BINNENLAND.
komen kou worden gevonden. Ten derde zal het
miuisterie een middel zoeken, om den toestand te
verbeteren der communisten, die, volgens het ont
werp van den heer Dufaure gratie zullen krijgen.
l)e minister vau binnenlandsche zaken heeft aan
de senatoren en nfgevaardigdeu uit Algerie, die hem
het verlangen te kennen gaven, dat de heer
Albert Grévy, vice-president vau de parlementaire
commissie voor Algerië, benoemd werd tot civiel
gouverneur dier kolonie, ten antwoord gegeven dat
Chanzy niet meer te beschouwen is als gouverneur-
generaal van Algerie. De regeering zal hem iutus-
scheu voorshands geen opvolger geveu, aangezien zij
eerst door de Kamers de nieuwe organisatie voor de
kolonie wil laten goedkeuren. In afwachting hiervan
zal Lerayre de Villers met het bestuur der civiele
cu geueraal d'Osmond met die der militaire aange
legenheden beiast wordeu. Algerië's vertegenwoor
digers waren met deze verklaring niet tevreden.
Zij begrepen niet, hoe men maanden lang kan
waclden met het zuiveren van het ambtenaars-per
soneel in de kolonie. Vooral werd de terzijdestel
ling verlangd van Lemyre de Viilerff, eiu gewezen
keizerlijk prefect. Eeue spoedige benoeming van een
civielgouverneur zou voorts ullervvensohelijkst zijn
voor het ontwerpen der nieuwe organisatie. De
minister gaf ten slotte te kennen, dat hij de zaak
in den Ministerraad ter sprake zou brengen.
De vrede lusschcu Rusland en Turkse is eindelijk
geteekend en wel Zaterdagavondwanneer uu de
ratificatie maar weer geen moeilijkheden geeft. Bin
nen 35 dagen zullen geen Russische soldaten moer
op Turksch grondgebied zijn.
In een zeer talrijk bezochte bijeenkomst van libe
ralen te Liverpool werd aan Lord Hartington een
votüra van vertrouwen als leider der liberale partij
toegebracht. Iu antwoord hierop voerde deze staats
man het woord. Hij zeide dat de volgende punten
Reel uitmaken van het programma der liberale partij
in Engeland gelijkstelling van de kiesbevoegdheid
in de steden en ten platteulande, eeue andure in-
Reeling der kiesdistricten, hervorming van het ge-
meentelijk bestuur en godsdienstige gelijkheid. De
wetgeving van de liberale partij jegens Ierland (zeide
hij), had het Iersche volk welk piet kunnen ver
zoenen, maar/ had toch gestrekt om de welvaart
in Ierland te venhoogen, kerkelijke geschillen te
verzachten en^-prisnoegen te bedaren. Hij meende
dat het Iersche welk eenmaal de liberale partij zou
beschouwen als hare natuurlijke boudgeuoote. Voorts
laakte hij de buitenlundsche politiek der Regeering.
Hij protesteerde er tegen, dat Engelaud zich opwierp
om aan andere natiën de wet voor te schrijven.
Hooit had het die rol gespeelden het zou haar
ook niet kunnen vervullen, tenzij het Eugelsohe
tolk bereid was zich te onderwerpen aan conscriptie.
In den Duitschen Bondsraad is thans (zitting van
Zaterdag) een gewijzigd ontwerp aangenomen van de
wet op de disciplinaire straffen in den Rijksdag (de
zoogenaamde muilkorf wet). Ofschoon het ih sommige
opzichten is verbeterd, zal het toch vermoedelijk iu zijn
geheel niet door den Rijksdag' worden goedgekeurd.
Iu de jongst gehouden zittiug van den ministerraad,
waarbij het voorzitterschap werd aangenomen door
den mi nister-president, den heer von Bismarck, is, naar
de Bankund Hand.-Zeitung van goed ingelichte
zijde verneemt, beraadslaagd over de troonrede tot
opening van den Rijksdag. Het mag als hoogst
waarschijnlijk worden beschouwd, dat de Keizer de
zitting zal openenhij dringt daarop aan, naar men
verzekerd. Met het oog op deze omstandigheid, zal
de troonrede zoo kort doenlijk worden saamgevat,
aldus deelt het genoemde blad mede, dewijl de ge-
zondheidstoestaud, waarin dc Keizer verkeert, wel is
waar gunstig mag worden geuoemd, maar uiettemin
steeds omzichtigheid vereischt.
Het algemeen verslag over deu toestand des lands,
saamgesteld door de financieele commissie van het
Pruisische Huis der Afgevaardigden, is thans ver
schenen. Het bevat, behalve hst verslag zelf, een
menigte tabellen en andere bijvoegselen, zoodat het
een boekdeel is geworden van 45 folio vellen druks.
Aan het slot daarvan komt een resolutie voor,
welke de commissie nan het Huis voorstelt over te
nemen en bij de regeering aan te driugen op de
aanneming daarvan: lo. invoering van groote bezui
nigingen in het staatsbestuur, zoowel door vereen
voudiging van het raderwerk in het algemeen, als
door het bekrimpen van het aantal ambtenaren
2o. het afzien van de plannen, ontworpen om bui
tengewone groote gebouwen op te richten, hetzij ten
behoeve van de staatsspoorwegen, hetzij als woningen
▼oor ambtenaren van hoogeu rang; in een woord het
afschaffen van weelde iu al hetgeen den openbaren
dienst betreft.
3o. of te zien van het plan om nieuwe spoorwegen
aan te koopen, zoolang de financieele en industrieele
toestand des lands niet is verbeterd.
Wijders dringt de financieele commissie uitdrukke
lijk aan op de auotiseering der klassenbelasting en
der belasting op het inkomen, dt vermeerdering der
indirecte belastingen ten behoeve van het rijk, ten
einde te geraken tot vermindering der matriculaire
bijdragen eu het tot stand brengen van de rijksbe-
begrooting vóór Pruisen.
Men spreekt te Pesth van een miuister-orisis
naar aanleiding van de stemming over Re leening,
waurby de regeering slechts een meerderheid had van
14 stemmensommige bladen driugen er echter op
aan, dat de miuisterieele partij moet aaugevuld worden.
Iu de Italiaansche kamers heeft gedurende eenige
dagen een hoogst onvruchtbaar debat plaats gehad.
Zooals ook wel eens iu andere parlementen gebeurt,
heeft men de gelegenheid van de algemeene beschouwin
gen over de staatsbegrooting aangegrepen o-n in wel
overdachte eu voorbereidende redevoeringen al de
gal eens uit te storten, welke ^ich gedurende eeuigeu
tijd bij de partij, die niet aan de regeering is, heeft
opgehoopt. De buiteulandsohe politiek van het vorig
jaar gaf de heeren Visconti-Venosta en Bonghi aan
leiding om het regeeriugsbeleid van twee ministeriëu,
het kabinet Cairoli en het thans regeerende kabinet
Depretis, allerlei leelijke dingen te laste te leggen
en hun toe te voegen, dat zij niet meer of minder
hadden gedaan dan het land te isoleeretl van de samen
werking met het overige Europa. Buiteu Italië heeft
men daarvan zooveel niet gemerkt, en de heer Cai
roli had dau ook niet heel veel moeite om aan te
tooneu, dat Italië op het congres de houding had
aangenomen, die het land van zelve was aange
wezen, die van een neutralen staat, welke gaarne
zooveel mogelijk wil bijdragen tot verzoening der
partijen, raaur zelve geene pretentie te maken heeft
op eeuig reohtstreeksch voordeel. Van het geheele
debat, dat eeltige dagen in beslag nam, die veel
beter hadden kunnen gebruikt worden, is geen enkel
practisch resultaat aan te wijzen, en het eenige motief
er van lag in den weitsch van ministers in ruste
en iu hope, om eens te doen uitkomen, hoeveel
beter de zaken zouden gaan, als zij eetts aan het
roer Waren. De tegenpartij beweert dat ook op
hare beurt, en zoo wordt de tijd klein gemaakt,
die bestemd heet voor de bespreking en de regeling
van tmtioiiule belangen.
GOUDA, 11 Februari 1879.
Het onderstaand billet werd alhier verspreid. De
daarin bedoelde advertentie werd geplaatst door tus-
Boheukotust van de firma A. Kok Coinp.
Iu de Goudfiche Courant van Zondag 9 Februari
11. is er door vriend A>f vijand buiten voorkennis van
het Bestuur der Christelijke Nationale school ceu
advertentie geplaatst, dat er op Dinsdag den, 11 en
Februari des avonds ten 6 Vb'uur, Algemeene Ver
gadering in het schoollokaal zal plauts hebben, het
welk üe indruk geeft, als of die vergadering voor
elk toegankelijk is.
Ten einde het geëerde Goudsche publiek voor
teleurstellingen te vrijwaren, geeft het Bestuur bij
deze te kennen, dat die vergadering slechts toegan
kelijk is, voor degenen, die daartoe door het Bestuur
ziju uitgenoodigd.
Namens het Bestuur voornoemd,
C. van EEUWEN,
Secretaris.
Gouda, den lOen Februari 1879.
De Tweede Kamer is tot hervatting van haar werk
zaamheden bijeengeroepen tegen 18 dezer, des na
middags 3 uur.
Naar men verneemt heeft de wetsvoordracht tot
heffiug eener belasting van het kapitaul in portefeuille
de tweede kanier der stateu-generaal bereikt.
Binnen kort wordt de indiening van het outwerp-
strafwetboek bij de vertegenwoordiging tegemoet
gezien.
Donderdag 20 Februari e. k. zal door de Vereeni-
giugHet Nederlmdsch Tooneel alhier worden opge
voerd „Dora," drama iu 5 bedrijveu van V. Sanjdu.
y Dit stuk is met steeds klim menden bijval injfarys,
Amsterdam, 's Graveuhage enz. opgevoerd, in Am
sterdam werd liet weken achtereen gegé'veu, en
volgens de kroniek in het orguan var^hët Nederlaudsoh
TooneelverbWhd werd de zafll steeds voller, het
applaudissement steeds levendiger, de regen van bloem
ruikers steeds grooter.
Men zal in dit stuk Opnieuw in de gelegenheid zijn
de talenten te bewonderen van Mevr. Kleine, Mevr.
Albregt en Murt. Ellenberger, welke laatste de titel
rol vervult.^
Vah'tfe heeren, die medespelen, noemen wij Morin,
Veltman, Mopr en van Schoonhoven.
Ingevolge de bevelen van Z. M. den Koning zullen
naar het Vaderland verneemt, voortaan op Zon- eu
feestdagen de officieren de schuko of kolbak moeten
dragen en in hetzelfde tenue iu 't publiek verschijnen
dat voor de troepen wordt gecommandeerd.
De Commissie van Oppertoezicht en Beheer der
Kweekschool voor Zeevaart te Leiden bericht, dat
op Maandag 24 dezer 's morgens ten 10 ure in
voornoemde inrichting een keuring zal plaats hebben
van jongens die een verbintenis in 's Rijks zeedienst
weuscheu aan te gaan.
Uit Alpbeu schrijft mpn van 10 Febr.Als bewijs
hoe bevorderlijk aan een regelmatige armenzorg de
opheffing van de burgtrlijke armbesturen zijn kan,
diene, dat vóór enkele jaren, toen dat bestuur nog
bestond en belangrijk gesubsidieerd werd uit de
gemeentekas, veel over armoede gesproken werd en
de bedeelingen der kerkelijke instellingen van wel
dadigheid, nevens die van het burgerlijk armbestuur,
nauwelijks in staat schenen om den bestaaudeu nood
te lenigen; terwijl than9, iu een besloten winter vau
ruim 6 weken, bij het Gemeentebestuur nog geeuerlei
aanvraag om geldelyken onderstand is ingekomen
en het door den burgemeester ingesteld onderzoek,
of ook hier of daar in de gemeente de noodzakelijk
heid tot politie-armeuzorg bestaat, tot een negatief
resultaat heeft geleid. Feitelijk blijkt dus, dat de
openbare liefdadigheid, door de opheffing van de
officiöele armenzorg, krachtig genoeg is ontwikkeld
om in de behoeften der armen te voorzien, eu de
kerkelijke armbesturen zich van hun taak op hoogst
lofwaardige wijze kwijten.
Iu eeue gisteren geho'uden vergadering van stem
gerechtigde Ingelanden van den Polder Honaard
(Gemeente Haastrecht) i9 met 24 van de 25 uitge-
brachto geldige stemmen Jbrrt'oemd de heer H. G.
Niesing, tot secretaris ffn penningmeester.
Iu diezelfde vergadering heeft de heer D. A.
Dupper als schout voor dien polder bedankt.
De gisteren door Notaris Kist in het publiek
verkochte 10 per ceel en Bouwgrond aan den Bleekers-
singel alhier, te zarnen groot ruim 900 vierkante
ellen, hebben opgebracht de aanzienlijke som van
7420.buiten de onkosten.
Te Hnzerswoude ziju bij een veehouder zeven scha
pen dood eu sommige half verscheurd iu de weide
gevonden.
Als een bewijs hoe spoedig het ijs in de zee kan
verminderen met een Zuidwesten wind, die het water
zeer laag doet worden, kan dienen, dat terwijl gepaa-
seerdeu Donderdag de ysecbuilen zonder gevaar zich
konden bewegen op de Goudzee, den volgenden dag
reeds menscheu, vau het eiland Marken komende,
waar zij huuuo waren hadden gebracht, plotseling er
in zakten eu met levensgevaar er uitgehaald zijn.
Hetzelfde lot viel een paar andere inciischen ten deel,
die uit spieriugeu zouden gaan. Zij ziju gelukkig
gered, doch hebben daarbij 9 spieriiignetteu verloren.
Natuurlijk zijn de ijsschuiten onmiddelijk op stal
gezet.
Naar men verneemt, wordt aan het Departement
van justitie de laatste hand gelegd aan een ont
werp vau wet op de fabricks- eu handelsmerken.
Het voorloopig verslag van de Staatscommissie tot
onderzoek van het werk der doorgraviug vau deu Hoek
van Holland is bij de Regeering ingediend de open
baarmaking van het verslag kan weldra worden vèr-
wacht.
Naar men verneemt Zal aan de tentoonstelling vanf'
nationale en koloniale ny verheid, dit jaar te Arnhem
te honden, verbonden worden een internationale wed
strijd van sommige fabrikaten en werktuigen, eu
wel van: lo. steenvorm-maehines2o. bouwartikeleu
van kunststeen 3o. moteurs van 2 tot 3 paarden
krachten 4o. brandwaarborgkasten5o. machines
ter bewerking van ijzer; 6o. machines ter bewer
king van hout7o. touw, van hennep geslagen
8o. rijtuigen; 9o. voorwerpen, vervaardigd uit zilver;
lOo. watermeters; Ho. uaaimachiues12o. toe
stellen ter electrische verlichting.
De H. C. verneemt dat het voornemen bestaat
te Haarlem, evenals in eenige andere gemeenten der
provincie, eeue rijks-normaal-inrichting te openen
eu deze te verbinden aan eene der openbare sëholen.
Gisteren is te 's Hage overleden dr. \V. R. baron
van Hoc veil, lida van den raad van state, sedert
1862, oud-lid van de Tweede Kamer der Staten-
Generaal, de man, die zich door zijn streven op
koloniaal gebied, zoowel uit een wetenschappelijk
als uit een staatkundig oogpunt, zeer op den voor
grond heeft gesteld, en wat het politieke gedeelte
zijner loopbaan betreft, aan de meest uiteenloopende
beschouwingen heeft blootgestaan. Den 15n Juli
1812, te Deveyier geboren, bereikte hy dus den
ouderdom van 66 jaren.
De schr. der Haagsche kroniek N. Gr. Ct., meldt
„Ik weet zeker, dat de notaris Eikendal hier ter
stede, kort na het tweede huwelyk van Z. K. H l
Prins Hendrik, diens testament onder zijne berusting)
heeft verkregen, eu dat bij dut tes^ïtueut prinses'
Hendrik erfgeuame is geworden vRn verreweg de'
meeste bezittingen des prinsen.vTlij heeft echter
aan den Koning, aan zijne zinter, en aan prins
Alexander belangrijke leguteu'focbedeeld. Men weet
daaromtrent tot nog toe alleen dit te verhalen, dut
het prachtig lustslot van Soestdyk aan 's Koniugs
jougsteu zoon zal ten goede komenik sta u daar
voor echter niet in."
Het Journal des Débatsen ware liet niet zulk
een serieus blad, men zou moeite hebben het^verliaul
te gelooven, deelt het volgende mede. Onder de
menigte brieven, die de heer Mateau, conservator
der voorwerpen vau de tentoonstelliugs-lotery, ont
vangen heeft, is er een, waarin de houder van een
lot, uitgekomeu met deu prijs„ivorey statuette
van een olifant, dragende een prachtigen toren,"
hem vraagt om bericht, hoeveel de getrokken olifant
dagelijks van onderhoud kost en hoe groot de wagen
moet ziju, om hem te truusporteeren.
20 January 11. was de 100e verjaardag van den
Rood des meest beroemden Engelscheu tooneelspelers,
David Garrick.
Kii wat wil nu het toeval? Dat de schouwburg
Drury iMne te Londen, waarvan hij 15 jaar mede
directeur was en dien hij met zulk een hoogeu trap
van bloei bracht, dut hij zijn aandeel, hetwelk hij
voor 8000 gekocht had, na den genoemden tijd
voor 35.000 aan Sheridan verkocht, dat de
schouwburg Drury Lane, zeggen wij, thans volgens
bericht van 5 dezer gesloten is, niet ter gedachtenis
aan Garricks dood, maar tengevolge van. werk-
stakiug der voornaamste tooneelspelers, die zich eeue
vermindering hunner buitensporig hoog opgevoerde
appointcmentcu niet wilden lateu welgevallen.
Zondag, heeft de laatste trekking van de Parijsche
tentoonstellings-lotcrij plaats gehad. Al de wiuuende
nummers zijn thans uitgeloot.
San Francisco zal de eerste stad zijn, waarvan
eerstdaags alle straten in electrisch licht zullen schit
teren. De stad zal in districten van 1 tot 3 inijleu
lengte worden verdeeld en in elk van die districten
zal een Grainina-machiue van voldoende sterkte wor
den opgesteld.( De machines ziju reeds te New-York
aangekomen.
In de laatste aflevering vau de Vragen des tyds
behandelt de heer Corouel „het geneeskundig staats
toezicht iu Nedprland". Na eeu overzicht te hebben
gegeven vun onze wetgeving op dit stuk eu na op de
bekende gebreken daarvan te hebben gewezen, ont
wikkelt hij, iu welke richting z. i. verbetering moet
gevonden worden. Zijn wensoheu komen hoofdza
kelijk op het volgende neer.
Ann de ambteuaren van het gëneeskundig staats
toezicht moet meer vrijheid tot handelen worden
verstrekt, daar het thuiis maar al te dikwijls voor
komt, dat de administratieve macht, aau welke de
uitvoering van maatregelen iu 't belang der open
bare gezondheid is opgedragen, zich om *t advies
dier ambtenaren niet bekommert en dezen machteloos
tegeuover haar staan. Die ambtenaren moeten kunnen
gelasten, wat hun in 't belang der volksgezondheid
noodzakelijk voorkomt. Maar zullen zij in staat zijn,
die gewichtige functiëu naar eisch te volbrengen,
dau moeten de krachten, waarover zij kunnen be
schikken, uitgebreid worden. .De werkkring der
geneeskundige raden zou moeteu bestaan in het houden
van toezicht op de volksgezondheid en het beramen
van middelen om daarin te voorzien. Doch dan
moet ook het gehalte der leden gewijzigd worden
door er geen geneeskundige in op te nemen, die geen
byzondere studie heeft gemankt van de gezondsleer
en geen apotheker, die niet eeu goed chemicus is.
Voorts moet de Raad aangevuld worden met éen
of twee technici, physioien veeartsenijkundigeu. Daaren
boven zullen in groote gemeenten permanente ge-
zoudheidscommissiëu werkzaam möeten zijn.
Om verder het ideaal van de organisatie der open
bare gezondheidsregeliug, dat in zelfbestuur der
gëiineenten moet bestaan, te bereiken moet by het
algemeen de overtuiging van het belang eener goede
regeling gewekt worden. Daarom moeten reeds enkele
notion omtrent hygiëne op de lagere scholen ver
strekt worden. Op de middelbare scholeu, waar tal
van vakken worden onderwezen, die later door velen
nooit toegepast behoeven te worden, is het totnogtoe
een groote leemte, dat die iu do wetenschap der
hygiëne, die voor ieder noodig is, onderricht wordt
gegeven. Maar bovenal dient zij aan dc hoogescholeu
als zelfstandige wetenschap theoretisch en practisch
gedoceerd te worden. Een hygiënisch laborutorium
en kabinet alsook hygiënische excursies ziju dau
noodig. Van de medici moet grondige studie dezer
weteusohap gevorderd worden, maar ook studenten
van andere faculteiten, die in betrekkingen dikwijls
hygiënische kennis noodig hebben, zouden iu ecnig
onderdeel dier wetenschap ingewijd moeten worden.
Is zelt bestuur der gemeenten het ideaal, de krachtige
hand van den Staat mag hiei niet werkeloos blij vent
Zoolang de gemeenten dezen tak vau dienst slech.
verzongen of voor zoover zij door financieele bezwaren
belemmerd worden, moet de Staat optreden. Maar
bovendien moet iu veel zaken van algemeen belang
door den Staat beter worden voozieu. Als zoodanig
treden op deu voorgrond de zorg voor goed eu vol
doend drinkwater, het weren vau bodem- en water-
bederf, het waken tegen vervalsching van levensmidde
len eu het verstrekken van voorschriften voor de
gezondheidsvcreischteu bij den bouw vau scholen
en arbeiderswoningen.
Z. M. de Koning beeft bepaald, dat de koninklijke
pensionuaires, welke zich voor Zr. Ms. rekening in de
kunst mogen oefenen, voortaan zullen genoemd worden
pensionuaires van HH. MM. deu Koning en de Ko
ningin. Deze beslissing werd genomen als een blijk
van de persoonlijke ingenomenheid van H. M. de
Kouingiu met het streven van haar koninklijken
Gemaal om de ontwikkeling vau het ontluikend
kunsttalent te bevorderen.
De Schied. Cour. deelt mede, dat de Rotterdamsclie
train wuy-maatschappij concessie heeft aangevraagd
voor een paarden- of stoomtram van Rotterdam over
Delfshaveu naar Schiedam.
Het adres, dat de heeren predikanten F. W. N.
Hugeuholtz c. 8. aan de Synodale Vergadering zullen
opzenden, luidt in zijn geheel aldus
Jan de Synode der Nederl. tien. Kerk.
Hoog Eerwaarde Heeren!
De oudergeteekeudeu achten zich gedrongen, zich
tot uwe vergaderiug ie wenden 'met een welgemeende»!
weusch en een openhartige kennisgeving.
Zy hooren door zeer velen, ook zeer velen ouder
hunne geest verwanten, met hoogeu lof spreken vun
het voorstel door de Syuode van 1878 gedaan, oui
door wettelijke bepalingen de bevoegdheid der miuder-
heden in de gemeenten te'Omschrijven. Zij willen
zelveu niet ontkennen, dut 'dc kerkelijke positie der
iniuderheid in sommige gcineeuteu daardoor zou
worden verbeterd, dut er aan de godsdienstige be
hoefte vau velen, die thans door de minderheden
wordeu onderdrukt, werkelijk zou wordeu tegemoet
gekomen. Muur dit voordeel mag heil niet blind
maken voor het principieel bezwaar, dat hcu ver
hindert bet ook met henne stem te steunen.
Het principieel bezwaar is tweeërlei.
Vooreerst wordt hier, huns inziens, van dc ortho
doxie in de Kerk meer gevergd dau deze krachten*
huur beginsel toegeven kun eu zal. De volledige
erkenning van dér modernen reent in* de overigens
niet gereorganiseerde Kerk, het wettigen van door
eeue moderne minderheid gedane keuze van kerke-
raadsledeu eu predikanten, het erkennen eu opnemen
vau nieuwe gemeenteleden, wier overtuiging iu be
paalden strijd is met hetgeen door de orthodoxen nog
steeds geacht wordt de leer, ja het wezen der Kerk
te zijn, dit alles tal ongetwijfeld voor de meeste
orthodoxe kerkeradeu eeue zejelyke onmogelijkheid
blijken te ziju. Het pust ons dit uon-possuiuus vau
de rechterzijde te eerbiedigen, gefcyk ue Syuode ge
toond heeft ook dat van de liukerzyde to «willen
ontzien, al heeft zij dit dau ook skchts voor eeu
deel werkelyk gedaan.
Want eu ziehier der ondergeleekeiidt.il hoofd
bezwaar terwijl de Synode den modernen vryhtid
van beweging heeft willen verzekeren, hetgeen ouder
geteekeudeu gaarne erkeuuen, heeft zij inderdaad het
grootste struikelblok voor hun kerkelijk bestaan gehand
haafd, ja verzwaard: het confessioneel karakter der Kerk.
Het zal wel onuoodig ziju u hierbij te herinueren
dat de oudergeteekeudeu hiermede geenszins bedoelen,
dat de godsdienstige meusch geen behoefte zou ge
voelen om ziju geloof ook uit te spaken eu te be
lijden voor de menscheu. Slechts achten zij bet
onmogelijk en ongeoorloofd, dat de Kerk als zoo
danig, dat met name de Ned. Herv. Kerk, gelijk zij
in deu loop der tijden geworden is, eene belijdenis
voor allen zou kunnen vaststclleu eu handhaven.
Dit nu heeft de Synode van 1878 wederom, zij
't ook haars ondanks, gedaan door io. naast het
reglement op de minderheden het voorschrift tot de
handhaving der kerkleer in nrt. 11 van het Algemeen
Reglement te laten bestaan; door 2o. bij de beves
tiging van lidmuteu een in confessioueelen zin be
paalde soort van vragen voor te schrijven en bovenal
3o. door veler uitdrukkelijk verzoek om wijziging \an
de oudertcekeniugsformule voor aanstaande predi-
kanten defiuiticf af te wijzen. Zij heeft daardoor den
toegang tot het predikambt voor velen, zooal niet
onmogelijk gemaakt, toch zeer bezwaard, eu zelfs
vele gevestigde moderne predikanten gedwongen, zich
ernstig de vraag voor te leggen, of zy wel vrijmoe
digheid hebben na dit besluit der Synode hun ambt
iu de Kerk te blijven waarnemen.
liet is daarom, dat zij uwe Vergadering met
ernstigeü aandrang toeroepen willen: gaat toch nog
ecu stap verder, spreekt het uit dat het administratief
kerkverband, hetwelk allen vereenigt, niet langer mag
blijven verward met den bclijdeuisbaud, die ons knelt
en innerlijk verdeelt. Handhaaft iu hoofdzaak dit
reglement voor de minderheden in de gemeenten, maar
voegt er het voorstel aan toe, om uit de reglementen
der Kerk alles te schrappen wat hare algemeene
belijdenis tracht te omschrijven eu handhaven met
kerkelijk gezag, omdat de gemeenten of gemeeute-
fractiëu zelveu daaromtrent ouderling die bepalingen
vaststellen, welke door haar verschillend standpunt
worden gecischt.
Naast dit ongevraagd advies sta nog een open
hartige verklaring. Niet om te dreigen, niet oin te
twisten, maar om der waarheid en des gewetenswil
geven zij aan nwe vergadering, als aan de hoogste
vertegenwoordiging der Kerk, kennis, dat zij zich
nooit geboudtu hebben gevoeld door eeuigeu band
dien de belijdeniskerk geacht zou kunnen worden
hun aau leggen en deze onafhankelijkheid nimmer
zullen prijsgeven; dat voor hen het voorschrift tot
handhaving der kerkleer in art. 11 A. R. is als
niet bestaande; dat zij aau hunne leerlingeti de iu
art. 39 R. Godsd. ond. voorgeschreven vragen niet
doen, noch ook iu confessioueelen zijn soortgelijke;
dat zij de formule in art. 27 (Regl. op het examen)
iu dezen tijd niet in haar geheel zouden kunnen
ouderteekeneu en dus ook de verklaring en belofte,
daarin vervat, voor zoover die geacht mocht worden
hen aan eeu voorgeschreven kerkelijke belijdenis te
biudeu, bij deze openlijk afwijzen, juist omdat zy
aau ile daarin laatstgenoemde, h. i. eerste verplichting:
„dc wezenlijke belangen van het godsrijk zoowel als
vau onze kerk zorgvuldig te behartigen en naar ver
mogen aau de bevordering daarvan mede te werken"
getrouw willen blyveu.
Zoo ziju zij dan ook besloten hnn ambt om deze
reden niet vrijwillig neer te leggen. Meer dan aau
de eeue Kerk, wier eenheid slechts op het papier
bestaat eu' wier gezag daarmede tevens is vervallen,
gevoelen zij zich Verbonden aan hunne gemeenten.
Het woord, van trouw aan dezen gegeven iu antwoord
op het vertrouwen hun geschonken, niet voordat,
maar omdat zij waren die zij ziju, dit woord van
trouw mogen eu willen zij niet verbreken. Ter wille
eener belijdende kerk, die in hun oog niet meer is
dan eeu hersenschim, mogeu zij niet vrijwillig ver
laten de belijdende gemeenten, die*'juist vau hen
verlaugeu de vertolking eu versterking vayKaar geloof.
Of zij niettemin op deze wijze te kört doen aan de
voorwaarden eu eischeu hunner kerkelijke betrekking,
blijve ter beoordeeling vau hen aan wie bet kerkelijke
betrekking, blyve ter beoordeeiiug van hen aau wie
het kerkelijk opzicht is toevertrouwd. Bcdeukiugeu
van dezen aard mochten hen niet weerhouden tw
doen, wat zij iu de gegeven omstandigheden aan
waarheid eu eerlykheid meenden verplicht te syn:
voor u eu voor geheel de Kerk openlijk rekenschap
te geven van de houding en de gedragslijn, die
zij, na ernstig nadenken en kalm overleg, hebben
aangenomen en zullen volgen.
Het 25e jaarverslag is verschenen vau de Inrich
ting voor Doofstoiuineu-onderwys te Rotterdam.
Het Bestuur acht zich gelukkig, in dit verslag te
kannen gewagen vau de gunstige omstandigheden,
waarin de inrichting verkeert, en van de gelukkige
uilkomsteu door haar verkregen.
Het 25jarig bestaan der inrichting, dat den 4n
Jaui luisterrijk werd herdacht in tegenwoordigheid
van Bestuur, ouderwyzers, correspondenten, oud-leer
lingen en leerlingen, gaf aau de Directie over de
inrichting aanleidiug om als een blijvende herinnering
aau dien dag alle bijzonderheden van dat feest in een
bundel te verzamelen en met het verslag uit te geven.
Beide boekjes, waarop wij de aandacht vestigen
ook buiten den breeden kring der leden van het
Doofstommen-instituut, bevatten verrassende wetens
waardigheden over liet werken eu streven van deze
inrichting gedurende het tijdvak van het vierde
eener eeuw.
„Op Voudels 200u sterfdag" heeft dr. J. Van
VloKu Ptn stukje aan den „Ned. Speot." gezonden,
waarin hy woordelyk meedeelt, wat hy by de onthu]-
liug van het monument op Potgieters graf heeft
gesproken. Hij erkent, dut hy de heereu Ten Kate
en Hasebroek vooral aansprakelijk stelt voor ge
beurde omtrpnt Vondel," de weigering hl. van
de kerkvoogden der Herv. gemeente te Amsterdam
om de neerlegging van een krans op Voudels graf
toe te staan. „De stumpers van kerkvoogden wisten
uiet beter," ztgt Van Vloten, „doch zy hun gees
telijke leeraars, hadden hun dat anders moeten weten
te beduiden. Bovenal Ten Kate, die verreweg de
schuldigste is. Had hij zich niet onttrokken aan de
eerst gegeven belofte, voorzitter bij de commissie
