Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
rs.
RIJEN
SM.
I
1877.
N? 2034.
ICT,
enland-
digste
BUITENLAND.
Zondag 9 September.
Buitenlandse!! Overzicht.
De memorie van Beantwoording.
>or den
nt, A.
Ut
►ping
E
De inzending van advertentiën kan geschieden tot één uur des namiddags van den dag der uitgave.
•\i
perceelen,
ornoe inden
ring/ 0.60,
KAN,
worden berekend naar plaatsruimte.
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
ADVERTENTIÈN worden geplaatst
van 15 regels a 50 Centeniedere regel
meer 10 Centen. GROOTE LETTERS
NDELUK
1 TARWE
ayerstraat,
III
ich niet
<o. 109,
hÜ zjjnen
sft geopend,
'ter en goede
moten hoopt
SENDAAL,
MAANDA-
1 1877, des
e Gorinchem
rkoopen:
EKERIJEN
men Gorin-
lersdjjk, be-
1POEL- en
GEN, ER-
MGAARD-
ezamenljjke
l .Centiaren,
n, de Bouw-
ruimen van
jtimmerten,
iet den 1
De uitgave dezer Courant geschiedt ZONDAG,
WOENSDAG en VRIJDAG. In de Stad
geschiedt de uitgave in den avond van
DINSDAG, DONDERDAG en ZATER
DAG. De prijs per drie maanden is 1.75,
franco per post 2.—
GOUDSCHE COURANT.
r: bjj B.
irs in het
bevoegc
de school aan te wjjzen, waar i"
moeten ontvangen, is vervallen, even als --
school aan leerling
omtrent gedrag of gebrek
geven.
Zulke zaken kunnen dan ook veel beter bjj
gemeenteverordening dan bij een rjjkswet ge
regeld worden, omdat hierbij veel afhangt van
de lokale omstandigheden.
Maar genoeg over de wijzigingen in het
ontwerp gebracht. Thans is het woord weder
aan de vertegenwoordiging. Spoedig komt zij
bijeen; zal zy den tijd vinden om tusschen de
adressen en de begrootingsdiscussiën dit ontwerp
te behandelen, en daardoor een einde te maken
aan den hoogst onzekeren toestand, waarin ons
Alle Fransche partijen eeren den overleden Staats
man Thiers, zoojlat de regeering slechts de wenschen
des volks voorkwam, toen zij besloot dezen vader
lander op staatskosten en met de grootste praal te
laten begraven.
AUeeu het orgaan der clericalen' de Univers, heeft
den treurigen moed den overleden tegenstander ook
na zijn dood te honen.
Intnsschen heeft Mevrouw Thiers gemeend voor
deze eer te moeten bedanken, omdat de voorwaardea
die ze stelde niet zjjn aangenomen. Zij wilde zelf
de kosten betalen en behield zich zelf de regeling van
de begrafenis voor. Men schijnt, en niet zonder grond,
van de tegenwoordige Fransche regeering verwacht te
hebben, dat deze anders alle republikeinen van de
plechtigheid zou hebben uitgesloten. Thans zullen
niet alleen de 362 leden der linkerzijde, maar alle
staatkundige vrienden, die de heer Thiers sedert 1830
gehad heeft, onmiddelbjk achter het lijk gaan Heden
zou de lijkdienst plaats hebben in de kerk Notre
Dame de Lorette. Men verwachtte eene ontzettende
vredelievende manifestatie, maar heeft geen de minste
vrees voor wanorde.
Mac Mahon beeft besloten zijn reis naar Bordeaux
uit te stellen, het niet gepast oordeelende feesten bij
te wonen, nu zijn voorganger begraven wordt.
De linkerzyde van den Senaat heeft, naar aanlei
ding van den dood van den heer Thien, een manifest
tot de natie gericht, waarin zij nogmaals getuigenis
aflegt harer liefde voor de republiek en voor die
krachtige en voorzichtige staatkunde, waarvan do
heer Thiers een voorbeeld gegeven hoeft.
Woensdag werd te Parijs onder voorzitterschap van
Gambetta vergadering gehouden van de te Parijs
tegenwoordige oud-afgevaardigden en senatoren en
besloten aan Grévy de leiding van de party op te
dragen. Men gevoelt, zooala men ziet, dat het alter
natief: Mao-Mahon of Gambetta schadelijk op de
verkiezingen zon werkeu. De keuze vau Grëvy is
zeker de beste, die op *t oogenblik kon worden ge-
onderwjja verkeeit, sedert den tijd, dat het de
stembus beheerscht?
De behandeling zal gelegenheid geven om
I de verschillende belangen te overwegen, en de
zaak voor eenigen, wy wfflën hopen voor ge-
ruimen, tijd te beslissen.
Geeft bet ontwerp niet alles, wat door de
voorstanders van ons volksonderwijs verlangd,
wordt, het zal hun gemakkelijk vallen de zoo
noodige verbeteringen in het ontwerp aan te
brengen.
Bjj den minister zal men zeker een gunstig
oor vinden, want de Staatsman die ons hooger
onderwjjs geregeld heeft, zal zeker ook gaarne
zijn naam verbonden zien aan de wet tot rege
ling van het lager onderwijs.
De kansen om de wet tot stand te brengen
zjjn thans gunstig; in het belang der volks
ontwikkeling en der beschaving is het te wen
schen dat die gelegenheid niet ongebruikt zal
voorbij gaanL.
Weken lang is reeds nitgezien naar het
antwoord der regeering op het voorloopig ver
slag der vertegenwoordiging over het ontwerp
van wet tot regeling van ons lager onderwijs.
Eindelyk is nét verschenen, en al moge de
minister nu in sommige opzichten aan de wen
schen der vertegenwoordiging hebben toegege
ven, in de hoofdzaken is het ontwerp niet ge
wijzigd, zoodat waarschijnlijk een nader onder
zoek niet noodig zal zjjn, en dus dit jaar de
behandeling nog zal kunnen plaats hebben.
Of evenwel door dit ontwerp belangrijke ver
beteringen zullen worden ingevoerd is te betwjj-
felen; het voorbereidend onderwjjs toch blyft
geheel overgelaten aan de onverplichte zorg der
gemeente-besturen; deze kannen voorbereidings
klassen voor kinderen van drie tot zes jaren
aan de lagere school verbinden, doch de artikelen
der wet zjjn niet op die inrichtingen van toe
passing net herhalingsonderwys, zoo noodig
wil het gewoon lager onderwijs de gewenschte
resultaten geven, wordt niet eens genoemdwel
wordt het hulppersoneel vermeerderd, maar de
kweekelingen die in art. 6 als onderwijskracht
verdwenen zjjn, verschijnen als zoodanig weder
in art. 21, terwjjl men bovendien op zestien
jarigen leeftyd het examen als hulponderwijzer
kan doen, en men op achttienjarigen leeftyd
de acte van hoofdonderwjjzer kan verkrijgen,
die het recht geeft aan het hoofd eener school
te staan. Zou de minister dan waarlyk denken
dat voor onderwijzers niets anders vereischt
wordt dan de wetenschappelijke kennis, die bjj
de acte-examens gevorderd wordt?
De gemeentebesturen zjjn vry in hnn keuze;
wie zal hen, mocht het ontwerp wet worden,
beletten om een jongeling van achttien of
negentien jaren aan het hoofd eener school te
plaatsen, op een leeftyd waarop de wet hem
nog niet in staat acht zijn eigen zaken te
beheeren
De verplichte schoolgeldheffing is onveranderd
behouden en de wyziging in art 16 aangebracht
moge eenigszins te gemoet komen aan de daar
tegen ingebrachte bezwaren, toch zal het veel
afhangen van de gemeentebesturen of zy oor-
deelen, dat al of niet voldoende voorzien is in
de behoefte aan onderwijs voor kinderen zon
der onderscheid van godsdienstige gezindheid.
Heeft men reeds dikwijls geklaagd over de
tegenwoordige inrichting van het schooltoezicht,
in hoofdzaak wordt de tegenwoordige regeling
gehandhaafd. In alle gemeenten zullen, door
den gemeenteraad gekozen, schoolcommissiën
zyn, en de betrekking van schoolopziener zal
even als nu een onbezoldigde betrekking bly-
ven, terwyl die titularis verplicht zal zyn iedere
drje maanden den inspecteur een staat te zen
den van de scholen, door hem gedurende dien
tijd bezocht.
Wil men de betrekking van schoolopziener
als eerepost laten bestaan, dan gaat het niet
aan hem zulk een controle te doen oefenen. Dan!
moet het voldoende zjjn, dat zij bij eede be
loofd hebben, hun betrekking in het waarachtig
belang van het onderwjjs te zullen vervullen.
Achtte de meerderheid het wenscheljjk, dat
in de wet het programma der acte-examens
werd opgenomen, de minister heeft aan dien
wensch ten deele willen voldoen, en bepaald dat
tot het verkrjjgen eener acte van bekwaamheid als
hulponderwijzer en hulponderwjjzeres wordt ge
vorderd de kennis der vakken, die op de lagere
school moeten onderwezen worden en van de
grondbeginselen van onderwijs en opvoeding,
terwyl de kennis der hoofdonderwijzers meer
omvattend en 'ontwikkeld zal moeten zyn.
Nader zullen by algemeenen maatregel van in
wendig bestuur de programma's vastgesteld
worden. Een concessie due van geringe betee-
kenis, en die volstrekt niet zal voldoen aan den
wensch in het voorloopig verslag geuit.
In een nieuw artikel wordt het wachtgeld
van het onderwijzend personeel geregeld, wan
neer een school door den gemeenteraad wordt
opgeheven. Gedurende vijf jaren zal dan de
helft van het traktement van rykswege worden
uitbetaald. Zulk een bepaling was in verband
met art. 16 noodzakelyk.
Op de voorgestelde regeling van het meer
uitgebreid lager onderwijs is door den minis
ter terug gekomen. Verviel dit in het ontwerp,
thans zjjn weder in art. 1 de beginselen der
Fransche, Duitsche en Engelsche talen en die
der wiskunde als vakken bjj het lager onder
wijs opgenomen, en zyn de gemeentebesturen
gemachtigd die vakken op de gewone lagere
school te doen onderwijzen mits er geen inrichting
voor middelbaar onderwjjs in de gemeente be
staat.
Daardoor is voldaan aan een dringende be
hoefte voor kleinere gemeenten, die zich de
weelde van middelbare scholen niet kunnen
vooroorloven.
Het onderwjjs in den zang in het ontwerp
niet onder de verplichte vakken opgenomen, is
nu weder in eere hersteld.
De dwaze bepaling, om den gemeenteraad de
jdheid toe te kennen om den kinderen
tooi aan te wjjzen, waar zy onderwijs
o._, 1. 2L even als de
voorschriften omtrent het ontzeggen van de
igen, die tot ernstig misnoegen
>f gebrek aan vljjt aanleiding
•J