Hida,
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
ISB
biJ
lan,
b.
1878.
HG.
N? 2217.
BUITENLAND.
BINNENLAND-
Mag 10 November.
iar
sje,
adres-
verzocht,
nts, vóór
1. B. VAN
Bullenlandscli Overzicht.
urant onder
Mei 1876.
Zuid-
WAN.
geen beter
siide
EBOREN.
•ggbnar
nvan een
neven-
empel
65 cento.
vraagt men
ICKENHEI-
iwen.
rtog.
ibarg.
HUIZEN al-
18 NOVEM-
re, ter ktmer
de Levering
eenige LE-
1879.
ng en levering
gadigden ter
k de monstert
len aldaar in
rwjjl belang.
i op dag, unr
twoordigzyn.
■noemd,
IT, Pre,.
k. Secret.
GOUDSCHE COURANT.
te kunnen
g zoontje
loest en korte
4 flesschen
IST-HONIÖ,
saunwjjzing»
direct weder
Vinnis het woord. Met welgekozen woorden leidde
hy de voorstelling in en tevens zichzelf. Onbekend
en niet opgeleid om als kunstenaar op te treden in
Kennefelds plaats, dit achtte hy geen kleine zaak.
Met enkele voorbeelden lichtte hy toe hoe noodig
een tooneelschool is. Aanleg alleen is niet meer
voldoende om op het tooneel te durven stappen.
Doch africhten, pasklaar maken, zou eene verkeerde
voorbereiding zijn. Daarom op de school geen na-
doen, geen keren door voordoen, maar zelfstandige
studie en oefening in onmisbare zaken, als luisteren,
samenspreken enz. De jeugd der tooneelschool valt
samen met de nieuwe jeugd vau ons tooneel en
daarom verbeidt hij voor de eerste eene goede op
komst. Met het verzoek niet al te hooge eischen
te stellen aan de leerlingen, vooral der twee laagste
klassen, sloot hij zyne rede,
Daarop hadden verschillende voordrachten plaats
van leerlingen der Tooneelschool.
Na afloop bood de afdeeling Amsterdam in het h6tel
Wacktcitz een collation aan de afgevaardigden aan. Ook
de dames der bestuursleden woonden dit collation by.
Met belangstelling verneemt men, dat de com
missie, door den Burgemeester van Amsterdam uit-
genoodigd om de regeling op zich te nemen der feest
viering bij het bezoek van HH. MM. den Koning
en de Koningin aan de hoofdstad, zich reeds yverig
bezig houdt met de vervulling van haar mandaat.
Uit den aard der zaak, hoewel de commissie en de
subcommissiën, die zich gevormd hebben, eiken dag
vergaderen, zijn er nog geen bepaalde plannen vast
gesteld. De com missiën verkeeren thans nog geheel
in het tijdperk der voorbereiding; zij ontwerpen en
onderzoeken, en het zou voorbarig zyn en der goede
zaak schaden, iets mede te deelen aangaande plannen
die nog niet gerijpt zyn.
De Vereeuiging tot verspreiding van kennis aan
gaande ’s lands verdediging heeft haar zevende jaar
verslag het licht doen zien. Aan het einde van
dit verslag lezen wij de volgende bemoedigende
woordenzzDe belangstelling in de zaken van ’s lands
verdediging ik toenemend; het ys is gebroken, de
stem van hen, die tot waakzaamheid, tot gepaste
voorzorg aanmanen, die voorbereiding en toerusting
wenschen, en die het belang des vaderlands sien
in een goed geregeld verdedigingswezen, dat aan
onze krachten geëvenredigd is en voor onze be
hoeften past, is niet meer de stem eens roependen
in de woestijnzij vindt belangstellend gehoor en
zal weldra weerklank vinden, ook daar, waar al die
wenschen hun verwezenlijking kunnen vinden, waar
het woord tot daad kan worden, by de Regeering
des lands en de Vertegenwoordiging des volks.*
Voor rekening van het plaatselyk nut, had Woens
dag te Zaandam de aanbesteding plaats, van het
bouwen van tien arbeiders-woningen.
Er 'waren 22 inschryvers, waarvan aannemer werd
J. Nederhorst van Gouda voor f 9889 De hoogste
inschrijving bedroeg 14.444. De begroeting was
10,>v0.
In het verslag van het collegia voor de zee-
vissclierijen over 1877 wordt een overzicht gegeven
van de uitkomsten der haringvfeschery in de laatste
25 jaren verkregen. Zij bewyzen, dat in het be
doelde tijdvak de opbrengsten van de visschorij
met minstens 125 pCl. zyn toegenomen; de vangst
klom tan 2200 last in 1853 tot 5100 last in
1877, en de koop waarde van die vangst van 793.000
tot f 1.67O.OOO. Dit resultaat is te opmerkelykr*’,
zegt de commissie, omdat bet slechts voor een klein
gedeelte aan de uitbreiding van de vloot verschul
digd is, want deze, in 1863 92 schepen sterk,
bestond in 1877 uit niet meer dan 113 vaartuigen.
Het is dus-vooral dè gemiddelde opbrengst van elk
schip, wtlke iu de laatste 25 jaren sterk vermeerderde,
en inderdaad deze klom van 25 tot 40 last, terwijl
de gemiddelde besomming nog slecht» 7500 iu
1853» in 1877 ongeveer het dubbele, nl. f 14700,
beliep.
De haringvangst nan dé Vast by Scheveningen.
Katwijk rn Noord wyk levert bijna evenveel op als
i do jfroote vitscher^ tc zamftt. Men vlug
het adres vau antwoord aangenomen, waarin betreurd
wordt dat de bezetting van Bosnië werd ondernomen
zonder voorafgaande toestemming der vertegenwoor
diging en Z. M. in kennis gesteld wordt met de
groote bezorgdheid, volgens de stellers van het adres,
door deze bezetting iu alle kringen der bevolking
gewekt.
Dit zi< t er bedenkelijk uit, maar het is niet meer
dan schijn. Gelijk de minister van flnanc:eu ver
klaarde, zal graaf Andrassy in ue delegatiëu reken
schap geven van zijne staatkunde en men kan er
tamelijk gerust op wezen, dat daar het oordeel geheel
anders luiden zal dan in de Oostenrijksche kamer.
M$h verzekert, dat graaf Andrassy voornemens
is, aan zijne ophelderingen iu de delegation zoo groot
mtfgelijke openbaarheid té geven. Ze zullen dus
moeten worden gedaan niet iu de comités, maar
in de generale zittingen. Dan ook, vertrouwt men,
z d de staatkundige toestand van Oostenrijk-Hongarije
weer wat onbeucvelder worden, dan ze nu is, door
de pogingen, om dc politiek van den heer Andrassy
in een valsch licht te stellen.
Dc berichten over den uitslag der verkiezingen in
de Vereenigde Staten vab Amerika zijn zeer gunstig.
In 29 staten moeten Iqden voor het Congres wor
den gekozen. In 18 hadden verkiezingen plaats voor
den Staat zelf. De zoogenaamde Greeubaok-partij
(voor uitbreiding van den omloop vau het papiereu-
geld) bracht vrij wat stemmen uit, maar slaagde
nergens, waar ze niet eeue toevallige verbintenis met
de andere partyen kon aangaan. Op deze wijze
werden door deze partij tien leden in hel congres
gebracht, zes democraten eu vier republiekeinen. Maar
reeds, dat ze er slechts op deze wijze konden komen
bewyst, hoe zeer de party aan invloed verloor eu
over het geheel geuomeu w door de verkiezingen
een aantal leden, dat deze gevaarlyke stellingen
voorstaat, iu het oongres zeer verminderd.
De democraten hebben ongeveer de tegenwoordige
meerderheid behouden.
In Frankryk geeft het onderzoek naar de betwiste
verkiezingen nog altijd ruime stof tot bewondering
vau de moreele orde, waarvan het Ministerie de
Broglie-Fourton het geheim bezat! De bewyzen van
rechtsverkrachting zyn bijna ongeloofelijk en waren
de nu bewezen feiten in vroeger dagen als beschul
digingen genit, dan zou men de verspreiders van de
schandelijkste overdrijving hebben beschuldigd. Thans,
na eeuige inaaudeu, liggen ze open eu bloot, al die
geheime orders eu telegrammen, waarbij de Minister
aan den prefect schrijft«Schors hen", (de burge
meesters die niet meewerkten) «zonder het aauvoeren
van redenen". Dat voorbeeld werd weder door deu
prefect gevolgd, die aanzijn ouder-pref-ct schrijft:
«geef aan het goede blad uwe geheime inlichtingen
en vervolg de anderen ten stengste als ze iets
openbaren*. Vooral het onderzoek naar de verkiezing
van den heer Alfred Leroux is ryk geweest aan de
meest ondubbelzinnige bewyzen van de gruwelen ouder
het vorig bewind ea bij de officieels candidaturen.
Die onthullingen zyn belangrijker dan die vau het
diplomatiek dossier, het Gele Boek.
Het gerucht, dat als de Italiaansche regeering de
voorgenomen groote uitbreiding van het kiesrecht tot
«tand kan brengen, de pauselyke stoel zich weder met
de binnenlandsche politiek van Italië zou gaan be
moeien, wint meer en mesr veld. De Kób<wc4e Zeitung
meent te weten, dat het pater Curci is, de bekende
tegenstander der jezuïeten, die den paus heeft aange
raden om van de democratische regeeriugsbeginselen,
die onder het tegenwoordig ministerie gehuldigd i
worden, gebruik te makeu, om met behulp vau de
groote massa des volks de kerk weder te doen
zegevieren over den staat. De clericale pers heeft
reeds het sein gegeven, door aan de trouwe katho
lieken mede te deelen, dat de oude leuze uè elettori
nè eletti (noch kiezers noch gekozenen) niet meer op
verbeurte van zaligheid behoefde gevolgd te worden.
De Unita Cattolica verkondigt deze nieuwe leer, en
als de heer Cuiroli werkelijk een kiesregeling tot
stand brengt, zooals hij te Pavia in zijne bexende
redevoering heeft beloofd, dan zullen de plattelands
pastoors aau het werk gezet worden om de clericale
kiezeiskudde naar de stembus te dryvsn, en zouden
de partijverhoudingen iu het Italiaansche parlement
wel eeus geheel anders kunnen worden. Slechts éen
raad van Curci schijnt de paus nog niet te willeu
volgen, uamelijk dien tot erkenning van het konink-
ryk Italië. Dat wil zeggen de formeele erkenning;
want in zakelyken z>n dwingen de omstandigheden
hem dagelyks eenige notitie te nemen van het bestaan
van dien staat. Op dien grond verzetten de ver
dedigers der isolementspolitiek zich tegen de be
ginselen van Curoi, daar zij in het deeluemen aan
de verkiezingen eeue indirecte erkenning zieu van deu
staat vau zaken, die hun een doorn in het oog is.
Dat is volkomen waar; doch Leo schijnt over dat
bezwaar te zullen heenstappen, daar hy overtuigd is,
dat de op ongezonden grondslag rustende politiek
van niet te willen zien, wat ieder oogenolik en
overal in het oog springt, vele van de beste krachten
van het katholicisme van hei pausdom vervreemdt,
die door het tot stand komen van een modut vivendi
met Italië kunnen herwonnen worden. Eene over
eenkomst met de regeering over het benoemen van
de bisschoppen, in Italië zou een onmisbaar be
standdeel j der gewijzigde verhouding moeten, worden.
Om* deze gewichtige verandering met den paus te
bespreken is Curoi te Rome gekomen. Er wordt
dus thans op het Vaticaan een levendige strijd ge-
streden, daar zeker de medestichters van de politiek
van Pius IX zich niet opbetuigd zullen lateu. Voor
hen/ die van iederen kerkelyken invloed op staats-
gebied bèvrefsd z$n, is er wel reden vaq onge
rustheid, nu de nieuwe paus, die eene krachtige
persoonlijkheid schijnt te zyn, ook buiten zijn isole
ment kracht gaat zoeken eu buiten twijfel iu zekere
mate vinden zal. 0
In de Oostenrijksche kamer van afgevaardigden
is met eene meerderheid Van 160 tegen 70 stemmen,
GOUDA, 9 November 1878.
Donderdag overleed alhier de heer J. Broedelet,
oudste predikant bij de Ned. Herv. Gemeente en
Schoolopziener iu het zevende district van Zuid
Holland.
Reeds gedurende langen tijd ongesteld en daardoor
buiten staat zyne beroepsbezigheden ten volle waar
te nemen, was hij er vóór eenigen tijd toe moeten
overgaan om zijn emeritaat aan te vragen, hetwelk
hem tegeu den 15den dezer maand was verleend.
Dien datum zou hij evenwel niet mogen beleven.
Zyn toestand verergerde met den dag en eergisteren
verwisselde hij het lijdelijke met het eeuwige. On
getwijfeld zal de tydiug vau zyn dood door velen
met deelneming worden vernomen en nog langen tijd
zal hij als een geliefd prediker in veler nagedach
tenis blyven leven.
Het Bestuur der Vereeuiging tot hulpbetoon van
eerlijke en vlijtige armoede werd dezer dagen verrast
met eene keurige bijdrage voor de dit jaar tc houden
lotery. f T'
Door de (|amcs II. N. en N. BrjZkrnan
werd nl. dtr Vtreenigillg een zeer net bewerkte sprei
aangeboden, die met dank ontvangen en met wanr-
deering aangenomen werd en voorzeker een eerste
plaats zal btkleeden ouder de te verloten voorwerpen.
Gisterenavond had te Amstanlam de inwijding
pbats van de nieuw gebouwde Tooneelschool. Toen
de afgevaardigden der afdeelingrii van het Tooneyl-
verbond eu de bestuursleden bijeen waren, werden
zij door het lid van het hoofdbestuur mr. G. vau
Tienhoven, welkom gcheeten. Aan den steun vau
’t Nut en de sympathie van alle kunstvritndro be
val hij de school voor hit vervolg aan.
De afgevaardigden en verdere aanwezigen zagen
daarop de vleugeldeuren opengaan, die het vertrek,
wanr zij byetn waren, scheidden van /le drie ka-,
mers, die te zinnen de tooncelzaal vormden. Toen uilen
gezeten waren^ nam de dirtetepr 4» l’uK I de schepen van
