Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
LAZEN,
i geschilderde
L Janskerk te
Menis der St.
>keningen,enz.
lerljjk levene
de Gebroeders
I
1878.
Np 2211.
IAMEE
DE NIEUWE SCHOOL
Zondag 27 October.
rabetb,
gszout.
ELEN
K
IBS,
aten.
k POPPsche
liter
f.
I*
By deze Courant behoort een Byvoegsel.
spe-
zicht
GOUDSCHE COURANT.
bezigheden den
itode, zoekt bjj
GEN
LEN van
1I10EDEN.
-v. Dax.
Den ganschen
«schikt worden,
van Conditiën
dezer Contant.
BRINKMAN
bekomen
M,
ende Kunsten,
Directeur der
Utrecht.
De nauwkeurigheid van
ook door RiaJshdtn geroemd,
kunntfu vertrouwen.
GEZWEL.
)PP, k.k. Hof-
van Goudsche toestanden en Goudsche qnnes-
tiën onbekend dat een dergelijk voorstel door
-1 '?rs van het Middelbaar Onderwijs
jaren werd gedaan? Of denkt hij
gunstig over den finar.cieelen toestand, dat
i lang aan een
zoodat zjj den
en zaten alle
iar adem was
ie zjjde waren
fATHERIN-
kwaal geheel
tn aanbevelen
'iDLACEK,
Fabrikant,
n-preparaten
winkelier op de
E. van Baaien
(blauwe poroe-
nabilié, spoilt.;
luwenhoven; te
ij E. Noordjjk;
niterdam bjj F.
t., apotheek; te
e Schoonhoven
nstig bekende
)UT, een zeker
braking, hart-
jjgbaar in 1/4
27'/, Cent en
«fa, bjj J. H.
koop bjj A. J.
j ouders minder met aardsche midde-
len gezegend zijn. En dat wordt gewenscht
om de «standen, -uit elkander te houden. Alsof
- de dure .school niet evengoed voor de zonen
van deu rijken bakker of bleeker, als voor die
alsof deze laatster, bij beperkte middelen niet «elders» d. w. z. naar bijzondere scholen, rp~
ciaal kostscholen, zenden. Jongelieden onge
schikt, of nog niet geschikt voorde examens
van de Hoogere Burgerschool, moesten naar
inrichtingen gezonden, waar groen en rijp met
graagte zonder examen werd ontvangen, omdat
’t een en ander een zeker honderdtal guldens
vertegenwoordigde. Ook de vroeger aangehp.ilde
woorden van den heer Kist toonen duidelijk de
eigenlijke bedoeling aan. «Wij zijn genood
zaakt onze kinderen naar elders te zenden om
goed onderwijs te ontvangen» «Goed on
derwijs» /welk onderwijs bedoelt de heer Kist
toch niet het lager onderwijs? of werden reeds
om die reden kinderen naar elders gezonden
Het onderwijs zegt de heer Kist moet
hetzelfde zijn op beiden scholenstrijdt dit niet
met zijne reeds aangehaalde bewering dat deze
school bestemd zal zijn voor die jongens, welke
later eeue wetenschappelijke opleiding zullen
genieten en daarom in tegenstelling met de
school van den heer Huber een hoog schoolgeld
zal heffen? Wat moeteindelijk gedacht worden
van het verlangen, dat aan de nieuwe school
ook een voortgezette klasse” zal zijn, als men
bedenkt, dat de heer Kist als lid der Commissie
voor 't middelbaar onderwijs in de gelegenheid
is geweest hetoverbodige,jahetschadelijkeeener
dergelijke klasse te keren kennen
En wat den heer van Goor betreftHoe
kan hij van zijne liefde voor ’t Middelbaar on
derwijs gewagen, hjj die als lid der Schoolcom
missie zonder protest het voorstel tot B. en W.
deed vertrekken, tot oprichting van een tweede
school voor jongens, op soortgelijken voet als
do bestaande school voor jonge jufvrouwen
Moet hij nog leereu, dat een dergelijke school
I overbodig is naast een Hoogere Burgerschool?
zijn en ongepast, om hunne plechtige betui
gingen in twijfel te trekken.
Voorop zij gesteld, dat wij aan de goede
trouw dezer heeren niet twijfelenzij zijn met
de beste bedoelingen voor het middelbaar on
derwijs bezield, huns ondanks bezig het zooveel
mogelijk tegen te werken.
Zoo zeide de heer Kist«Die behoefte (aan
voldoend onderwijs) bestaat ontegenzeggelijk
voor een zekere klasse van jongens, namelijk
voor diegenen, welke niet op de lagere school
gaan om slechts te kennen wat daar onder
wezen wordt, maar om later het middelbaar
ep gymnasiaal onderwijs eenmaal met vrucht
te kunnen volgen. Ik geloof dat wij allen,
mijne heeren, het er over eens zullen zijn, dat
die behoefte bestaat. In vroeger tijd werd aan
die behoefte tegemoet gekomen door bijzondere
scholen, maar nadat het openbaar onderwijs
zoo goedkoop is geworden, zóó zelfs dat het
bezoeken daarvan bijna niets meer kostte, zijn
de bijzondere scholen verdwenen, wat ook een
gevolg was van het feit dat men niet kon
goedvinden die bijzondere scholen te subsidiee-
ren. Daardoor is de behoefte aan goed lager
onderwijs hier zoo groot geworden, dat vele
ouders hunne jongens naar elders moesten zen
den of hen zoodanig onderwijs doen genieten,
dat zij voor latere bestemming minder geschikt
worden.»
De bedoeling is duidelijk. Niet om lager,
maar om meer uitgebreid lager onderwjjs te ge
val! den advocaat of geneesheer zoude openstaan; nieten, moesten die ouders hunne kinderen naar
t‘
zouden genoodzaakt qjn hunne kinderen naar
de goedkoope school te zenden.
De verlangde scheiding komt later van zelf.
Van de Burgerschool voor jongens, ook hierin
verschillen wij van den heer Kist, behoort er
geen enkele zich tevreden te stellen met hetgeen
hij daar geleerd heeft, wanneer hij de hoogste
klasse dier school achter zich heeft. Daar zijn
allen bijeen, maar dan komt de scheiding, de
een naar het Gymnasium, de andere naar de
Hoogere Burgerschool, een derde naar de Bur
geravondschool, een vierde elders heen. Zij,
die volstaan moeten'met hetgeen op de lagere
school wordt geleerd, behooren i. op'een
school als die van den heer Hnber niet t’ huis.
Het ichoolgeld is in deze gemeente laag.
Wij zonden geen enkel bezwaar hebben in
eenige verhooging, mits op de scholen van
gelijken omvang ook hetzelfde bedrag werd
gevorderd; maar een besluit als onze Kaad nu
nam, kan dunkt ons niet vallen in den
geest der burgerij.
Het onderwijs aan de nieuwe school moet
hetzelfde zijn, als hetgeen aan de school van
den heer Huber gegeven wordt. Dat is beslo
ten. Er moet aan die school ook een lap wor
den gezet, als sedert eenigen tijd de school van
den heer Huber ontsiert en benadeelt.
Dat is besloten, maar bedoeld is iets anders.
Bedoeld is eene inrichting in ’t leveifte roepen,
die in concurrentie treedt met de Hoogere Bur
gerschool, met de stille hoop dat deze door die
concurrentie gesloopt zal worden. Antipathie
tegen ’t middelbaar onderwjjs, die is op nieuw
de'drjjfveer geweest; onze Burgemeester toonde
het onomstootelijk aan voor allen, die ooren
hebben om te hooren. - I »uaov wu uwgc.v t
Het spreekt van zelf, dat wjj gronden voor Was 't hem, die anders zoo op de hoogte is
ons gevoelen moeten aangeven, waar (om slechts i
twee leden te noemen) de hh. Kisten van Goor
niet in gebreke bleven gedurig te prótesteeren de tegenstanden
tegen die bedenking. Beide heeren hebben zoo reeds voor i—
sterk van hun voorliefde voor dat middelbaar zoo
onderwijs gewaagd, dat zoo 't tegendeel niet het geen dringende eisch is ons tot het strikt-
aangetoond kon worden het vermetel zou noodige te bepalen?
Nu het laatste Raadsverslag is verschenen,
willen we een korte beschouwing geven naar
aanleiding van het gewichtig besluit in die ver
gadering gevallen omtrent de oprichting van
een nieuwe school. Op voorstel van Mr. Kist
besloot de Raad met 10 tegen 7 stemmen, »tot
oprichting eener tweede openbare Burgerschool
voor jongens, tegen een schoolgeld van 50.
per jaar, te openen uiterljjk met September
1879 en in welke school hetzelfde (ook Engelsch
en Duitschin eene voortgezette klasse) zal on
derwezen worden als nu in de school van den
heer Huber”. Aanleiding tot dit voorstel gaf
de talrjjke bevolking der school van den heer
Huber. Het dageljjksch bestuur had door bjj-
aan ruimte willen voorzien, zoodat die school j UPlest worden opgericht,
plaats aanbood voor 360 leerlingen. een ruimeren omvanp
Het verheugt ons dat dit voorstel van B. en j cpn argument zjjn. o-.„
W. niet werd aangenomen. Gedaan met't oog I (]lt j3 besloten is” verschillend schoolgeld
op den financieelen toestand dezer gemeente, njet an(lers dan een middel om rijke lui’s zoon-
verdiende het wellicht lof, maar in 't belang tjes niet op dezelfde banken te doen zitten met
van het onderwijs zou een dergeljjk besluit zeer ben, wier ouders minder met aardsche midde-
zeker niet geweest zijn. De taak den hoofd- 1 --
onderwijzer opgelegd in een school van zoo
grooteu omvatig, zou spoedig blijken te zwaar
ie zjjn. Wjj zeggen dit volstrekt niet op den
heer Huber; pis onderwijzer kennen wjj hem
niet en wjj kunnen derhalve geen oordeel over
zjjn bekwaamheid uitsprekenwjj willen zelfs
aannemen, dat de heer H. tot de voortreffeljjk-
sten onder zjjnt^ambtgenooten behoort. En dan
nog, ja, al ware hjj de voortreffelijkste van
allen, zouden wjj beweren dat 't niet weusche-
Ijjk is zoo'n groot aantal jongens onder het toe
zicht van één hoofdonderwjjzer te brengen.
Het moeilijkste gedeelte zijner taak, de persoon
lijke invloed op den gang van 't onderwijs, zou
daaronder lijden en derhalve zjjne verantwoor
delijkheid slechte in naani bestaan. Kleine klassen
en daardoor niet overmatig bevolkte scholen ach
ten we een eerste voorwaarde voor goed onderwjjs.
Wat dus het eerste gedeelte van 't besluit
betreft, betuigen wjj daarmede onze sympathie.
Oprichting van een tweede school, gelijk aan
die van den heer Huber: voortreffelijk. Eenige
jaren geleden was er behoefte aan een tweede
armenschool, en de school van den heer Posthu
mus verrees naast die van den heer Gonda;
zoo moet 't ook thans zijn, nu de burgerschool
voor jongens overbevolkt is.
Zeer ernstig bezwaar hebben we echter tegen
het vastgestelde schoolgeld. Waarom zal, bjj
gelijken omvang van onderwijs, aan de eene
school slechts ƒ12.en aan de andere 50.
moeten worden betaald
De Burgerschool voor jongens moet hoofd
zakelijk voorbereiden voor de Hoogere Burger
school en het Gymnasium, dat inoet zoowel de
bestaande, als de nieuwe school. Waarom dan
hier ƒ50.daar ƒ12.— gevraagd?
De heer Kist geeft als argument voor dit
hooge schoolgeld op, «bestemd als zij (denieuwe
school) isl voor die jongens, welke later eene
wetenschappelijke opleiding zullen genieten, kan
van de ouders, die hunne zonen daarheen zenden
een schoolgeld worden gevorderd, zoo hoog dat
de kosten van die school voor een deel daardoor
zullen worden gedekt." Later verduidelijkt de
voorsteller dit nog aldus: Van de300 jongens,
die er op de Burgerschool zjjn, komen er geen
’t Rnndsvcrahg is te dikwijls,
om daarop ook nu niet te
30 op de Hoogere Burgerschool of het Gym
nasium en de meeste dier leerlingen krijgen
later geen opleiding om dokter, advocaat of
predikant te worden, maar zjj moeten zich te
vreden stellen met hetgeen zjj op de lagere
school leeren.”
Ter loops merken wij op dat de cjjfers van
den Heer Kist ons te laag voorkomen en dat
wjj de qualificatie van «wetenschappelijke oplei
ding» voor zooveel de Hoogere Burgerschool
betreft, voor zjjne rekening laten.
«Zjj moeteh aldus vervolgt de spreker
en kunnen daarmede tevreden zjjn, maar wij
zijn daarmede niet tevreden voor onze kinderen.
Wjj zijn genoodzaakt onze kinderen naar el
ders te/zenden om goed onderwijs te ontvan
gen
Geeft dit argument eenige kracht aan het
voorstel Zal het onderwjjs beter worden, naar
-i gelang er meer voor wordt betaald Indien
de noodige localiteit in het gebrek cp dien grond werd betoogd dat er een school
-u:„ ..i™! waar het onderwjjs
ig had, dan zoude er althans
Bjj geljjken omvang en
360 leerlingen.
dat dit voorstel van B. en
