:n
LS
Nieuws- en AdwtenlielM w#r Gunda en Omslreken.
E.
1877.
Np 2059.
ss.
HING
BUITENLAND.
Woensdag 7 November.
lGE.
ovengenoemde
•in of alleen
nden.
Unland.
Buitenlandse!; Overzicht.
fdkantern;
van 7 jaren,
Aman.
iet witte,
japsulen,
rtog.
nburg.
lUgr
IADEN van
kennis van
De inzending van advertentiön kan geschieden tot één uur des namiddags van den dag der uitgave.
DE BESLISSING?
GOUDSCHE COURANT.
geneesmiddel
aderen, uit-
Iers die aan
i te danken
i omtrent de
voor belang-
ADVERTENTIÊN worden geplaatst
van 15 regels a 50 Centeniedere regel
meer 10 Centen. GROOTE LETTERS
worden berekend naar plaatsruimte
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
sen
De uitgave dezer Courant geschiedt ZONDAG,
WOENSDAG en VRIJDAG. In de Stad
geschiedt de uitgave in den avond van
DINSDAG, DONDERDAG en ZATER
DAG. De prgs per drie maanden is f 1.75,
franco per post 2.
bjj de heeren
Rotterdam.
at, 182
rkoudheden,
long- en
ministerie kan beter dan door uitvoerige pro
gramma’s door daden toonen, wat het Neder-
landsche volk van hen te wachten heeft.
Slechts één minister heeft reeds een ministe
rieel verleden achter zich, de overigen, zijn in
dat opzicht nieuwe mannen. Wat drie als af
gevaardigden waren, weet men, moge hun hou
ding als dienaren des konings de verwachting
die thans van hen gekoesterd wordt, niet be
schamen 1
In het belang des lands zij dit ministerie de
kracht toegewenscht om op allerlei gebied nut
tig werkzaam te zyn en voor goed een einde te
maken aan de malaise, die gedurende de laatste
jaren veel goeds heeft tegen gehouden.
Mogen de ministers door daden toonen dat
zij het in hun gestelde vertrouwen ten volle
verdienen 1 L.
ikel 165 van
waren tegen
lagan nadat
lus vóór dan
ligde Verga-
op Woens-
morgena ten
zal overgaan
sedoelde be-
De Parijsche berichten houden vol, dat binnen
kort een ministerie van zaken, zonder bepaalde poli
tieke kleur, onder voorzitterschap van Pouyer Quertier
zal optreden. Deze is oud-minister van Thiers, maar
de meest conservatieve onder diens ministers en vnlt
volstrekt niet in den smaak der republikeinen, die
in dergelijk kabinet geen blijk van toenadering
zouden zien.
Veel opspraak verwekt te Parijs een dezer dagen
verschenen brochure, waarin de strijd van Mac-Mahon
wordt vergeleken met dien van Bismarck voor ’66,
in zoover dat beiden, steunend op het gezag der
kroop of het uitvoerend bewind en de Eerste Kamer,
regeeren willen zonder begrooting. Waarschijnlijk is
dit maaksel afkomstig uit den kring van De Broglie
of Fourtou. Een correspondent van een der groote
Nederlandsche bladen merkt naar aanleiding van deze
brochure terecht op Z/Er bestaat echter dit groote
verschil, dat in Pruisen op den strijd tusschen Bis
marck en de Kamer de roemrijke veldtocht van 1866
tegen Oostenrijk gevolgd is, en de Kamer, zonder
zichzclve ten eenemale ongelijk te worden, na de
bij Sadowa behaalde overwinning, een indemniteits-
bill aan den triomferenden Minister verleenen kon.
De Fourtou is zoomin een Bismarck als De Broglie,
en de militaire roem van Mac-Mahon is sedert 187Ó
sterk gedaald. Den President en zijn Ministers
biedt zich op dit oogenblik geen enkele gelegenheid
aan, de gunst der natie te winnen door het plegen
van schitterende daden. Integendeel zijn sy bij de
verkiezingen genoodzaakt geweest tot allerhande kunst
middelen en kuiperyen hun toevlucht ie nemen. In
plaats van beroemd of gevreesd, hebben zij zich op
meer dan een plaats belachelijk gemaakt. Hun be
kwaamheden zijn niet evenredig aan hun goede be
doelingen behalve nog dat in de staatkunde het
volgen van bckei.de buitenlandsohe voorbeelden het
tegenovergestelde van een kracht is, en de Fransche
Ministers, zich op het gebied der navolging begevende,
moeielijk eene minder populaire keuze hadden kunnen
doen dan toen zij zich voornamen in het voetspoor
van Frankrijks oüverzoenlijken vijand te treden.’*
Deze verklaring van een te Parijs gevestigd Noder-
astjaar 1878,
Jden Novem-
tien tot des
tarie van bet
gelanden ter
or een ieder
ran 50 cents
De beslissing des konings heeft eindeljjkeen
einde gemaakt aan de ministerieels crisis. Het
ministerie heeft eervol ontslag verkregen onder
dankbetuiging voor de vele en gewichtige dien
sten den lande bewezen, en een nieuw minis
terie, een ministerie gevormd door den leider
der meerderheid in de vertegenwoordiging, is
met Z. M. vertrouwen vereerd. Zoo is dan een
einde gemaakt aan de gissingen der laatste
dagen; is de oorzaak der vertraging nog niet
bekend, zal die misschien verborgen blyven,
door de benoeming der tegenwoordige ministers
is de overeenstemming tusschen vertegenwoor
diging en regeering hersteld, wat werkzaam
heid op wetgevend gebied inogeljjk maakt.
Het ministerie sedert 1874 met de leiding der
z iken belast is dan heengegaan, door weinigen
betreurd; toch kan men het den lof niet ont
houden, dat het een werkzaam ministerie ge
weest is. En de minister van binnenlandsche
zaken én die van justitie hebben in vele op
zichten den dank verdiend, door hen bij het
afscheid ontvangen. De minister van marine
heeft veel gedaan tot verbetering onzer zee
macht, hij verdient daarom den dank hem ge
bracht. De ministers van oorlog en koloniën
waren nog te kort in functie geweest, het
ministerie van buitenlandsche zaken presteert
slechts weinig en wat nu de minister van
finantiën betreft, zyn heengaan zal wel door
niemand betreurd worden; zyn optimistische be
schouwingen zyn bij voortduring door de feiten
gelogenstraft, zyn beleid was de zwakke zijde
van het afgetreden bewind, zelfs zyn vrienden
zullen zyn aftreden met genoegen vernomen
hebben.
Is de totale indruk bij de aftreding van het
ministerie dus niet zoo ongunstig, van waar dan
die algemeene tevredenheid nu het is afgelost?
Van waar die verademing, die vrjj algemeen
ondervonden werd, toen de Staats-Courant het
eervol ontslag mededeelde?
De oorzaak daarvan kan wel nergens anders
in gezocht worden, dan in het weinige vertrou
wen dat men in een regeering stelde, die door
geven en nemen, door plooien en schikken, het
evenwicht tusschen de verschillende partjjen
moest trachten te bewaren.
Zonder meerderheid in de vertegenwoordiging
was het ministerie gedwongen allen naar de
oogen te zien om daardoor een meerderheid te
verkrijgen het moest de liberale party in hoofd
zaken bevredigen, de andere partyen in bijza
ken door kleine concession believendehet
moest de liberale politiek zoowel in de koloniën
als hier te lande in praktyk brengen, en tege-
Ijjk de kerkelyke partyen by benoemingen te
vreden stellen.
Klaagden de kerkelyke partyen dus over ach
teruitzetting, over verloochening van beginse
len, de liberale party kon geen vrede hebben
met dit stelsel van geven en nemen en toen
de kiezers beslist hadden, moest de vertegen
woordiging het gevelde vonnis bekrachtigen.
Blijkbaar heeft men met tegenzin aan dat
.vonnis gehoorzaamd, van waar anders die ver
traging, die zoo nadeelig is voor den gang van
zaken
Het is dan ook een ernstige grief tegen de
afgetreden ministers, dat zij niet terstond na
afloop der verkiezingen hnn ontslag hebben
aangeboden, maar eerst nog een votum der
vertegenwoordiging hebben afgewacht. Een kost
bare tijd is door dit uitstel verloren gegaan.
Het vertrouwen, dat men nog hier en daar
in hnn regeeringsbeleid stelde, is door die han
deling verloren gegaanzij zijn onbetreurd heen
gegaan en aller oogen zien uit naar de dingen
die komen zullen.
Gesteund door een krachtige meerderheid aan
vaarden de tegenwoordige ministers het bestuur;
die meerderheid zal hen in de gelegenheid stel
len om de opgenomen taak met succes te vol
brengen. En die taak is niet geringde mi
nister van finantiën moet evenwicht in de geld
middelen door belastinghervorming herstellen,
een taak die boven de krachten van zyn voor
ganger ginghet verJeligingsstelsel moet na
vele vruchtelooze pogingen geregeld worden;
de geldmiddelen der koloniën moeten onaf han-
kelyk van die van .het moederland op vasten
voet gebracht worden. De minister van justitie,
moet het werk van zijn voorganger voortzetten
en zoo wij hopen ten einde brengen. De mi
nister van binnenlandsche zaken eindeljjk moet
niet slechts het kiesrecht op betere grondslagen
doen rusten, maar ook het onderwys regelen.
Heeft ieder minister dus veel te doen, het
geheele ministerie heeft een taak te vervullen,
die te veel door de voorgangers is veronachtzaamd,
het moet den modernen staat verdedigen tegen
betoveren der kerkelijke richtingen. Noch groote
noch kleine concessies mogen gedaan worden,
indien deze in strijd zijn, met het waarachtig
belang des lands. De pogingen door het vorig
ministerie aangewend om die partyen door kleine
concessies te winnen, zyn geheel mislukt, waarom
anders die juichtoon in het clericale kamp bij
het aftreden van het ministerie Met die benze-
lingen is men niet tevreden, men wil onvoorwaar-
delijke overgave, of .Geen Nederlandsch mi
nister mag zich daartoe leenen,” heefteen Neder
landsch vertegenwoordiger gezegd, en dat woord
heeft weerklank gevonden bij de natie. Van deze
ministers zyn geen concessiën te vreezen. De
strjjd in geheel Europa gevoerd, zal dus ook
hier in alle hevigheid ontbranden en de tegen
woordige ministers zyn aan hun verleden ver
plicht, dien strijd met alle krachten, die hun
ten dienste staan, te voeren.
De wet tot regeling van het lager onderwjjs
geeft hnn de gelegenheid aan vriend en vijand
te toonen wat op dit gebied van hen te wach
ten is. Programma’s zijn niet noodig. Heeft
Thorbecke eenmaal gezegd bij de aanvaarding
der portefeuille: Wacht op mijn daden! Ook dit
