kleinere gemeenten. Hervormde, Luthenche, Doopsgezinde, Retnon- strautsche, Katholieke, Oud-Katholieke en Is raëlitische scholen, om nu nog niet eens te spreken van de onderafdelingen in ieder kerk genootschap. Want zeker zullen niet alle her vormden hetzelfde onderwys voor hun kinderen begeeren, en dit zal ook wel enigszins met de Katholieken het geval zyn. Hoevele scholen en schooltjes dus, hoeveel oorzaken van verdeeldheid, twist en godsdienst haat niet slechts op het gebied van het onder wys maar ook in de gemeenteraden en de ge zinnen. Moet dit het middel zjjn om den tegenwoordigen stryd te doen ophouden, dan is zeker het geneesmiddel schadeljjker dan de ziekte. Maar waarom toch zooverre gezocht wat in de nabjjheid te vinden is? Men wil godsdienst-onderwjjs voor de kinderen dee volks, het is de plicht der kerkgenootschappen om in die behoefte te voorzien. De staat zorgt voor het maatschappelyk onderwys, laat de kerk zjjn verplichtingen vervullen ten opzichte van het godsdienstig onderwys. Zyn er gegronde aan merkingen tegen het maatschappelyk onderwys, door den staat verstrekt, nog meer gegrond

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1877 | | pagina 1