Nieuws en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
NIBUWJAARSWENS02EN
te publiceeren.
iLIMG.
1879.
N° 2393.
BUITENLAND.
Zondag 28 December.
LARS
ittcn,
m. Prijs
g. Hoofd-
Delft, en
Buitenlauilscli Overzicht.
Begrootlngsilisciissiêii.
Donderdag 1 Januari zal DE GOD D-
SCHE COURANT uithoofde van den
Nieuwjaarsdag in plaats van des avonds
in den middag worden uitgegeven.
Advertentiön voor dat nr. moeten
bezorgd zijn uiterlijk Woensdagavond
5 ure.
Men wordt attent gemaakt op de bij
uitstek geschikte gelegenheid om in
dat nr.
'eenkomtten
Maim,
>i 1876.
OREN.
daardoor meerdere werk-
idewater.
GOUDSCHE COURANT.
diging
van
te kunnen
ootje yol-
en korte
flesschen
T-HOMG
anwjjziug.
eet weder
g-
arg-
sn worden
e te Breda
iren, hunne
van
irmetr.
n.
.Bodegraven
ist recht.
is, Woerden.
MAN»
gbnar in
ilden een
orzien van
ipel te
i verklaart
AANGING
die firma
is gesteld
JN,
Q. 111.
eljjk aan-
er 1879.
'AN WIJN-
oom en 8.
ngen stipt
iht worden
m 19 Ang.
tevens den
bepalingen
d, dienten-
irijgewaard
ordig zjjn:
IHR00R8;
Men verwacht heden de oplossing der ministerieels
crisis in Frankrijk. Na ampele bespreking schijnt
toch de heer Freyoiuet zich bereid verklaard te hebben
als voorzitter van den ministerraad op te treden.
In dat geval heeft hij zich zeker gevoegd naar den
wensch vair den president Grévy en aan de groep
der Union RépMiarine (Gambettisten) een minder
aandeel in de ministerieele portefeuilles en onder-
secretarisschappen toebedeeld. Waarschijnlijk is het
aanbljjven yan Waddington (buiteul. zaken), Tirard
worden, bjj
- die, óf in
ing is ont-
aiddel bij
G, BOST-
IOEST bjj
jaren als
De laatste dag van het belangwekkende debat
was niet de minst drukte. Niet slechts werd
de begrooting van koloniën en de wet op de
middelen aangenomen, er bleef nog tjjd over
om verschillende kleine wetjes aan te nemen,
waarmede de werkzaamheden voor dat deel der
zitting geëindigd waren. De Tweede Kamer is
voor eenige weken op reces gescheiden, om kracht
te vergaderen voor het onderzoek van het straf
wetboek, dat na het reces aan de orde zal zjjn.
Twee leden zullen niet terugkeeren. De hb.
van Tienhoven en Elout hebben bun mandaat
nedergelegd, de eerste omdat de werkzaamheden
van zjjn nieuwe betrekking hem geen gelegen
heid geven zjjn mandaat naar behooreii te ver-
vuTleü dë twéédë glllrt llt-Vn,' tCfrurgWrteht en
ontmoedigd. Was hij met jeugdig vuur opge
treden, zyn hoop vestigende op de mannen die
door de keuze des konings tot het bestuur ge
roepen waren, een van Lijnden kon immers zjjn
verleden niet verzaken, van een Six mocht hjj
de beste verwachtingen koesteren en nu geen
der grieven van het volk Gods is weggenomen,
het gemoedsbezwaar tegen 'schutterlijken Zon
dagsdienst uitgezonderdgeen hoop bestaat om
iets te verkrjjgen ter wegneming van de school-
wetgrieven Elout gaat heen, den strjjd aan an
deren overlatende.
Het debat over koloniën werd nog door
dien afgevaardigde geopend, oin Nederland op
zjjn tekortkomingen te wjjzen in zake de uit
breiding van het christendom in Indië; hjj
wenschte maatregelen om het opium-verbruik
tegen te gaan en ook uitbreiding en aanmoe-
J:—'-j van particulier landbezit, ontwikkeling
landbouw en daardoor meerdere werk
zaamheid.
Door den heer Keuchenius werden twee pun
ten ter sprake gebracht: Borneo en de ver
houding der Nederlandsche en Indische finan
ciën. Omtrent het eerste punt drong spreker
aan op krachtige handhaving onzer souvereini-
teitsrechten, en op een nauwkeurig onderzoek
raar alle staten en staatjes in den Archipel,
die onze souvereiniteit nog niet erkend hebben,
om daarmede alsnog verbonden te sluiten, ten
einde volgende quaestiën zoo mogelijk te voor
komen. Even uitvoerig besprak hjj het ver
band der financiën; hjj erkende de noodzake-
Ijjkheid, dat Indië bjjdroeg in de kosten der
Nederlandsche huishouding, een vaste bij
drage kwam ook hem billijk voor, maar
tevens wilde hjj krachtig de particuliere in
dustrie in Indië bevorderen door de oprichting
eener nieuwe maatschappij, waarin de staat deel
moest nemen om den landbouw te bevorderen.
Spreker drukte de hoop uit, dat de koffie ons door
meerdere opbrengst en hoogere prjjzen ongeveer
30 inillioen in 1879 meer zou opbrengen dan
geraamd was. Om nu niet geheel over het on-
derwjjs te zwijgen hoopte hjj dat een gedeelte
dier gelden eer zou gebruikt worden om de
plaitloonen in ladië te verhoogen, dan om hier
de meerdere kosten voor het onderwjjs te dekken.
Eindeljjk klaagde hjj nog over de tegenwer
king, die de zendelingen van de zijde der amb
tenaren gedurig ondervinden.
Daar het gesprokene over het geheel oude
quaestiën betrof, beantwoordde de minister slechts
enkele punten. Hjj wees er op, dat de toestand
in Indië over het geheel bevredigend kan ge
noemd worden, dat de landbouw zich uitbreidt
en dat Nederlandsche kapitalen meer en meer
hun weg naar Indië vinden. De schatting van
de meerdere voordeelen der koffie achtte de
minister zeer overdreven. Gaarne wil hij het
misbruik van opium bestrijden, als hem slechts
afdoende middelen ter overweging gegeven wor
den; worden de zendelingen toms tegen gewerkt,
zij zjjn daarvan dikwjjls zelven de schuld, om
dat zij niet zelden de tol kei zjjn der misnoeg
den en ontevredenen die het gemeen tel jjk bestuur
bemoeiljjken. Den zendingsvrienden gaf de minis
ter den raad iemand naar Indjë af te vaardigen als
hoofd der zending, in wien men volkomen ver
trouwen zal kunnen stellen. De verontwaardiging
door den heer de Jonge bjj een vorige discussie
betoond, wegens de redevoering van den generaal
van der Hejjden bjj de inwijding der moskee te
Kotta Radjah, acht de minister niet gemotiveerd.
Ook anderen hebben recht op eerbiediging hun
ner godsdienstige begrippen. Ten slotte de za
ken in Atjeh besprekendeJ bracht de minister
hulde aan den Gouverneur Generaal van Indië,
die onder vier afwisseleütw^miaisters de zaken
van Atjeh bestuurd heeft op een wijze dut hjj
nu de voldoening mag smaken dat naar alle
aanzien de oorlog geëindigd is.
De heer Fransen van de Putte verklaart dut
Nederland best de vergeljjking met Engeland
kan doorstaan wat bevordering van evangelisa
tie en bestrijding van het opium-verbruik be
treft. Omtrent Borneo raadt hjj de uiterste
voorzichtigheid aan, voor Atjeh acht hjj het
militair gezag nog te verkiezen boven een bur
gerlijk bestuur. Ten slotte verzocht hjj ophef
fing der geheimhouding van stukken vroeger
betreffende den oorlog door de regeering aan
de kamer overgelegd. Nadat de minister nog kort
beantwoord had, dat aan de Indische regeering
bevolen was niet met overhaasting de verandering
in Atjeh te bewerkstelligen, en op voorstel van
den heer Lenting de discussiën gesloten waren,
werden eerst de West-Indische begroetingen en
vervolgens de begrooting van koloniën met 59
tegen 1 stem aangenomen. De h er van Houten
stond weder alleen.
Twee verzoekschriften lokten nog discussie
uit. Een van de ingezetenen van de gemeente
Ubbergen omtrent ouderwaterzettingen werd, in
weerwil van het protest van den heer van Kerk-
w jjk ter griffie gedeponeerdeen ander van inge
zetenen van Nieuw Amsterdam omtrent weder-
rechterljjke handelingen van den officier van jus
titie te Assen, in het geschil ontstaan over het
gebruik en het bezit van de kerk der afgeschei
denen aldaar, werd op voorstel van den heer
Lieftinck naar den minister gezonden ter ver
krijging van inlichtingen.
In de nvondzitting werden zonder discussie
aangenomen de begrooting van het domeiufouds
en het ontwerp tot onteigening ten behoeve van
een spoorweg van Groningen naar Delfzjjl. De
conclusie om den minister dank te zeggen voor
het verslag over het armbestuur over 1876 werd
goedgekeurd; met 29 tegen 28 stemmen ver-
eenigde de kamer zich daarna met een voorstel
von den heer van de Putte om de discussie over
een verzoekschrift van den kapitein van de
Spiegel uit te stellen tot na het reces.
Het hoofdstuk van onvoorziene uitgaven werd
daarna zonder discussie aangenomen.
Bjj de behandeling van de wet op de middelen
vond de heer de Brujjn nog tjjd om over de
belastingen der toekomst te spreken, hjj dankte
den minister voor zjjn verklaring dat ook de
indirecte belastingen haar deel in de belasting-
verhooging zullen dragen. De heer van Nispen
verzocht zoo spoedig mogeljjk in kennis gesteld
te worden met het belasting-plan van den
minister; ook vraagt hjj een overzicht van de
opbrengst der successie-belastingnadat ook nog
de heer van Delden pp het bestaande tekort ge
wezen had, werden de algemeene beraadslagingen
gesloten.
Door den heer van Eek werd aan gedrongen
op de afschaffing van het patent voor procureurs,
door den heer Elout op de afschaffing der staats
loterij, waartoe de minister den tjjd nog niet
gekome.i acht, hoezeer hij met die afschaffing
is ingenomen.
Met algemeene stemmen werd daarop de wet
op de middelen aangenomen.
Vervolgens kwamen aan de orde een wjjziging
der Indische begrooting voor 1878, die zonder
discussie werd aangenomen, en een aanvrage tot
bekrachtiging van Indische credieterf boven de
begrootingen der drie laatste jaren, noodzakeljjk
geworden door den oorlog in Atjeh; dusnogeens
Atjeh in deze zittingperiode althans de heer
Rutgers meeude dat het geheele beleid van den
oorlog weer ter sprake gebracht kon worden.
Aan wien de schuld vroeg hjj, nu die niet bjj den
gouverneur-generaal gezocht kan worden. De
voorzitter meende dat geene algemeene beraad
slagingen meer te pas kwamen; na eenige dis
cussie met den heer Rutgers, zag deze op
een voorstel om hem het woord te ontnemen
van verdere di-'enssie af. Nadat de minister
beloofd had zulke voorstellen vroeger in te dienen
en eene woordenwisseling had plaatsgehad over
het openbaar maken der stukken nu de oorlog,
volgens de ministerieele verklaring, geëindigd
was, werden de credieten met algemeene stemmen
goedgekeurd.
Nadat een motie tot uitstel van behandeling
van verhoogingen op de begrootingen van
koloniën met 30 tegen 21 stemmen was ver
worpen, werden ook die ontwerpen met 49
tegen 2 stemmen aangenomen.
Daarop is de kamer op reces gescheiden, om
waarschjjnljjk half Februari weder bjjeen te
komen. Reeds zjjn door de eerste kamer ver
schillende kleine wetjes goedgekeurd. Van de
begrooting werden voor het nieuwe jaar alleen
Hoofdstuk I, dat der nationale schuld en de wet
op de middelen in behandeling genomen en
goedgekeurd. Voor de andere hoofdstukken
ontbreekt de tjjd. Moesten op de een of andere
wjjze geen maatregelen beraamd worden, dat het
mogeljjk was, om bjj tjjds met de behandeling
van de begrooting gereed te zjjn en zoo te vol
doen aan een gebiedend voorschrift der grond
wet. L.
