Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
1
h
I’S
118
r
1879.
EN
E.
Nq 2389.
..,1
BUITENLAND.
BINNENLAND-
Vrijdag 10 October.
:rkel,
Bultenlanilsch Overzicht.
A.3ST,
r a t i s ver-
-Ui
Ti
•INGEN
een
haarsteeg te
Klooster in
«p
I
>ber 1879.
Misdag 16 October e. k.
VI.I _1L’I
i een gang
No. 276
in de Jan
te Gouda,
LIJKE
■ug bezorgt
gen.
ILBEEK,
le nieuwe
-handen by
GOtJDSCHE COURANT.
een Groote
1 glimmend
taart; jong
n. Was
wart lederen
igenaars op
itond. Een
enzijde van
het midden
tengevolge
t 1879, des
gement »nz
aldaar,van:
Het bestuur der Vnü maakt thans in de Stand.
bekend, dat de totale opbrengst van de jaarcollecte
voor de scholen met den bijbel is geweest ƒ40.371.941/,
van 413 locale comités.
De verkiezing van een lid der tweede kamer, dis
trict Utrecht, in de plaats van den heer du Tour
van Bellinchave, is bepaald op 4 November, de
herstemming, zoo noodig, op 18 November.
Pastorie der
>ch .wegens
ikt tot op
lak, staande
Gouda, wpk
535, groot
de beneden
keuken en
kamers, een
en hetgeen
lakkelijk en
aanvaarden
ikomen tfn'
?ORTÜIJ>
Staten-Goneraal. Tweede Kamer. Zitting
van 7 Oct. 1879.
De beraadslaging werd geopend over de conclusie
van het verslag der commissie voor de geloofsbrieven
van den heer du Tour van Bellinchave. De commissie
stelt niet-toelating voor.
De heer van Baar bestreed de conclusie. Het
staat vast, dat er een kiezerslijst was te Harmelen
en, volgens art. 33 der kieswet mocht «ij gevolgd
worden, zoolang zij niet is hermen of bij rechterlijk
vonnis is veranderd. Te onser beoordeeling staat
het niet of de lijst goed of niet goed is opgemaakt,
want treden wij in dit oordeel, dan «ouden wij met
tal van détails bekend moeten rijn. Bovendien, ver
nietigt de Kamer de verkiezing, dan «al aan dat
besluit geen wettige uitvoering kunnen gegeven worden.
De heer van de Werk verdedigde de conclusie,
maar bestreed sommige der motieven waarop rij steunt.
Hij meent nl. dat de kamer kaar onderteek van de
geloofsbrieven kan uitstrekken tot den inhoud der
lijst, aan welke getoetst moet worden de vraag of
de verkozene de vereischten bezit, gevorderd bij de
Grondwet en de kieswet. Spr. trachtte dit breedvoerig
in een staatsrechtelijk betoog aan te toonen, daarbij
de poging bestrijdende die 1. i. wordt aangewend om
een de grondwet schendende onschendbaarheid van
de kiezerslijsten te vestigen. 1
De heer Godefroi is ook door het nader rapport
van de commissie niet teruggebracht van de meening
dat de heer du Tour moet worden toegelaten. De
eenmaal wettig vastgestelde lyst is onaantastbaarde
kieswet spreekt categorisch; de eenmaal vastgestelde
lijst is een chose jugee-, men kan de bepaling der
wet niet ter zyde stellen.
Dat feit staat vast; tevens staat het vast dat er
een kiezerslijst is. Maar tevens ie het waar, dat eenige
informaliteiten hebben plaats gehad maar dit is, ook
met ’t oog op de antecedenten, geen reden van ver
nietiging. De aangewezen informaliteiten zijn boven
dien van weinig belang. Vooreerst het niet hebben
van een afzonderlijke lijstdit kan alleen dan invloed
hebben, als het blijkt dat daardoor kiezers Van hun
recht werden verstoken. En dit ia niet gebleken.
Ten tweede, de vermelding van den census op de
lijst duidde een lager cijfer aan dan de wet van ’78
bedoelde. Ook dit heeft echter geen invloed kunnen
hebben op de stemming. En ten derde het sluiten
/van de lijst door Burgemeester en Wethouders.
Maar dat kan zeker geen invloed gehad hebben op
den uitslag.
De heer Rutgers van Rozenburg, zich vereenijfende
met de conclusie vau de commissie, betoogde evenwel,
dat een verkiezing wel degelijk nietig is, wanneer
gemist wordt een der vereischten voor de benoem-
baarheid’dat wil zeggen dat slechts bevoegden tot
de verkiezing mogen medewerken.
De heer Mackay waarschuwde de kamer, zich te
houden binnen de perken door de wet gesteld en
niet te treden in de hier bestaande administratieve
geschillen, welke op den uitslag der verkiezing in
den zin der wet geen invloed kunnen hebben.
De heer van der Linden echter achtte alles afdoende
dat zeven personen onbevoegd hebben medegesterad.
Met' die wetenschap iemand toe te laten kan niet
met de consciëntie van de kamer overeengebracht
worden.
De heer Luyben verdedigde daarna, namens de
commissie, de conclusie van het rapport. De commissie
is uitgegaan van het denkbeeld, dat de kamer ook in*
verkiezingszaken, geen parlementaire almacht bezit,
maar gebonden is aan vaste regels, gesteld door de
wet. De wet kent de kiesbevoegdheid toe aait allen
die op de eenmaal vastgestelde lyst voorkomen. Daarop
alleen hebben wij te letten. Art. 115 al. 2 bepaalt
dat de wetten onschendbaar zijn. Alzoo de verkiezing
1879, des
ffiehuis >dk
an
waarin
uken, ruime
gemakkelyk
Peperstraat
De Répvblique Franqaise, het orgaan van de heeren
Gambetta en Spüller, is zeer onverwacht voor den dag
gekomen met de stelling, dat de aan een gedeelte
der veroordeelden wegens de commune verleende am
nestie noodzakelijk moet worden gevolgd door eene
- volledige amnestie. Het was eerst maar te doen om
het woord in eene wet te doen opnemen, en zoodra
dat begin gemaakt was werd het tijd om de zaak te
voltooien. Deze meening werd reeds lang verdedigd
in de radicale bladen, die na de aanneming der ge
deeltelijke amnestie nimmer den strijd geheel hebben
laten rusten, doch alle bladen van meer gematigde
kleur schenen door hun zwygen de amnestie als eene
afgeloopen zaak te beschouwen. Thans is zij wederom
op het tapijt gebracht, niet alleen iu de dagbladpers/
maar naar allen schijn vook iu de kamer, wijl de
Rcpublique Franqaise dóór kamerleden wordt gere
digeerd en eene gansche groep vertegenwoordigt, die
het niet ontziet hare meening ook op de tribune te
doen gelden. Weer eeue question irritante dus, waar
door de wetgevende macht zenuwachtig en buiten
slaat tot degelijk werk zal zyn, als de kamers weer
bijeen zijn gekomen. Het ministerie heeft iu Februari
categorisch verklaard in deze zaak niet vérder te
kunneü gaan, zoodat de groep Gambetta-Spüller in
rechistreeksch conflict zal komen met dé regeering,
welker beginselen in dit opzicht ook 'volkomen door
den heer Grévy worden gedeeld.
Van de verkiezingen in Pruisen zyn tot dusver
418 bekend, waarvan: 111 conservatieven, 92 van
het centrum, 92 natiö’naal-li betalen', 9 Als liberaal
aangege^en, 48' vrij-oonservatieven, J34 ForJschriR-
party, 19 Polen, 4 particularisten, 1 democraat. De
minister von Kameke, de voormalige ministers F alk,
Friedenthal en Robrecht zij» herkozen.
De meeste verliezen hebben de liberalen in de
Oostelijke provincies, en wel aan de conservatieven;
in de Rijnprovincies, verloren de liberalen 9 zetels,
waarvan 6 aan de ultramontanen en 3 aan de vrij-
conservatieven. In Hannover is de toestand vrij wel
dezelfde gebleven.
De uGermania" maakt bij voorbaat de opmerking
dat de burcelsverkiezin^ moet geschieden naar de
getalsterkte en daarom het centrum in het presidium
moet worden vertegenwoordigd.
Men weet dal algemeen wqrdt aangenomen, dat
de Pruisische Landdag 20 dezer wordt geopend;
officieel is echter de dag nog niet vastgesteld. De
Keizer heeft zijn verlangen te kennen gegeven, indien
zijn gezondheidltoestand bet eenigszins toelaat, iu
persoon den Landdag te openen. Ook wordt ver
zekerd, dat de Keizer zich van de onderhandelingen
met het Vaticaan geheel op de hoogte heeft laten
brengen en de »in beginsel" reeds gesloten overeen
komst geheel heeft goedgekeurd. .Wat echter deze
overeenkomst, of dit zoogenaamde beginsel bevat,
wordt nergens gisegd.
De Engelscbe Ministers hebben meest allen Londen
weder verlaten, waaruit men opmaakt, dat vooreerst
geen Ministerraad zal worden gehouden en derhalve,
van de byeenroeping van het Parlement of van de
ontbinding is afgezien.
Sir Garnet Wolseley is na den afloop van den
Zoeloe-oorlog aanstonds naar de Transvaal getrokken
en den 13en September te Wakkerstroom aangekomen.
Hij rekent te Pretoria ettelijke weken werk te hebben,
eer hij de verschillende verwarringen heeft in orde
gebracht. Er zyn binnenlandsche onlusten te dempen,
eu er ia te vechten tegen Secocoeni, die niet schijnt
afgeschrikt te zijn door het voorbeeld van Cetewnyo.
Deze laatste bewoont thans zijne kamers op de
citadel te Kaapstad.
Het rapport van de commissie uit de Rumeensche
kamer over de Joden-naturaliseeriugswetten is ver
schenen. Het luidt voor zoover men zich op de
korte telegraphische berichten mag verlaten be
houdens enkele wijzigingen van gering belang gunstig
voor het rege.eringsontwerp.
De lyst van Joden, die aanstonds bij deze wet in
het Rumeensch staatsverband zullen treden, telt slechts
1074 namen, waarvan byna 900 menschen aanduiden,
die in den laatsteu oorlog onder de Rumeensche
vaandels hebben gestreden. Slechts 200 civiele per
sonen dus op eene bevolking van 300,000 Joden
zijn uitverkoren om aanstonds Rumeensch burger te
worden. Er zullen er toch heel wat meer zijn, die
door hun handel, hunne nijverheid of op andere wijze
getoond hebben het staatsburgerschap ten volle waardig
te zyn. Er zit iu die geaeele regeling iets halfs,
iets wat schipperen aanduidl tusschen den drang der
mogendheden en den weettin der bevolking van
Rumenië.
GOUDA, 9 OJober 1879.
Naar wij vernemen zal mïensdag 15 October e. k.
de nieuwe R. O. kerk op dei Kleiweg alhier plechtig
worden ingewijd.
Donderdag 16 October e. k. heeft de eerste abon-
nements-voorstelling plaats in dit seizoen van de
vereeiiiging//Het Nederlankch Toone el.”
Opgevoërd wordtDoctbI Klaus, blijspel in 5
bedrijven, van 1*Arrange, vertaald door J. H. Róssing.
Dit stuk is^afom met groeten bijval opgevoerd,
ook hier te lande, en doof allen, die het gezien
hebben, wordt er met lof over gesproken, daar er
verschillende tooneeltjes in voorkomen, die uitmun
ten door comische kracht.
De titelrol wordt vervuld door den heer Morin,
die, vooral sinds zijn optreden in het vorige jaar
hier ter stede, door velen gaarne zal welkom
worden geheeten. Voort* daarin o. a. een
rol de hh. Spoor, Tournïhire/ Jacq. de Boer, en
Mevr. Stoetz, Mej. van Biene, Tonia Poolman en
Bourette. (De twee laatste: oud-leerlingén der Too-
neehchool.')
Dinsdag 28 October e. k. heeft de eerste leesver-
gadering plaats van het Departement „Gouda" der
Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen.
Als spreker treedt dan op: de heer Justus van
Maurik Jr., uit Amsterdam, die zich een zeer gun-
sligen naam verwierf als schrijver van verscheidene
geestige tooneelstukken.
VERGADERING van den GEMEENTERAAD.
Vrijdag den lOn October deaf namiddags ten 1 ure,
en zoo noodig voortzetting des avonds ten 7Vs ure,
ten einde
Te benoemen
Drie hulponderwijzers aan de 2e Burgerschool voor
jongens.
Eene hulpouderwyzeres aan de le Burgerschool
voor meisjes.
Te behandelen?.
De Begroeting deci Gemeente, dienst 1880.
Ter verkrijging van de akte in de Fransche taal
werden Dinsdag te ’s Hage 6 candidaten geëxami
neerd, van welke 4 wertfen afgewezen en toegelaten
de heeren J. van den Arend uit Gouda en A. de
Zwart uit Voorburg.
In de jl. Dinsdag gehouden vergadering van het
Departement //Moordrecht eu Gouderak" der Maat-
schappy tot MNut van ’t Algemeen", is tot voor
zitter benoemd de heerG. B. Lalleman, die gedurende
32 jaren de betrekking van secretaris had vervuld.
Bij den watermolenaar H. te Schoonhoven heeft
men Maandag avond een bureau opengebroken en
daaruit eene som van circa 60 aan geldswaarde
en een zilveren knipje ontvreemd.
In een bij het Departement van koloniën tfntvangen
telegram van den Gouverneur-Generaal van Neder-
landscb-Indië, van 6 dezer, wordt bericht, dat in Atjeh
alles rustig is, eu dat de legerkommandaut, die zich
naar Atjeh had begeven om eene inspectie te houden
den toestand gunstig gevonden heeft en weder te
Batavia teruggekeerd is.