Kantongerecht te Gouda.
aan reizigers C477, aan goedereu 2789; te zaraen
9266.
Sedert 1 Mei 1879 was de opbrengst van reizigers
en goederen 58,112.
l)e Eerste Kamer heeft Dinsdag avond hare werk
zaamheden hervat. Ingekomen zijn alle laatstelijk
door de Tweede Kamer aangenomen wetsontwerpen,
waaronder de Indische begrootiug. Al die voor-
drachteu zijn naar de afdeelingen verzouden.
Bij den raad van state, afdeeling geschillen van
bestuur, is gisteren behandeld het beroep van dijk
graaf en hoogheemraden van den Lekdijk-bovendams,
tegen een besluit vau Ged. staten van Utrecht,
houdende bevel tot verhoogiug van dijken. Rap
porteur de staatsraad de Vries. Voor het dijksbe-
stuur is als gemachtigde opgetreden inr. van Bolhuis,
voor een ingeland van den Lekdijk-beuedendams
mr. B. M. Vlielander Hein, en voor het hoog
heemraadschap van Rijnland, de heer dr. van Dissel.
Men schrijft dat de minister van oorlog voornemens
zou zijn niet meer dan 20 onderofficieren, die aan
het examen hebben voldaan, tot tweede luitenants
te benoemen. Toch ontbreken er niet minder dan
130 officieren bij de infanterie en zullen er van de
Militaire Academie waarschijnlijk niet meer eer
minder dan 30 komen. Daarenboven gaan uiet
weinige officieren, ter verbetering van hunne inkomsten,
naar het Indische leger over. Hbl
De Wekker bevat waarschuwingen van de bh. E.
W. Scott, dr. S. R. J. van Schevichaven, M. G. Snoer
en dr. D. van Lankeren Matt hes tegen de plannen
en berekeningen van den heer Posthumus alhier, be
treffende het door hem gewilde «Ouderwijzers-weiiu-
wenfonds.
Ook de Nieuwe Rott. Ct. van gisteren bevatte een
ernstige waarschuwing van den heer D. J. A. Sainot
aan hh. Onderwijzers tegtu het plan van den heer
Posthumus, die in de N. Rott. Ct. van heden daarop
antwoordt. Hij zegt o. a.
Dat ik mijne inzichten openbaarde en aan de
critiek onderwierp, heeft ten doelvoorstellen ter
bespreking op eene vergadering uit te lokken. Daar
toe is ook reeds eeu ontwerp-reglement ter perse, en
zeer aangenaam zal het mij zijn en stellig iu
het belang der zaak indien deskundigen, zooals
de lieer Samot, een en ander gelieven na te gaan,
en ons hunne wenken en opmerkingen niet onthouden.
In eene vergadering van het Departement 's-Gra-
veuhage der Maatschappij tot nut van 't algemeen
is besloten, niet mede te wekeu aan het volkspeti-
tiounemeut aan de Tweede Kamer der Stnten-Gene-
raai, ten einde te verkrijgen, dat van overheidswege
maatregelen worden genomen om het misbruik van
sterken drank tegen te gaan. Het departement meent,
dat het raadzaam is het door de Regeering toege
zegd ontwerp ter beteugeling van den sterken drank,
af te wachteu om dan te beslissen of eeuige stap
in het belang der drankquaestie óf bij de Regee
ring óf bij de Tweede Kamer wenschelijk zal zijn.
Het departement heeft van dit besluit kennis ge
geven aan het hoofdbestuur en daarbij den wensch
uitgedrukt, dat ook andere departementen der Maat
schappij zich met deze zienswijze mochten vereeuigen,
opdat het hoofdbestuur zich alsnog ontslagen kunne
uchteu van de uitvoering van het besluit van de al-
gemeene vergadering.
Gisteren namiddag omstreeks half vier uur is de
stoomboot Willem lilvarende tusschen Heusden en
's-Bosch, te Ammerzodeu gezonken. Met inspanning
van alle krachten is het gelukt de passagiers, ruim 30
in gotal, te redden.
Dat er te Utrecht met ijver gewerkt is bij de ver
kiezing, blijkt daaruit, dat door de brievembestcdlers
aldaar ongeveer 20,000 circulaires en strooibiljetten
zijn rondgebracht.
Volgens een correspondent der Haarl. Ct. waren op
de jongste boter- en kaastentoonstelling te Londen
kaasjes, geheel iu vonn, kleur en smaak aan de
beroemde Edammer g lijk, die regelrecht uit Rusland
kwamen.
Het spaarbank-conflict te Amsterdam heeft reeds
treurige gevolgen gehad. In de maand October zijn
toch door de spaarbank afgegeven 380 livretten en
afbetaald 732. Het aantal afbetaalde heeft dus dat
der afgegevene met 352 overtroffen. De uitbeta
lingen hebben in de maand ongeveer zes-en-vijftig
duizend gulden meer bedragen dan de ontvangsten.
Ook op het inbrengen zelf heeft het een nadeeligen
invloed uitgeoefendin September werd toch ontvan
gen 141,700 cn in Octol>er bedroegen de ontvang
sten maar 103,272, de afbetalingen daarentegen
159,160.
Men deelt aan het Soer. 11b. mede, dat mej.
Mina K ruseman zich op Banda zal gaan vestigen,
ten einde zich aldaar te wijden aan de opleiding der
vrouwelijke jeugd.
Aan een der armbesturen in de gemeente Won-
seradeel is de armvoogdijbegrooting teruggezonden,
welke door deu geraeeenteraad niet werd goedge
keurd, omdat er kosten op voorkomen voor het
bezoeken vau kindereu eener bijzondere school. Men
meende, dat, daar het openbaar lager onderwijs
kosteloos was te bekomen, deze weelde niet was
geoorloofd. (Midd. Ct.)
In het tijdschrift voor Indische taal-, land- en
volkenkunde verhaalt de heer (Ch. te Mechelen hoe
soms overdreven bestuurvoorsehriften in de praktijk
van het Iulandsehe dessu leven \Vorden uitgevoerd. Hij
vond in een Javaansche dessa een met den naam
van ,/pem boen toet'' aangewezen persoon, die belast
was met het vangen van schadelijk gedierte en het
opbrengen vau de staarten daarvan. Dit ambt had
zijn ontstaan te danken aan een onbekookten maar
doorgedreven maatregel van een vorigen controleur,
die aan den loffelijke» ijver voor de uitroeiing van
schadelijk wild geen kennis der locale omstandigheden
paarde, en voor de uitvoering van zijn lieveling9-
idce niets beters wist te doen dan een wekelijks
te leveren getal staarten over het aantal huisgezinnen
te slaan.
De dolste verhalen omtrent de gevolgen dier be
paling waren in omloop. De varkensstaarten deden
bij de slachters opgeld, en toen ook met deze nog
niet aan het opgelegde quantum kou voldaan worden
verrees een nieuwe industrie, nl. die der staarten-fa
brikanten, die het krullend eindsieiaad van het
onedelste aller dieien kunstig vau de vezels van
den arènboom wisten na te maken en goeden aftrek
vonden voor hun waar.
De «pèmboentoet" behoorde niet onmiddellijk tot
het dessabestuurtoch genoot hij dezelfde voorrechten
te weten vrijstelling vau diensten en veelal een
aandeel iu de gemeentevelden of eenige dienstplichtigen.
Vóór een paar dagen deed een logementhouder te
Deventer dc aanklacht, dat hem 800 en verschil
lende gouden voorwerpen waren outstolen. Een
reiziger werd hiervan verdacht gehouden. Bij nader
onderzoek schijnt van de geheele zaak niet veel
waar te zijn en is door den reiziger een plaiute
tegen den logementhouder O. R. bij den officier vau
justitie te Zulfeu ingediend. De hotelhouder is
sedert Zoudag uit Deventer verdwenen.
J.
In het nieuwe orgaan der Vereeniging Volksonder
wijs komt het ontwerp voor van een verordening,
door een vereenigiug van burgemeesters in de provin
cie Groningen opgesteld, ter uitvoering van art. 82
der nieuwe onderwijswet. Dat artikel geeft aan de
gemeentebesturen het recht, om verbodsbepalingen
vast te sttllen omtrent het arbeiden van kinderen
beneden de 12 jaar, voor zooveel dit niet reeds bij
de wet is geschied. Bij dc bestaande wet is een
uitzondering gemaakt ten behoeve van veldarbeid en
van huiselijke en persoonlijke diensten. Het vermelde
ontwerp tracht ook het schoolverzuim, door dien geoor-
loofdeu arbeid veroorzaakt, te bestrijden door de vol
gende bepalingen
Art. 1. Het is verboden tuin-, veld- of huis
arbeid of persoonlijke diensten te laten verrichten
door kinderen, die deu ouderdom van 12 jaren nog
niet hebben bereikt.
Art. 2. Aansprakelijk en strafbaar wegens over
treding vau art. 1 zijn zij, door wie het kind met
arbeid of cenige dienstverrichting is belast, of hij
voor wien het die heeft verricht.
Art. 3. Wanneer de overtreding is begaan door
iemand die aan het kind arbeid of dienstverrichting
gelast heeft buitcu voorkennis van hem, te wiens
bate de arbeid verricht zou moeten worden of ver
richt is, dan is deze lastgever aausprakelijk en straf
baar, tenzij terstond na een waarschuwiug de last
geving i9 ingetrokken of het opgedragen werk gestaakt.
Art. 4. liet verbod in art. 1 vermeld, is niet
toepasselijk op kinderen die getrouw de dagschool
bezoeken.
Art. 5. Overtreding van art. 1 wordt gestraft
met een geldboete van 1 tot 25 gulden en niet
gevangenisstraf van 1 tot 3 dagen, te zamen of afzon
derlijk. Bij herhaling van overtreding binnen 6
maanden, wordt altijd gevangenisstraf toegepast.
Art 6. (Overgangsbepaling). Dit verbod van art.
1 is gedurende het eerste jaar na de in werking
treding dezer verordening slechts van toepassing op
kinderen benedeu 10 jaren en gedurende het daarop-
volgende jaar slechts op kinderen beneden 11 jaren.
In de Louden8che Globe van 31 Oct. schreef een
Engelschmar., die op Texel vertoefde om er te jagen,
eenige opmerkingen neer over den toestand van de
landbouwers op dat eiland. Hij stelt hen aan zijn
landgenooten ten voorbeeld als lieden, die, ondanks
schrale oogsten, hunne pachtpeuningen behoorlijk
weten te betalen; en hij wcnscht uit Engeland eene
commissie naar Texel te zien gezonden, om eens
te onderzoekeu hoe de boeren op het eilaud dit
aanleggen.
Men schrijft aan de Arnh. Ct.: Ook dit najaar
werden op de Veluwe weer duizende vogels door de
zoogenaamde vinkers in netten gevangen. Alleen
onder Doornspijk zijn op verschillende banen reeds
4 a 5 duizend stuks buit gemaakt eu voorzeker zou
dit aantal veel grooter geweest ziju, wanneer weer
en wind gunstiger waren geweest. De bepalingen,
door verschillende gemeentebesturen gemaakt, wat
het vangen van vogeU betreft, schijnen nog niet vau
invloed te zijn, om de verdelging op zoo groote
schaal tegen te gaan. Toch zou zulks, ook in 't
belang van den landbouw, zeer wenschelijk zijn.
Men schrijft uit Paesens van Zaterdag:
In het gezicht der kust had heden middag een
verschrikkelijk ongeluk plaat9. Door den zwareu storm,
die er woedde, i9 con visschersaak, schipper Aant
Jans, tot tweemaal omgeslagen de bemanning, be
staande uit 5 man, is verongelukt op 1 na, Jochum
Jans, de zoon van den schipper, die met zijn vader
een roeispaan had gegrepen, welke roeispaan in de
branding is gebroken.
De zoon had het geluk met dat gedeelte roei
spaan het strand te bereiken, terwijl hij den vader voor
ziju oogen zag verdrinken, zonder hem ter hulp te
kunnen komen
Door de sterke branding was het van de kust
onmogelijk ter hulp te komen.
De aak hoorde te Paesens.
Door den goeden uitslag vau het verzenden van
versch vleesch uit Amerika naar Engeland, is men
op het denkbeeld gekomen het ook met versche
visch te beproeven. Men heeft onlangs uit Canada
de proef genomen, door een partij verschen zalm,
iu ijs gepakt, per stoomboot naar Liverpool te
verzenden.
De proefneming is uitmuntend geslaagd; de vis-
schen waren bij hun aankomst te Liverpool voor
treffelijk bewaard en kunnen met den beste Noord-
wecgscbcu zulm wedijveren. Er zijn reeds een aantal
partijen van dien zalm op de Engelsche markten
verkocht. Deze handelstak gaat ongetwijfeld een
groote toekomst te geinoet, want er bestaut plan
ook het vaste land in Europa van dien smakelijken
visch te voorzien.
De zalm is in de Canadasche rivieren zeer over
vloedig. In 1878 werden uit Canada millioen
pond verschen zalm naar de nuburige markten ge-
gezonden en groote massa's geconserveerden zalm
naar Europa.
Het Arasterdamsche Vondelspark is thans bijna
50 hectaren groothet plan voor dat park werd
vóór ruim 15 jaren publiek gemaakt en sedert werd
er 232395 voor bijeengebracht aan giften in eens
voor oprichting of uitbreiding en tienduizenden boven-^ft
dien voor onderhoud. Daarenboven werd door dedy$*&
verkoop van 25 128 centiaren bouwterrein iu de
P. C. Hooftstraat ƒ310,019,50 en na aftrek van alle
uit die opbrengst gemaakte kosten, voor het park-zelf
18042,16 verkregen. Rekent men dien verkoop
prijs van gronden bij de giften der Amsterdam
mers, dan blijkt, dat 't Park met de aangrenzende
versieringen, behalve de jaarlijksche kosten van onder
houd, reeds een bedrag van 542,414,50 heeft
gevorderd. Het strekt Amsterdam waurlijk tot eer
dat 't zulk een kostbare ouderneming uit vrijwillige
bijdragen heeft kunnen tot stand brengen.
In het noordelijk deel van Groningen hadden in
den laatsten tijd veelvuldige diefstallen plaats. Ver
scheidene landbouwers vermisten 's morgens alle of
een groot deel hunner eenden of kippen, bleekgoe
deren, huisraad enz. De nasporingen der politie
leidden niet tot de ontdekking der daders, lotdat van
geheel onverwachte zijde hare tank werd overgenomen.
Zaterdag vervoegde zich een boerenarbeider aan het
politie-bureau te Groningen en gaf zich zelf aan als
een der lang gezochte dieven. Hij was niet tevredeu
geweest met het aaudeel in de opbrengst van de
gestolen goederen, dat zijne twee medeplichtigen hem
hadden toegedacht, en werd iu den laatsten tijd
zoowat als hun knecht gebruikt. Dit verdroot hein,
zijn verzet had tot twi9t geleid en de twist tot be
dreiging met moord van de zijde zijner kameraads.
Vrees voor volvoering dezer bedreiging deed hem
verblijf onder bescherming der politie verkieslijk
achien. Met de door hem verstrekte inlichtingen
is het spoedig gelukt, ook de twee anderen met een
deel der gestolen goederen op te sporen en aan de
justitie over te leveren. De dieven zijn boerenar
beiders, wonende onder de gemeente Kloosterburen.
De berichten uit de Transvaal blyven weinig
bevredigend voor de Engelschen. liet schijnt, dat
de vergunning om wapenen te koopen aan diegenen
onder de Boeren werd geweigerd, die ten achter
ffarcn met de betaling der belastingen. In dit geval
verkeerden de Boeren van het district Middleburg
(tusschenPretoria en Secocoeni's grondgebied); zij
namen nu met geweld den wapen voorraad vau eeu
handelaar in het district, maar betaalden voor hetgeen
ze wegnamen. Lanyou is met troepen naar het district
gezonden, maar welke zijn1" instructies zijn is niet
bekend.
Eeu boer, Jacobs, lid van het volkscomité, die
wegensjfaaoranding van een inboorling voor het ge
recht werd gedaagd, verscheen met een escorte van
50 gewapende lieden. Het voorlezen van Wolseley's
proclamatie geschiedde hier en daar niet zonder
interrrupties. Uit een eu ander blijkt, dut Wol
seley's taak in Zuid-Afrika nog verre van geëindigd
is. Iu het Zuln-land is het rustig, zoo veriieemt
men, maar de Transvaal, Secocoeni, de Basuto's zijn
nog niet tot rutst gekomen en men verwachtte een
aanval van Moirosi. Het gevaarlijkste echter is de
stemming in de Transvaal. De annexatie heeit tot
nogtoe niet beantwoord aan de verwachting. Zij
geschiedde om eeu Zulu-oorlog te voorkomen maar
die oorlog bleef niet uit; zij geschiedde om Seco
coeni in toom te houden en Secocoeni is nog altijd
iu verzet. Evenmin heeft de annexatie gestrekt om
aan de Transvaal orde en rust terug te geven. Nu
de boeren van de vrees voor Cetchwayo zijn verlost,
zullen zij zeker niet handelbaarder worden. Het zou
Wolseley natuurlijk niet veel moeite kosten de Boeren
door geweld te beteugelen, maar iets anders is het
of hij er in zal slagen hen met den tegenwoordigen
toestand te verzoenen.
Een correspondent Van de Daily News schrijft,
dat Koning Theebaw van Dirma onlangs in groote
woede ontstak over eene kat. Het dier waagde 't
in tegenwoordigheid vun Zijne Majesteit te miaauwen.
De Koning liet de kat opvangen en sloot haar met
eigen handen in een muizenval, met de bedreiging
dat hij, wanneer zij wist te ontsnappen, ieder zou
onthoofden, dien hij in hare nabijheid voud. Da
gelijks bezocht de Koning het dier, en hij vond
er eeu wreed genoegen in het tot razernij te drijven,
door voor de kooi voedsel te laten neerleggen.
Iu't eind stierf het beest den hongerdood.
IJl GEZONDEN.
Gouda 5 November '79.
Mijnheer de Redacteur
Het artikel door den heer B. geschreven, in het
vorig nummer der Goudsche Courant, vereischt weder
eenige toelichting, teueiude misverstand te voorkomen
liet zoo luchtig en in kortswijl behandelen van
deu treurigen toestand van Gouda «van onze geurige
grachten, smyrnaschen bodem en de groote kinder
sterfte,,, zou mij daartoe niet hebben opgewekt,
daar zuïk schrijven genoeg door onze ingezetenen kan
gewaardeerd worden, terwijl dit hun grief en hunne
smart uitmaakt.
Ook zou ik niet de pen hebben opgevat om de
onjuistheid te doen uitkomen der woorden, die mij
in den mond gelegd worden, op voetspoor van het
rapport van Burgemeester en Wethouders «dat wij
eene waterleiding cadeau zouden krijgen,,.
De waarheid is: dat er gedurende vier jaren in
den raad gediscussieerd is, over een aanvraag tot
concessie voor eene Waterleidingwaarbij noch rente
garantie, noch subsidie gevraagd werd. Bij den
tegenzin van deu rand om die op aannemelijke voor
waarden te verlcenen, zoo dat zij eindelijk nog on
gunstiger bepalingen inhield dan op grootere plaatsen
waar rente-garantie gegeven wordt, heb ik in den
loop der discussie meermalen op het feit gewezen,
dat de concessie zonder rente-garantie of subsidie
gevraagd werd.
Het is eene algeheele onwaarheid, dat ik gezegd
heb, dat wij eene waterleiding ten geschenke zouden
ontvangen.
De reden echter waarom ik deze regels schrijf, is,
dat de heer B. in zijn schrijven eene volslagene
onkunde aan den dag legt ten opzichte van de
werking en de verhouding eener waterleiding, waardoor
zoo vele verkeerde gevolgtrekkingen door hem ge
maakt worden. Hij schijnt zich voor te stellen dat
zulk eene leiding in de eerste plaats voor de meer
gegoeden wordt daargesteld en door hen ook bekos
tigd wordt. Van (laar dat de heer B., indien ik
hein wel begrijp, wil, dat ik mijne berekeningen
der inkomsten van de waterleiding maak, naar dc
aanslagen in den hoofdelijken omslag (der directe
belasting) daar mijiie berekeningen nu „kant
noch wal raken.,,
De waterleiding wordt in de eersle plaats nange-
legd en komt in de eerste plaats ten goede van den
minderen stand.
Wanneer de heer B. zich hiervan overtuigen wil
staat Rotterdam voor hem open. De toestand dier
stad komt geheel en ai met die van Gouda over
een ten opzichte eener waterleiding, hetgeen ik
nader hoop aan te toonen. Wanneer nu de heer
B. aldaar in de woningen der werklieden komt,
Zal hij zien, dat alle wouingen van de waterleiding
voorzien ziju, en wanneer hij dan op de tweede of
derde verdiepiug komt, waar eene naaister of werkster
alleen woont, dan zal hij vinden dat ook zij van
de waterleiding voorzien zijn, en hij dan hoort, hoe
gemakkelijk zij daardoor in hun drinken en het koken
van hun eten in staat zijn, hoe zij daardoor hun
wasch zelve kunnen waarnemen, hunue glazen en
verder geheel hunue kamer kunnen schoonhouden, en
dat alles voor eene bijdrage van 10 centeti iu de
week, dan zal de heer B. een ander inzicht in deze
opgaan.
Mij op dit groote gerief grondende voor boven-
woniugeij, stel ik het voor vrij zeker, dat juist de
1000 gezinnen, die door mij worden aangenomen
boven de 4000 huizen van ouze stad, terwijl zij
zich voor 10 a 15 cents 's weeks van de waterlei
ding kunnen voorzien binnen enkele jaren allen
zullen deelnemen. De eigenaars mogen in den eersten
tegen de kosten van aanleg opzien, later zullen
zij, bij verauderiug van huurders, daartoe wel moeten
overgaan, willen zij in huur voor hunue geburen
niet onderdoen.
Ik ueein niets van de gegeven berekening terug
eu heb de vaste overtuiging, dat de uitkomst nog
gunstiger zal zijn, daar de algemeene bijdrage niet
hoog gesteld is.
Met de plaatsing van dit schrijven zal zich ver
plicht vinden
UwEd. Dw. Dienaar,
Dr. LUIJTEN.
(Bovenstaand schrijven maakt van onze zijde een
paar opmerkingen noorlig.
Vooreerst de toon vau ons artikel in het vorig
nummer. Wij zijn 0119 uiet bewust «den treurigen
toestand van Gouda luchtig en in kortswijl behan
deld te hebben." Van het hooge belang, dat wij
allen hebben bij goed drinkwater en het bedroevende
van den legeuwoordigen toestand zijn wij geheel
doordrongen. Dr. Luijtens smart is ook onze smart
zijn grief is ook de onze. Onpartijdiger lezers dan
de heer L. zullen dan ook wel begrepen hebben,
dat wij geen loopje hebben genomen met de ern
stige zaak zelve, maar met de wijze, waarop sommi
gen haar telkens bepleiten. Wij hebben getracht te
doen uitkomen, dat de strijd tegen de tegenstauders
van beter drinkwater, iu het stadium waarin zich
de zaak thans bevindt, is eeu gevecht tegen wiud-
molens. eenvoudig omdat er niemand is, die het nut
der zaak betwijfelt. Iudieu er iemaud was, die
den. tegenwoordigen toestand nis voldoende aau-
merkte, dan zouden argumenten aR de verontrei
nigde bodem onzer grachten, de kindersterfte, enz.
hun waarde hebben thans uiet. Het komt er nu
op aan te bctoogeu, dat verandering Jn den door
allen betreurden toestaud practisch uitvoerbaar is.
Dit nu doen de ij veraars quand même niet, maar
met nadruk worden telkens (en de heer Luijten
inaakt zich ook voortdurend schuldig aan dergelijk
goedkoop pathos), met nadruk worden telkens argu
menten gebezigd, die op een vroegere» stand vau
het debat toepasselijk zijn en die aan de vraag der
practische mogelijkheid of onmogelijkheid niet toe-
of afdoen. Wij nu hebben willen doen uitkomen,
dat thans deze strijdpaarden gerust kunnen worden
op stal gezet en nog koesteren wij de hoop. dat
Dr. Luijtens scherpzinnigheid hem zal doen begrijpen,
dat hij deze afgeleefde kleppers moet vervangen door
eeu stel beter ten strijde toegeruste rossen. Met
andere woorden wij verwachten op goede gronden
steunende bewijzen voor zijne stelling, dat eene
waterleiding in deze kleine stad ons goed drink
water kan verschaffeu, zonder drukkende offers uit
de gemeentekas.
In de tweede plaatshet woord cadeau. Over
woorden zullen wij niet twisten. Alleen wenschen
wij den heer L. te vragen, welk verschil de in de
stedelijke belasting aangeslageuen zullen zien in de
uitdrukking«ge krijgt eene waterleiding cadeau"
of deze andeie: «ge krijgt eene waterleiding door
raiddel eener concessie, welke aan de gemeentekas
noch rente-garantie, noch subsidie kost." Het ligt
misschien aan ons beperkt begripsvermogen, maar het
komt on9 voor, (lat men iu beide gevallen zal ver
staan dat er niets op het stedelijk budget voor de
waterleiding behoeft te worden uitgetrokken.
Nu de eigenlijke reden van Dr. Luijten's schrijven.
Wij zullen den heer L. niet volgen op zijn belang-
wekkenden tocht naar de tweede of derde verdiepingen
der Rotteroamsche panden, waar uaaisters haar wasch
doen eu werksters glazen wasschen of schoonmaken.
Steller van het gewraakte artikel is zonder dat genoeg
overtuigd van het gerief, hetwelk eene waterleiding
geven kan. Ook zijn wij, schoon niet ons bevoegd
achtende om steekhoudende berekeningen te makeu
omtrent de lesten en lasten der inrichting en exploitatie,
niet zoozeer vreemd aan eene waterleiding of wij
weten wel dat zij «niet in de eerste plaats voor
gegoeden wordt daargesteld eu door dezen bekostigd
Wij houden ons overtuigd, dat ieder die betalen kan
van eene leiding profiteert, zoo hij wil. Het geval
is dus denkbaar, en er ziju voorbeelden van in groote
steden, dat de gebruikers van het water zooveel ge
zamenlijk betalen, dat de exploitatie-kosten worden
gedekt en er nog genoeg overblijft om de renten
van het aanlegkapitaal goed te maken.
De mogelijkheid bestaat evenwel, en zulks vreezen
wij voor Gouda, dat het aantal verbruikers te gering
is in verhouding tot het beuoodigde kapitaal, zoodat
telken jare de rekening der exploitatie sluit met
een nadeelig saldo, dat moet worden bijgepast, terwijl
er geen renten kunnen worden gekweten van het
kapitaal.
Als de stad dan rente gegarandeerd heeft of de
waterleiding voor eigen rekening heeft gemaakt,
moet telken jare het nadeelig slot plus de renten
worden bestreden uit de begrooting eu alhier ge
vonden worden door verhooging van den hoofdelijken
omslag met dat bedrag. Nu wenschen wij eerst gron-
dig te doen onderzoeken, altijd bij benadering, maar
door bevoegde mannen zoo na mogelijk bij de werke
lijkheid, of de stad op den duur zal moeten bij
passen? en oo ja, hoeveel?
Dr. L. zal ons ten goede houden, als wij blijven
beweren, dat fijne berekening kant noch wal raakt
en geheel uit de lucht gegrepen is. Wij hebben
met een enkel woord gewezen op het kohier van de
inkomsten-belasting, omdat wij ons toen overtuigd
hielden, dat een raadslid, die van de quaestie zijne
studie gemaakt had, onze bedoeling aanstonds zou
gevat hebben. Daar dit niet het geval schijnt, willen
wij onze raeeuing nader verduidelijken. De heer L.
neemt aan, dat er 4000 huizen zijn, ieder met een
waterdriukeud gezin, plus 1000 gezinnen daarboven,
omdat er huizen zijn, die 2 of meer gezinnen her
bergen. Ergo 5000 gezinnen, die hun water betalen.
Er zijn dus 6000 hoofden van gezinnen of represen
tanten daarvan, welke in staat zijn minstens 5.20
per jaar te besteden voor drinkwater. Leg naast dit
cijfer het kohier van de stedelijke inkomsten-belasting,
waaiop iedereen voorkomt, die geacht wordt meer
dan 400 inkomen te hebben. Die lijst bevat
1751 namen; onder deze komen er 198 voor die
ad 500 en 179 die ad 400 zijn aangeslagen.
Natuurlijk komen er op het kohier een zeker aantal
voor, die niet rijn hoofden van gezinnen; wij zullen
daar evenwel niet te zeer op drukkenstel als rond
getal 1700 hoofden van gezinnen, die belasting be
talen. Dan zijn er dus volgens Dr. Luijten 3300
hoofden van gezinnen (of die er mede gelijk kifbuen
gesteld worden), welke geen 400.inkomen heb
ben, niets in den hoofdelijken omslag betalen cn
toch minstens 5.20 per jaar kunnen missen voor
water, dat zij gewoon zijn voor niets te krijgen.
Van waar heeft Dr. L. de gegevens, die hem dit
doen onderstellen
Met het oog op dergeljjke losse beweringen, kun-
wij niet anders dan onzen raad herhalen in liet
belang der zaak zelve laten wij verzinnen, eer wij
beginnen. Grondiger onderzoek is noodig, voor wij
eene zaak opzetten, die een drukkenden last kan
worden voor de burgerij. De zaak is van hoog
belang eu wel het geld waard, dat er aan eeu
gezet, onpartijdig, onbevooroordeeld onderzoek zou
worden besteed. B.)
Terechtzitting van Woensdag 5 November 1879.
Kantonrechter: Mr. J. H. van MIEROP.
Ambtenaar van het Openbaar Ministerie
Mr. W. C. A. SCIIOLTEN te Rotterdam.
VEROORDEELD
J. A., H. C. en A. den I)., arbeiders, de twee
eersten wonende te Mijdrecht, de laatste wonende te
lteeuwijk, ieder tot eene boete van 5.50 of gevan
genisstraf van 2 dagen, wegens te zamen cn in vcr-
cer.iging maken vau nachtgerucht te lleeuwijk, ver
storende de rust der ingezetenen
G. 1L, koekbakkerskuccht, wonende te Gouda, tot
eene boete van 1.of gev. van 1 dag, wegens
rijden over de kliukerstraal op de Turfmarkt te Gouda,
met een kruiwagen, beladen met een kist met koek
M. M., slagersknecht, wonende te Gouda, tot eene
boete van 1.of gev. van 1 dag, wegens rijden
over de kliukerstraat op de Turfmarkt te Gouda met
een kruiwagen, beladen met vleesch
C. v. d. K., sjouwer, wonende te Gonda, tot eene
boete van 1.of gev. van 1 dag, wegens rijden
over de kliukerstraat op de Oosthaven te Gouda met
een Jtruiwagen, beladeu met hoepels;
W. II., bleekerskueeht, wonende te Gouda, tot eene
boete van 1.of gev. van 1 dag, wegens rijden
over de klinkerstraat op de Westhaven te Gouda met
een kruiwagen, beladen met waschgoed
J. L., touwslager, wonende te Gouda, tot eene
boete van 1.of gev. van 1 dag, wegens rijden
over de kliukerstraat op het Veerslal te Gouda met
een kruiwagen, beladen met peren;
A. K., koopman ir. groenten, wffinende te Gouda,
