ra.
ffl
Nieuws- en Adverlcntieblad voor Gouda en Gmslreken.
het zieseecht.
1879.
79.
f,
BUITENLAND?
BINNENLAND-
Woensdag 13 Augustus.
EN
Bujieiilaudscli Overzicht.
EN,
SN bij
s
GOUDSCHE COURANT
aan voor
meester gemaakt,
te
-Depót
,n f 26,
tssoban,
vonden
1KELEN
prompte
ie
a, wordt
paarden
tion met
ihlne«,
it.
Main.
sten voor
1NGEN,
3 in het
'oelen
3 aan
Wanneer’men met
waar-
geheel nog staat, huiverig
stemrecht, welke eischen
ken, die met
>f korte woor-
dat ons I
dedigen is en drinj
- 001 <7 r
met het algemeen jtemrecht te
Was het geh<
zoovele bestuurde),.
werkslieden, zeker schaalden wjj ons aan de
zijde van de voorstanders van het algemeen
stemrecht, maar die mannen zullen zelven met
-----‘-ff ir-g
tegenwoordig kiesstelsel niet te ver-
igend herziening noodig heeft,
wij zouden toch ook huiverig zjjn om de proef
:n jstem recht te wagen.
ieje volk zoo ontwikkeld als
eip vaa verenigingen van hand
de voorstanders van het algemeen
Z
smart moeten erkennen, dat nog velen alle
kennis missen, om hun de keuze van vertegen
woordigers toe te vertrouwen, terwijl wij kun
gaarne willen toegeven dat ook onder de tegen
woordige kiezers velen Zijn, die niet in staat
zijn om Van hun recht gebruik te maken.
Herziening der grondslagen, waarop het kies
recht rust,, is dringend noodig, hierover zullen
het allen Wel eens zijnop het ministerie dat
zal optreden, rust de plicht zoo spoedig mogelijk
aan dien eisch te voldoen.
Het bezit alleen kan niet langer de grond
slag zijn, waarop ons kiesstelsel rust; hoe dan
ook, moet aan het meer ontwikkelde deel des
volks gelegenheid gegeven worden om zijn stem
te doen hooren, onafhankelijk van de som die
het jaarlijks bijdraagt om in de behoeften der
schatkist te helpen voorzien. Een goed ont
wikkeld werkman, die door lezen zich op de
hoogte der gebeurtenissen tracht te houden is
oneindig beter geschikt oei zijn stem uittebren-
gen dan zoovele landbouwers die zelden of nooit
een nieuwsblad in de hand nemen en,^strekt
niet bekend zjjn met het drjjven en.
der partijen, en met de eischen, die jb
een volksvertegenwoordiger moet staWu
De viaag blijft slechts: V’_
het oog op den trap van ontwikkeling,
op het volk over het
is voor het algemeen stemrecht,
moeten dan gesteld worden aan
het kiesrecht begiftigd worden, met' korte woor
den: wie zullen kiezers zijn?
Zou de tegenwoordige minister bij zijn ont
werp tot grondwetsherziening een afdoend ant
woord gegeven hebben? Dan is de aftreding
waarlijk dubbel te betreuren, omdat van een
pas opgetreden ministerie niet kau verwacht
worden, dat het zich terstond met de herziening
der kieswet zal bezig honden, vooral als grond
wetsherziening daarmede moet gepaard gaan.
Wordt evenwel de heer Heemskerk weder minis
ter, dan zon het zeer goed mogelijk zijn dat
alle stukken voor een hervorming van ons kies
stelsel reeds gereed waren, die staatsman toch
heeft ons meermalen verrassingen bereid.
Verhooging van den census, maar uitbreiding
van de kiesbevoegdheid van allen, die daarop
wegens hun ontwikkeling aanspraak kunnen
maken, zoudéu wjj de meest wenscheljjke her
vorming achten.
Werd bovendien het kiezen in districten af
geschaft, maar het getal stemmen in het geheele
land bjjeen gevoegd, dan zouden vele plaatselijke
grootheden uit de vertegenwoordiging verdwij
nen en deze in waarheid een vertegenwoordiging
van het geheele volk worden.
üilenspiegel mocht dan minder stof hebben
om ten koste van eenige vertegenwoordigers
zijn lezers te vermaken, het Nederlandsche volk
ZOU C......LJJ ......i d»u
de bekwaamste personen van alle richting!
plaats in f
gen. Men zou misschien
een hoopje kiezers te believen, r
afdoen.
Nog bestaat altjjd de crisis;
genoemd en
weersproken. Wat zal hei einde zjjn? Eén
zaak is zekor, wie ook geroepen zullen worden
om als ministers het roer van staat in handen
te nemen, zjj zullen zich met de hervorming
van ons kiesstelsel moeten bezig houden, het
is thans een der meest dringende vraagpunten
geworden, die moeten opgelost worden.
Moge bet zjjn zouder eenige partjjbedoeling
in het waarachtig belang van het geheele land!
Oostenrijk bevindt zich 'op het oogenblik in een
moeiëlijken toestand. Het kan niet lang meer uit
stellen iets in de Non-Bazar-quaestie te doen, doch
het heeft reden te onderstellen, dat de Italianen het
verzet tegen de Oostenrijksche troepen zullen onder
steunen, en het is bekend dat de heer Depretis,
gedurende zijn kort ministerschap, openlijk uitkwam
voor zijn sympathie voor de Albanièr^ Dte heer
Cairoli heeft alle verantwoordelijkheid voor de agitatie
in Italic van zich afgeschoven, en verklaart dat hy
deze tegenwerkte, maar het schijnt dat vele Italianen
de Albawicrs helpen en aanhitsen.
De toestand aan Oostenrijk en zijn nieuwe pro
vinciën is verre van aangenaam; het panslavihme
vraagt de geheele hand, nu het den eenen vinger
heeft, en wat de Times in een opgewonden artikel
verleden Zaterdag de machtige zegepraal van Oosten
rijk op Rusland noemde is juist het gevaar.
„Terwijl de Russen zich hebben moeten terug-*
trekken achter de Pruth, mogen de Oostenrijksch»
troepen Bosnië en de Herzegowinn blijven heetten,4*
zegt de Times. „Het rijk kan elke beweging van
Rusland naar Konstantinopel dus verlammen en be
schikt zelfs over den weg naar Salonica, welke vroeg
of laat voor Oostenrijk geopend moet worden. Door
een handige schikking met de Porte sou Oostenrijk
deze gemeenschap met de Aegtïsche zee kunnen ver-,
krijgen en langzamerhand zal het meer en meer
blijken, dat dit de natuurlijke uitbreiding van het
rijk naar het Zuiden is.
„Oostenrijk heeft thans de kostbaarste kans, welke
het rijk sinds geslachten gehad heeft.*
Het is zeer in het belang van Duitschland, dnt
zich een krachtig Oostenrijk vorme in zuidoostchjk
Europa, doch dit is daarentegen niet in het belang
van andere rijken.
Het Engelsche Parlement zal waarschijnlijk Donder
dag of Vrijdag worden verdaagd; ’t begint tijd te
worden. Gisteren werd de indiening verwacht van een
interpellatie van Gbldschmid over de bemoeiing van
Engeland met de inwendige aangelegenheden van
Egypte.
De Engelsche troepen zijn bezig Afghanistan te
verlaten; 1 Sept, zullen zy het land gtheel ont
ruimd hebbey.
De Pssther Lloyd deelt, uit, naar het Wnd zegt,
zeer betrouwbare bron mede, dat het uitstapje van
Andrassy naar Terebes niet als een mis met verlof,
maar als de voorlooper van zijn definitief aftreden
moet worden beschouwd: Andrassy’s paleis te Ofen
zal voor zijn winterverblyf worde» ingericht. Niet
tegenstaande de bron betrouwbaar is, hoopt de
Pesiher Lloyd met het oog op het vage, om zoo te
zeggen onheilspellende vooruitzicht dat het bericht
niet zal worden bevestigd.
Uit Konstantinopel meldt men dat weder eenige
belangrijke veranderingen verwacht worden de Sirttan
zou het initiatief daartoe nemen in liberalen zia.
Als antwoord op den nota van ‘Servië, vragende
schadevergoeding voor de invallen der Albanotten
beweert de Porte, dat de geheele zaak overdreven is
voorgesteld, dat over en weer invallen plaats hebben
als gevolg van de grensverauderingen en dnt Ze
daarvoor niet aansprakelijk kan gesteld worden.
GOUDA, 12 Augustus 1879.
Gisteren is door de beide keurmeesters ccnc koe
afgekeurd en onder opzicht der Politie begraven.
Op de 9e jaarvergadering van den Rotter-
damschen bestuurdersbond der werklieden-ver-
eenigingen is ter sprake gekomen de uitbreiding
v.m het stemrecht naar aanleiding van de voor
stellen tot grondwetsherziening van den mi
nister Kappeijne.
j De vergadering was doordrongen van de
noodzakelijkheid van grondwetsherziening vooral
wat de bepalingen omtrent het kiesrecht be
treft; het algemeen gevoelen was, dat de tijd
gekomen is om krachtig aan te dringen op
algemeen stemrecht, dat als hoofdmiddel werd
beschouwd tot verbetering van den toestand
der handwerkslieden en tot haar verheffing.
Met algemeeue stemmen werd dan ook als
conclusie aangenomenDe vergadering spreekt
als haar vaste overtuiging uit, dat alleen door
grondwetsherziening, waurbjj het algemeen stem
recht wordt geschonken, redding is te wachten
vo>r land en volk.”
Is dat het oordeel der meest ontwikkelde
werklieden uit de tweede stad des rjjks, dan
kan dit niet met- stilzwijgen voorbijgegaan
worden, vooral nu waarschijnlijk een minister
van binnenlandsche zaken zal optreden, van
wien men de meest onverwachte voorstellen
op dat gebied kan tegemoet zien.
Algemeen stemrecht! Hoe dikwjjs is het
reeds verdedigd, hoe dikwijls is het met eVen
krachtige motieven bestredenDe hervormde
kerk heeft het algemeen stemrecht ingevoerd,
en wat zijn de resultaten geweest? vragen de
bestrijders. In plaats der vroegere ordo, der
rust en der eensgezindheid, zijn verdeeldheid,
twist, tweedracht in de plaats getredeneen
kleine minderheid heeft zich van de heerschappij
meester gemaakt, en heerscht oppermachtig
gesteund door de stemmen der onontwikkelde
menigte.
Moet de toestand der kerk uiet afschrikken
om met den staat dezelfde gewaagde proef te
nemen? Hoe kunnen zij, die onvoldoend on
derwijs genoten hebben, afgevaardigden kiezen
die het waarachtig belang der laud sullen be
nogen?
Hebben de werklieden dan geen belang bjj
het wel of wee des lands, vragen de voorstan
ders van het algemeen stemrecht. Hoe is de
vertegenwoordiging samengesteld, nn het bezit
alleen b.-slist over de keuze der vertegenwoor
digers? Zon iemand durven staande houden
dat de vertegenwoordiging goed is, en dat aan
bet tegenwoordige kiezerscorps gerust het belang
des lands kau worden toevertrouwd Vanwaar
het verschijnsel dat zoovelen verzuimen van
het recht, hnn door de wet gegeven, gebruik
te maken, van waar die laakbare overschilligheid?
Moeten ook nn niet door allerlei middelen vele
kiezers opgezweept worden om hun burgerplicht
te vervullen? Wordt het niet als iets buiten
gewoons vermeld als door bijzondere omstan
digheden, een groot aantal kiezers van hnn
richt gebruik heeft gemaakt?
En hoe dikwjjls staat daai1 tegenover de alom
gehoorde klacht dat slechts de helft en dikwijls
nog minder kiezers ter stembus zjjn gegaan
om aan hun verplichting te voldoen
En is nu juist hetgeen in de kerk plaats
heeft geen gevolg van die onverschilligheid der
tegenwoordige kiezers, die ook nnn kerkeljjke
verkiezingen niet of weinig deelnemen en
daardoor aan eenigen vrjj spel laten Vreest
men misschien uit zijn rustige rust wakker
geschud te worden door het voorbeeld dat de
nieuwe kiezers aan onverschilligen en tragen
geven zullen?
Maar genoeg. Kunnen wjj niet ontkennen
grootheden uit de vertegenwoordiging verdwjj-
het geheele volk worden.
ten koste van eenige vertegenwoordigers
daarbjj „zeker welvaren, omdat dan zeker
jen een
de vertegenwoordiging zouden verkrjj-
u zou misschien minder spreken, om
maar meer zaken
rtronen worden
de loopende geruchten worden