ADVaRTENTIEW.
Dankbetuiging.
I
b
Bekrompen of oneerlijk?
POLITIE.
Burgerlijke Stand.
wonlt bij bet orthodoxisme niet toegelaten, volle,
algeheelé onderwerping aan het program is hoofdzaak..
Daardoor wordt alzoo een enge kring gevormd, waarin
niemand anders wordt toegelaten eu dat is in
strijd raet het denkbeeld, dat aait de vorming der
maatschappij ten grondslag ligteen vereeniging van
allen uit denzelfden staat. Wat Jezus ziju volgeliu-
gou leerde is nog volkonieu aanbevelenswaard voor
den tegenwoordigen staatsburger. Jezus toch leerde:
zich niet nl zijne krachten en vermogens te wijden aau
de ttlgeraeeue belangen der maatschappij, liij predikte
den zegen van den arbeid en stelde Jiet beginsel
anderen te helpen en by te staan op den voorgrond.
Welnu alzoo handelende werkt men van zelf mede
tot heil van den staat. Het ortiiodoxisme geeft be
paalde voorschriften, die gevolgd moeten worden,
Jezus gal niets dan de leer der zuivere humaniteit
Het voorbeeld van den vroegeren minister van
der Brugghrn en van den tegenwoordigen minister
vau buitenlandsche zaken bewees eveneens zeide spr.
hoe er tusschen de beginselen van het orthodoxisme
cn die van de hedendangsche maatschappij, zoo zij
met elkander in aanrakiug komen, noodwendig eeiie
botsing moet ontstaan. Niet alleen dus uit naam
der beschaving en van den vooruitgang, maar ook
uit naam van het maatschappelijk leven moeten wij,
liberalen, het orthodoxisme bestrijden.
Doch wél mogen de liberalen toezien, zeide spr.,
van (niet in eenzelfde fout te vervallen als
het orthodoxisme, door nl. ook hunne zaak als party
zaak op te vatten. De ware liberaal is verdraag
zaam, waardeert het goede ook in tegenstanders,
eerbiedigt iedere overtuiging, ook die, welke met
de zijne in strijd is.
Ten slotte wijdde spr. eenigszius uit over het Cal
vinisme,dat veelal wordt aangeprezen als de bron van
alle volksheil, waarbij dan voqr.il gewezen wordt op
den 80 jarigen oorlog, toen in liet Calvinisme de voor
naamste steun werd gevonden tot weerstand der Spaan-
sche tirannie. Dit laatste is waar, z^gt spr., maar wat
toen heilzaam geweest is, behoeft daarom thans niet
meer de bron te zijn voor liet volksgeluk. Volgens spr.
is het waarachtige volksheil alleen te verwachten van
het meer algemeen worden van den geest van Jezusdie
de heerschappij schenkt aan het goede, edele en schoone,
die afkeer doet krijgen vau wat laag en gemeen is,
die genot doet vinden in andereu gelukkig te maken
en daar/loor zelf gplukkig niaakt. Men leert tegen
woordig veel geschiedenis, zegt spr. doch men weet
veelal te weinig van die van Jezus' tijd. M§u
vergelijkt hem niet zelden met Buddha geheel
tert onrechte volgend spr. Deze, een koningszoon
uit de streek waar tegenwoordig Engelsch-Iiidie ge
legen is, had door het aanschouwen van allerlei
ongelukkige menschen, een afkeer gekregen vau het
leven in de maatschappij en daarom in afzondering
zijn heil gezocht, welk eenzaam leven hij daarop als het
gelukkigste aanbeval. Jezus daarentegen wil in "het
volle mensclienleven, in de maatschappij zelf deumenscb
doen arbeiden tot bevordering vnn eigen en eens anders
geluk. De democratie wint veld. Het volk krijgt
meer en meer te zeggen en heeft voor de toekomst
nog meer te hopen, dit is volstrekt niet onrustbarend,
zoo er door dc goedgeziuden maar gezorgd wordt,
dat de Jan llaps en hun maat niet de overhand
krijgen, maar dat dat gedeelte van de democratie
het overwicht krijgt, dat aristocratisch gestemd is,
dat wil zeggen dat aanhanger is vau de aristocratie vau
den geest. Jezus' geest moet meer en meer worden
de volksgeest, daarvan is voor Nederland het meeste
heil te wachten en wij moeten ons daarom een
drachtig scharen in den strijd tegen allen, welke dien
ge^st tegenwerken eu dat wel ouder onze Oud-Vader-
laiidsche driekleur. Dat wij de kleuren van onze Ne-
landsche banier voor oogen houden zegt spr., dat
wij zoo vurig ziju als het rood, zoo rein als het
wit cn zoo volhardend als het blauw, dan zal ons
tert laatste de overwiuning zijn!
Nadat de Voorzitter, de heer K. G. W. F. Ham,
deb heer Scheffer namens de vergadering had dank
betuigd voor zijne krachtige, schoone, heldere voor
dracht werd de vergadering gesloten.
Voor bet gerechtshof te 's Hage stond Zaterdag
o. a. terecht de persoon van S. v. T., oud 35 jaren,
een vluchteling uit de bedelaarskolouie, die herhaal
delijk wegens diefstal en bedelarij veroordeeld werd.
Een half jaar lang zwierf bij rond, hier en daar,
doch te vergeefs, trachtende werk te bekomen, maar
ook van tijd tot tijd zich schuldig makende aan on
eerlijkheden. In den nacht van 30 op 31 Juli werd
li^j slapende gevonden in het plantsoen te Gouda in
het bezit vau een pakgoed, dat later bleek af komstig
te zijn van een vaartuig, liggende in de Turfsingelgracht
aldaar. Bij aangifte van een diefstal, die in bedoeld
vaartuig zou zijn gepleegd, bekende hij, dat hij de
sluiting van het achteronder van het vaartuig had
verbroken, zich onderscheidene goederen had toege-
eigeud, een gedeelte daarvan op den -hoek vnn een
straat had neergelegd en dat het overige bij
hlera was gevonden. Deze bekentenis, voor den
rechter herhaald, werd door getuigenverklaringen
nader bevestigd, terwijl bcsch. als reden van ziju
voortdurend stelen opgaf, dat èty kltljd naar „die
geineeue kolonie" gi zonden werd. Adv.-Geu. mr.
Gregory geloofde dat, niettegenstaande beseh. reeds
een serie van arresten en vonuissen te zijnen laste
heeft, bij de bepaling der hem voor dezen diefstal
op te leggen straf te zijnen gunste kon in aanmerking
koinen eene veroordeling, die hem nog wacht, daar
hij waarschijnlijk nog in deze maand voor dc Ilaagsclie
rechtbank zal moeten terechtstaan. Hij requireerde,
niet het oog op die toekomstige veroordeeling, de
oplegging van 1 jaar gevangenisstraf. Nadat dc
verdediger mr. van der Kun, die voor 't eerst optrad,
op eenige verzachtende omstandigheden had gewezen
en ziju client vóór een lichte straf den Hove had
aanbevolen, werd de uitspraak bepaald op 15 de?er.
De gemengde Commissie, benoemd door de Maat
schappij tot nut van 't algemeen, de Nederlandsohe
Maatschappij vau nijverheid, de Vereen'ging ter be
vordering van fabritk-eu handwerksiiijverheid en het
Algemeen NederlamUoh Werkliedenverbond, is reeds
zóóver met haar arbeid liet totstandkomen vau
ecu algemeen Nederlandscli pensioenfonds voor werk
lieden gevorderd, dat binnenkort haar rapport,
benevens ontwerp-staluten, het licht zullen zien. Naar
wij vernemen, wijken de grondslagen van dat fonds
zeer af van die des hceren Poesiat, inzooverre zij
namelijk meer zekerheid aanbieden voor deugdelijk
bestaan.
Eene aanschrijving van deu Minister van oorlog,
waarbij bepaald werd, dat gepensioneerde onderoffi
cieren en uiiudereu alleen dan met militair eerbewijs
zouden rliogeu worden begraven, wanneer zij versierd
waren geweest inet de Militaire Wiltemsorde, heeft
voor eenigcu lijd de bevolking vau het Invalidenhuis
te Leiden zeer gevoelig aangedaan, toeu namelijk voor
'teerst een hunner mukker9 niet op de wijze als ge
woonte was geworden, ter lailste rustplaats mocht
worden gevoerd. Zij toch, die op tnilitaite wijze ge
kleed, gewapend en ingedeeld ziju en zooveel mogelijk
als militairen behandeld worden, meenden meer dan
andere gepensioneerden op eene militaire begrafenis
aanspraak te mogeu maken. Thans heeft de Miuisier
op verzoek van het hoofdbestuur van het Fonds voor
den gewapende dienst, bij schrijven vau 5 dezer,
machtiging verleend, om aau de verpleegden in het
Invalidenhuis te Leiden bij hun overlijden eene
begrafenis met militaire eerbewijzing toe te kennen
ook al waren die gepensioneerde onderofficieren en
minderen niet versierd met de Militaire Willemsorde.
De Vereeniging tot veredeling wan het volksver
maak te Amsterdam hield zich sinus eenige maanden
bezig met het plan om, in navolgqig van sommige
buitenlandsche .steden, eenige openbare spieliuiuen
te stichten WtW, op een behoorlijk omrasterd ter
rein, de kinderen vau den werkmansstand buiten de
schooluren zich, onder voldoend toezicht, kunnen
vermaken met gymnastische oefeningen, met het bal-,
kegel-, kaats- en andere spelen, ten einde daardoor
de baldadigheid der straatjeugd tegen te gaan en
haar een gezonde eu prettige lichaamsbeweging te
bezorgen.
Door een gunstige beschikking van den Gemeente
raad verkreeg de Vereeniging reeds een terrein nan
de Weteringschans, eu in het vertrouwen dat deze
eerste speeltuin nog door andere op verschillende pun
ten der gemeente gevolgd zullen worden, wenscht de
Vereeniging dien zoo spoedig mogelijk open testellen,
ILt Bestuur van de Ambachtsschool bood haar
reeds dc behulpzame hand door de vervaardiging
van een deel der houten toestellen, alleen tegen
betaling der grondstof. Er is echter meer noodig
en daarom doet de Vereeniging thans een beroep
op de n^edewerking der burgerij.
De Vereeniging wcusoht deze speelplaats allereerst
open te stellen voor die kinderen, die door geregeld
schoolbezoek looneii, dal ze niet alleen spelen/ maar
ook leeren willen.
De tramway te Leiden zal den 22n dezer voor
het publiek worden opengesteld.
Donderdagavond ztil te Utrecht een vergadering
gehouden worden vau inschrijvers voor de oprichting
van een bloem- en diergaarde aldaar.
Naar aanleiding van het schrijven van generaal van
Swieten aan de redactie van Eigen Haard, deelt de
heer W. A. van Bees in het laatste nummer van dat
weekblad mede, dat Ijet geschiedkundig gedeelte der
novelle „Wijnanda" uit goede bronnen gepuf en ge
heel overeenkomstig de waarheid i^s. Ook schrijft de
heer van Rees, dat de generaal van Swieten ten on
rechte aanvoert, dat het laatste woord in den strijd
over zijn beleid gesproken is, daar eerstdaags een ge
schrift vau der. luitenant-generaal Verspyck het licht
zal zien, waarin dat beleid opnieuw getoetst wordt.
r t
Vyn, de Hollander, die gedurende den oorlog van
de Engel9chen met dc Zulus te Ulundi bleef, zal
een geschiedenis van dien oorlog uitgeven. Het ver
haal zal in het Hollandsch worden geschreven met
de gesprekken van Cetchwayo in het Zulusch. Te
Natal in het Engelsoh vertaald, zal het in Londen
worden uitgegeven.
Zaterdag is te Kraliugen op de Rijnspoorwegbaan
gevonden een lijk dat is gebleken te zijn dat van
W. Goudriaau, wonende te Krimpen a/d. IJsel.
Hij was de eenige zoon eeuer weduwe en had Vrijdag
avond 11. zyne woning verlaten, ten einde naar den
brand te gaan zien, die dien avond te Cappelle a/d.
IJsel plaats had. Vermocdelyk i9 hij op de spoor
baan verdwaald geraakt eu met een der treinen in
aanrakiug gekomen. Hij was lijdende aan toevallen.
De Commissie, in wier handen de gemeentebegroo-
tiug te Tiel was gesteld, stelde het heffen eener be
lasting op de boter en eieren, die ter markt verkocht
werden, voor. Do heffing van 1 cent op elk kilo
boter en van 4 cent op de, 104 eieren werd echter
verworpen.
Te Eindhoven is eene looierij met stoom op groote
schaal opgericht, die met 1 Januari e. k. in wer
king zal treden.
Uit het Voorloopig Verslag over de begrooting
vau uitgaven ten behoeve vuu de voltooing van het
Vestingstelsel, dienst 1880, blijkt dat vele leden
hun leedwezen te kennen gaven, dat de Minister
heeft moeten verklaren dat het hem, iu verband met
het tijdstip zijner optreding, ondoenlijk wus reeds
terstond eene beslissing te nemen ten aanzien van
de quacstien betreffende het vestingstelsel,welke alsnog
op eene oplossing wachten, daaronder begrepen de
moeielijke vraagstukken betrekkelijk de bevestiging
van Amsterdam en den aanleg van sperforten. Mm
had mogen verwachten, dat hij zijne portefeuille niet
'2öu hebben nanvaard, zonder omtrent het vesting-
stelsel eeu goed gevestigde overtuiging te hebben.
Hierin voud men* zich dus teleurgesteld cn de gege-
vene toelichtingen waren noch volledig noch uitvoerig.
Opuicuw werd aungedrougen op herzieuing der ves-
tiugwet en wel ?n het bijzonder van art. 3, waarbij
bepaald wordt, dat al de werken vóór 1 Jan. 1883
tot stand moeten ziju gekomen. Aan'dat voorschrift
der wet kan, ook bij deu besten wil, niet worileu
voldaan. Eenige leden meenden, dat men nu niet
moest terugkomen op eene beslissing nopen de Hol-
landsche waterlinie en de stelling Amsterdam, die
voor slechts vijf jaren, na ruime voorbereiding is
ge vullen.
Blijkens eene advertentie in de Standaard is de
door het bestuur der Unie aange,kondigde prijsvraag
thans uitgeschreven.
Er wordt gevraagd een leerboek voor de geschie
denis van het vaderland, bestemd voor het beschaafd
publiek, voor de caudidaat-ouderwijzers eu voor het
middelbaar onderlijs; van omvang een boekdeel
vormcude vau omstreeks 500 bladzijden octavo druks,
i Dit leerboek zal moeten dienen wom de leemte aau
te vullen, die op dit gebied van letterkunde voor
hen, die in de Calvinistische bciyeging der XVIde
en XVilde eeuw de kraohtigsfe openbaring vau
onzen volksgeest eersn en het opkomend geslacht
in gelijke waardeeriug van die beweging wen9clien
ongeleid te zien, allengs ontstaan is door de oritiek
die in den jongsteu tyd, zoo van neutrale als vau
roomsche zijde, op de onder hen gangbare voor
stelling van liet verloop onzer geheele geschiedenis
is uitgeoefend". Iu bijlagen -dient de grond te
worden opgi geven, die hetzij tot handhaving, hetzij
tot wijziging vau die voorstelling geleid heeft. Van
de vroegste tijden af zal het verhaal moeten loopeu
tot op de geschiedenis van het volkspetitiounemeut
liet zal op de uiting van het nationale, leven iu
al zijne vertakkingen (binnen- en buitenlandsche
staatkunde, kolonie», godsdienst, wetenschap eu kunst)
behooren acht te geven.
De medaille, voor het bekroonde leerboek uit te,,
reiken, zal eeue waarde bezitten van 500, welke
som, desverlangd, ook in geld kan ontvungen worden.
Door liet departement AYnhein der Maatschappij
van nijverheid is besloten bekroningen-toe te kennen
aan de leden der Werkmansvereenigiug, die kopden
aantoonen, dat zij een bepaaldeu arbeid hadden ver
richt aan een ingezonden voorwerp* op de tentoon
stelling, indien die arbeid bekroouiug waardig was.
Aan boord van de Galatheaeen der schepen van
de Engelsche mprine, zijn dezer dagep proeven ge
nomen, met een nieuw en zeer vernuftig signaal
stelsel, door een officier der Russische marine uit
gedacht. Het bestaat in het verlichten van deu rook
uit de schoovsteenen der stoombooten, door middel
van reflecteur9, en zoo ingericht dat verschillende
J O
t
kleuren, waaraan eene verschillende beteekeuis wordt
gegeven zichtbaar worden.
Dat een uitvoering van een opera het sein tot
een oproer gaf, is in 1830 beleefd, toen onder het
spelen van de „Muctte de Portie!" het vuur der
revolutie uitbrakdat een tooneelstuk oorzaak kau
zijn van hevige tumulten, ja bloedige vechtpartijeu
onder het publiek, is meermalen gebleken in het
tijdperk, toen de romantische school iu Frankrijk de
klassieke kwam verdringen, maar dat een tooneel
stuk bijna oorzaak van een vredebreuk en een casus
belli geworden was tusscheu twee groote mogendheden,
vernamen wij voor het eerst uit de gedenkschriften
van dep geheim staatsraad Boguslawski, waarvan het
Russische maandschrift Russkoya Staryna fragmenten
mededeelt. Het verhiyd luidt als volgt: Te Parijs
was de opvoering aangekondigd vun een tooneelstuk,
getiteld: „Catharina II eu hare gunstelingen;" de
keizerin was daarin met de zwartste kleuren afge
schilderd. Nauwelijks had keizer Nicolaas dit ver
nomen of hij zond een speciaal koerier naar graaf
Pahlen, gezant van Rusland bij het Fransohe hof,
niet den volgenden brief: //Begeef u bij ontvangst
dezes, onverwijld, en welk uur het ook zij, naar den
koning van Frankrijk, eu doe hein te weten, dat ik
wil dpt alle gedrukte exemplaren van het tooneelstuk
//Catharina II," onmiddellijk in beslag zullen genomen
en dat de opvoering er van te Parijs zal verboden
worden. Weigert de Koning dit te doen, vraag dan
uw paspoort*en verlaat Parijs binneu de vier-en-twintig
uur. Ik ben verantwoordelijk voor de gevolgen.."
Toen de koerier aankwam, zit graaf Pahleu bij
koning Lodewijk Philips aan den disch, en* hij liet,
overeenkomstig de lastgeving zijns meesters, den graaf
aanzeggen, dat hij met een dringende boodschap van
Zijne Keizerlijke MJesteit tot hem kwam. Graaf
Pahleu las de dépêche, en iu allerijl aan 's Konings
disch teruggekeerd, vroeg hij onverwijld eenige oogen-
blikken afzonderlijk gehoor. De koning stond hoogst
verwonderd op en begaf zich uaar een aangrenzend
vertrek met den gezant, die Z. ALf&zoodra zij alleen
waren, den brief van keizer Nicolaas liet lezen.
z/Maar", zei de koning, nadat hij dc missive met
aaudncht gelezen had, „is de wil van uwen keizer
lijken meester ecu bevel voor u, voor mij is hij het
niet. Ik beu een constitutioneel koning eu ik kan
uw vraag niet toestemmend btnnt woorden." „Is
dat uw laatste woord, Sire!" hernam graaf Pahlen,
dan hebbe Uwe Majesteit de goedheid o ui myw
paspoort dadelijk gereed te doen maken."
De koning gaf hierop ten antwoord, dat hij zijne
ministers zou raadplegen. Eenige liren later werd
een dekreet openbaar gemaakt, waarbij de inbeslag
neming van het geuoemde tooneelstuk bevolen eu
de opvoering verboden werd.
Het verslag over den toestand der Kweekschool
voor zeevaart te Leiden gedurende de jaren 1877
en 1878, door déu secretaris-directeur uitgebracht
in de algemeene vergadering, den 3den October jl.
gehouden, is thans iu druk verscheuen. Het geeft
«én beknopt overzicht van de gebeurtenissen en de
werkzaamheden, die betrekking hebbcu op de nieuwe
inrichting, waaruit blijkt dat de commissie van op
pertoezicht en beheer met vein model ijk heden had
te worstelen, alvorens zij hare plannen zag verwezen
lijkt, waarbij zij echter krachtig werd gesteund door
haren eere voorzitter, wijlen Z. K. H. prins Hendrik
tier Nederlanden. Dit overzicht wordt gevolgd door
eeue schets van deu iuweiidigen toestand der kweek
school gedurende de jaren 18/7 eu 1878, waarbij
aangetoond wordt dat de oude kweekschool is blijven
bestaan, al-is haar uiterlijk kleed ook eeuigszius ge
wijzigd. De commissie meent op dien grond den
wensch te mogen uiten dat men steeds algemeen
overtuigd zal zijn van de nuttigheid der school. Zij
kan steeds nuttig blijver., mifl zij, ovenals vroeger,'
gesteund wordt door vele edeldenkende menschen.
De Ilollandsche Spoorwegmaatschappij heeft aan
verschillende gasfabrieken in Noordliolland, waar
onder ook de Heldersche, bericht, dat zij met I
Jan. a. it. haar stations met petroleum zal gaan ver
lichten.
De ondervinding beeft, naar bet «cliijnt, geleerd
dat voor stations van middelbare grooile petroleum
even goed voldoet als ga;-, terwijl de kosten mipder
dan de helft bedragen; (Amst. Ct.)
Naar wij veruemen, zijn dezer dager» mildere be
palingen in het lqjen geroepen ten opzichte van
den invoer vau rundvee vau dt-ze zijde dev.grenzen
in Pruisen, die sedert geruimeu tijd^ was verboden
en de vetprijzen, zoo als iu dc laatst verloopeu
maanden is gebleken, in een gedrukte stemmiug
hield. De invoer, zoo wordt verzekerd, kan, nu bij
de. autoriteiten in de grensdistricten worden ifan-
gevraagd _^nct opgave van de noodige gvensseigne-
menten/welke aanvrage aau de beslissing van hoo-
gerhnnfl is onderworpen wordt ze ingewilligd, dan
is' cJe eigenaar of houder Van het ingevoerd wor*
dende vee een zeker aantal qiaanden aansprakelijk;
mei andere woorden: openbaart zich binnen een be
paalden termijn bij een of ander exemplaar eene
besmeitelijkc ziekte, daii wordt niet alleen het aan
getaste, muar ook het overige vee afgemaakt, zonder
dat de eigenaar eenige aanspraak op vergoeding kan
doen gelden. (JV. Gr. Ct.)
De onlangs uitgesproken zes doodvonnissen, waar
van reeds twee in levenslange dwangarbeid ziju ver
anderd, geven aanleiding tot vermelding van het
aantal doodvonnissen in deze eeuw iu Frankrijk ten
uitvoer gebracht. Van 1800 tot 1825 ontbreken de
officleele cijfers. Elk departement had zijnen scherp
rechter eu een vtrzamelslaat der strafvoltrekkingen
werd niet opgemaakt, zooals thans bij het depar
tement vah justitie wel geschiedt. Alleen wttff inen,
dat gedurende het eerste vierde der negentiende
eeuw in Frankrijk 6655 doodvonnissen werden uit
gesproken neemt men nu aan, dat de helft daar
van niet werd voltrokken, wel ruim gerekend,
want toen waren de justitie en de regeering strenger
dan ïij thaus ziju, dan werden, in ronde som
aangegeven, 3000 doodvonnissen uitgevoerd, d. i.
gemiddeld 120 per Jaar. Van 1825 tot 1850 neemt
het getal dood vonnissen merkbaar af; er zijn niet
mCer dan 1563, eu deze werden 909 ten uitvoer
geb gd, d, 'i. 40 per jaar. Muar men vergde niet,
dat het strafwetboek iu 1810 aanmerkelijk gewijzigd
is geworden. Zoo b. v. komt de veryulsclur van
bankbiljetten, die krachtens het oüde wetboek het
doodvonnis beliep, thaus met dwangarbeid er af.
In genoemd tijdsverloop komt een jaar voor, 1840,
waarin vnn de 51 doodvonnissen niet- meer dan
Zes verzacht werden. Van 1850 tot 1860 worden
de cijfers weder minder502 veroordeelingeu eu
283 exekutiëu, of 28 exekutiëu per jaar. De drukste
jaren zijn geweest 185£ eu 1855; iu het eerste
jaar werden 37 menschen geguillotineerd, en in
liet tweede lieten 28 het hoofd onder den valbijl.
Dc vermindering houdt aan iu het tijdvak van
18601870: 119 txekutiën, d. i. 11 per jaar:
5 slechts in elk der jaren 1864, 1866, 1370. Sedert
1870 werd de guillotine 98 maal gebruikt: 10
iu 1871, 24 in 1872, 15 iu 1873, 12 1874,
10 iu 1875, 10 in 1876, 10 in 1877. 6 in 1878,
1 iu 1879. Eu wat Parijs alleen betreft, daar
werden ter dood gebracht: 1 iu 1872, 1 iu 1873,
2 in 1874, 1 iu 1875, 1 in 1876, 3 iu 1877,
2 in 1878. '0 iu 1879.
t
De commissie van oppertoezicht en beheer der
kweekschool voor zeevaart te "Leiden maakt btkeud,
dat op Maandag 24 dezer, 'a morgens 10 uur, iu
voornoemde inrichting eeue keuring zal plaut3 helfben
vun jongens tusschen 14 en 16 jaar, die eene ver-
biulenis in 's Rijks zeedienst wenscheu aan te gaan.
Jongens ouder dan 16 jaar wordeu vooidoópig niet
weer aangenoinen.
Voor de scheepvaart eu den handel is het van be
lang te letten op hetgeen dezer dagen op de stoom
boot Mosel, op reis van Breinen naar. New-York i9
gebeurd. Dut vuurtuig geraakte ul. iu brand, eu
wel, zooals spoedig bleek, ten gevolge van zelf
ontbranding van balen gekleurde rmaizijde, die zich
ouder de lading bevonden. De ageuleu van deu N.
Duitschen Lloyd te New-York hebben de waar
(cordonuet in den handel genoemd) door dr. Haruish
laten onderzoeken. Bij de analyse bleek, dat 100
deelen van die0zijde bestonden uit 21.35 zuivere
zijdevezels, 9.15 vocht, 1.3.45 ijzer-oxyde, 3.30 niet
rfud,er bepaalde minerale Witten, 1.85 vette olie en
50.90 organische kleurstoffen. Op 1 deel vezels
komen 0.75 ijzer-oxyde en 2.50 kleurstofdat is
ecu hoeveelheid, die door de vezels niet» volkomen
geabsorbeerd kan worden. Nu hebben ijzerzouten,
als die vrij liggen eu met löoistofzuur verb inden
zijn, neiging om zich te ymtledeudize ontleding
brengt warmte voort, en tengevolge van de aan
wezigheid van vette oliën en zijden vezels heeft een
ontbranding plaats, zooals in casu. Zulke zijd&zid
»dus in hermetisch gesloten zinken kisten verzodflen
moeten worden eu apart geborgen.
(Overgenomen uit liet Evangelisch Zondagsblad.)
Te Gouda werd dezer tlageu een belangrijke bij
drage geleverd tot keunis vau de consequentie» der
orthodoxie. Toen er 2 vacatures in het vooruitzicht
Waren, bclooidc» eenige thudoxe leden van deu
kerkeraad aau een paar moderne ledeneerst be
roepen wij een orthodox predikant; bij.de"2de vacature
zullen wij u helpen en op een moderne onze stem
uitbrengen.Een'orthodox predikant werd beroepen.
Maar toen nu bij het opmaken van het twaalftal
voor de 2de» vacature de orthodoxe leden per inge
zonden brief aan den Kerkeraad aan hunne belofte
werden herinnerd, zeulen zij: (en Ds. fSwaan, hun
"handige en welbespraakte leidsman, juichte hunne
verklaring toe) wij deden een zmidige bejofte
wij hebben er berouw over wij moeten die belofte
schenden dut is onze dure plicht.
Wat zullen wij tot deze dingen zeggen?
Niet dit: Ds. Swaan eu de zijueu verdedigen
woordbreuk en meineed.
Dat ware al zeer onbillijk. Zij "Beweerden alleen:
waar een zondige belofte werd geduan, is het plicht,
haar niet te vervullen. In beginsel hebben zij hierin
volkomen gelijk. Herodes had Johannes niet mogen
luten onthoofden. Hij moest zijn belofte breken,
waar hij tusschen dit dilemma was geplaatst: óf uw
woord breken öf een moordenaar worden.
Op hun standpunt hadden de Goudsche orthodoxen
volkom/u gelijk. Maar juist iu dit voorbeeld blijkt
zonneklaar, hoe gevaarlijk, hoe verkeerd het stand
punt is. Wanneer men de te Gouda gedane belofte
bij de belofte van Ilerodes vergelijkt, dan stelt men
daardoor het beroepen vau een modern predikant
als een misdaad voor. Erkenuing alzoo van het
recht der moderne richting, is op het standpunt
dier orthodoxen misdadig.
Ach! wat is hun blik dan nog eng! wat hebben
7ij Jezus' geest nog weinig begrepenHij noemde
alleen de zonde misdadig. Om dwaalbegrippen sloot
Hij niemand uit ziju Koninkrijk ultA als het hart
maar godsdienstig was.
En zulke exclusivisten beroemen zich, bij uit
nemendheid Christenen te zijn! Wat misleiden zij
zich zelve! Wat moeten zij veel nog leeren, eer
zij liet ruime Evangelie van Jezus hebben begrepen!
Als men nog liever zijn woord breekt, dan een
moderne als broeder te erkennen, dan beklaag ik uit
den grond van mijn hart die mannen, die door een
bekrompen evangeliekennis eu een hoogmoedige ver
heffing van eigen opvatting van het Evaugelie tot
woordverbreking komen. Hartelijk verheug ik mij
dat ik geen beginsel huldig, dat mij om znlke
redeuen tot woordbicuk noopt. Ja noopt, want tot
dize consequentie moet het confessionalisme leiden.
Den Goudschen orthodoxen wensch ik toe een ruimer
blik eu daardoor een milder geest, en voor hunne
eer is het te hopen dat hun berouw over de huns
inziens zondige belofte oprecht is. Dan zijn zij in weer
wil vau huu oii-evangelische dwaling eerlijke lieden.
Daar waren wel eens menschen, die zelfs bij het
beloveu nitt het voornemen hadden, huu belofte te
houden.
Deuzulkrn zulleyp/ toch niet gelijk zijn Hopen
wij bet voor hen en voor de eer der partij, wier
aanvoerders zij te Gouda zijn.
X.
Aan het Bureau van Politie kunnen inlichtingen
gegeitn worden omtrent eeu KONIJN, dat gebonden
is op de Houtmansgracht.
GEI50UKN: 7 Nov. Wilhelmina Christina Maria, ouders
W. A l'rinaeubtrg en E. vnn ijk. -Johanuu, ouders II.
Suel en D. Wildschut. Julius Wilhelmus Willebrordus,
ouders K. I.. Rickers en A. de Veer. 8. Willem Pieter,
oudirs 3. vnn den Hoeve en P. van Eysden. Martinus
HemUikvis, ouikrs C. J van Leeuwen en M. Pulet. Alida,
ouders N. Kunsel en S. O Sliedrecht. W Johanna Pieter-
nella, ouders P. *an Onlen en M. Steenhouwer. 10 Johaiyies,
ouders G N. Tiammun en G. Krij^si.au.
OVERLEDEN: 9 Nov. H van der Kemp, 17 d. - 10. C.
P. M. Smelt, 7 m.
Heden overleed onie jongste lieveling
GültNHLIS PETitUö MA.RIA, in den ouder
dom van ruim 7 maanden.
®orns. S. B. SMELT.
- J. C. M. SMELT—de Mol.
Gouda, 10 November 1S79.
Ondergeteekenden betuigen door djjze hunneii
hartelijken" dank aan dén Heer A. GOEDE-
WAAGEN, voor bet gulle onthaal en do
vriendschap door hen op Maandag 11. ge
noten, bij gelegenheid wn ZEd. voorgenomen
ilüwèiijk en zullen diurf^dag steeds met vreugde
blijven gedenken.
Dat de Fabrieken voortdurend in bloei mo
gen toenemen, is bunnen hartelijken wensch..
De Gezahentljjke WERKLIEDEN
der Pijpen- en Pcjitenfabrieken van
do Iieeren P. GOEDE WAAGEN en
P. GOEDEWAAGEN Co.
Gouda, 11 November 187*
