ME
1877.
N? 2053.
BUITENLAND.
ENZ,
urr;*
nie
BS.
BINNENLAND.
Woensdag 24 October.
357
etst.
iSSEN,
enz.
E
•York.
«nendaal.
14.
Buitenlandse!! Overzicht.
5
IE.
eur.
I
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
mma’n a
o.» P. C.
KM AN,
iet Loge-
i zij ook
er P. S.
6 ure,
6
run-
«ge liggen.
itore van
oonhown,
IS,
GOUDSCHE COURANT
verklaard
i, beiden
F. P. DB
e Staten
ui.
KEN, alg».
O aconraat
LüITEND
n geeft:
Loteling
verband
GOUDA, 23 October 1877.
De laatste aflevering van het Tijdschrift Eigen Haard
bevat van de hand van Dr. H. F. Hubrecbt een
artikel over de Stearine Kaarsenfabriek alhier, Bene
vens een afbeelding.
te reorganiseeren, ia vooreerst fee! te zwak om den
Russen opnieuw slag te leveren of hen tegen te
houden, indien zij voornemens zijn naar Erzeroèin te
marcheeren. x
Een correspondent van de Standard, die het jgeheele
Turksche verlies begroot op 16.000 maff, zegt
dat 32 bataljons iuf. en vier brigades artillerie krijgs
gevangen werden gemaakt. Het blad zelf twijfelt,
of het getal zoo groot is, maar erkent, dat de rest
van Moukhtar’s leger niet veel meer wezen kan, dan
een verwarde hoop vluchtelingen. Als jMoukhtar-pacha
maar weer bij den Soghanly Dagh zijne troepen kan
verzamelen, dan (meent het) moet hij, in vereeniging
met Ismael pacha, sterk genoeg zijn, om den marsch
der Russen Erzerum te beletten. Dit alles zal de
tijd leereri. Men kan er nu met voldoende zekerheid
niet veel van zeggen.
Het rechte omtrent de oneeuigheden in de Prui
sische regeeringskringen weet men nog niet. Bis
marck en Eulenburg hebben nu beiden verlofde
laatste wil, zegt men, later toch definitief aftreden.
„Meer licht”, zegt de Nation lib. corresp., //meer
licht” zouden wij gaarne zien werpen op den staat
kundigen toestand, waarin wy ons bevinden. Dit
is vooral een dringend vereischte bij het begin onzer
nieuwe zitting van het Partement. In de plaats
daarvan gebeurt het bij ons te lande menigwerf,
dat juist op dergelijk tijdstip de staatkundige toe
stand met een nevel, met een vrij dichten sluier
is bedekt.
Dit is ook thans weder het geval. Wij achten
het volstrekt noodzakelijk, dat de dagbladen van
hunne zijde het mogelijke doen om den toestand te
doen opklaren. Indien bij het begin eener parle
mentaire zitting de twee miriniers afwezig zyn, op
wie het grootste gedeelte der verantwoordelijkheid over
de leiding van het Staatsbestuur is berustende, dan
hebben wij het volste recht om dergelijken toestand
te heeten een hoogst bedenkelijke afwijking van den
oonstitutioneelen regel. De meest loyale vriend der
Regeering zal, naar wij onderstellen, ten volle met
ons instemmen en erkennen, dat dergelijke afwijking
van den constitutioneelen regel inderdaad zeer be
denkelijk behoort te worden genoemd.
Naar wij vernemen duurt de kanseliers-crisis, die
reeds van April jl. dagteekent, heden nog voort.
In de hoofdzaak komt zij hierop nederzal de
rykskanselier in staat zijn de groote hervormings
plannen, door hem ontworpen, door te zetten, ja
of neen. Naar het ons voorkomt is het meer dan
tijd, dat aan die //hervormingsplannen" openbaarheid
althans zoodanige openbaarheid worde gegeven,
dat andere belangstellenden in deze over de tot
heden zoo geheim gebleven plannen kunnen leeren
oordeelen.
De crisis, welke in Duitschland en in Pruisen,
nu sedert langer dan een half jaar bestaat, mag
toch wel geen gezonde toestand worden ge
noemd. Men mag het derhalve den volke niet euvel
duiden, dat het z/meer licht" verlangt. Niets is
natuurlijker dan de wensch, dat men zich eindelijk
gelieve te gewennen aan het denkbeeld, dat zoodanig
verlangen niet langer als een soort van wantrouwen
of een beleediging der Regeering worde beschouwd.
De troonrede, waarmee de Pruisische Landdag is
geopend, noemt de finantieele uitkomsten van het
dienstjaar ‘76 boven verwachting gunstig. Daaren
tegen zal voor het loopende dienstjaar de bijdrage
door het Rijk aanzienlijk worden verhoogd. Verder
wordt aangekondigd de aanbieding van een leenings-
ontwerp en van verscheiden andere wetsontwerpen.
Ten slotte betuigt de Keizer zyn dank voor de be-
wijzen van trouw en gehechtheid, welke hij op zijn
laatste reis van de zyde dér bevolking heeft onder
vonden.
De uitslag van de verkiezingen in Frankrijk heeft
zeker reeds voldoende bewezen, dat de groote meer
derheid van de Franschcn republikeinschgezind is,
en de regeering slechts aan baar tyrannieke pressie
de veroveringen te danken heeft, waarop zij zich kan
beroemen. Nog sterkeer evenwel blijkt hoe ongunstig
de publieke opinie voor de regeering is, indien men
de stemmen optelt, die in de verschillende departe
menten voor de republikeinen, Bonapartisten en Mo
narchale» zijn uitgebracht. Daardoor komt men tot
het resultaat, dat eerstgenoemde» niet minder dan
4.273.296 stemmen uitbrachten, de Bonapartisten
1.849.468, de Monarchalen 1.722.010. Telt men
laatstgenoemden te zamen dan krijgt men een totaal
van 3.571.478, dus nog 701.818 minder dan de
republikeinen. Een nadere vergclyking toont, dat
van de 86 departementen in 56 de republikeinen de
meerderheid hadden boven de coalitie, terwijl deze
slechts in 30 departementen bet in stemmen van de
republikeinen winnen. Waren de stemmen gelijkma
tiger over de districten verdeeld geweest, dan zouden
de republikeinen veel grooter overwinning hebben
behaald, doch in het eene district heeft men meer
eerbied voor den maire en dejj pastoor dan in het
andere en vandaar de vóordeéleu die de regeering
nog heeft kunnen behalen. Als men daarenboven
nog cens kon aftrekken de stemmen, die tegen wil
en dank op de regeeringscandidaten zijn uitgebracht,
zou een eindcijfer ten guuste der republiek worden
verkregen, dat waarschijnlijk de schoonste vooruit
zichten zou overtreffen.
Nog verdient opmerking, dat ook in 1876 aan
vankelijk het cijfer der verkozen liberalen minder
groot was dan later. Er waren eerst slechts 299
verkozen, maar door herziening van sommige ver
kiezingen en herstemmingen werd gaandeweg het
cijfer van 363 bereikt. Thans beginnen de libera
len reeds met een erkend cijfer van 325.
Dat de regeering, die op 14 Oct. den slag heeft
verloren, dien op 28 dezer of op 4 Nov. winnen zal,
daarvoor vreest men niet. De Débat» geeft den thans
verkozen afgevaardigden den dringenden raad nu nog
niet naar Parijs te komen, maar in de provincie de
nieuwe verkiezingen af te wachten. Te Parys kunnen
zij nog niets doen, en in de provincie kunnen zij op
wettige wijs van hunnen verkregen invloed ten gunste
der republiek gebruik maken.
Allengs worden allerlei schandelijke praktijken open
baar, waaraan de regeering zich bij de verkiezingen
heeft schuldig gemaakt. Te Saint-Sever verkreeg de
heer Laborde, officieel candidaat, 9743 stemmen; de
heer Sourigues, de republikein, 9703, en een zekere
heer Labrousse 42 stemmen. De administratie die
tegen een herstemming opzag, heeft nu eenvoudig de
stemmen op den heer Labrousse als niet uitgebracht
beschouwd, onder voorwendsel dat deze heer geen
candidaat was gesteld. Het is ondenkbaar dat men
hier de administratie niet leeren zal, dat er toch
wezenlijk een herstemming gehouden worden moet.
Te Villefransche is volgens de regeering de officieele
candidaat benoemd. De republikeinsche candidaat had
een meerderheid van honderd stemmen, maar de re*
geering heeft de stembiljetten, waarop de naam van
den republikein over dien van den ofiicieelen candidaat
was heen geplakt, eenvoudig als van onwaarde be
schouwd. De linkerzijde van den Senaat heeft hierop
reeds de aandacht gevestigd. Men kan er zeker van
zijn, dat hij het onderzoek der geloofsbrieven in de
Kamer veel fraais voor den dag komen zal.
De Temp» houdt vol, dat het tegenwoordige Fran-
sche ministerie op 5 Nov. zal aftreden en door
eene soort van cabinet d’affaires zal worden ver
vangen. Te oordeelen naar de even stellige tegen
spraak in andere bladen wil de eene helft van het
ministerie aanblijven en de andere aftreden.
Men kan echter op al zulke praatjes weinig staat
maken.
Moukhtar’s verpletterende nederlaag heeft den toestand
in Azië geheel veranderd. Kars wordt nu weer
bedreigd en Moukhtar, ook al slaagt hij er in zijn leger
Na ^verleg met de inspecteurs van het lager on
derwijs en de chefs van de provinciale bureaux van
statistiek, heeft de Minister van binuenlandsche zaken
thans nieuwe voorschriften vastgesteld ten behoeve
van de statistiek van het lager onderwijs. Daaronder
is begrepen de statistiek van het schoolverzuim. Het
voornemen bestaat niet telken jare de invulling van
den voor laatstgenoemd onderwerp vastgestelden staat
te verzoeken, maar om, indien de proef, om dezen staat
voor 1878 te verkrijgen, goed mag slagen, eenige jaren
te wachten, alvorens die van regeeringswege te herhalen.
Van de wijze waarop de gegevens over dat ‘jaar zullen
worden verstrekt, zal dus veel afhangen.
Te Delft had Vrijdagavond, bij gelegenheid der
algemeeue vergadering van de Nederlaidsche Gustaaf-
Adolf-Vereeniging, eene openbare godsdienstige samen-*
komst plaats in de Oude Kerk. Eene zeer aanzien
lijke schare woonde deze plechtigheid bij. Als sprekers
traden op de Rotterdamsche predikanten vau Griet-
huysen en Ilooykaas, en de Delftsche predikant van.
der Flier. De plechtigheid werd opgeluisterd door
eene indrukwekkende uitvoering op het .orgel, met
begeleiding van een orchest, bestaande uit bazuinen
trompetten, tuba’s en pauken. De onder leiding van
de hh. Boers en Klerk uitgevoerde stukken waren
fragmenten uit de oratoriums Panlu»> de Schepping
en de Messias.
In de openbare vergadering der vereeniging .dl-
gemeen Stemregt te Amsterdam gisteren gebonden in,
het gebouw van het Amsterdamsche werkmansbond/
is o. a. de volgende motie aangenomen;
Z/De thans bestaande kiesinrichting is voor onze
maatschappy in dezen tijd ongeschikt, en direct zoo-
weLals indirect verderfelyk. Een algemeen stemrecht,
hetzy beh verloopen grondwet het geheel of gedeeltelijk
mag 'Wjfiigen, is noodzakelijk. Het is de plicht van
ieder staatsburger, kiezer of niet kiezer, tot verkrij
ging van zoodanig recht mede te werken. Ieder
burger behoort kiezer te zijn, die lezen en schrijven
kan. Elke geldcensqs is te veroordeclen.
Een landbouwer te Berg-Ambacht wilde zich van
een bejaarden hond, dien hij reeds 14 of 15 jaren
in zijn bezit gehad had, ontdoen. Hij verkocht hem
aan een opkooper te Schoonhoven, die hem Dinsdags
per stoomboot mede naar Rotterdam nam, en aldaar
aan iemand, buiten die stad woonachtig, verkocht.
Maar reeds den volgenden avond had de hond zijn
oude domicilie gevonden en lag hij voor zijn hok.
De Commissaris des Konings in deze provincie
heeft bij circulaire van 10 dezer, de aandacht der
Gemeentebesturen en der Besturen van verschillende
gestichten gevestigd op het kon. besluit van 23 Sep
tember jl. (Slbl. no. 185) lot regeling en inschrijving
in registers, van personen, samenwonende in gebouwen
of schepen, onder bestuur of toezicht van het open
baar gezag. Tot recht verstand van gemeld besluit
heeft de Minister van binuenlandsche zaken de strek
king daarvan in een nota toegelicht. Daarin zijn
tevens de voorschriften ter uitvoering opgenomen.
Uit die nota blijkt, dat met dit besluit wordt beoogd,
in de eerste plaats vereenvoudiging in de admini
stratie en in de tweede plaats verzekering van in en
afschrijving in de registers, waaruit de staat der be
volking kan worden gekend.
In het tijdperk van vier weken, 9 September tot
October 1877, zijn blijkens ingekomen ambtsbe
richten, door longziekte aangetast
1 rund;
28 runderen
October 1877, zijn blijkei
in Noord-Brabant
Zuid-Holland
h Noord-Holland
w Utrecty
h Friesland
Totaal 46 runderen.
In het varige tijdperk van 4 weken waren 53
deren door ziekte aangetast.
De he^r /./van den Toorn van Dordrecht heeft,
behalve o/ andere plaatsen, ook te Schiedam eene
goed gelulde proefneming gedaan met zijn surrogaat
voor gist. In plaats van een kilo gist bleek slechts
vier ons ruimschoots voldoende te zijn.
2
8
7
