Ncdeiiaiidsclic Maatschappij
lcr bcvorderiug vau Nijverheid.
v
Bedraagt het getal leerlingen derzelfder klasse meer
duu vier eu twintig, too moet zy in twee, bedraagt
het meer dan vijftig zoo moet zij in drie paral-
lil klassen gesplitst worden.
Art. v. l>e tabel, bij dit besluit gevoegd, wijst
aan hoevele lesuren aan het onderwijs in elk der
vakken, vermeld ouder a tot en met m. in art. 5
der wet vau 28 April 1876 (iStaatsblad no. 1Q2)
tot regeling vau het het hooger onderwijs, wekelyks
in elke klasse minsten» besteed moet wjrdeu.
Vermeerdering dier lesuren is geoorloofd, mits
het getal tot bijwoning waarvan de leerlingen van
elke klasse verplicht zijn, dat van twee en dertig
niet te boven ga.
Wordt daarenboven onderwijs gegeven iu één der
gakken, vermeld in genoemd art. 5 ouder n of o,
of in bride, dan rekenen de daaraan te besteden
ltsureu bij de toepassing der twee vorige zinsneden
niet mede.
Art. 5. Vrijstelling wordt iu de vyfde en de zesde
klassen verleend aan leerliugen;
a. die zich uitsluitend willen onderwerpen aan het
eiud-exameu ter verkrijging van het getuigschrift
voor de faculteit der godgeleerdheid of der letteren
en wijsbegeerte, van de lessen in de meetkuude, meer
bijzonderlijk bestemd voor hen, hieronder onder b
genoemd, en van die iu de natuurlijke historie;
b. die zich uitsluitend willen ouderwerpeu aan
het eind-examen ter verkrijging vau bet getuigschrift
voor de faculteit der geneeskunde of der wis- eu
natuurkuude, vau de lessen in het Grieksch eu in het
Latiju, meer bijzonderlijk bestemd voor hen, hierbo
ven onder a genoemd.
Art. 6. Het onderwijs aau de progymnasia wordt
gegeven iu een vierjarigen cursus.
Voor het overige ziju de bepalingeu vau dit be
sluit, met uitsluiiiug van die vau art. 4, voor zoover
deze het onderwijs in de vijfde en in de zesde klasse
betreffen, en die vau art. 6, op deze instellingen mede
toepasselijk,
Art. 7. Met het in werking treden vau dit
besluit vervalt ons besluit van 27 April 1877
Staatsblno, 85), houdende vaststelling van het in
art. 7 der wet vau 28 April 1876 {Staatsbl. no. 102)
tot regeling van 'het hooger ouderwijs bedoelde leer
plan der gymnasia.
Het is voorzeker een groot voorrecht voor onze
gemeente dat haar de eer waardig werd gekeurd
om binnen hare muren de Maatschappij van Nijver
heid te mogen ontvangeu. Wij beschouwen het als
een eer om hier zoovele mannen te mogen zien als
waardige vertegenwoordigers eeuer vereeniging, die
gedurende haar meer dan houd^rdjarig bestaan het
schoone doel voor oogen had eu nog steeds heeft
vermeerdering vau volkswelvaart door bcvorderiug
•der Nijverheid
Het vorig jaar mocht de maatschappij haar eeuw
feest vieren; met uieuwe kracht en met versterkte
inspauning vangt zij een nieuw tijdperk aau, wij
gelooveu de tolk te zijn van Gouda's burgerij, wan
neer wij verklaren, dat het haar hoogst aaugenaam
is, dat de eerste vergadering der Maatschappij in dit
nieuwe tijdperk binnen onze gemeente plaats beeft.
Het is hier de plaats niet om tot in détails de
Maatschappij in hare nuttige werkkring te schetsen,
maar om ous voor oogeu te stellen wat zy deed
zjj 't voldoende te berinueren aan de vele nuttige
wenken, die zy zoowel aan de regeering als aan de
volksvertegenwoordiging gaf op gebied van landbouw,
nyverheid, handel, zeevaart en koloniën
Voorts schreef zij prijsvragen uit, hield tentoon
stellingen, 't zij van meer algemeenfcn, 't zy vau bi-
zonderen aard, gaf nuttige werken uit en last not
leaststichtte het koloniaal museum en 't kunst-nij
verheids-museum. Weinige vereeuigiugen zyn er, naar
ons oordeel, die zoo praotisch werkzaam waren als
juist de Maatschappij van Nijverheid j|n hare alge-
meene vergaderiugen mogen al niet by het overgroote
publiek, bij de massa eeue belangstelling wekken als
die van soüimige andere vereenigiug- n, ieder beschaafd
Nederlander, ieder uyver burger koestert sympathie,
gevoelt hoogachting voor de Maatschappij.
Onder veler iusiemmiug alzoo werd hier ter stede
het besluit der vorige algemeen© vergadering verno
men om hier de 101ste vergadering beuevens het
Nijverheids-congres te doen plaats hebben en zoowel
het Gemeentebestuur als onze burgers toonden met-
derdaad het hunne te willen doen tot eeu ontvangst,
die der zoo gewaardeerde Maatschappij niet geheel
onwaardig zou zyn. Het bestuur toch verleende op
meer dan eene wijze zyn onmisbaren steun en vele
personen uit deze gemeeute inden tot het lidmaat
schap der Maatschappij toe. Wy hopen dat het onze
hooge, zoo geëerde, gasten by hun vertrek uit deze
gemeente niet zal berouwen dat verleden jaar beslo
ten werd om Gouda aan te.wiBn als plaats voor
de lüle Alg. Vergadering.
Gedurende den geheelen dag kwamen gisteren uit
alle oorden des lauds afgevaardigden en verdere be
langstellenden hierheen, geen trein bijua kwam er aan
of hij bracht gasten mede, geen uur ging er voorbij
of nieuwe nijverheids*vertegenwoordigers vertoonden
zich op de straten onzer stad, die zich, nnar te den
ken was, in feestgewaad had getooid.
Allerwege prykte de Nederlaudsche vlag, niet al
leen op de hoofdstraten maar ook op de overigeu,
byua alle grachten en 9trateu waren in feestdos
gehuld. Op 9omrnige huizen waren bijzondere versie
ringen aangebracht, o. a. op de woning vau den heer
C. J. C. Prince, voorzitter van het Goudsche Depar
tement, waar het beeld der Nijverheid" opeen vlag
prijkte, die geflankeerd was door twee andere andere
vlaggen, nl. de Nederlandiche en de Goudsche. Het
werd den vreemden bezoeker reeds aanstonds duidelijk
dat niet bij enkele ingezetenen afzonderlyk, niet
slechts bij dezen of genen de lust bestond om hulde
te breugen aan de Maatschappij, maar dat er zoo
goed als algemeene sympathie bestond jegens haar,
die reeds zooveel deed en nog steeds doet in 't be
lang der welvaart van Nederland's volk.
Des middags werd de Groote Markt voornamelijk
hei middenpunt der wandelaars, daar zouden toch
de eerste tonen weêrklinken ter eerc van het feest
vau den dag. Door het muziekcorps der dd. schut
terij alhier, had daar nl. eene muziekuitvoering
plaats. Deze was het le nr. van het ulgemeene
rogramina, 't welk ter loops gezegd natuurlijk ge-
eel is samengesteld met 't oog op het doel van het
feest. Dit toch is vóór alles een huishoudelijk feest
eu de festiviteiteu werdeu georganiseerd teu geuoege
der directeuren, afgevaardigdeu en verdere leden der
Maatschappij. Zooals van zelf spreekt wordt ook de
burgery zooveel mogelijk in de gelegenheid gesteld
daarvan te profiteeren, maar 't doel is de afgevaar
digden na afloop der werkzaamheden genoeglijk bezig
te houden. Dit uaar aanleiding van eukele opmer
kingen die ons over 't program ter oore kwamen.
Wat genoemde muziekuitvoering betreft, zij verhoogde
nog de feestelijke stemming eu bereidde de gemoe
deren voor op de plechtige ontvangst der hh. Di-
recteureu en Afgevaardigden door het Dagelykscb
Bestuur dezer gsmeente.
Deze ontvangst had des avonds om acht ure plaats.
Daartoe had zich iu de Raadszaul op het Studhuis
het collegia vau Burgemeester en Wethouders veree-
uigd. Op het aaugegei&a uur naderden in deftigeü
stoet de directeuren, aan het hoofd waarvan hij, die
gedurende deze alg. vergadering den voorzitterszetel
zou bekieeden, nl. de heer AA. G. van Iterson, de
zoo talentvolle directeur der Stearine Kaarsenfabriek
#Gouda." Voorts ook de afgevaardigdeu der ver
schillende departementen. Toen zy in de raadszaal
aanwezig wareu, werden zy door den burgemeester,
Mr. A. A. van Bergen IJzendooru hartelijk welkom
geheeten.
Het is toch, zeide spr., een hooge eer voorouze
gemeente zoovele manueh in haar midden te ont
vangen die op industrieel en wetenschappelijk gebied
een zoo uitstekende plaats bekieeden. Niet alleen
echter door bet gemeentebestuur werd de komst, dier
munuen hier ter stede zeer gewaardeerd, ook de bur
gerij stelde dat op hoogen prys eu de overal zicht
bare nationale kleuren op de straten waren daarvau
bet bewys. Maar, zeide spr., ofschoon het zeer op
prijs stellende dat de Vergadering der Maatschappij
van Nijverheid dit jaar hier ter stede gehouden wordt,
giug de ontvangst met eeuigen schroom gepaard,
daar onze stad de gelegenheid eu de iniddeleu mist
om haar iu alle deelen waardiglijk te ontvangeu.
Wy weten toch, zeide spr., dat zy gewoon is te
vergaderen in plaatsen, waar veel meer dan hier die
gelegenheid bestaat, wij weteu dat zij een vorig
jaar byeenkwnm iu de schoone stad aau bet Spaarne
met hare bekoorlijke omstreken, doch boe dat ook
zy, waarin wij voor niemand onderdoen, dat is in
sympathie voor de Maatschappij en daarom wordt
door onze bevolking, die haar welvaart gedeeltelijk ook
dankt aan de nijverheid, hare komst in ons midden
zeer gewaardeerd. Moge ook deze vergadering, zeide
spr. evenals vroegereu rijk aan vruehten zyu, mogen
de overwegingen die plaats hebben eu de besluiten,
die geuomeu worden, strekken tot bet algemeen belang.
Deze woorden lokten luide toejuichingen uit, welke
daarop door den voorzitter der feestvierende Muat-
sohappy, den heer A. A. G. van Iterson, werden
beantwoord.
Spr. wees er op, dat de Maatschappij, die al hare
krachten aau bevordering der nijverheid besteedde
meende zich gelukkig te wogen rekenen eeue uit-
noodiging te hebben ontvAngeu om te vergaderen
in deze gemeeute, aan wier hoofd eeu bestuur stond,
dat met juisteu blik en groote vrijgevigheid de
hinderpalen tracht weg te ruimen die der Nijverheid
in den weg staan en die al 't mogelijke doet om
haten bloei te bevorderen. Spr. achtte de gemeente
gelukkig, waar zulk een bestuur het roer in handen
heeft.
Was het de Maatschappij aangenaam hier te ver
gaderen, niet minder had het eerste nr. van het
programma genoegen gedaan, dat nl. de ontvangst aan-
kondigde door het Dagelykscb Bestuur. Dat wordt
als een hooge eer, zeide «pr. door ons op hoogen prijs ge
steld en innigen dank brengen wij u by dezen toe
voor de schitterende ontvangst ons bereid. Spr.
eindigde met der. wensch, dat deze gemeente nog
lang het voorrecht mocht genieten dit bestuur aau
zijn hoofd te zien staan.
Daarop werd de eerewijn aangeboden en kort
daarna begaven zich allen langs de zoo feestelijk
versierde Markt en Oo9thaven, begeleid door een
talrjjkc menigte naar de zual „Nut en Vermaak- der
Sociëteit „de Reünie," den tuin waarvan een con
cert werd aangeboden van de 8tafmuziek vau het 4e
Reg. Infanterie door HH. Oflicieren van dat regi.
ment. De tuin der Sociëteit en de zsal Nut en Vefi
maak" leverden een keurigeu, hoogst gezelligen aan
blik op. De zaal was zeer sierlyk gedeooreerd. Vóór
het ampt^ite&ter was een zeer nette versiering van
groen, waarin de buste des Konings, aangebracht eu
waarboven de wapens van Nederland en Gouda,
benevens het opschrift
1777. MAATSCHAPPIJ 1578.
VAN
N IJ VERHEID.
Algemeene Vergadering j
9 Juli l
Tevens waren hier de namen der departementen
Gouda en Haarlem te lezen, terwyl die der overige
departementen aan de verschillende muren der zaal
prijkten, welke muren verder zeer elegant wareu
gefestoneerd. Het vaandel van het Goudsche departe
ment der Maatsehappy hing voorts nog aau het einde
der zaal.
De voorzitter der Sociëteit, de heer G. J. Steens
Zijnen ontving hier de gasten en verwelkomde hen
namens commissarissen der Sociëteit Het was hem
recht aangenaam, zeide spr. //de Réunie" open te
stellen voor hen aileu en Jiy drukte den wensch uit,
dat tij er genoegelijke oogenbiikkeu zouden door
brengen.
Prof. E. H. vou Baumbaucr betuigde, nament
directeuren daarvoor zijn hartelykeri dank. De wt-1-
willeude ontvangst hier ter stede, ook in deze
Sociëteit, werd door hem zeer op prys gesteld.
Daarop sprak je voorzitter van het Goudsche de
partement, de heer C. J. C. Prince, nog etn #>ord
van verwelkoming, waarin hij o. a. het volgendeyzeide
Zoo even door het Dagelyksch Bestuur onzer stad
verwelkomd en door heeren Commissarissen dezer so^
cieteit, zij het ook my vergund als voorzitter vau
het departement Gouda en tevens nauieus de feest
commissie U welkom te heeteu in onze stad. Ous
departement is recht verheugd ook hier eens de ul
gemeene vergadering te mogen zien plaats hebben.
Onze nijvere stad is er zelfs trotsch op en ik geloof
dat de uiterlijke teekenen van deelneming der burgery
U toonen dat de gtheele stad er toe bijdraagt heeren
Directeuren en Afgevaardigden recht feestelyk te ont
vangen.
Ons Departement, zeide spr., machtig gesteund door
een feest-commissie en wetende door de vele maleu
dat Gouda afgevaardigd werd naar elders, dat steeds
na de vele werkzaainhedeu die de vergadering eu de
congressen te doen gaven,alles in 't werk werd gesteld
heeren Directeuren en Afgevuardtgden, zooveel iu huu
was de uren van verpoozing tot aangename uren te ma
ken, heeft gemeeud ook ten onzent daarnaar te trach
ten eu zoowel^ het Departement als de feestcom
missie, Leden eu ingezetenen eu allen die daartoe bij
droegen zullen zich gelukkig rekenen als U |voldaan
van hier vertrekt uw vergadering eens iu hun midden
te hebben gehad. Ik heet U allen nogmaals wel
kom in ons midden en laat ons thans zeide spr.
hp* eerste concert bijwonen dat door heeren Officieren
van het 4e Reg. Inf. ous iu den tuiu aangeboden wordt.
De heer A. A. G. van Iterson beantwoordde den
vorigen spreker met eene hartelijke erkentelijkheids-
betuiging. Het menu door de commissie in baar
programma der festiviteiten den gasten aangeboden
was, zeide spr., van dien aard dut geen enkele schotel
daarvan ongérept aou pnsseeren. Het was wellicht
over 't algemeen gewoonte, zeide spr., om na het
genoegen gesmaakt te hebben dank te betuigen, spr.
wilde dit reedfc nu doen en zich erkentelijk ver
klaren voor het beloofde genoegen.
Daarop begaf men zich naar den tuin, waar
zooals wij reeds zeiden de Stafmuziek van het
4e Reg. Infanterie zich deed hooren. Dit Concert
wu8 te danken aan een beleefdheid der bh. Officieren
van gemeld regiment, die de .leden der Nijver heul
eu van de Béunie met hunne dames da rtoe hadden
uitgenoodigd. Hier bleef men nog geruirucn tyd ge
zellig en gcnoegelijk byeea om daarna zich ter roste
te begeven tot liet opdoen vuil nieuwe krachten voor
den volgenden dag.
Hedenmorgen ten 9 ure werd de le algemeene
Vergadering geopend in het lokaal der Remonstrant-
soke kerk, waar de afgevaardigden by hun intrede
in de zaal werden verwelkomd door de liefelijke tonen
van het orgel. j
De voorzitter, de heer A. A. G. van Iterson,
hield daarop een breedvoerige rede, die ongeveer
aldus aanving
Directeuren, Afgevaardigden en Leden van de Maat
schappij van Nijverheid Ik heet u allen welkom in
dezen tempel des vredes. Het eeuwfeest in het af-
geioopen jaar door ons gevierd, ligt nog versch in
ons geheugen, en reeds begroeten wy weder het tijd
stip, waarnaar wij allen steeds verlangen, waarop wij
ejkander als broeders, eens van ziel en eens van zin,
weder de hand drukken en ernstig medewerken tot
bevordering der belangen onzer uyverheid.
Met diepen weemoed herinneren wij ons het groote
verlies dat onze Maatschappij iu het afgeloopeu jaar
leed door bet overlyden van onzen geachten voorzitter,
prof. V. S. M. van der Willigen. Het is een behoefte
van ons hart eeu woord van hulde te brengen aan
zijne nhgedachteuis. Het was eeu man helder van
hoofd eu edel van hart, in 't bezit van groote gees
tesgaven, blakende van geestdrift voor wat edel en
goed was. Hy vatte zyn taak als lid vau bet hoofd
bestuur ernstig op en wat hij nog had kunnen wor
den voor onze Maatschappij, wie waagt het die vraag
te beantwoorden. We nemen deel in de smart van
v zijn nagelaten vrouw eu kinderen en uooit zullen
wy hem vergeten Mag de maatschappij een tweede
eeuwfeest beleven, dan zal de geschiedschrijver zeker
zyn naam met de grootste eer vermelden.
Na z^n overlijden aldus vervolgde spr. door
directeuren uitgenoodigd om den voorzitterszetel in
te nemen en de beraadslagingen te leiden, had spr. niet
dan met schroom dauraan gevolg gegeven, liet was
toch eeu stout bestaan die taak op zyne schouderen
te nemen, doch hij hoopte kracht te vinden tot de
vervulling dier taak iu de welwillendheid en mede
werking der vergadering.
Was de uituoodiging om hier in Gouda te verga
deren velen zeer welkom geweest, de pudubbelzinuigste
bewijzen waren gegeven dat de burgerij van deze stad
heu gaarne ontving en de zoo eervolle ontvangst van
het Dagelijksch Bestuur had du kroou op het werk
gtzet, waarvoor by deze diepe erkentelijkheid werd
betuigd. Spr. heriuuerde daarop aan bet feit dat Goudu
steeds in vroeger tijden één gunstigeu naam had ge
had op industrieel gebied, de kunst werd er geacht,
ontwikkeling en beschaving op hoogen prys gesteld.
Iu de 16e en 17e eeuw waren er onderscheidei.e takken
vuu industrie, die hier bloeiden en wat de kunst
hier ter stede betrof, de voortbrengselen daarvan wa
ren wereldberoemd en nog thans den dage te aanschou
wen. Voor 't onderwijs verder werd hier steeds in
vroeger tyd veel gedaan en spr. bracht holde eu eere
aan die oude magistraten die al 't mogelijke deden tot
verspreiding vau keiiuis en ontwikkeling.
Wat echter, vroeg spr., is thans overgebleven vau
die vroegere bloei, op kunst-eu industrieel gebied?
Van die groote industrie van vroeger geen schaduw
meer, geeu enkel spoor, als hier of daar de naam vau
een straat. De kunst is der nijverheid ontvlucht eu
dat iu een stad gelegen in een land, dat vroeger de
kroon spande boven audere rijken, dut eenmaal schatteu
verdiende door Handel eu Nijverheid, dat een eerste
plaats bekleedde in, en op dat gebied een leermees
ter was van Europa.
Wat echter hier te niet ging, voor de opvoeding
der jeugd bleef steeds veel gedaan en op dut gebied
huldigt een groot deel der nog levenden, dezelfde be
ginselen die hier vroeger heerschten.
Ziedaar eeu liohtstrunl op dat donkere tafereel
van zooeven, zeide spr., een lichtstraal, die al9 't
morgenrood is voor een betere toekdmst, want in
het onderwijs alleen sehuilt ook vöor de Nijverheid
eeu betere toekomst.
Huis eu school, ziedaar de twee waarop ons oog
is gevestigd, in 't eerste wordt hart eu gemoed
ontsloten voor deugd en goede zeden, in de laatste
de geest ontwikkeld en de jeugd gevormd tot bruik
bare menschen. Eerst door de samenwerking vau
de opvoeding in buis en school worden de jotige-
liedeu zelfstandige mannen van karakter, en daar-
aan vooral heeft Nederland groote behoefte.
Ook voor de Nijverheid ligt de toekomst in de
school, vroeger ware de uilviudiugeu veelal kinderen
van het toeval, nu zyn zy de vruchten van onder
zoek en studie. De geheim-periode in de Nyver-
heid heeft afgedaan, voortaan zij de wetenschap de
leidsvrouw van den industrieel!
Spr. haalde daarop tot staving van zijn betoog
van het innige" verband tu98cheu Wetenschap eu
Nijverheid een paar sterk sprekende voorbeelden
aan, doch toen deed hy de vraag: Zijn wij echter
wel ^geschikt voor nijverheid? Welke vraag hij be
vestigend beautwoordde, daar immers ook iu de l5e
eu 16e eeuw die geschikiheid bestaan had eu er
geen enkele reden bestond waarom dat nu niet meer
het geval zou ziju.
Toch moet het erkend, dat wij door onze nabu
ren op uy verheids gebiecFzyu teruggedrongen. Iedere
wereldtentoonstelling levert daarvau het bewijs, en
alle krachten moeten duar door ons worden inge
spannen om althans nog iets te leveren.
Wat is de reden van dat verval? vroeg spr., zij is deze,
dat meu zich hier te lande niet genoeg toelegt op
beoefening der wetenschap. Om iets te kunnen moet
men 't kenntn en de kraeht van een natie ligt in
haar zedelijke en verstandelijke ontwikkeling. Daar
moet verandering in komen en dat kan gebeuren
voornamelijk door invloed der Middelbare school.
Daar is voor deu industrieel de beste gelegenheid
ziju geest te beschaven en kunde te vermeerderen.
Spr. heriunerde aan de woorden van Jules Simon
Het volk dat de beste scholen heeftis het eerste
volkzoo niet hedendan morgen daarom moet
het middelbare ouderwijs gewaardeerd eu op prijs
gesteld wat nog niet steeds het geval is. Het
heeft te strijden met grot eigenbelang, met flauwe
onverschilligheid en met erg wantrouwen. Dat ego
isme uioet beteugeld, zeide spr., die onverschilligheid
bestredeu, dat wantrouwen weggenomen
Het is de plicht van alle leden der Nijverheid,
zeide spr., om daartoe mede te werken, om te zorgen
dat de middelbare school tot haar recht kome!
Spr. deed een ernstig beroep op alle aanwezig om
ieder iu eigen kring het hunne daartoe te doen,
want van die school hing veel, ja alles af voor de
ontwikkeling en welvaart van het Nederlandsche volk
Deze redevoering werd luide en herhaaldelijk toe
gejuicht.
Daarop werd het woord gegeven aan den heer H.
W. G. Koning, die namens de Feest-Commissie de
Directie en Afgevaardigden uitnoodigdc, om heden avond
kwart vóór zeven uor iu „One Genoegen" aanwezigen
te zijn otn den welkomstgroet te ontvangen van hh.
Commissarissen dier Sociëteit.
Uit de stemlijst bleek, dat door 20 vertegen
woordigde Departementen en 6 steinuitbreugende
Donateurs, 269 stemmen wordeu uitgebracht eu de
volstrekte meerderheid dus 135 bedraagt.
Het verslag van de verrichtingen vau directeuren
sedert de lautste algemeene vergadering is reeds mede
gedeeld in hel Tijdschrift der Maatschappij en wordt
alzoo uiet nader voorgelizeu.
Voor het onderzoek der rekening over 1877 en
der begrooting over 1879, worden benoemd de De-
purtementeu Tilburg, 's (iruveuhage, Groningen, Sueek
en Utrecht. 1
liet aantal Leden bedraagt, thans 2140.
De verslagen over het Koloniaal Museum, het
Museum van Kuustuy verbeid, de Boekverzameling
eu het Tijdschrift zijn reeds vroeger iu het Tijdschrift
opgeuomeu.
Du verslagen van de Departementen wegens hunne
werkzaamheden in het afgeloopeu jaar zijn eveneens
vroeger iu het Tijdschrift opgeuomeu er worden alzoo
tvcuiniii als de vorige, voorgelezen.
Ter inzage worden gelegd: de Rekeniug over 1877,
de Begrootiug voor 1879 en de lijst der Caudidateu
ter beuoeining van Directeurey.
Aau de orde is
Hut verslag van de Commissie tot het maken van
een nader plan voor de bewerking van eeue kaart,
wuarop al de streken worden aangegeven, (lie door
het graven van Ontwateriugskanalen, op vele plaatsen
tevens *oor de scheepvaart dienstbaar, ontgonnen
eu verbeterd kunnen worden.
De vergadering besluit om dit rapport op nieuw
in hauden te stellen vau de Commissie, echter ver
meerderd met 2 nieuwe leden.
Op voorstel van Directeuren wordt aan de vroegere
beslatten omtrent de bcvorderiug van het weteusehap-
peltjk onderzoek der nuttige voortbreugseleu van Neder-
laudsch-Iudië, de bevordering vau de Nederlandsche
vischteelt eu vischfokkerij eu dat wegens eeuige
wens,elielijke verbeteringen in de wetgeving op de
onteigening, voorloopig geen gevolg gegeven wat.
du 2 laatste betreft, met het oog op het' nieuw
ingesteld Departemeut voor Waterstaat, Handel eu
Nijverheid tot welks gebied die zaken bchoircn.
Daarop komt iu behandeling het voorstel vac
Directeuren om art. 30 vuu de wet, 2e alinea aldus
te veraiidereu
Het Hoofdbestuur benoemt een Vice-President uit
de Directeurendie ie Haarlem vast verblijf houden.
Dit wordt aaugenomen.
Het voorstel vuu Directeuren om hen te machti
gen zoo uoodig een nader te bepalen som van de
kapitaleu der Maatschappij op het Grootboek inge-
sphreveu, uf te schrijven, tot dekking van-het tekort
op de rekening van 1377 wordt iu handen gesteld
der commissie van financiën.
Thans was de vergadering genaderd tot het voor
stel vnu het Deparnm ut Utrecht, om uit te schrij
ven de volgende prijst ia i
IVordt verlangd eene handleidingwaarin de doelmatig'
ste wijze van het ontginnen onzer heidevelden is aange
geven, met opgave van lang» verschillende wegen verkregen
uitkomst, met inachtneming van plaatsel. omstandigheden.
De vergadering besloo t deze prys vraag uit c
schrijven ter beantwoording in 1880, waarvoor de
Maatsehappy uitlooft een kleiue Gouden Medaille.
Daarna werd besloten de in 1877 vervallen prys*
vraag:
Vergelijkend onderzoek van de zuivel-productie van
gehoornd en ongehoornd vee uitgeschreven in 1865, '69,
'72 en '7o) met wederom uit te schrijven. Daar
entegen die betreffende de zuivering van het af
valwater der aardappelmeel-fabrieken {uitgeschreven in
1872 e» 1875) wederom uit te schrijven.
Op de volgende prys vraag:
Een der grootste belemmeringen voor de scheepvaart
is de duisternis en wel vooral in betonde vaarwaters.
Kon men in tonnen een licht ontwikkelendan zou
die belemmering grootendeels zijn opgegeven en de
scheepvaart in veel voordeeliger toestand geraken.
De Maatschappij looft hare Goudeu Medaille
en Drie Honderd Gulden uit aan hemdie het beste
en voor de toepassing geschikt gebleken middel aan
geeft tot het lichtend maken van tonnen in de vaar
waters op onze kusten.
wureu twee antwoorden ingezonden.
Over deze antwoorden wordt een rapport voorge
lezen door prof. von Baudihauer, waarop de vergadering
overeenkomstig dat rapport, besluit geen dier ant
woorden de bekroouing waardig te keuren.
Ten slotte wordt op voorstel van den Voorzitter,
onder acclamatie besloten om Z. K. H. Prins Hendrik,
namens de Maatschappij een gelnkwensch te zenden
met ziju voorgenomen huwelijk.
De eerste zitting der 101e algemeene vergadering
wordt daarop door den voorzitter gesloten.
In de Zaal „Nut en Vermaakvereenigden zich
de gasten daarop aan een gezellig Déjeunerhnn
aangeboden door het Departement Gouda.
Iutusschen waren door sommigen der gasten de
kerkglazen bezichtigd, of de stearine-kaarsenfa-
briek, terwijl anderen het stedelijk museum met
eeu bezoek vereerdeu of elders de tijd kortten, die
hen nog over bleef, alvorens de opening plaats had
van den Wedstrijd van voorwerpen van kunstnijver
heid in een der lokalen der Burger-avondschool.
Tot recht verstand dient, naar ons oordeel, al
vorens de opeuiug zelve vermeld wordt, een kleige
historische schets daaraan vooraf te gaan om het
publiek een duidelijker denkbeeld te geven wat die
wedstrijd eigenlijk beteekeut.
Bij de eerste wereldtentoonstelling had het naburige
Engeland met smart de ervariug opgedaan, dat zijne
voortbrengselen van nijverheid bij die van Fwnkryk
achter stouden. Dat gaf aanleiding tot oprichting
van bet South-Kensingion-Museumdat niet alleen
schatten van knust bevatten zou, maar ook Inrich
tingen, die de verzameliug practiscli zou doeu zijn
en die door het onderwijs dat er bekomen zou kunnen
worden, mede zou werken den werkman kunstzin
in te nrenten. De invloed van dat tauseuin was op
volgende tentoonstellingen duidelijk merkbiar.
Daar 't ook hier te lande met deu kuustzin van
deu werkman niet al te best geschapen stond, werd
besloten Eugelands voorbeeld le volgen en in 1872
werd door de Maatschappij van Nijverheid besloten
tot de opriebtiug van een Museum van voorwerpen
van kunst, toegepast op Nijverheid, welk museum
in het vorige jaar, bij het eeuwfeest te Haarlem werd
geopend.
Tevens werd in dat jaar op voorstel van hh. Di
recteuren door de vergadering besloten otn door het
Museum van Kunstnijverheid jaarlijks tijdens het
houdeu der Algemeene Vergadering eu ter plaatse waar
deze gehouden werd, wedstrijden te doeu houdeu tot
opwekking van kanstzin toegepast op voortbrengselen
vau vaderlandsche Nijverheid, waarin verschillende ain-
bachtsvakkeu bij afwisseling zouden kunnen optredeu.
De wedstrijd thans gehouden is dus de eerste die
gehouden wordt.
Ongeveer ten half drie ure werd zy geopeud.
Ten slotte een enkel woord over de tentoonge
stelde voorwerpen. Vooraf echter de vermelding dat
het lokaal eenvoudig, maar keurig net voor de tentoon
stelling was in gereedheid gebracht. Vlak tegenover
de deur bevond zich een kenrige trophée van vlaggen,
waaronder de woord eu
WEDSTRIJD
VAN fcSva.1
KUNSTNIJVERHEID,
9 Juli 1878.
Daaronder groen en bloemeu, terwijl verder alle
hoeken vau het lokaal met vlugdoek waren gedecoreerd. 0
In fc midden der zaal bevond zich de étalage der
ijzeren Deuriiengels (gothiscb) en der yzercu Grendel
sloten met sleutel (gothiscb), waaronder verscheidene,
die, wat netheid van bewerking ey goeden smaak
betreft alleszrus de veritfeldiug verdienen. Rechts
en links van de zaal waren de Balusters (Italiaan)
aohe Renaissance) geëxposeerd, tcjrwyl voor de trophé-
een drietal atoeleu vau uotenbooydiout (stijl 17e eeu we
te zien was. Aau de muur verder th apiegellijsUn
(stijl Louis XIV) en de teekeaiug van een gekleurd
Borduurpatroon van ccn tafelkleed (applioation).