te mi mm
li uniffiiiL
Qüina Laroche
De Rivier Suriname.
Laatste Bérichten.
ADVERTENTIES.
DIENSTBODE,
GEDEELTE VAN M FLIM WOONHUIS.
Burgerlijke Stand.
Mejufrrouw VAN DE WEG,
te STOLWIJ KERS LUIS
Mejuffrouw van KLUIJVE
VERLANGT MET NOVEMBER EEN
WEIMAR,
H. HEMPENIUS
AMSTE 12,33 AIM,
Tc Nieuwer kerk a/d. IJssel is een knaap van
5 jaar in het water gevallen en verdronken.
Woensdag werd te 's Hage de tweede jaarlijksche
vergadering gehouden van den anti-dieusivervanging-
bond. De werkzaamheden «erden door den presi
dent van het hoofdbestuur M. D. graaf van Limburg
Stirura ingeleid met eene uitvoerige rede tot afge
vaardigden, bondsleden enz. wie bij een harielijken
welkomstgroet bracht. Hierop volgde eene mede-
deeling van eenige bijzonderheden aangaande den
toestand in het tweede hondsjaar, voor zooverre niet
in het bondsverslag besproken. Als een sporadisch
ziekteverschijnsel iu deze ligue is opgemerkt de na
latigheid van onderscheidene afdeelingeri in de over
making der gelden aan het hoofdbestuur en ver-
Aauwiug in de behartiging der belangen van de
vereeniging, zoodat een opwekkend woord tot de
nalatige» in 's voorzitters rede voorkwam. Vervol
gens besprak hij het in deze bijeenkomst te behan
delen voorstel der afdeeling Wageningen, om den
naam van den bond te veranderen in* bond voor de
invoering van algemeenen dienstplicht", welk voorstel
door het hoofdbestuur is veroordeeld en waarvan hij
het onaannemelijke tracht aan te toonen, zich vereeai-
gende met een advies van prof. Buys, die den per-,
soonlyken dienst als hoofddoel niet weuscht los te laten
en in den algemeenen dienstplicht meer een militair
dau een nationaal karakter ziet.
Na verder op het gevaar voor Nederland in het
■verstooten van den-persoonlijkeu dienst te hebben ge
wezen, trad de spreker in beschouwingen over de
verhouding der partijen in de Tweede Kamer na
de jongste verkiezingen ten aanzien der quaestie
die den bond bezig houdt en kwam hij tot de con
clusie dat, komt er een sterk bewind uit de liberale
party tot stand, er eenige kans bestaat, dal zij zal
trachten het moderne beginsel iu de wet gevestigd
te krygen, mits niet de heer de Roo van Alder-
werelt hare toekomstige minister van oorlog zij.
Met het oog op den tegenstand der katholieke leden,
trachtte de voorzitter aan te toonen dat in den persoonl.
dienst niets is, wat strijdt met de macht hunner kerk.
Na in eene opsomming te zyn getreden van de
redenen, die vermoedelijk de oorzaak zijn van het
onbeantwoord laten van 's bonds adressen aan den
koning (tot wien men zich deswege niet nader zal
wenden), besloot de voorzitter zijne rede met nogmaals
te wijzen op het hooge belang, dat de koning en het
huis van Oranje hebben bij de groote quaestie der
invoering »au den persoonlijken dienstplicht.
De bond telde pp 30 Juni II. 66 afdeelingen en
8359 deelnemers.
Tot leden van het hoofdbestuur werden herkozen
de hb. 'Holst, Roëll, Buys, van Lynden en Brocx.
Ook keurde de vergadering goed de toevoeging van
prof. Buys en generaal Verspeyk aan het dagelijksch
neetoor.
Bij de behandeling van de aan de orde zijnde
voorstellen der afdeeliugen werd de door de afdeeling
Wageningen voorgestelde naamsverandering verworpen
•en overeenkomstig het voorstel van dezelfde afdeeling
beslist dat vrouwen geworte leden kunnen zijn.
Door de Vereeniging tot Verspreiding van Kennis
aangaande 's Lands Verdediging, is de volgende prijs
vraag uitgeschreven.
#Een ontwerp van wet tot regeling der Nationale
Militie en Schutteryen op den grondslag van ver
lichten persooulyken dienst en met inachtneming
Ier bepalingen van de bestaande Grondwet. Het
ontwerp moet vergezeld gaan van een memorie van
toelichting.",
Voor het beste en op zich zelf voldoende antwoord
wordt uitgeloofd 500.
Tot beoordeeling zullen bevoegde personen uitge-
noodigd worden.
Antwoorden worden vóór of op 1 December inge
wacht.
De Kamer van Koophandel te Veendam heeft den
Minister van Finantiën verzocht den accijns op het
bier sf te schaffen, ten einde daardoor het gebruik
van den jenever krachtiger tegen fe gaan.
Per Fransche mail van Curasao zijn te Amsterdam
wederom ruim 14,000 gulden goud uit de delveryen
aangebracht.
Te Noorfeloos moet de spits des kerktorens ver
nieuwd worden. Toen men aan het afbreken was
gegaan, bleek bet muurwerk des torens zoo sleobt,
zelfs op sommige plaatsen hol te zijn, zoodat men
genoodzaakt ia geworden den toren, tot op de hoogte
van het kerkdak af ta breken.
In onae kolonie Suriname is onder dagUekening van
8 Dee. 1876 (GonvemementsU. No. 10) een verordeuing
ingevoerd, „houdende »oorloopige voorzieningen betrek
kelijk het lager onderwijs in de kolonie Suriname,
in afwaehting eener definitieve regeling van het ont
werpt en in dia verordening komeno. a. voor:
•ai
lo. Art. 17 al 2„Dit'oudervvijs wordt, door middel
van toelagen óf bydragen uit de koloniale kas, bevor
derd en zooveel noodig, voor zoover de middelen hét
gedoogeu, van gouvernaraentswege kosteloos verkryg-
baar gesteld voor degenen, die het verlangen."
2o. Art. 18 Ouders, voogden of verzorgers zijn ver
plicht aan huu kindereu of pupillen vau 712 jaren,
waar gelegenheid daartoe bestaat, gewoon lager on
derwijs geregeld te doen geven."
Het Schoolblad van 28 Augustus bevat een belang
rijk artikel van den heer E. van Everdingen, hoofd
onderwijzer te Delft, over het sparen in de school.
Voor zestien maanden is de heer van E. begonnen
aan enkele leerliugeu spaarboekjes af te geven. En
nu heeft hy reeds n°. 249 afgegeven. Niet minder dan
778,80 is in die 16 maanden ingelegd en 274,58
terugbetaald. Die cyfers ziju welsprekend, des te meer
als men weet, dat de school van den heer van E. een
kostelooze school is.
De strekking van het artikel is om de bezwaren,
die nog altijd bij velen tegen schoolspaarbanken
bestaan, te wederleggen op gronden aan de ervaring
ontleend. De schrijver komt, na mededeeling van
een aantal feiten, tot de volgende conclusiën
1°. dat zeer vele kinderen inet opgewektheid sparen,
zonder tot gierigheid te vervallen; zij durveu gerust
nog een cent voor een appel of andere vrucht te
besteden
2°. dat de meesteu het doel van het sparen zeer
goed begrijpen
3°. dat aan zeer vele ouders een groote weldaad
wordt bewezen, door hen op een gemakkelijke wijze
in de gelegenheid te stellen, zeer geringe bedragen
te bespareu
4°. dat het onderwys door het sparen volstrekt
niet behoeft te lyden
5°. dat de opoffering van tijd van den kant des
onderwijzers betrekkelijk gering behoeft te zyn.
Volgens het Hbl. loopt iu den Haag het gerucht,
dat de prins van Oranje voornemens zou zijn binnen
kort onze O. I. bezittingen te bezoeken.
De uitvoerige prospectussen en aanplakbilletten van
de Algemeene Vergadering der tloLlamdsche Maat
schappij van Landbonto en van de tentoonstelling en
de volksfeesten, die bij die gelegenheid van 15 tot
19 September te Alkmaar zullen gehouden worden,
zijn in het licht verschenen.
Zaterdag 15 September wordt de tentoonstelling van
voortbrengselen en werktuigen geopend. Dien avond en
Zondag-middag en avond muziekuitvoeringen door
het stedelijk muziekcorps en de stafmuziek van het 4e
reg. infanterie. Zondagavond in het hotel Toelast
vergadering van belangstellenden ter bespreking van
de inzending van vee op de a. s. Wereldtentoonstelling
te Parijs. Maandag heeft de opening plaats van de
tentoonstelling van vee en pluimgedierte en Dinsdag
ten 12 ure wordt in het kerkgebouw der Evang. Luther-
sche gemeente de Algemeene Vergadering gehouden.
Beide die dagen zuilen worden opgeluisterd door
muziekuitvoeringen, o. a. vaA de vereeniging Concordia
door een tooneelvoorstelling van de rederijkerskamer
Bilderdijk en door harddraverij in den Stads Hout,
dei Maandags door de vereeniging Bendracht maakt
machtdes Woendag» door de afdeeling „Alkmaar"
der Holl. Maatschappij van Land bouw,die een prijs van
f 00 heeft uitgeloofd, terwijl de le en de 2« premie,
ad/ 200 en 100, worden uitgeloofd door de Alk-
maarsche vereeniging Eendracht maakt macht. Op een
nader te bepalen avond, afhankelijk van het weder,
zal een deel van den Stads Hont geïllumineerd worden.
Blijkens het verslag omtrent de verwachtingen
van deu oogst in de provincie Noordholland voor
het jaar 1877 is van bijna alle granen en handels-
gewassen eene goede, van enkele eene zeer goede
opbrengst te verwachten. De boekweit belooft een
oogst als in geen jaren is verkregen; het vlas be
looft geen ruim beschot; erwteu eu boonen hadden
hier en daar nog al vtn ongedieite te lyden. Van
de aardappelen wordt een ruime oogst ïerwacht.
Ziekte is tot nu toe bijna nergens te bespeuren de
in den laatsten tyd gevallen regen heeft echter,
naar het schijnt, een nadeeligen invloed op het gewas
uitgeoefend. De hooiteelt is dit jaar bijzonder gun
stig, zoo in qualiteit als in quautiteit; de toestand
van het graaland is mede zeer bevredigend. Tuin
vruchten waren er in voldoende mate,maar nacht
vorsten in de maand Mei hebben alle 'hoop doen
verdwijnen op eene goede opbrengst der appelen
en peren boom en.
Ook in het West land neemt de bekends aard
appelziekte zeer toe. Men is nu bezig met bet
rooien van vroege pootaardappelen en zij, die onder
5 HL. alechts 2 HL. kwaden hebben, mogen zioh
onder de gelukkigen rekenen. Zelfs zyn er (hoewel
gelukkig sleohts zeer enkelen) die de aardappels maar
laten uitploegen, omdat zij de moeite en kosten,
aan het rooien besteed, niet kunnen goedmaken. Ook
iu de late aardappelen vertoont zich de ziekte ea
het laat zich aanzien dat, bij den weerstoestand, dien
wij in den laatsten lijd hebben, het kwaad zeer zal
toenemen. De zieke aardappelen worden voor de
stroopfabriek gekocht a 50 ets. per HL.
De bekende C. S. Nicolaas, wonende te Rotterdam
indertijd door de rechtbauk te Gorinchem veroordeeld
wegens onbevoegd uitoefenen der geneeskunst, schjnt
zich, na zijn straf te hebben ondergaan andermaal
aan dezelfde overtreding te hebben schuldig gemaakt,
ditmaal te Krimpen a/d I/sel en te Capelle a/d Usel'
Hij is door de rijkspolitie opgespoord en een aantal me-
dicijnen, door hem afgeleverd, zijn in beslag genomen.
De kortste reis van Harliugen naar Riga en terug
deed dezer dagen het schip Fictorianl. in 31 dagen,
waarvan 4 door slecht weer verloren gingen.
In Amerika wordt over het algemeen het „han
gen" zoo slecht uitgevoerd, dat de misdadigers
meermalen een langzamen en moeielyken dood sterven,
Een moordenaar, Guidry genaamd, die den 25n Juli
te Nieuw-Orleans werd opgehangen, was echter zoo
gelukkig oogenblikkelyk te sterven doordien hy de
beschikkingen voor zyue terechtstelling zelf bestuurde.
Toen Guidry, die een bizonder gevaarlijk moordenaar
was, het schavot beklom, bekeek hij eerst den strik,
waaraan hy zou gehangen worden, en bevond dezen
te kort „De val," zeide hy tot den sheriff, „zal
niet voldoende zijn. Ik verlang een behoorlijken
„halsbrekenden val, van ongeveer tien voet." De
sheriff deed onmiddellyk de noodige stappen om sau
dit verzoek te voldoen, en de strik werd op de
gegeven lengte gebracht en den delinquent om den
hals geslagen. Guidry maakte nog eenige spottende
aanmerkingen, dat men in Amerika niet eens de
kunst van „hangen" verstond; dat de strik te naat^
was en de knoop aan de verkeerde zyde zat De
sheriff nam ook deze aanwyzingeu in' acht eu trok
den veroordeelde de kap ovez het hoofd. Guidry
brak hierop in een uitbuudig gelach uit, omdat,
zooals hij zeide, de kap zoo dun was, dat men er
doorheneu kon zien. Toen eindelyk het luik viel,
stierf de misdadiger oogenschijnlijk zonder pyn of
doodstryd.
Zekere C. T., oud 59 jaar, hersteld uit het Zieken
huis te Leiden ontslagen zijnde, vertrok Dinsdag
middag van daar met de schuit naar Haarlem.
Toen hij te Haarlem was aangekomen, bemerkte hij,
dat een schip, dat zeer zwaar beladen was, bijna
niet onder de Zijlbrug door kon varen. Hy kwam
daarop den schipper te hulp, doch had het ongeluk
tusschen de brug en de lading beklemd te geraken,
waardoor de borstkas vrij ernstig werk gekneusd.
De man moest, in plaats van naar *ijue woning te
kunnen gaan, naar het Gasthuis te Haarlem worden
overgebracht.
Vinden wij doorgaans overvloedige aanleiding om
in dit Weekblad de Kolonie Suriname te bespreken,
ditmaal aal ons opstel niet de Kolom* maat' de
rioier Suriname gelden. Eene teer boeiende, ea
voor den historical niet minder den voor den geograaf
belangrijke studie over die rivier treffen wij aau in
bet tijdschrift van bet Aardrijkskundig Genootschap,
en wel in eene voordracht in de vergadering van
dat Genootachap te Amsterdam op 7 April detea jaers
uitgesproken door den kapitein der infanterie G. P.
H. Zimmermann. Alvorens aan deten spreker het
woord werd gegeven, werd een jaarverslag van dn
toestand en de verrichtingen van het Genootsohap
over bet jaar 187677 uitgebraoht. .lieer dan
vroeger," too leten wjj daar, .werd in den loop
.van dit jaar de aandacht van het Bestunr bij onie
.Kolonie Suriname bepaald," In antwoord op een
aan den Gouverneur gericht verzoek, ontving het
Bestuur de toezegging dat een afschrift van het
rapport van den heer Loth aangaande eene in Sep
tember 1876 door hem volbraohte expeditie tot het
traeeren van eene gemeenschap te land tusschen de
Suriname en de Marowyne, aan het genootschap zon
verstrekt worden, vergezeld van eenige kaarten. .Thans
»is tevens," zoo vervolgt het verslag, .een kaart der
„rivier de Suriname in bewerking, die door 't Ge-
„nootschap zal gepnblieeerd worden, van de hand van
„denzelfden heer Zimmermann, wien wij straks het
„genoegen tullen hebben over die 'rivier het woord
„te hooren voeren." Wij verheugen one in het
vooruitzicht vnn de publicatie van die kaart, wel
verzekerd dat zij evenzeer voor de betronwbeerhrid
ven de redevoering zal getuigen, ala deze getuigen zal
voor de bevoegdheid der redenaare ora, wat by
sprekende beschreef, met de trekpen aanschouwelijk
te maken.
Ten einde ons inmiddels, onder het lezen van die
redevoering het genoegen eu de hulp te vereehaffen
welke het volgen van eene reii- of plaatsbeschrijving
op de kaart oplevert, hebben wij eene oude kaart
van Suriname' ter hand genomen, te weten die van
het werk van Philip Fermin: „Nieuwe algemeen
„beschrijving van de Colonie van Suriname" Har-
lingen 1770. Daar zijn aan beide oevers van de
rivieren de verschillende plantagiën, destijds in
exploitatie, met nummers, verwijzende naar eene
volledige naamlijst aangeteekend. Met uitzondering
van enkele benamingen van latere dagteekening,
hebben wij, in die kaart, de reis van deu heer
Zimmermann van uit zee tot aan de Sarakreek,
waar de Suriname ophoudt bevaarbaar te ziju,
kunnen mede maken. Van Braamspunt lang het
fort Nieuw-Amsterdam, de aan de Nederl&ndschc
Handelmaatschappij behoorende plantage „resolutie",
de plantages Dordrecht, Gejjersvlijt, Jagtlust, geleidt
de neer Zimmermann zijne hoorders naar Paramaribo.
Maar hij gunt hun daar geene lange rust. Hy wil
de rivier zoo ver mogelijk opvaren, een tocht van
73 geografische mijlen, maar dien hy ons veraange
naamt Uoor velerlei geschiedkundige herinneringen
en door het aanwijzen van verscheidenheid in natuur-
tooneeleu, waaraan de meer oppervlakkige reiziger
doorgaans slechts eene vervelende eentoonigheid weet
toe te schrijven. De landing van den Franschen
admiraal Cassard op de Suikerplantage Meerzorg in
Ootober 1717, de stiehting dóór de Engelseheu in
1630 van een fort op de plantage Waterland, de
expeditie run 1867 naar Rac a Rac, deze en derge
lijke bizonderheden vinden wy in menigte bij het
reisverhaal ingevlochten. Even voorbij den nu ver
laten post Gelderland, wijst ons de beer Zimmermann
de voormalige Joden-Savanna aan, waar nog slechts
de allengs tot ruïne vervallende synagoge als gedenk-
teekeu staat van het gastvrij toevlugtsoord, 't welk
hier de Moor Spanjaarden en Portugezen tot iu
Brazilië vervolgde Israëlieten vonden. Maar behalve
deze historische waarde beeft die plaats nog hare
pittoreske)en geologische merkwaardigheid. Van uit
de lage èn boschrijke alluviale gronden verheft zich
deze Savanna als eene hooge, met wit kwartszand
bedekte vlakte, en van hier „beginnen zich" sehryft
de heer Z. „do oevers der rivier allengs anders voor
„te doen. Men ontwaart al minder het lage land,
„de boorden worden iets hooger, het landschap meer
„heuvelachtig, het geboomte zwaarder; er is meer
„verscheidenheid. De zeewinden door het aanzienlijk
„boomgewas gebroken, verliezen hunne kracht; de
„afwisaeling van eb en vloed gaat te niet; het water
„wordt zoet en drinkbaar; hier schynt de grens te
„zijn ran bet by hooge tijen, door den Oceaan opge
stuwde zilte water."
Verder opvarende, gaat men meermalen uitgestrekte
Savannas voorby, én ziet men aan de oevers, de
ledige hutten van verlaten Indianen-kampen, ver
laten, niet zelden uit vrees voor den ronddwnlenden
geest van een afgestorvene. Waar men de voor
malige plantage Phedra nadert, begint de gronds
gesteldheid merkbaar te veranderen en vertoont zioh
diorieth in den vorm van ronde heuveltjes, van 17
tot 70 meter boven den granietbodem uitstekend.
De oppervlakte van de diorieth is geheel verweerd
en vormt een by uitstek vruohtbaren bodem, over
eene oppervlakte van vele mijlen bedekt met brnin
ijzererts, waaruit de heer Z. vermoedt dat zeer
gemakkelijk ijzer zou gewonnen worden. Verder de
bochten der rivier volgende, bereikt men de monding
der Maréchalskreek, aldus genaamd naar een Engel
seben kapitein die, in 1630, de rivier tot dat punt
zoa hebben opgevaren. Steeds worden de oevers
hooger, het hout zwaarder en het vaarwater ineer
belemmerd door ondiepten en rotsblokken. Tegenover
de voormalige plantage Moederzorg ontmoet men
het eerste boschnegerkamp. De boschnegerbevolkiug
aan deze boven-rivier wordt geschat op 6000 zielen.
Oorspronkelijk weggeloopen slaven, waren zy vele
jaren de schrik der kolonie. In 1761 werd op den
voonudigen grond Auka een vredesverdrag met hen
gesloten, en nu leven zy van landbouw, jaeht en
vissoherjj, en van den verkoop van het hout dat
zij op vlotten naar Paramaribo brengen. Eindelyk
bereikt men dep zoogenaamden Blaanwen Berg om
trent 175 meters hoog en grootendeels bestaande
uit groen-steen, overgaande in diorieth en andere
ijzerhoudende verweerings-prodnoten. Van zijne kruin
heeft men een sohoon vergezicht, en wel in het Z.Z.W.
hooge bergen, waar achter bij helder weer en met
gewapend oog, nog hoogere toppen zijn te zien „die
tot aan de wolken reiken."'
Na nadert men de vermoedelijke goudvelden, de
in 1742 aan „de Mineraal-oompaguie" geconoedeerdc
gronden van ongeveer tien mylen omtrek, tueeoheu
Berg-en-daal en Victoria. Men vond er porselein-
aarde, ijzererte, lood en eenige sporen van goud en
iQver, maar alles in te geringe hoeveelheid, zoodat,
na verloop van zes jaren, van de onderneming werd
afgezien. Een paar uren varens boven Viotoria stort
de 8arakreek hare wateren in de Suriname, die nu
weder breed is, maar vol klippep, eilanden en zand
banken. De oevers der Sarakreek worden door de
Auoaner-bosehnegers bewoond. Tot op vier dagreizen
boven den mond der 8arnkreek liggen de dorpen der
Saramaeca-busehnegers. Hier levert de vaart, wegens
ondiepten, klippen en banken, vele moeielijkheden
op. Bij zware regentijden is de waterstand hier
soms wel 10 meter hooger dan in den droogen tijd,
en de snelheid van den stroom boven alle begrip.
Vallen er zware regeubuijen in de bovenlanden, dan
kan het water in één nacht wel 3 meter wassen.
„Verder," zoo sprak de heer Z., „zullen wij de rivier
„maar niet opgaan. De onwil en het wantrouwen
„der boschnegers vergrooten veel de moeielijkheden
„der reis, die zonder hunne hulp onmogelijk is.
„Verder dan de Sarakreek zijn nog maar weinig
„Europeaueu de Suriname opgevaren. Daar schuilen,
„in ongenaakbare eenzaamheid, die luie en sluwe
stammen ber boschnegers" (de heer Z. bedoelt bier
zeker andere dan die waarvan wij straks vernamen
da: zy van landbouw, jacht, visehrangst, alsmede van
het vellen en afvoeren van bont leefden) „wier
„schamele woningen zich onmerkbaar verliezen in
„het onmetelijk^, ongerepte, ondoordringbare woud
„het oorspronkelijke, ontzaggelijke woud, dat in ziju
donkere diepten zoo Vele geheimen verbergt."
De- heer Ziminerraann voegde aan zijne, alhier
siechta in breede trekken gevolgde, beschrijving van
de Surinamrrivier, nog eenige mededeelingeu toe,
aangaande de thaas zoo bemoedigende uitkomsten
der goud-industrie. Welk eene vlucht die industrie,
door de maatregelen vau het Koloniaal Bestunr be
gunstigd, thans reeds genomen heeft, kan hieruit
blijken, dat er, tot opsporing en productie van goud,
tot in Alei 1876 reeds 210,000 beotaren a 10 cents
per hectare 'a jaars iu pacht waren gegeven, voor
de koloniale kaa eene jaarlijksche iukomst van 21,000
opleverend^- en dat, gelijk de Gouverneur in zijDe
openingsrede van 8 Mei jl. aan de Koloniale Staten
van Suriname mededeelde, van 1 Januari tot 4 Afei
dezes jaars, alleen per Fransche mail voor 90,000
aan goud was uitgevoerd. Deukt men daarbij de
niet in cyfers bekende uitvoeren via Deraerara, en
hetgeen b. v. als spaarpenningen van de Chineezen,
in Suriname blijft, dau zal men het wel met den heer
Zimmermann eens zijn, „dat bier schatten verborgen
„liggen, die in staat zijn om Suriname weder tot wel
vaart te brengen." Ten volle vereenigen wij ons
met zyne meening, waar hij zegt „Geen twyfel of
„het vinden van veel goud aan de oevers dezer rivier,
„die hartader als het ware des lands, en in het al-
„gemeen het aanmoedigen van de gondontginning
„zal aan de geheele kolonie nieuw leven byzetten, eu
„kan voor Suriname dezelfde goede gevolgen bebben
„ala voor California, Australië, Zuid-Afrika, namelijk
„dat daardoor vele aibeidakrachten naar bet land
„worden gelokt, die er blyven en tot ontwikkeling
„er van bijdragen zullen, ook nadat het edel metaal,
„dat hen er heen deed stroomen, niet meer in groote
„hoeveelheid wordt gevonden." Iets verder„want
„werkkracht, ziedaar de eenige groote behoefte van
„Suriname. Rijk begiftigd met alles wat de natuur
„kan geven, is bet arm aan datgene wat het alleen
„in staat kan stellen voordeel te trekken van deze
„gaven." En eindelijk met dit zijn slotwoord: „Laat
„ons hopen dat Suriname spoedig worde wat het,
„door de natunr, door zijne ligging, door den onuit-
„puttelyken rijkdom van zijn grond, vermag en het
„ook wezen moet en kan: een welvarend en voor
„Nederland rijk gezegend land.
De heer Zimmermann was een van de vele ver
dienstelijke officieren die wjj het voorrecht hadden
in Suriname bij de aldaar dienende troepen te leeren
kennen. Het is ons bekend dat hjj er, in de burgerij
zoo wel ais bij zjjne kameraden, vrienden verworven
heeft, die, met niet minder genoegen dan wy zeiven,
dezer dagen zjjne verheffing tot den rang van kapitein
zullen hebben vernomen. Gaarne tellen wjj hem onder
degenen die, na eenige jaren landsdienst in de
kolonie, naar het Moederland teruggekeerd, alhier
de belangen van Snriuame blijven behartigen en
annbevelen. Zijne getuigenis aangaande dut gewest,
even vrij van eigenbelang als van partjjgeest, zal in
het Aardrijkskundig Genootschap niet te vergeefs
zijn uitgesproken, en wij vleien ons dat de bladzijden
van het tijdschrift, de verhandeling van den heer
Zimmermann bevattende, de aandacht van veis aan
zienlijke en invloedrjjke leden des genootschaps
trekken zullen. C. S.
Konstailtinopel, 31 Aug. Eene dépêche uit
Schumla van den 30n meldt- Eene kolonne onder
Salem-Pacha rukte van Eski-Djuraa op en trok bij
Jaslar over de Lomzij wierp de Russen terug,
die na korten tegenstand van de Lom wegtrokken.
Nedjib-Paoha rukte van Rasgrad naar Torlak op,
viel de Russen aan, wierp ze terug en vermeesterde
twee kanonnen. Een groote slag ia aanstaande.
De Turken beginnen het offensief langs de geheele
linie.
Parijs, 31 Aug. Heden is Gambetta root den
rechter van instructie verschenen, die hem de geïn
crimineerde passages zijner rede voorlas. Garabetta
antwoordde, dat hij naar Rijssel was gegaan met
het stellige besluit om eene politieke rede te houdeu,
die de toestand hem toescheen noodzakelijk te maken.
Hij kwam er met nadruk tegen op, dat hij een
persoon zou hebben willen aanvallen.
WGenen, 31 Aug. De Politischc Correspondenz
meldt uit Belgrado van heden Ingevolge eene ukaze
van den Vorst is een» legerorder verschenen, waarbij
de ordre de bataillc van het Servische leger wordt
openbaar gemaakt. Die ordre de hataille bevat vele
vernieuwingen.
GEBOREN29 Aug. Pieter Cornells, ouders P. Rietkerk
en A Voordewind. 30. Gerardus Adrianus, ouders A. T.
Meijers eu J. M. van Waas. Beroardus, ouders J. Furrer
e? C. A. Zinkhaan.
OVERLEDEN: 31 Aug. C. Weidemn, 2 m. 1 Sept.
A. J M. van der Ring, 7 m. E. Broer, 12 j
ONDERTROUWD.- 30 Aug. J. Peters, 38 jen J. Janssen,
33 j. D. de Jong, 19 j. en J. Verboef, 19 j.
GEHUWD: 30 Aug. A. Kooppert en H. C. Alblas.
V Heden nacht overleed onze jongste lie
veling ABIE JOHANNES MARIN US, in den
ouderdom van bijna acht maanden.
P. van den RING.
M. VAN DEN RING— Exat-to.
Gouda1 September 1877.
VERLANGT TEGEN NOVEMBER EENE
van goede getuigen voorzien.
De ondergeteekende heeft de eer te berichten
dat hij
DONDERDAG 6 SEPTEMBER a s.
Gouda met zijne Artikelen zal bezoeken en
alsdan te spreken of te ontbieden zal zjjn by
Mejufvrouw de Wed. A. HARDIJZER, Socië
teit Vrede beste op de Markt.
's Haoe. Opticien.
tegen 1 October, een GEMEUBILEERDE
KAMER met Slaapkamer of Alkoof.
Adres met franco brieven onder letter X
aan het Advertentie-Bureau van A. KOK
Comp Boekhandel te Gouda.
Wordt op aannemeljjke voorwaarden TE
HUUR aangeboden voor een Klein Gezin een
Franco brieven onder letter H.,' aan het Bureau
van dit blad.
y
EN
(gelijk aan het Fransche)
bereid door
Apotheker
te
prjj»' per Flachn l.BO.
Verkrijgbaar te Goud# hij J. C.^ËLDÈNFtÏK.
