Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
1879.
Begrootingsdiscusslên.
Woensdag 17 December.
o
overzicht
GOUDSCHE COURANT
4>'
A
voor de overzijde slechts
zjjn vrienden slechts
genomen.
Daarna werd met 52 tegen 4 stemmen nog
een ontwerp aangenomen tot bekrachtiging
7 der overeenkomst met de Nederlandsche Zuid-
minachting had, over een heillooze wet, die de Ooster-spoorwegmaatschappjj en een tot ontei-
r ankzinnigenhuizen nog meer zal bevolken 1 gening ten behoeve van den spoorweg van
op de begrooting te plaatsen,
wen in de pertinente rerklari
- nister, maar om van den eenstemmig
en over de ongeloovigen kon deze niet laten
voorbij gaan, jammer dat de stroom zijner wel
sprekendheid verstoord werd door de verklaring
van den heer Moens, dat hij zijn voorstel in
trok, waardoor de verdere discussien gelukkig
vervielen; het onderwijs heeft dit jaarwaarlijk
nationalen tijd genoeg gekort!
Een voorstel van den heer de Jong tot ver
mindering van de plaats voor de kosten der
archieven wordt ingetrokken. Minder gelukkig
was‘de minister met een amendement van den
heer de Jong om de poet van ƒ85650 voor
onderhoud van historische gedenkteekenen op
10000 te brengen, hoofdzakelijk om meer in
bijzonderheden te vernemen, waaraan die gelden
zullen besteed worden. Na eenige discussie; waar
aan verschillende sprekers zoowel voor als tegen,
de heer Patjjn sprak o. a. tegen het amende
ment, deelnamen, werd het met 40 tegen 36
stemmen aangenomen. Gelukkiger was de mi
nister met de post van het woordenboek, een
voorstel om dien post van ƒ3000 te doen ver
vallen, verwierf slechts 10 stemmen. Na een
korte discussie over de trage verzending der
handelingen van de staten-generaal werd de
begrooting met 60 tegen 16 stemmen goedge
keurd. Vijftien katholieken stemden met den
heer van Bonten tegen.
Zal Ba de herhaalde discussiën het onderwijs
dit jaar niet meer ter sprake gebracht worden,
nu de minister van binnenland nhe zaken het
genoegen heeft gehad zijn begrooting met groote
meerderheid te. zien aannemen? Wie zou dit
durven verzekeren als de ambitie zoo groot is,
dat men na al het behandelde nog spreken
durft van het smoren der discussiën, als de
discussie niet verder pver een ingetrokken amen
dement wordt voórtgezet.
De laatste dag van het debat over de begroo
ting van binnenlandsche zaken liep hoofdzake-
Ijjk weder over het onderwijs.
Bij de afdeeling onderwijs wees vooreerst de
heer Moens op het verkeerde der bepalingen
in de nieuwe wet ten opzichte van het school
toezicht, en gaf den minister in overweging
hoogstens twee inspecteurs aan te stellen, een
voor het algemeen toezicht en een voor de op
leiding. Als waarborg voor onpartijdigheid
bestrijdt de heer van‘Nispen. dait, die nu tegen
den heer Moens als verdediger van de bepalin
gen der verafschuwde wet optrad. Werden
vijf inspecteurs benoemd dan konden alle, rich
tingen vertegenwoordigd zjjn.
Door den heer Teding ran Berkhout wordt
het programma vaa het examen voor onderwij
zer besproken, naar zjjne meening zjjn de eischen
te hoog. Meer debat werd uitgelokt door het
cjjfer, uitgetrokken om gemeenten, die door de
kosten van het onderwijs te zwaar gedrukt
worden ingevolge Srt. 36 der -wde wet te sub-
aidieeren. De heer Lobman oordeelde de ver-
hooging van dit cjjfer vooruitloopen cp de in
voering der wet, welk gevoelen door den heer
van Nispen gedeeld werd, die bovendien ver
klaarde dat hjj óm dit ett volgende artikelen
tegen de begrooting zo+i stemmen. Daar ook
de beeren inspecteurs Moens en Verhejjen zich
tegen liet hooge cijfer verklaarden, stelde de
heer Lohman voor het van 450000 op 250000
te brengen. Voor den heer Mackay was die
vermindering nog niet voldoende omdat die
subsidie voor ,1878 slechts 187300 bedragen
had. Ookdé heer Ejjsinga wil niet dat op
het laatste oogenblik nog van art. 36 geprofi
teerd wordt, liever wil hjj bespoedigde invoe-
rifii dier nieuwe wet.
Nadut de heer Moens verklaard had, dat hij
met een vermeerdering van een ton tevreden
zou zjjn en de minister gezegd had, dat de wet
zoolang zjj bestond, moest uitgevoerd worden,
terwijl de provinciale staten reeds veel meer
subsidiën dan in vroeger jaren hadden toege-
staan>(werd het amendement met 46 tegen 29
stemmen verworpen, en het artikel goedgekeurd.
Daarop licht de heer Moens het voorstel toe
om een memoriepost voor de invoering der wet
niet uit wantrou
wen in de pertinente verklaringen van den mi-
j_.-en jer
liberale partij te doen blijken naar het oordeel
van den voorsteller kunnen de voorbereidende
werkzaamheden die noodig zjjnrgemakkeljjk in 5
maanden afgeloopen zjjn; te groote bescheidenheid
doét den minister anders spreken. De minister
heeft geen bezwaar tegen het amendement, maar
ziet daarvan ook het nut niet in; de invoering
der wet zal toch daardoor noch vervroegd noch
vertraagd worden. Herinnering dat de wet in-
gevoerd moet worden, behoeft hjj niet. De
schoone gelegenheid, nu den heer Keucheniu?
geboden, om nog eens zjjn gal uit te storten
over een minister, dié
liefkozing en gevlei, voor
In de zitting van Vrjjdag werden eerst drie
’■leine wetjes waaronder de begrooting voor de
algemeene landsdrukkerjj over 1880 aangenomen
en daarna de begrooting voor marine behan
deld. Door den oud-minister van financiën van
Delden werd geklaagd over het eindcjjfer van
die begrooting, de toegezegde bezuinigingen
.varen niet verwezenljjkt, integendeel scheen men
ook bjj dat departement het voornemen te heb
ben buitengewone uitgaven langzamerhand in
gewone te veranderen. Door den heer Köol
worden eenige inlichtingen gevraagd omtrent
de organisatie van het corps mariniers en re-
volverkanonuen. De heer van Wassenaer van
Catwjjck, het toejuichende dat zooveel mogeljjk
de binnenlandsche industrie bevoordeeld wordt,
heeft toch bezwaar in de bestelling van vier
torpedo-booten bjj een binnenlandsche fabriek,
de heer van der Schrieck deelt eenige dier be
zwaren en spreekt nog over de pensioneering
van de officieren van gezondheid. De minister,
dank zeggende voor de woorden van lof, door
verschillende sprekers geuit, geeft de gevraagde
inlichtingen.
De verhooging der begrooting in vergeljjking
met het vroeger geraamde wordt hóofdzakehjk
veroorzaakt door de meerdere kosten van aan
bouw; de raming toch voor de groote schepen
moet met een half millioen worden verhoogd,
terwjjl men het artillerie-materieel heeft moeten
wjjzigen. Da minister is van plan óm het
corps mariniers met een honderd man te ver
meerderen tot vorming van een veld-bataillon,
waardoor de kosten met 40000 zullen ver
meerderen. Slechts één artikel der begrooting
vond bestrijding. De twee adjudanten van wjjlen ling
Prins Hendrik waren adjudanten des konings mini:
gewordende heer Viruly, op de kleintjes J“-
willende passen, achtte dit onnoodig, en wilde
daarom de post van 3900, daarvoor uitge
trokken, doen vervallen. Na de verklaring van
den minister dat een dêr adjudanten steeds in
Tilburg naar Njjmegen, waarna de begroetingen
van den minister van financiën aan de orde
gesteld werden. Het hoofdstuk Nationale schuld
werd na eenig debat aangenomen met algemeene
stemmen. De minister verklaarde zich even als
alle vorige ministers tegen de uitgifte van
muntbiljetten van /5. waarop door den heer
Gratama was aangedrongen; met de uitgifte
van Sehatkistpro'messen door den heer de Brujjn
Kops aangeraden? kon hjj zich evenmin ver-
eenigen. Hjj wil het tegenwoordige stelsel be
houden, omdat er geen noemenswaardig voordeel
voor den staat in gelegen is om te veranderen.
Bjj de behandeling van de tweede begrooting
voor financiën brak de heer van Nispen een
lans voor de bescherming der inlandsche njjver-
heid tegenover het buitenland, vervolgens vroeg
hjj den minister met het oog op zjjn plannen
en de groote uitgaven, die de onderwjjswet zal
veroorzaken, wat gedaan zal worden ter ver
sterking der gewone rjjksmiddelen en de ge-
meeote-financien. De nieuw benoemde burge
meester van Amsterdam, de heer van Tienhoven,
bespreekt mede de plannen van den minister
bljjkbaar koestert deze spreker de vrees dat de
staat slechts voor zichzelf zal zorgen, de ge
meenten de vrijheid latende om haar belasting
stelsel te regelen, als de staat reeds de voor
naamste bronnen in bezit heeft genomen. De
conversie der mutatie-rechten in grondbelasting
werd weder door den heer Rutgers van Rozenburg
besproken, terwjjl de heer de Brujjn Kops zich
aansluit bjj het verzoek van den heer van Tien
hoven om bjj het eerste belastingontwerp een
overzicht van alle beraamde plannen te ont
vangen.
De heer van Eek bereed weder zjjn stokpaardje:
de eenheid der Nederlandsche- en Indische
financiën, en de verplichting van Indië om in
onze behoeften te helpen voorzien als vergoeding
voor hetgene wjj voor Indië gedaan hebben en
nog doen. Door den heer Oorver Hooft wordt
aangedrongen op een tabaksbelastingals altijd
ijverde deze spreker ook voor bescherming van
onzer njjverheid door inkomende rechten. De
oud-minister van financiën, de heer Blussé,
wees op de dringende noodzakelijkheid om de
inkomsten te verhoogen, terwjjl hjj-zjjn mede
leden waarschuwde niet alles in eens te willen.
Partiëele regeling is mogeljjk, een geheele rege
ling van ons belastingstelsel in eens zal onmoge
lijk bljjken. De heer Wintgens waarschuwde
tegen het opvoeren der directe belastingen, de
voorzitter verhinderde hem op het onderwijsdebat
terug te komen, anders zou waarschjjnljjk weder
hoogst uitvoerig besproken zjjn, hoe de onderwjjs-
kosten gevonden moeten worden, iets wat eerst
ter sprake kan komen als de regeering daar
omtrent voorstellen heeft gedaan. Volgens dien
spreker is thans de voornaamste vraag of de
indirecte belastingen haar uiterste grens bereikt
hebben. De heer’.Borgesius dringt aan opeen
spoedige indiening van een ontwerp tot rege-
eener effecten-belasting, anders wil hjjden
minister niet drijven, van een goede regeling
der rjjks- en gemeente-belastingen verwacht hjj
veel vereenvoudiging. Door den heer Verhejjen
werd aangedrongen op reciprociteit met het
buitenland in zake industrie, hjj meende dat de
kosten voor het onderwjjs zeer drukkend zullen
actieven'dienst is, werd het'’amendement met zijn, en volstrekt niet gaarne zullen opgebracht
i 29 tegen 26 stemmen verworpen, en de be- I worden, zooals de heer Moens beweerd had.
grooting daarop.met 53 tegen 3 stemmen aan- I Door den heer van Gennep werd weder op de
gehomen. I bepaling eener vaste bjjdrage uit de Indische
financiën aangedrongen. In een zakeljjke rede
waarin de minister zich bjj uitnemendheid des
kundige toonde, beantwoordde hjj de verschillende
sprekers de psotectionisten hebben vanhem wei
nig te hopen, evenmin zjj die een vaste bjjdrage