Nieuws- en Advertentieblad voor Gonda en Omstreken.
en,
sept, van
ten.
Iffl.
1877.
I
Np 1988.
ji
Vrijdag 23 Mel.
ES
C
J
I
i:
i
'1 J
',1
I'
^jgyS
Ml
10.
STQ-,
14.
De Inzending van advertentiön kan geschieden tot één uur des namiddags van den dag der uitgave.
UITTREKSEL
UIT HET VERSLAG VAN DEN TOESTAND
1876.
t
ir
lil
;en der
LN.
ene pil
en ran
s maag
ien en
paules.
>e wei-
12 cent
op 't
hoogst
•bevelen
s tevem
ziekten.
tjconder
ing. Het
t de teer
lig maar
rtccring
vordert.
Zij ver'
st open
er voor-
en km**
ijk
?n,
ioedsn,
aropds
xderlu-
GOUDSCHE COURANT.
Engelsch en Hoogduitsch of eene dezer beide
talen leeren 2.50 per maand, op de Burger
school voor meisjes 1.per maand en op de
Jongejufvrouwenschool f 30.per jaar.
Noch door het Rijk, noch door de Provincie
ADVEETBNTIÉN worden geplaatst
van 15 regels a 50 Centeniedere regel
meer 10 Centen. GBOOTE LETTERS
worden berekend naar plaatsruimte.
Afzonderlijke Nommera VUF CENTEN.
De uitgave dezer Courant geschiedt ZONDAG,
WOENSDAG en VRUDAG. In de Stad
geschiedt de uitgave in den avond van
DINSDAG, DONDERDAG en ZATER
DAG. De prys per drie maanden is 1.75,
franco per post 2.—
SSi-.'J
ft
r
r ons in
loozen te
[baar ge-
•ogstraat.
iruik van
i omloop
ligen van
II
h
ïl
DER GEMEENTE GOUDA.
(Vervolg.)
Onderwijl, Kunsten en Wetenschappen.
Lager Onderwys. De vacature, in het vorige
jaar in de plaatseljjke schoolcommissie ontstaan,
werd vervuld door de benoeming van den heer
C. C. Knaap tot lid dier Commissie.
In plaats van den heer J. W. A. Royaards,
die wegens vertrek uit de gemeente zyn ontslag
nam, werd benoemd de heer A. Brunting.
De toestand van het Lager Onderwijs mag
gunstig worden genoemd. De onderwijzers en
onderwijzeressen kwijten zich met jjver van
hunne taak en het getal schoolgaande kinderen
is zoowel op de openbare als op de bijzondere
scholen toenemend. De laatste over 1876 in
gekomen tabellen, die het getal leerlingen aan
geven op 15 October jl., wijzen eene vermeer
dering aan sedert het vorige jaar voor de
openbare scholen, zonder de avondschool, van
31 en voor de bijzondere scholen van 18 leer-
m uit deze gemeente.
in de openbare Avondschool vermeerderde
h:t getal met 12.
Openbare Scholen. Met den 1" Februari
aanvaardde mej. 8. M. Gretser de betrekking
van hoofdonderwijzeres der Openbare (school
voor Jongejufvrouwen, waartoe zy in het vorige
jaar ter vervanging van mej. Hardeman was
benoemd.
De veranderingen in het personeel der hulp
onderwijzers en hulponderwyzeressen waren
weder veelvuldig. Die gedurige verwisseling
van onderwijzers is van hoogst ongunstigen
invloed op de school. B. en W. vleien zich,
dat de verbetering by Raadsbesluit van den
10a November jl. in de bezoldigingen gebracht,
de hulponderwijzers meer duurzaam aan onze
scholen zal verbinden. In het begin van 1877
werden al de vacante plaatsen vervuld.
Op de Armenscholen is het onderwijs kos
teloos; op de Tusschenschool bedraagt het
schoolgeld 0,10 per week, op de Burgerschool
voor jongens i 1.— en voor hen die ook
Engelsch en Hoogduitsch of eene dezer beide
school voor meisjes 1.per maand en op de
toch door het Rijk, noch door de Provincie
werden subsidiën ten behoeve van het Lager
Onderwys verleend.
De staat der schoollokalen mag worden ge
roemd. Op sómmige begint echter ruimte te
ontbreken. Het zal waarschijnlijk eerlang een
punt van overweging moeten uitmaken, hoe
daarin zal kunnen worden voorzien.
Aan de meisjesschool gevoelt men groote
behoefte aan eene speelplaats, vooral voor de
leerlingen der laagste klasse.
De vergrooting van de Tusschenschool in
het vorige jaar aangevangen, werd in dit jaar
voltooid.
Bij de Burgerschool voor jongens werd een
nieuw lokaal gebouwd, noodig geworden door
de uitbreiding, die het onderwys daar ontving
door toevoeging van dat in de beginselen der
Hoogduitsche en Engelsche talen.
De kosten van het Lager Onderwijs hebben
bedragen 34,752.39.
Aan de Openbare Tusschenschool zijn Rijks
normaallessen verbonden.
De hoofdonderwijzer de heer M. H. Kluitman,
is Directeur. Behalve hem zyn nog als onder-
wyzers by deze inrichting werkzaam de hLH.
W. Kramers, G. B. Lalleman, J. Gonda, H. J. W.
Huber, 8. Posthumus, D. J. van Vreumingen
en H. J. Steenbergen.
De lessen werden bijgewoond door 58 kwee-
kelingen, nl. 42 manneljjke en 16 vronweljjke.
De lokalen benevens vuur en licht worden
van gemeentewege verstrekt.
Ook bestaat in deze gemeente eene inrichting
van onderwys voor de kweekelingen der open
bare Bewaarschool, ten einde ze te bekwamen
voor Bewaarschoolhouderes. De lessen worden
door den heer Kluitman in het lokaal der
Tusschenschool gegeven. Deze geniet daarvoor
eene jaarljjksche toelage uit de gemeentekas
van 200.
Er zyn in deze gemeente twee scholen van
Middelbaar Onderwys: de Burgeravondschool
en de Hoogere Burgerschool.
De Burgeravondschool verkeerde in zeer
bloeienden toestand.
Op den 1* Januari 1876 telde zij 134 leer
lingen. Hiervan volgden 107 het volledig on
derwijs en 27 dat in enkele vakken.
Voor den cursus 1876/77 werden 166 leer
lingen ingeschreven, waarvan 65 nieuwe. Van
de laatste gaven 4 zich aan voor enkele lessen
terwyl 61 aan ’t toelatings-examen deelnamen.
Van deze 61 zyn 21 afgewezen, 5 geplaatst in
de eerste en 35 in de voorbereidende klasse.
By het begin van den cursus waren de
verschillende klassen bevolkt, als volgt:
Voorbereidende klasse 51 leerlingen, Eerste
kl. 41, Tweede kl. 26, Derde kl. 19, Vierde en
Vjjfde kl. 8 leerlingen.
Gedurende den curns werden nog ingeschreven
5 leerlingen, waarvan 2 voor de voorbereidende
1 voor de derde en 2 voor de vyfde klasse, en
hebben 2 leerlingen, 1 uit de voorbereidende
en 1 uit de tweede klasse, de school verlaten,
zoodat by het einde van het jaar de burger
avondschool bezocht werd door 148 leerlingen,
waarvan 15 slechts enkele lessen volgden.
Van deze 148 leerlingen hebben 104 een
beroep gekozen, namelyk: 54 timmerlieden of
meubelmakers, 8 smeden, koperslagers of instru
mentmakers, 8 steenhouwers, metselaars of
loodgieters, 7 beeldhouwers, stukadoors of gra
veurs, 5 schilders of verlakkers, 1 bouwkundige
14 ambachten niet onder de voorgaande be
grepen, 7 kweekelingen of kantoorbedienden.
Zooals in het vorige jaar vermeld is, moest
wegens gebrek aan genoegzame ruimte, aan
den Minister van Binnen), zaken de beschikking
over eenige lokalen der Hoogere Burgerschool
worden gevraagd. Ook dit jaar werd een gelijk
verzoek gedaan en door de Regeering toege
staan, doch alleen onder voorwaarde, dat voor
den volgenden cursus de gemeente door ver
grooting van het schoolgebouw zelf in de be
hoefte zou voorzien.
De lokalen even als de hulpmiddelen bevinden
zich in goeden toestand.
De opbrengst der schoolgelden beliep 240,50.
De kosten van de Burgeravondschool hebben
bedragen 5554.32.
Het aantal leerlingen der Rijks Hoogere
Burgerschool bedroeg op 1 Januari 1876 36
voor het volledig onderwys en 7 voor enkele
vakken.
De cursus 1876/77 werd geopend met een
getal van 47 leerlingen, waarvan 39 voor het
volledig onderwys en 8 voor enkele lessen.
Op het einde van het jaar 1876 volgden 37
leerlingen het volledig onderwys en 10 dat in
enkele vakken.
De commissie van toezicht overtuigde zich
meermalen van de degelijkheid van het onder
wys zoowel aan de Hoogere Burgerschool als
aan de Burgeravondschool gegeven. Zy prjjst
ook zeer de orde die over het algemeen op deze
scholen heerschte.
Het onderwys op de Gymnastiekschool waar
aan de leerlingen der Latynsche school, der Hoo
gere Burgerschool en der meeste scholen van
openbaar lager Onderwys, onderricht wordt ge
geven, geeft redenen tot tevredenheid.
Voorts is nog de zwemschool, die voor ieder te
gen betaling van 10 cents toegankelijk is. Het
onderwys dat door den dfrecteur gegeven wordt en
het door hem gehouden toezicht verdienen lof.
Het maakte een punt van langdurige over
wegingen uit, eene gelegenheid tót baden en
zwemmen ook voor niet-betalenden open te
stellen. In het afgeloopen jaar werd' te dien
aanzien nog geene beslissing genomen.
Tot curator der Latynsche school werd be
noemd de heer Dr. F. H. G. van Iterson.
Tot leeraar in de wiskunde en de moderne
talen werd in plaats van den heer P. van
Duinen, aan wien op zyn verzoek eervol ontslag
was verleend, benoemd de heer W. N. S. Everts.
Vier leerlingen werden in Augustus tot de
Akademische lessen bevorderd. Een verliet *de
school om het onderwys aan de Hoogere Burger
school te gaan bijwonen.
By het einde van het jaar had de school 9
leerlingen.
Curatoren verklaren zeer ingenomen te zyn
met het door den Rector en den Leeraar ge
geven onderwys en pryzen het gedrag en da
vlijt der leerlingen.
De uitgaven voor de Latijnsche school be
droegen 2651.10, die voor een gedeelte uit
het ScholMchiefouds werden bestreden.
