ra. ffl Nieuws- en Adverlcntieblad voor Gouda en Gmslreken. het zieseecht. 1879. 79. f, BUITENLAND? BINNENLAND- Woensdag 13 Augustus. EN Bujieiilaudscli Overzicht. EN, SN bij s GOUDSCHE COURANT aan voor meester gemaakt, te -Depót ,n f 26, tssoban, vonden 1KELEN prompte ie a, wordt paarden tion met ihlne«, it. Main. sten voor 1NGEN, 3 in het 'oelen 3 aan Wanneer’men met waar- geheel nog staat, huiverig stemrecht, welke eischen ken, die met >f korte woor- dat ons I dedigen is en drinj - 001 <7 r met het algemeen jtemrecht te Was het geh< zoovele bestuurde),. werkslieden, zeker schaalden wjj ons aan de zijde van de voorstanders van het algemeen stemrecht, maar die mannen zullen zelven met -----‘-ff ir-g tegenwoordig kiesstelsel niet te ver- igend herziening noodig heeft, wij zouden toch ook huiverig zjjn om de proef :n jstem recht te wagen. ieje volk zoo ontwikkeld als eip vaa verenigingen van hand de voorstanders van het algemeen Z smart moeten erkennen, dat nog velen alle kennis missen, om hun de keuze van vertegen woordigers toe te vertrouwen, terwijl wij kun gaarne willen toegeven dat ook onder de tegen woordige kiezers velen Zijn, die niet in staat zijn om Van hun recht gebruik te maken. Herziening der grondslagen, waarop het kies recht rust,, is dringend noodig, hierover zullen het allen Wel eens zijnop het ministerie dat zal optreden, rust de plicht zoo spoedig mogelijk aan dien eisch te voldoen. Het bezit alleen kan niet langer de grond slag zijn, waarop ons kiesstelsel rust; hoe dan ook, moet aan het meer ontwikkelde deel des volks gelegenheid gegeven worden om zijn stem te doen hooren, onafhankelijk van de som die het jaarlijks bijdraagt om in de behoeften der schatkist te helpen voorzien. Een goed ont wikkeld werkman, die door lezen zich op de hoogte der gebeurtenissen tracht te houden is oneindig beter geschikt oei zijn stem uittebren- gen dan zoovele landbouwers die zelden of nooit een nieuwsblad in de hand nemen en,^strekt niet bekend zjjn met het drjjven en. der partijen, en met de eischen, die jb een volksvertegenwoordiger moet staWu De viaag blijft slechts: V’_ het oog op den trap van ontwikkeling, op het volk over het is voor het algemeen stemrecht, moeten dan gesteld worden aan het kiesrecht begiftigd worden, met' korte woor den: wie zullen kiezers zijn? Zou de tegenwoordige minister bij zijn ont werp tot grondwetsherziening een afdoend ant woord gegeven hebben? Dan is de aftreding waarlijk dubbel te betreuren, omdat van een pas opgetreden ministerie niet kau verwacht worden, dat het zich terstond met de herziening der kieswet zal bezig honden, vooral als grond wetsherziening daarmede moet gepaard gaan. Wordt evenwel de heer Heemskerk weder minis ter, dan zon het zeer goed mogelijk zijn dat alle stukken voor een hervorming van ons kies stelsel reeds gereed waren, die staatsman toch heeft ons meermalen verrassingen bereid. Verhooging van den census, maar uitbreiding van de kiesbevoegdheid van allen, die daarop wegens hun ontwikkeling aanspraak kunnen maken, zoudéu wjj de meest wenscheljjke her vorming achten. Werd bovendien het kiezen in districten af geschaft, maar het getal stemmen in het geheele land bjjeen gevoegd, dan zouden vele plaatselijke grootheden uit de vertegenwoordiging verdwij nen en deze in waarheid een vertegenwoordiging van het geheele volk worden. üilenspiegel mocht dan minder stof hebben om ten koste van eenige vertegenwoordigers zijn lezers te vermaken, het Nederlandsche volk ZOU C......LJJ ......i d»u de bekwaamste personen van alle richting! plaats in f gen. Men zou misschien een hoopje kiezers te believen, r afdoen. Nog bestaat altjjd de crisis; genoemd en weersproken. Wat zal hei einde zjjn? Eén zaak is zekor, wie ook geroepen zullen worden om als ministers het roer van staat in handen te nemen, zjj zullen zich met de hervorming van ons kiesstelsel moeten bezig houden, het is thans een der meest dringende vraagpunten geworden, die moeten opgelost worden. Moge bet zjjn zouder eenige partjjbedoeling in het waarachtig belang van het geheele land! Oostenrijk bevindt zich 'op het oogenblik in een moeiëlijken toestand. Het kan niet lang meer uit stellen iets in de Non-Bazar-quaestie te doen, doch het heeft reden te onderstellen, dat de Italianen het verzet tegen de Oostenrijksche troepen zullen onder steunen, en het is bekend dat de heer Depretis, gedurende zijn kort ministerschap, openlijk uitkwam voor zijn sympathie voor de Albanièr^ Dte heer Cairoli heeft alle verantwoordelijkheid voor de agitatie in Italic van zich afgeschoven, en verklaart dat hy deze tegenwerkte, maar het schijnt dat vele Italianen de Albawicrs helpen en aanhitsen. De toestand aan Oostenrijk en zijn nieuwe pro vinciën is verre van aangenaam; het panslavihme vraagt de geheele hand, nu het den eenen vinger heeft, en wat de Times in een opgewonden artikel verleden Zaterdag de machtige zegepraal van Oosten rijk op Rusland noemde is juist het gevaar. „Terwijl de Russen zich hebben moeten terug-* trekken achter de Pruth, mogen de Oostenrijksch» troepen Bosnië en de Herzegowinn blijven heetten,4* zegt de Times. „Het rijk kan elke beweging van Rusland naar Konstantinopel dus verlammen en be schikt zelfs over den weg naar Salonica, welke vroeg of laat voor Oostenrijk geopend moet worden. Door een handige schikking met de Porte sou Oostenrijk deze gemeenschap met de Aegtïsche zee kunnen ver-, krijgen en langzamerhand zal het meer en meer blijken, dat dit de natuurlijke uitbreiding van het rijk naar het Zuiden is. „Oostenrijk heeft thans de kostbaarste kans, welke het rijk sinds geslachten gehad heeft.* Het is zeer in het belang van Duitschland, dnt zich een krachtig Oostenrijk vorme in zuidoostchjk Europa, doch dit is daarentegen niet in het belang van andere rijken. Het Engelsche Parlement zal waarschijnlijk Donder dag of Vrijdag worden verdaagd; ’t begint tijd te worden. Gisteren werd de indiening verwacht van een interpellatie van Gbldschmid over de bemoeiing van Engeland met de inwendige aangelegenheden van Egypte. De Engelsche troepen zijn bezig Afghanistan te verlaten; 1 Sept, zullen zy het land gtheel ont ruimd hebbey. De Pssther Lloyd deelt, uit, naar het Wnd zegt, zeer betrouwbare bron mede, dat het uitstapje van Andrassy naar Terebes niet als een mis met verlof, maar als de voorlooper van zijn definitief aftreden moet worden beschouwd: Andrassy’s paleis te Ofen zal voor zijn winterverblyf worde» ingericht. Niet tegenstaande de bron betrouwbaar is, hoopt de Pesiher Lloyd met het oog op het vage, om zoo te zeggen onheilspellende vooruitzicht dat het bericht niet zal worden bevestigd. Uit Konstantinopel meldt men dat weder eenige belangrijke veranderingen verwacht worden de Sirttan zou het initiatief daartoe nemen in liberalen zia. Als antwoord op den nota van ‘Servië, vragende schadevergoeding voor de invallen der Albanotten beweert de Porte, dat de geheele zaak overdreven is voorgesteld, dat over en weer invallen plaats hebben als gevolg van de grensverauderingen en dnt Ze daarvoor niet aansprakelijk kan gesteld worden. GOUDA, 12 Augustus 1879. Gisteren is door de beide keurmeesters ccnc koe afgekeurd en onder opzicht der Politie begraven. Op de 9e jaarvergadering van den Rotter- damschen bestuurdersbond der werklieden-ver- eenigingen is ter sprake gekomen de uitbreiding v.m het stemrecht naar aanleiding van de voor stellen tot grondwetsherziening van den mi nister Kappeijne. j De vergadering was doordrongen van de noodzakelijkheid van grondwetsherziening vooral wat de bepalingen omtrent het kiesrecht be treft; het algemeen gevoelen was, dat de tijd gekomen is om krachtig aan te dringen op algemeen stemrecht, dat als hoofdmiddel werd beschouwd tot verbetering van den toestand der handwerkslieden en tot haar verheffing. Met algemeeue stemmen werd dan ook als conclusie aangenomenDe vergadering spreekt als haar vaste overtuiging uit, dat alleen door grondwetsherziening, waurbjj het algemeen stem recht wordt geschonken, redding is te wachten vo>r land en volk.” Is dat het oordeel der meest ontwikkelde werklieden uit de tweede stad des rjjks, dan kan dit niet met- stilzwijgen voorbijgegaan worden, vooral nu waarschijnlijk een minister van binnenlandsche zaken zal optreden, van wien men de meest onverwachte voorstellen op dat gebied kan tegemoet zien. Algemeen stemrecht! Hoe dikwjjs is het reeds verdedigd, hoe dikwijls is het met eVen krachtige motieven bestredenDe hervormde kerk heeft het algemeen stemrecht ingevoerd, en wat zijn de resultaten geweest? vragen de bestrijders. In plaats der vroegere ordo, der rust en der eensgezindheid, zijn verdeeldheid, twist, tweedracht in de plaats getredeneen kleine minderheid heeft zich van de heerschappij meester gemaakt, en heerscht oppermachtig gesteund door de stemmen der onontwikkelde menigte. Moet de toestand der kerk uiet afschrikken om met den staat dezelfde gewaagde proef te nemen? Hoe kunnen zij, die onvoldoend on derwijs genoten hebben, afgevaardigden kiezen die het waarachtig belang der laud sullen be nogen? Hebben de werklieden dan geen belang bjj het wel of wee des lands, vragen de voorstan ders van het algemeen stemrecht. Hoe is de vertegenwoordiging samengesteld, nn het bezit alleen b.-slist over de keuze der vertegenwoor digers? Zon iemand durven staande houden dat de vertegenwoordiging goed is, en dat aan bet tegenwoordige kiezerscorps gerust het belang des lands kau worden toevertrouwd Vanwaar het verschijnsel dat zoovelen verzuimen van het recht, hnn door de wet gegeven, gebruik te maken, van waar die laakbare overschilligheid? Moeten ook nn niet door allerlei middelen vele kiezers opgezweept worden om hun burgerplicht te vervullen? Wordt het niet als iets buiten gewoons vermeld als door bijzondere omstan digheden, een groot aantal kiezers van hnn richt gebruik heeft gemaakt? En hoe dikwjjls staat daai1 tegenover de alom gehoorde klacht dat slechts de helft en dikwijls nog minder kiezers ter stembus zjjn gegaan om aan hun verplichting te voldoen En is nu juist hetgeen in de kerk plaats heeft geen gevolg van die onverschilligheid der tegenwoordige kiezers, die ook nnn kerkeljjke verkiezingen niet of weinig deelnemen en daardoor aan eenigen vrjj spel laten Vreest men misschien uit zijn rustige rust wakker geschud te worden door het voorbeeld dat de nieuwe kiezers aan onverschilligen en tragen geven zullen? Maar genoeg. Kunnen wjj niet ontkennen grootheden uit de vertegenwoordiging verdwjj- het geheele volk worden. ten koste van eenige vertegenwoordigers daarbjj „zeker welvaren, omdat dan zeker jen een de vertegenwoordiging zouden verkrjj- u zou misschien minder spreken, om maar meer zaken rtronen worden de loopende geruchten worden

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1879 | | pagina 1