8. 81 ZOSVS,
MTAISIE-HOEDEir,
Laatste Berichten.
ADVERTENTTfiN.
Inhoud van Cebes.
INGEZONDEN.
Burgerlijke Stand.
G-OUTD-Au,
KINDERPETJES,
sttllin van den voorgenomen tocht. Z. K. H. prins
Alexander was om bijzondere redenen verhinderd deze
>c-gadering te leideu, welke echter aan den andtren
kant het voorrecht genoot van sir Adieu Young, den
bekenden en ervaren Noordpoolreiziger, in haar mid-
c'-en te zien. Nadat de heer Fransen vau de Putte de
vergadering geopeud en den aanwezigen, met name den
tigt naar der Pandora, een hartelijk welkom toegeroepen
had, greep eene discussie plaats over het door het bo fl-
comité iu zijne circulaire vau 15 Oct. II. voorgestelde
plau, waarbij de hoogleeraar Veth, namens het aard rijks-
kuudig genootschap, zijne ingenomenheid mfet de voor
genomen expeditie betuigde. De penningmeester deelde
hierop mede, dat op eene som vau 32000 gerekend mug
worden, welke echter nog niet geheel gestort is, e« dat,
hoezeer reeds mi met het bouwen vaneen schip kan
worden aangevangen, voor eene goede expeditie eene
vermeerdering van 10000 zeer weuschelijk zou zijn.
Hierna werd ter sprake gebracht het voorstel van het
hoofdcomité om een zeilschip van ongeveer 80 ton te
doen bouwen. Aan deze beraadslaging werd o. a. deel
genomen door sir Allen Young, die uitdrukkelijk te
keunen gaf, dat, volgens zyne raeeniug, een zeilvaartuig
van bedoeld kaliber volkomen geschikt is om een tocht
naar Spitsbergen langs het pakijs en naar Nova Zembla
te ondernemen, ja zelfs dat met een betrekkelijk klein
schip de gevaren geringer zijn dan met een groot vaar
tuig het geval zou wezen; spreker eindigde met de op
merking, dan niet in Engeland groot belang stelde in
een tocht door Hollanders te ondernemen en dat hg zelf
aajn een goedeu-uitslag niet twyfelde, waar Hollandsche
officieren, die hij had leeren waardeeren, het bevel
zouden voeren.
Na nog eenige gedachten wisseling werd eenparig
besloten
lo. dat de expeditie zal plaats hebben
2o. dat met den bouw van een schip, ingericht op de
wijze als door eenige ter tafel gebrachte projecten is
aangogevcn, onmiddellijk zal worden aangevangen,
opdat de tocht in Mei 1878 zal kunnen geschieden.
Voorts bleek nog dat zich reeds eenige officieren
vrijwillig hadden aangeboden en dat, zoo mogelijk,
de expeditie door een natuurkundige en geneesheer
zal worden meegemaakt terwijl op voorstel van prof.
Quack, het hoofdcomité met acclamatie tot comité
van uitvoering werd aangenomen.
Ten vervolge op vroegere mededeelingen heeft de
Nederlandsche hoofdcommissie voor de internationale
tentoonstelling te Parijs in 1878 ter kennis van be
langhebbenden gebracht, dat zy van twee spoorweg
maatschappijen nog gunstiger voorwaarden heeft ver
kregen dan vroeger waren toegestaan. De maatschappij
tot exploitatie van staatsspoorwegen en de Neder-
landsohe Rijnspoorwegmaatschappij hebben namelijk,
ten aanzien van de goederen uit Nederland voor ge
noemde tentoonstelling bestemd, bepaald,^dat de helft
van het tarief zal worden berekend, zoowel voor de
heen- als voor de terugreis.
Blijkens eene advertentie in de Staatscourant is te
Gemert de betrekking open van conrector der Latijn-
sche school. Het daaraan verbonden jaarlijksch in
komen bedraagt p. m. 450.
De Nederlandsche Maatschappij ter bevordering
van Nijverheid heeft thans haar programma ver
zonden van den wedstrijd van voorwerpen van kunst
nijverheid, te honden tijdens hare 101ste algemeeue
vergadering te Gouda in Juli 1878.
De wedstrijd is Vierledig: lo. Voor leerlingen
op burger-avondscholen, bouwkundige teekenscholcn
of daarmede gelijkstaande. 2o. Voor smeden. 3o.
Voor meubelmakers. 4o. Voor ornament-teekenaars of
tei kenaressen (ook liefhebbers), en wel no. 13 naar
voorbeelden uit haar onlangs geopend museum van
kunstnijverheid te Haarlem, en no. 4 naar vrije x
vinding. De maatschappij noodigt dientengevolge uit
1. Leerlingen op burger-avond- en bouwkundige
teek ens ffiolen *>f daarmede gelykstaande, mede te
dingen in het boetseeren van een baluster (Italiaan-
sche renaissance), naar eene schetsteekehing. Prijs
zilveren medaille en 25, of een voorwerp van die
waarde. Premie: een getuigschrift en f 10, of
een voorwerp van die waarde.
2. Smeden, mede te dingen in het vervaardigen
van: a een gesmeed ijzeren deurhengsel (gothisch),
naar eene sohetsteekening. Prijs: zilveren medaille
en 25, of «en voorwerp .van die waarde. Premie:
een getuigschrift en 3 0, of een voorwerp van
die waarde. Of b. een gesmeed yueren grendelslot
met sleutel (gothisch), naar eenC sehetsleekening.
Prijs: zilveren medaille en 25, of een voorwerp
van die waarde. Premie: een getuigschrift en 10,
of een voorwerp van die waarde.
3. Meubelmakers, mede te dingen in hét ver
vaardigen vana. eeu stoel, notenboomhout (stijl
17de eeuw), naar eene schetsteekening. Prijs: zil
veren medaille en 80, of een voorwerp van die
waarde. Pr» ,i een g°tuigschrift en f 25, of
een vc j;wt j van die waarde. Of b. eene spiegel
lijst, houtsnijwerk (atyl Loui9 XIV), naar eene schets
teekening. Prijszilveren medaille en L25,ofeeu
voorwerp van die waarde. Premieeen getuigschrift
en f 50, of een voorwerp van die waarde.
4. Teekcnnars en teekenaressen (ook liefhebbers),
mede te dingen iu het teekenen vau eeu gekleurd
borduurpatroon voor een xafelkleed (application), naar
eigene vinding. Prijs: zilveren medaille en f 25,
of een vooiwcrp vau die waarde. Premie: een ge
tuigschrift cit 10.
Be schetsteckeuiugen van no. 13 zijn voor ieder
belangstellende te verkrijgen bij de secretarissen van
de departementen der maatschappij. De mededingers
naar de uitgeloofde prijzen ouder 1, 2 eu 8 zijn
gehouden aan deze voorbeelden en mogen, ook wat
de verlangde afuMdngen betreft, in geeu gevat
daarvan afwijken. ^)e bekroning wordt toegekend
aan de beste en tevens voldoend geachte inzending;
de premie aan de naast by komende.
De voorwerpen moeten vrachtvrij en met de namen
der vervaardigers worden ingezonden voor 1 Juli 1878,
door tusschenkomst van het departement in of nabij
de woonplaats van den inzender, aan den heer H.
W. G. Koning, secretaris van het departement Gouda.
Aan de departementen, door wier tussoheukomst
de inzending geschiedt, wordt opgedragen te onder
zoeken, of de ingezonden voorwerpen werkelijk door
de inzenders zijn gemankt.
Voorts moeten de naamsopgaven van wege de
departementen worden gesloten en verzegeld en met
de voorwerpen (beiden voorzien van eene s|»reuk of
motto) naar Gonda gezonden.
Het departement Gouda heeft op zich genomen
te zorgen voor de noodige localiteit en voor eene
doelmatige inrichttng en opluistering der tentoon
stelling.
De beoordeeling zal plaats hebben door de com
missie voor het musenm van kunstnijverheid.
De voorwerpen, waaraan de prijs is toegekend,
blijven het eigendom der Maatschappij en worden
geplaatst in het museum van kunstnijverheid.
De overige voorwerpen worden aan de vervaardi
gers teruggezonden of kannen, voor zoover zij daartoe
geschikt zijn, op de tentoonstelling aangeboden wor
den ten verkoop aan particulieren of voor eene aan
de tentoonstelling te verbinden verloting.
Een vreeselyke gebeurtenis bracht Zondagmiddag
tegen 4 uur niet weinig ontsteltenis in de ranlus-
Potterstraat te 's Hage teweeg. Door huiselijke on-
eenigheid tot razerny gebracht, bedreigde een werk
man zijn vrouw met mishandeling en nam zij de
vlucht. Om zyn woede te koelen, greep de man zijn
houd cn scheurde dit arme dier als 't ware vanéén,
zoodat 't hem dood in de |hauden bleefook dat
was hem niet genoeghij doodde daarna zijn kanarie
vogel en ten slotte wierp hij zich, steeds met een
mes gewapend, op zijn kind* Gelukkig was juist
op dat oogenblik een buurman toegesneld, die den
ontaarden vader belette zijn kind te *dooden
maar 't slachtoffer Van zijn prijzenswaardige daad
werd. De woesteling stiet hem 't mes in den buik,
zoodat de man bewusteloos neerviel. Spoedig was
de politie, die ontboden werd, toegesneld* en bracht
den razende met veel moeite naar het commissariaat,
waarheen kort daarna ook de gewonde per brancard
werd gedragen om vervolgens naar 't gasthuis te
worden vervoerd. Naar wy vernemen, bestaat er,
geen direct levensgevaar voor den gewonde. (?W.)
Uit Curasao deelt de Grondwet een brief mede, die
de volgende beschrijving geeft van de ramp, die den
23sten October dit eiland heeft getroffen.
Des nachts omtrent één uur was de wind reeds be
gonnen hevig op te zettfen. Toen ik om vijf uren kerk
waarts ging, om de H. Mis te lezen, regende het hard
genoeg, om onze parochianen van een tochtje daarheen
af te schrikken. Het hielp niet, dat ik de H. Mis een
half uur later begon; want het weder nam voortdurend
in onstuimigheid toe, zoodat ik mij na hetH. Sacrificie'
huiswaarts spoedde. Om acht uren vlogen de pannen,
deuren en venstefs van mijn huis. Het benedenge
deelte was door de stortregen spoedig in een kolos
salen waterbak herschapen, waarin huisraad en kle
dingstukken begonnen te drijven. Toen kort daarop
bet dak begon te kraken, achtte ik rayn leven daar
niet meer veilig, liet alles in den steek en vluchtte
naar miju buurman. Pannen, vensters, balken vlogen
links en rechts langs mijn hoofdik zag groote
steenen door den wind als vederen opgenomen; ik
zelf werd eenmaal omver geslagen, doch kwam ge
lukkig ongedeerd by mijn buurman. Om tien ure
wareu reeds Vele huizen in onze nabijheid omver ge
waaid. Ik dacht niet anders of ons einde was ge
komen. Middelerwyl zag ik eene groote menigte
menschen naar onze kerk snellen. De meeaten had
den bijna geen kleederen aan het lijf; de zee was
op het land geslagen, had hnnne huizen weggespoeld,
zonder hun zelfs den tyd te laten, om een kleeding-
stuk te redden. Gij kunt, u een begrip vormen
vau de kracht van dit veruielepd element, wanneer
<$v
ik u zeg, dat de groote straat van Pietermaai, zeker
niet minder dan 20 minuten lang, door de zee geheel
is weggespoeld; zelfs de fondamenten der huizen
zijn door haar opgenomen. De bewoners dier wijk
hebben alles verloren, niets kunnen redden. De rykste
lieden heb ik dien dag om een droog kleedingstuk
hooren smeeken. Het andere gedeelte der stad, «au
de haven, heeft minder geleden. Maar langs het
binnenwater is alles verwoest. Op deze hoogte
stond het huis van de Lazaristen, waarin de me-
laatschen door vier Ga9thuis-no«nen werden ver
pleegd. Drie dezer liefdezusters zijn door de zee
medegenomen en verdronken. Om twee uren werd
ik nog bij eene stervende vrouw geroepen. Hoe ik
bij haar gekomen en van haar teruggekomen ben,
weet ik nog niet; want hooren en zien verging
onder dien orkaan, die tot vier ure namiddag aan
hield en verschrikkelijk heeft huisgehouden. Op dit
oogenblik kunnen wij de ramp nog niet overzieu,
maar zeker is het, dat vele raenschen daarin zijn
omgekomen, door de zee weggespoeld en verdronken
of onder hunne huizen bedolven. "Wij, priesters,
zijn er mot verlies van have en goed afgekomen.
Ja, vader en moeder, de orkaan en de vloed hebben
mij zoo arm als Job gemaaktik heb moeten leenen
om de noodzakelijkste kleederen te koopen. Ge
lukkig kon ik op crediet ook nog wat krijgen
Diefstal van een zilveren horlogie door een doof
stomme ten nadeele van een lotgenoot, een zeldzaam
voorkomend geval, werd Vrijdag door het gerechtshof
te's Hage behandeld. Alle vragen werden tot den besch.
schriftelijk gerieht en door dezen op dezelfde wyze
beantwoord. Daaruit bleek dat hij te Botterdam het
laatst woonachtig was, 29 jaren oud en het beroep
van meubelmaker uitoefende. In den avond van 10
Sept. jl. zou hij ten huize van een eg tier lotgenooten
onthaald worden, maar daar bij zijne komst nog nie
mand der familie thuis was, nam hij de vrijheid een
zilveren horlogie, dat aan een spijker aan den wand
hing, tot zich te nemen en het dadelyk voor 5 te
verkoopen. Schriftelijk legde hij eene volledige be
kentenis af. Het openb. min. requireerde eene ver
oordeeling tot 6 maanden celstraf. Jhr. mr. Beelaerts
van Blokland wees den hove op eenige verzachtende
omstandigheden. Hèt hof veroordeelde den doof
stomme tot de geêischte straf.
In het W. v. k. R. betoogt een schry ver, die zich,
„een publicist" noemt, dat men ten onrechte het
tegenwoordig kabinet hard valt, dat het een nieuw
ministerieel departement heeft ingesteld, zonder den
raad van state te hooren. Men beweert namelijk,
dat het besluit, waarbij dit geschied is, zon zijn een
algemeene maatregel van inwendig bestuur. De
schr. gelooft dat niet. //Volgens de definitie van
Thorbecke, zegt hij, is een algemeene maatregel van
inwendig bestuur een besluit, strekkende tot uitvoe
ring der wet. Is dat zoo, dan valt daaronder zeker
niet de oprichting van een nieuw ministerieel de
partement, of, wat hier eigenlijk geschied is, de
splitsing vau een bestaand departement in tweeën,
even weinig als de vermeerdering of vermindering
van het getal afdeelingen bij de bestaande departe
menten. Maar daarbij komt nog iets. De grondwet
spreekt in twee verschillende artikelen over de
maatregelen van inwendig bestuur, en van de in
stelling van ininisterieele departementenen zij geeft
voor beiden zeer verschillende bepalingen. Wei een
bewijs, dat de grondwet beiden houdt niet voor
zaken van gelijke soort, en het één niet voor het
onderdeel van het ander. Over de algèmeene piaat-
regelen van inwendig bestuur spreekt art. 72, en
het zegt daarvan uitdrukkelijk, dat zij door den
'koning worden ter overweging gebracht by den raad
van state. Over de installing van miuisterieele
departementen wordt afzonderlijk gehandeld by het
volgend art. 73; „De koning strit die in uaar^
welgevallen." En van een hooren van den raad van
state is in dat artikel geen woord te vinden."
De bekende Slade houdt sinds eenigen tyd te Pots
dam spiritistische séances en .heeft eene schare van
geloovigen bijeengebracht, die hem ieder voor elke
zitting 20 m. betalen. Naar aanleiding daarvan heeft
ook de Berlijnscbe goochelaar Hermann zulke bijeen
komsten aangekondigd, maar onder belofte, dat hy,
den aanwezigen de toestellen waarvan Slade zieh be
dient, in handen zal geven cn „men by hem voor
de som van 60 mark een schrijvend medium d la
Slade zal kannen verkrijgen.
In de jongst verschenen «ommers van twee onzer
tijdschriften, de Economist en de Vragen des Tyd»,
vindt men de uitkomsten vermeld van een arbeid, dis
in het algemeen belang door éen man geheel alleen
ondernomen en tot een goed einde gebracht Is. Wy
bedoelen het onderzoek, door den heer mr. A. Kerdijk 1
ingesteld naar de werking en de uitkomsten der wet
op den kinderarbeid hier te lande 'en de studie,
door hem gewytl aan de wetgeving op dén fabriek»-'
arbeid iu Engeland. Van dezen laat9teu, veel oravat-
tenden arbeid bevat het October-nommer van de
Economist nog slechts het begin. Het opstel in de
Vragen des Tijds geeft daarentegen een uitvoerig
overzicht der geschiedenis van de wet-van Houten,
van hare toepassing en werking, zooals die blijkt uit
de tallooze getuigenissen van ouderwijzers, rechterlijke
ambtenaren, burgemeesters en industrieelen, door den
schryver persoonlijk ingezameld, en voert tot bepaalde
voorstellen tot verbetering van den tegeuwoordigeu
toestand.
Het opstel van den heer Kerdijk begint met een
overzicht van wat hij de lijdensgeschiedenis onzer
wet op den kinderarbeid noemt. Men ziet daaruit
dat dit onderwerp ten onzent reeds sedert 1858 be
handeld werd uit eeu oogpunt van algemeeue menschen-
liefde en gezondheidszorg, doch dat er toen nog
verscheidene jaren moesten verloopen, alvorens het
werd aangevat van het standpunt der verpliohte
tusschenkomst van den staat, bescherming van de
arbeiderskinderen tegen de hebzucht en het kortzichtig
eigenbelang, zoowel van hunne onders als van de
industrieelen. Deze veranderde beschouwing was
het gevolg der gewijzigde opvatting vau de staats-
plichten, welker hoogste wet men jaren lang, iu
Nederland vooral, meende te zien in het stelsel
van het lamez-pasatr, doch welke men langzamer
hand aan werkzamer en vruchtbaarder beginselen begon
te verbinden.
Toch waren wij in 1878 nog niet zoover gekomen
dat eene wet op den kiuderarbeid de vrucht kon zijn
van eene voordracht onzer regeering, maar moest
het initiatief van een Kamerlid, in niet geringe mate
gesteand aoor de publieke opinie en door het krachtvol
en gematigd optreden onzer werkliedèn, ons geven
wat in 1875 als het Wetsvoorstel-van Houten aan
genomen en als de wet van 19 September 1874 in
het staatsblad opgenomen werd.
Meer dan eeii eerste stap op den goeden weg, in be
ginsel vooral gewichtig omdat de staat er door gedwon
gen werd voortaan op dien weg te blyveu wandelen, is
de wet-van Houten niet geweest. Toch heeft zij reeds
uitmuntende vrachten gedragen. Dat blijkt uit de ge
tuigenissen, door den heer Kerdyk verzameld, overtui
gend. Een aantal kinderen beneden de 12 jaren zijn van
de werkplaats naar de sehool genreven, waar zij thuis
hooren. By vele werkgevers heeft de wet den reeds be-
staanden goeden wil bevestigd en tot uitvoering doen
komen, zoodat thans de arbeid van kinderen door ben
niet slechts geweigerd wordt, maar ook lóffetyke poging
door hen aangewend worden om het geregeld onderwys
van de kinderen hunner arbeiders te bevorderen.
De wet- van Houten, moet dan ook aangevuld
en verbeterd worden. Niet minder dan hare goede
zijden, treden hare leemten aan het licht in de getui
genissen, door den heer Kerdyk bijeengebracht. Op
de ettte plaats is het onbekendheid met de wet, op
d?andere zijn het de duizenderlei listen welke het eigen
belang weet bit te vinden, op de dsrde is het de
onverschilligheid of de onwil, der overheid, die de
toepassing onzer wet op den kinderarbeid beletten
of denkbeeldig maken. Onze ruimte laat niet toe,
de voorbeelden, door den heer Kerdijk van dit
een en ander opgesomd, hier aan te halenze
strekken echter overtuigend teu bewijze zijner stelliug
dat aan dit alles zeker reeds in vele gevallen een
einde zou zijn gemaakt, indien afzonderlijke ambte
noren waren aangesteld, uitsluitend met de uitvoering
der wet op den kinderarbeid belast. Deze hadden
de bekendheid met de bedoelingen der wet overal
kunnen verspreiden; zij hadden omtrent hnre twijfel
achtige bepalingen rechterlijke uitspraken tot iu het
hoogte ressort kunnen uitlokken zij hadden, zonder
aanzien des ^persoons en door geeu eigenbelang be
lemmerd, vowr de uitvoering der wet kunnen waken
en zy hadden eindelyk rijke gegevens kunnen verza-
meleu ten bewijze boe verkeerd de wetgever deed,
toen hij den veldarbeid by zyn verbod van allen
kinderarbeid uitzonderde.
Aan het euvel van schoolverzuim door veldarbeid
verlangt de heer Rardijk dat de wet een einde make,
doch daarbij rekening houdende met de omstandig
heden. Onverbiddeiyk verbod van aiksu veldarbeid
zou niet alleen overdreven, maar onuitvoerbaar wezen.
j/De wet bepale, ziedaar wat hy verlangt, dat
alle veldarbeid voor kinderen beneden de 12 jaren
verboden is, maar dat het verbod door gedeputeerde
staten, onder voorlichting van den gemeenteraad en
van den betrokken ambtenaar, gedurende een zeker
aantal weken 'sjaars kan worden opgeheven voor
die gemeenten, waar de aard der landbouw werkzaam
heden het toelaten dier uitzondering onvermijdelijk
maakt.//
Met deze wetswijziging en de aanstelling van af
zonderlijke inspecteurs voor' de uitvoering der wet
op den kinderarbeid, gelooft de heer Kerdyk dat op
het oogenblik het bereikbare verkregen zal worden.
Wel wensoht hij meer. Wel blijft zyne overtuiging
onverzwakt dat leerplicht alleen in staat is, om aan
het schoolverzuim een einde te maken. Wel weet
hij dat' eene volledige wetgeving op den arbeid van
„kinderen, jeugdige personen en vrouwen" onont
beerlijk is, wil men waarborgen bi-zi£ten voor de
mogelijkheid van ontspanning des lichaams en ont
wikkeling van den geest. Maar bij acht onze kennis
van de feitelijke toestanden nog te onvolledig om reeds
tot zulk eene wetgeving over te gaan. De wet-
van Houten daarentegen onveranderd te laten in
afwachtiiig dier wetgeving, zou de bestaande kwalen
voor langen tijd bestendigen. Met de genoemde maat
regelen te ueineu, hoopt hij „geleidelijk voort te schrij
den, omzooveel te eerder dc eindpaal te bereiken."
LANDBOUW eu VEETEELTOver het verzor
gen van Azalea's enz. Aan alle boter- en kaas
makers. De rijks-landbouwraad. De vereeuigiug
„het Nederlaudsch Rundvee-Stamboek." Antwoord
op iets, waarnaar niet gevraagd was. Eeu brief
van den heer E. Van den Boscii. Vraagbus.
FEUILLETON. Een laudbouwreis iu Engeland.
CORRESPONDENTIE.
GEMENGDE BERICHTEN: Uit de pers.
MAR KTBE RICH f EN. AD VRETEN TIEN.
ff aarde Redacteur I
Vergun mij een enkele opmerking omtrent het
schrijven van den heer D. Samsom, voorkomende in
het vorig nominer naar aanleiding van iniju artikel
tegen de protectionistische beginselen.
Niet dat ik protest wil oauteekenen tegen de in
sinuatie van gemeldeu heer, dat tusschen de regels
door reclame gemaakt werd voor deo een of anderen
buitenlandschen winkel, gij, mijnheer de Redacteur,
weet voldoende, dat dit volstrekt het geval niet kan
zijn, en dat ik geschreven heb als eenvoudig burger
in het belang van het overgroote deel mijner laud
en stadgenooten.
Eveumin wil ik den heer Samsom betwisten, dat
het debiet der buitenlandsche magazijnen of winkels,
zoo men dat liever wil, in den laatsten tijd verminderd
is, en ik wil er zelfs den wensch bijvoegen in het
belang onzer ijverige winkeliers, dat het spoedig geheel
zal ophouden.
Eenvoudig wil ik de lezers van uw blad op het doel
van myn laatste schrijven wijzen.
Het bedoelde noch eeu aanbeveling der buiten
landsche magazijnen, noch een opmerking aan de afd.
van „eigen hulp" om coöperatieve winkelvereenigingen
op te richten; raijp doel was te waarschuwen tegen
alles wat naar protectionisme riekt, onder welken vorm
men die pogingen moge iukleeden, omdat bescherming
van handel en nijverheid, zooals dat gewoonlijk opgevat
wordt, ten nadeele der burgerij is.
Acht de burgerij dut zij beter bediend wordt door
buitenlandsche dan door iulandsche winkeliers, zij mag
niet belemmerd worden iu haar vrijheid om vau dat
voordeel gebruik te maken.
Is .het debiet dier vreemde huizen nu het laatste
jaar aanmerkelijk verminderd zonder dat verbodsbe
palingen genomen zyn, dan heeft éf de burgerij ingezien
dat de biuneulandsche huizen d«* concurrentie goed
kunnen volhouden, in qualiteit en prijzen het tegen
de concurrentie van den vreemdeling, iu weerwil van
alle uitlokkende aankondigingen, zeer goed kunnen
uithouden, of de inlandsche winkelier heeft begrepen
dat zyn pryzeu te hoog waren om met succes te
ooncurreeren, en hij heeft daarom, nu het gevaar steeds
grooter werd, ziju prijzen verminderd, om daardoor
de concorrentie te kunnen volhouden.
Is dat het geval, dan heeft het nederlandsche publiek
reden te over om dankbaar te zyn voor de bititen-
landsche concurrentie, vooral ook als de inlandsche
wiukelier met de goedkoopere prijzen eenige andere
zaken van den vreemdeling heeft overgenomen, bijv.
nette verpakking.
Terecht zegt de heer Samsom aan het slot van
zyn schrijven „ziet de winkelier, dat zyne goederen
raiuder van qualiteit of duurder zyn, dan van de bui
tenlandsche huizen, dan zal hij verstandig genoeg zijn
om maatregelen te nemen dat zulks niet meer kan
plaats hebben. Doét hij dat niet, dan heeft hij zijn
'minderen omzet niet aan het publiek, maar wel aan
zichzelven te danken."
Het publiek moge dus beslisten, en van harte boop
ik, dat die beslissing ten gunste der nederlandsche
manufacturiere zal zijn.
Geheel gerust ben ik daar alsnog niet op; waartoe
anders die discussie in de Haagsche vereeniging,
waartoe het benoemen eener oommissie als de zaak
zoo eenvoudig mogelijk is. v
Volgen de heeren winkeliers den raad door den
hoer Samsom gegeven, dan zal spoedig de bestelling
in het buitenland tot bet verledeye behooren, en de
geheele burgerij zal de voordeelen dpr concurrentie
bly ven genieten. Ook hier is hetlaissez aire in het
waarachtig belang der burgerij. L.
Petersburg, 19 Nov. Naar luid eeuer dépêohe
van de Golos uit Veran Kaleh van 18 dezer, heb
ben de onzen bij de bestorming van Aars met voor-
beeldelooze dapperheid gevochteu. De Turken ver
dedigden zich als wauhopigen. Een gedeelte der
bezetting trachtte in de richting van Olte door te
breken, doch vond den weg door onze cavalerie af
gesneden. 7000 gevangenen vielen de onzen iu
handen, onder welke twee pacha's en den chef vau
den stof. Wij veroverden 300 stukken geschut,
eene menigte geweren, vaaudels, amunitie eu proviand.
Het verlies aun onze zijde is nog niet bekend.
Londen, 19 Nov. In eene dépêche aan de Daily
News, uit Veran Kaleh, van 18 dezer, wordt het be
richt der inneming van Kars bevestigd. Het storni-
ioopen legen de stad werd ondernomen door drie ko*
Ion nes. Generaal Grabbe is gesueuveld. De vesting
eu het overige gedeelte der stad, met al wat zich
daarin bevond, is in handen der Bussen gevalleu.
Generaal Melikoff is Zondag ochtend Kars binnenge
trokken. Het verlies der Turken wordt op 5000 man
aan dooden en gewonden geschat; het verlies der
krijgsgevangenen op 10,000 man. Be Rossen ver
loren omstreeks 2700 mau.
Versailles, 19 Nov. De lieer Arago heeft
hedeu in den Senaat, naar aanleiding der door den
heer de Kerdrol aangekondigde interpellatie, de pré-
alable quaestie gevraagd, daar hy die interpellatie
inconstitutioneel achtte en er eene inbreuk op de
rechten der andere Kamer in zag. Indien de préala-
ble quaestie verworpen mocht worden, zal dp heer
Laboulaye de eenvoudige orde van den dag voor
stellen.
De Senaat heeft de préalable quaestie verworpen
met 155 stemmen tegen 130»
De door de linkerzijde voorgestelde eenvoudige
orde van den dag is, na eenige discussie, verworpen
met 153 stemmen tegen 136.
De Voorzitter deelde ten slotte mede dat do vol
gende motie was ingediend:
„Dé Senaat, gehoord hebbende de verklaringen
„der Begeering, besluitovereenkomstig de conser
vatieve beginselen, die hy altoos heeft voorgestaan
te waken tegen elke inbreuk op de prerogatieven
„van elke der openbare machten en gaat over tot
„de orde van den dag."
Deze motie, voorgesteld doon^fe vereenigde rech
terzijde, is met 151 tegen 129 stemmen aangenomen
Parijs, 19 Nov. Met de samenstelling van een
Kabinet is men ver gevorderd, maar woarschijnlyk
zal er iu het officieel orgaan niets véér Woensdag
worden bekend 'gemaakt.
GEBOREN: 16 Ner. Johanna, ouders A. Reparon en G.
Boot Bistianos, oudera M. Lakerveld en P. ltoedoltf.
Johan Heinrich, oudera J C. Götte cn E. H. F. W. Bietr.
17. Geertrui Theodora, ouders D Ysselstijn en J. J. Exfdlo.
Adrians Maria, oudcra J. A. van der Hoeven en C'. M.
Blok Tennis, ouders H. Blok en D Luynenhnrg. Sophia
Lamberts, ouders A. ieeflsng en S. W. van Rijswijk. 18.
Maria, onders A. tan Balen en J. van der Starre. Helena
Maria, ouders J. Visser en M Dubbeldam. Cornelia Fran
cises Maris, ouders C- J. G. Smeets en Zuurhout. Hui-
bert Lambert us, ouders H. Hortensius en R. Slecht. Eli
zabeth' Maria, ouders J. T. Jaspers B. E Zwanenburg.
Elizabeth Cornelia, ouders H. J. Peters en C. de Vriee.
OVERLEDEN: 17 Nov. C. de Haan, 8 j. 18. W.
Dongelmaus, 75 j. 20. A. C, Koppendrayer, 52 j.
-T52T-
V Voorspoedig bevallen van een welge
schapen dochter C. de VBIES, geliefde echtge
noot» van H. J. PETEBS.
Gouda, 19 November 1877.
hééft de eer kennis te geven, dat h\j uit Parijs
ontvangen heeft de NIEUWSTE MODELLEN
benevens eene mooie collectie
en beveelt rich aan tot bet OPMAKEN van
ZIJDEN HOEDEN tegen civielen prijs.
Mij in de gnnst mijner geëerde Stadgenooten
aanbevelende, verblijve met achting,
UEd. Dv. Dienaar,
S. db ZOETE.
Hooge Gouwe, C. 257.
