BINNENLAND.
TENTOONSTELLING
Burgerlijke Stand.
dotlzij stelde zich alleen de organisatie voor der
partij, welke zij vertegenwoordigt. Haar programma
is vastgesteld en omvat lo. de hervorming der
belastingen, met de volkomen afschaffing der gemaal-
belasting tot grondslag2o. de kieshervormiug, met
aanneming van de //scrutin de bsle". Eene commissie
is benoetnd, om de toetredingen tot dit programma
te ontvangen. Daarna zal eene bijeenkomst van al
de leden der linkerzijde plaats Hebben. 1
GOUDA, 24 Februari 1880.
Ingevolge de oproeping in deze Courant had zich
gisterenavond een groot aantal inwoners dezer gemeente
op de bovenzaal der Sociëteit «de Reünie" ver-
eenigd, om mededeelt ngeii te veruemeu eu plHnueu
te beramen tot verwezenlijking van eeu lang ge
koesterde weusch: het loopen van een Expres-trein
naar deze gemeente, na afloop van enkele opera
voorstellingen te Rotterdam.
De vergadering werd gepraesideerd door den heer
Mr. P. J. Snel, die eerst kortelijk in herinnering
bracht de vele vergeefsche pogingen vroeger inge
steld om de Goudsche ingezetenen van de opera te
doen gebruik maken, terwijl hij daarop mededeelde,
dut thans de kans bestond voor hei vervolg daartoe
in de gelegenheid te ziju.
De directie der Ned. Rijnspoorwegmaatschappij
had zich nl. bereid verklaard,J om gedurende de
maanden October, November, December, Januari eu
Februari een of tweemaal per maand een expres-
trein te doen loopen, na afloop der Opera te Rot
terdam, naar deze gemeente, welke trein aan de
tusscheu-stations zou stoppen. Daarbij was echter
deze voorwaarde gesteld: dat een minimum-opbrengst
zou worden gegarandeerd {an 83.72 voor
iederen trein.
Volgens de gemaakte raming zou iu deze ge
meente minstens een 500-tal opera-coupons moeten
worden genomen om de zaak te doen slagen, ter
wijl het weuschelijk werd geoordeeld, dat de prijs
van iedere coupon met 50 cents werd verhoogd,
met het oog op bedoelde garantie en onder welke
50 cents tevens het bespreekgeld der plaatsen Zou
begrepen zijn, zoodut de prijzen zijn als volgt:
Balcon of Stalles 3.50, Loge of Parket ƒ2.50,
Parterre 2.
Op deze wijze werd de zaak mogelijk geacht en de
eenige vraag, die zich nu opdoet is deze: zal er
eeu voldoeud aantal 'coupons worden genomen?
Staande de vergadering werd neds voor eeü 250-tal
ingeteekeud, welk getal aanmerkelijk zal worden
vermeerderd, wanneer ook zij, die niet aanwezig waren
in de gejegeuheid worden gesteld daarvoor te tee-
keneu.
Om de zaak verder te regelen is eene commissie
noodig, die de heer Snel voorstelde gisterenavond
te benoemen, doch op het verlangen der vergadering
verklaarde genoemde heer zich bereid nader eenige
heeren uit te noodigen om met hem de bedoelde
commissie uit te maken.
Het is nu te hopen, dat ieder die gaarne eens
van tijd tot tijd een opera bijwoont, dat thans
toone door voor eenige coupons in te teekeneu. Van
het voldoende aantal hangt het af, of de zaak
doorgaat. Het zou te bejammeren zijn als zij, nu
«y zoo goed staat, niet tot stand kwam. Een ieder
doe het zijue om tot deze goede zaak mede te
werken J
Gisterenavond hield de heer A. W. v. Wijk, pre
dikant te Krimpen a/d IJsel eene voordracht in de
,afd. „Gouda en Omstreken" van het Ned. Protes
tantenbond.
Hjj sprak over„de wonderverhalen aangaande Je-
zus," werd met de grootste aandacht door de aan
wezigen gevolgd en ontving den dank der vergade
ring voor het gesprokene bij monde van den voor
zitter.
Zaterdagavond heeft te Ouderkerk a/d. IJsel op
deu publiekëu weg een ingezetene een ander op het
onverwachtst aangevallen, met het gevolg dat, bij
de daaruit ontstane worsteling, den aangevallene met
eteu scherp werktuig eenige verwondingen, hoewel
niet levensgevaarlijk, zijn toegebracht. Eene oude
veete moet, naar men' verneemt, de aanleiding tot
die daad geweest zyn.
Door de politie is Zondag te Leiden aangehouden
de controleur der Leidsche tramway-madtschappij
P. Q., die even aU zijne vrouw wordt verdacht reeds
gediend hebbende abonnementskaarten op nieuw
tegen verminderden prijs te hebben verkocht.
De behandeling van de zaak PincoffyKerdijk
heeft gisteren voor den hoogen raad der Neder
landen een aanvang genomen. Nadat de voorzitter
mr. Gockinga de terechtzitting had geopend, werd
de beschuldigde Kerdijk binnengeleid door twee
rijksveldwachters. Op nieuw werd door 's raad9 eer- t
sten deurwaarder de beschuldigde Pincoffs builen de
zaal afgeroepen en toen het bleek dat hij niet aanwezig
was, werd door deu procureur-generaal gerequireerd
dat Lodewijk Pincoffs, daar alle wettelijke formali
teiten waren in acht genomen, wederspannig zou
worden verklaard aan de wet, met veroordeeling
in alle boeteii eu aanplakking vau het arrest aan deu
hoofdingang van het gebouw. De zitting werd nu
geschorst om den hoogen raad de gelegenheid te
geven iu raadkamer te vergaderen. Na de herope
ning spfak de voorzitter het arrest uit, waarbij
overeenkomstig het requisitoir Lode wijk Piucoffs
wederspaunig wordt verklaard aan de wet.
Nadat de beschuldigde Henri Kerdijk naam, woon
plaats en oaderdom heeft opgegeven eu de voorzitter
hem vermaand heeft oplettend aan te hooren de behan
deling zijner zaak/ wordt door deu subst.-griffier
mr. 'Ermeriiis het arrest van terechtstelling eu de
acte van beschuldiging.voorgelezen. Deze voorlezing
duurde meer dun een uur.
Alsuu werd de lijst van getuigen overgelegd, zijnde
12 a charge, als, de heer: de Bruyn, wijnhandelaar
te 's GraveuhageW. A. Viruly VerbruggenA.
Milders, wijuhandelaarvan der Hoop, oud-notaris;
M. Mees, kassier eu makelaar; Schalkwijk, mukelaar;
Driebeek, advocaat; H. Trostorff, procureur; LI. G.
Botermans, A. J. Tillemaus, M. H. Huygcus en
C. W. Vermeulen, allen te Rotterdam, eu 5 a décharge:
E. H. Rensburg, J. Besselaar, A. A. P. Jung, dr. J.
van der Hoeven en Ed. Jacobsou.
Het getuigengehoor is gisteren niet afgeloopen,
maar wordt heden voortgezet.
Men meldt aan de Leid. Ct.: De zuidwestelijke
-storm van de vorige #eek heeft de visschersvloot
te Katwijk uit zee gejaagd, zoodut zij op den wal
staat. Ten gevolge daarvan kan deze week weiuig
of geen versche visch verwacht worden. De baro
nieter is sedert jjaturdag lü mm. gerezen en staat
nu 761 mm. Zondag werd volgens weerkundige
waarnemingen aan het stadswaterkantoor te Ainster-
dom, ^verwacht ZW.-W. wind, ofschoon hij lang
vóór den middag door het noorden was gegaan naar
het noordoosten. Met een dalende temperatuur kon
de wiud, die daarvoor juisten koers geucttnen heeft,
en wel eenige tijd uit die streek gaau waaien met
veel meer dan matige koelte. Aan de golf van Fin
land toeh wees dezer dagen de thermometer gemiddeld
uog 20e Celsius, dat is 4o ouder nul Fahr., aan.
Gisteren is te 's-Hd£e eene vergadering gehouden
met het doel vau gedachten te wisselen over het
plan om aan generaal Van der Hoydeu een nationaal
huldeblijk aau te bieden. 21 personen waren tegen
woordig,
Vau de 300 circulaires, die wareu rondgezon
den, had het voorloopig bestuur 136 met adhaesie
terug ontvangenenk^eu hadden ook uit naam van
meer personen instemming betuigd, zooals de rcctor-
ranguificus van de Leidsche Hoogeschool namens
de studenten, de directeur van de Kon. Militaire
Academie te Breda namens de kadets enz.
Op voorstel van .generaal Verspijck werd het voor
loopig bestuur bij acclainntie als definitief gekozen,
waarop, op een wenk van den voorzitter om dat be
stuur niet alleen uit inwoners vau de residentie te
doen bestaan, uit de adhaerenteu nog werden toe
gevoegd: de president van de Eerste Kamer der/fitateo-
Geueraal, baron de Vos van Steeuwijk, de Commis
sarissen des Konings in Gelderland, in Noord-Hol
land, in Friesland en Limburg, de burgemeesters van
Amsterdam, Rotterdam en 's Gravenhage, de leden der
Eerste kamer, jhr. den Tex en Borsius, het oud-lid
der eerste kamer jhr. Hartsen, het lid van de tweede
kamer Verheijen, de staatsraad Swarl, de generaal
Netsoher, insp. van het militair onderwijs. prof._Kern,
reet. magn. te Leiden, prof. Bosscha, directeur van
de polytechnische school te Delft, de schout-bij-ïiacht
van de Velde en generaal Verspijck. Laatstgenoemde
meende echter te moeten bedanken.
Op voorstel ysn deu heer mr. D. van Eek werd
het bestuur nier alleen gemachtigd om, mochten
zich van de gekozenen enkelen die keuze niet laten
welgevallen, die vacatures door assuratie aan te vullen,
maar boveudien, om, indien wenschelyk, aan dat
bestuur nog meer uitbreiding te geven.
De gewichtige vraag in deze: „Wat moet er
voor generaal van der Heyden gedaau worden?"
kwam nu ter sprake. Een «eer levendig debat ontspon
zich over deze vraag, voornamelijk over den aard
van het huldeblijk, of dit moest zyn een eeregeschenk,
dan wel een nuttigheidscadeau.
Verschillende denkbeelden werden hierover uitge
sproken, totdat ten slotte weder een voorstel van den
heer van Eek den meesten bijval vond, namelijk om
nog niets omtrent den aard van -het cadeau te be
slissen, maar eerst het resultaat vau de pogingen
om tot deelneming op te wekken af te wachten,
zoodat eindelyk besloten werd aan het bestuur op te
dragen zich te beraden over de wijze van medewer
king, om later omlreut den aard van het huldeblijk
een bepaald voorstel te doeil.
De vergadering werd daarop gesloten. (Z>.)
Het Departement vau binneuluudsohe zaken heeft
in het licht gegeven: „Bijdragen tot de algemeeue
statistiek vau Nederland, jaargang 1877, aflevering
2, „physieke en intellictueele toestand der bevolking#.
In dit stuk wordt medegedei ld de statistiek vau
deu physiekeu toestand der bevolking, evenals die
voorkomende iu aflevering 2 vau de „bijdragen"
voor 1876, uitsluitend ontleend aau de opgaveu
omtrent de keuring der loteliugeu voor de nationale
militie. Voor de statistiek van den intellectueeleu
toestand is nog van andere opgaven dan ten vorigen
jare gebruik gemankt. Iu 1877 werden gemeten
28,500 loteliugeu. Van dezen waren onder de maat
1,851 en daarboven 26,649. (Ouder 1,50 meter
waren 652, en 1,80 meter eu daarboveu 483).
Dreutbe bleef het betrekkelijk grootste aautal te
kleinen oplevereu;| Limburg het ktrekkfclyk kleinste.
Van de 14,739 overgebleven lotelingen werden
2,805 afgekeurd als ougeschikt voor den dienst
wegens ziekte of gebrek.
Iu 1877 werden 10,020 manschappen ingedeeld,
die aau het onderzoek naar hunne kennis vim het
lezen en schrijven hebbea deelgeuoraeu. Daarvan
konden lezen eu schrijven 86,24 pCt., enkel lezen
0,94 pCt., en noch* lezen noch schrijven 12,82 pCt.
Noord-Holland neemt ook nu weder de gunstigste,
Noord-Brabaut de ougunstigste plaats is. (In Noord-
Holland op elke 10,000 ingelijfden 753, die niet
konden schrijven of hzen, iu Noord-Brabant 2255).
Bij de 31,470 huwelijken, die ih 1877 werden
voltrokken, werd de akte niet geteekeud, noch door
deu man noch door de vrouw, in 1308 gevallen;
niet geteekeud door den man, maar wei door de
vrouw, in 1060 niet door de vrouw, maar wel
door deu man, iu 3360. Iu procenten uitgedrukt
werd de huwelijksacte niet geteekeud: door den man
8 en door de vrouw 15 pCt.
Naar het Vad. verneemt, kau nu binnen eukele
dagen het wetsontwerp tot heffing eener rentebelusting
bij de Tweede Kamer verwacht worden. De Raad
van State heeft over dit ontwerp een gunstig advies
uitgebracht. Wordt de voordracht niet ineer gewij
zigd, dan zal twee procent van de werkelijk geno
ten rente worden geheven. Inkomsten beneden
600 zullen echter geheel, inkomsten beueden
1000 gedeeltelijk vrij worden gesteld. Het begin
sel van eigen aangifte met klassen wordt ook in
dit ontwerp gehuldigd. Wordt iemand echter voor
den kantonrechter geroepen oiu zijn aangifte te
beëedigen, dan zal hij eerst een specifieke opgave
moeten doen vau zijue refiteguvende waarden. Van
de rente vau hypothekuire schuldvorderingen zal
wel moeten worden betaald, niet daarentegen van
de divideuteu vau aandeeleu iu naamloozc vennoot
schappen. In het algemeen zullen zij, dje voor hun
uyverheid reutegeveude waarden, welke zy in* de
uitoéfening van hun bedrijf gebruiken, niet behoeven
te betalen.
Naar wij vernemen, heeft te Amsterdam in den
Stadsschouwburg een brutule diefsïïil plaats gehad.
Toen mevr. de wed. Adbregt Zaterdag-avond haar
koffers opende om haar bijouteriëu te krygen, vond
zy alle étuis ledig, terwijl nog verschillende voor
werpen van waarde, los iu eep koffer geborgen,
benevens eenig geld, ontvreemd waren. Het nadeel
door dezen diefstal aan mevr. Albrecht toegebrucht,
bedraagt ruim 1000, ongerekend de hoogere
waarde, die zij aan enkele kleinodiën hechtte, als
afkomstig van haar overleden echtvriend of die
naar als artiste waren ten geschenke gegeven.
Mooht de politie er in slagen, den dief of dc
diefegge te ontdekken, dan zou het ons niet verwon
deren, indien daarmede tevens aan het licht gebracht
werd, welke handen het vorig jaar in den Haagscheu
Schouwburg het gouden horloge met ketting enz.
valt mevr. Kleine en het dito horloge met ketting
van den heer Morin hebbën weggekaapt. Dagbl.
Het „Handelsblad" verklaart zich zeer ingenomen
met de beantwoording door den Min. van Fin. van
I de bedenkingen tegen uitbreidiii<»der staatsbemoeiing
door de instelling van een „Rijkspostspaarbank".
Lr wordt hier geen nieuw beginsel ingevoerd
t betreft practische vragen omtrent de behoefte en
nu is t feit dat er op de 1100 gemeenten van ons
land slechts 266 spaarbanken zijn zóó welsprekend,
dat er geen nader betoog vau 't onvoldoende der
particuliere krachten noodig is. Aan soliditeit ont
breekt 't onze particuliere spaarbanken nietmaar
de gelegenheid tot inbreng is te gering *en by de
postspaarbank zal deze dagelijks openstaan; daar
door zal t sparen ook hier een hooger vlucht nemen.
De postspaarbank komt ook tegemoet aan het bezwaar
aan de verplaatsing der arbeiders verbonden; hun
spaarpenningen blijven onder hun bereik; toch
verliezen de bijzondere spaarbanken haér kilt niet;
want deze geveu hooger rente, 3 a 4*/s pCt., tegen
2 64 pGt. van Rijkswege; wijl de bank halve intuin
den rente vergoedt (vau heele guldeus alleen), moet
't rentecijfer, om geen al te ingewikkelde rekeningen
te krijgen, docr 24 deelbaar ziju. Eigenlijk komt
de renteberekening hierop neer, dat men elke 14
dasreu van 100 gulden 11 centen rente ontvangt.
Die rente is laag eu misschien zal dan ook later
als 't reservefonds te groot wordt, het rentecijfer
kunnen worden verhoogd.
Toch heeft het Hblnog een paar bedenkingen,
vooreerst tegen bet niet erkeuueu vau bet spaarbank
boekje als titel aan toonder en 't vorderen van vol-
daauteekening door den rechthebbendedit zal zeer
veel last veroorzaken. In de tweede plaats tegeu
den termijn van 14 dagen na de opvrage, voor
de uitbetaling vastgesteld. Die termijn is voor
spoedeischende gevallen te lang eu onuoodig, indien
althans de inbreng niet elders heeft plaats gehad.
Door fien landbouwer A. Beek, 'te Veuloo, is van
Italiaansih zuad eeu wiuterl loeinkool getrokken, die
de enorïne zwaarte woog van 7Vs kilo, «waarvan
de vrucht een omvang had van 1.09 meter, en
die daaraan de eigenschap paarde, dat de bloem
bijzonder wit en dicht was. Deze knol, die eenige
dagen geleden ter bezichtiging lag, prijkte met bla
deren, die een lengte hadden van 82 cM., terwijl
het geheel een waar pracht-exemplaar mag genoemd
Worden. Overigens zyn alle bloemkolen, dit jaar
door hem van Italiaansch zaad getrokken, veel
grooter eu schooner, dan die van inlaudsch zaad.
Eeu daqie te Parijs had een goede dienstbode,
niet eene met steedache nukken, willen hebben, en
meende al heel goed geslaagd te zijn met een forsche
achlieu-jarige boerendeern, die bijzonder kloek en
sterk was. Ongelukkig was zij er stijfhoofdig bij,
eu bleek «e volstrekt geen aanmerkingen te kunueu
verdragen. Eens toen haar mevrouw haar berispte
over eeu klein verzuim, en vooral over een neiging
tot oneerlijkheid, die zij bij haar meende op te
merken, werd de landelijke schoone zoo woedend,
dat zij op de dame toesnelde, haar op den grond
wierp, eu haar de toug wilde uitrukken.
Eensklaps echter bezon zy zich, en begon aan
stalten te maken om haar meesteres die Zich wan
hopig verweerde, het venster uit te werpen. Ge
lukkig kwamen uog juist intyds eeu paar der andere
bewoners van het huis er op aan, en redden de
dame uit de banden der razende keukeumeid, die
in hechtenis werd genomen. De dame verkeert in
een bedenkelijkeu toestand.
De Amsl. Ct. neemt uit eene rechtszaak, die deze
week voor het gerechtshof te Amsterdam behandeld
werfl> waar drie zonen uit één gezin, de ge
broeders Lavertu, verschenen onder de zware beschul
diging van inbraak met bedoeling tot diefstal, ter
wijl een vierde oulangs terecht stond wegens aanranding
en diefstal aanleiding om er op te wijzen, dat
hoeveel er ook gedaan wordt om verlichting, be
schaving en humaniteit te bevorderen, er nog zeer
veel in, die richting te doen overblijft, en dat men
vooral wel mag afvragen, of wel alle eu vooral
de juiste middelen worden -aangewend, om het
doel te bereiken. De A. Ct. zou gaarne het geheeie
verleden van een viertal als dit kennenzy zou
wenschen te weten, welk deel van het treurig ver
schijnsel op goede gronden zou kunnen worden toe
geschreven, niet aan de omstandigheden, waaronder
jij zich ontwikkelden. „Zouden wy, vraagt de A. Ct.
als die nasporing ons mogelijk ware, niet wellicht
een nieuw bewys vinden, hoeveel menigmaal het
huisgezin te weuscheu overlaat? Wij behoeven,
helaas, niet uaar de rechtzaal te gaan, om de treu-'
rige gevolgen te aanschouwen van verwaarlooziug
der eerste en heiligste plichten in 't huisgezin.
Het openbaar leven, op straat, levert ze ons reeds
overvloedig. Volslagen gemis van ouderlijk, zedelijk
gezag en daaruit wederkeerig voortvloeiend volslagen
gemis van ontzag voor de ouders spreekt uit de
bandeloosheid, die alles behalve een ongewoon ver
schijnsel is in 't openbare leveqspreekt uit de af
grijselijke taal, die maar al te vaak het oor treft,
ous hart pijnlijk aandoet, omdat zy de openbaring
is van 't opgroeien in een bedorven atmosfeer, en
blijkt uit de gemeenzaamheid in woorden,
zooal niet in daden, roet allerlei kwaad, welke al
leen, of grootendeels althans, een gevolg mag geacht
worden van gebrek aan toezicht en tuoht. Als iu 't
huisgezin het gezag daarvoor ontbreken, hoe zal
in de maatschappij eerbiediging kunnen verwachten
van de eerste beginselen waarop zij rusten moet?"
Er is weder bericht ingekomen omtrent de Trans-
vaalsche boeren, die reeds in den tijd van president
Burgers hun land verlaten hadden, om elders woon
plaatsen te zoeken. Efenige hunner, die van de
anderen waren afgeraakt, zijn naar Kaapstad over
gebracht om naw liet Transvaalsche terug te keeren;
mair de anderen, die thans bezuiden de rivier
Cunene, aau de Westkust, zich bevinden, in een land,
waarop de Portugeezen aanspraak maken, zonder het
formeel iu bezit genomen te hebbeu, zijn niet van
pluii terug te komen, eu zullen, daar het er hun
niet bevuit, iu de buurt betere plekkeu zoeken. 1
Men vond hen in zeer berooiden toestand, levende
van wortels of wat de jacht hun gaf, terwijl ook
overigens blijkt, dat zij ontzettend veel uitgestaan
hebben.
Als een bijzonderheid wordt gemeld, dat bij de
gehouden loting voor de natiouale militie te Sneek
vau de, 58 lotelingeu een cijfer, zoo laag, uU
het in jaren niet geweest is niet minder dau 48
redeuen van vrijstelling hebbeE opgègeven.
Dezer dagen werd aan iemand, die een getrouw
bezoeker van eene herberg te 'silage was, door een
debitant in de Staatsloterij V20 klassikaal lot in die
loterij aangeboden: bij kocht en betaalde het, eu
verzocht den kastelein om de volgende suppleerin-
geu voor hem te doen, wat door dezen werd aange
nomen en ook getrouw volbracht. Nadat die ver
wisseling Weer had plaats gehad en vóór het briefje
n.og iu handen van deu eigenaar kon zijn, viel duar-
op de prijs van ƒ5000. Den kastelein lachte dit
buitenkansje zoodanig toe, dat hij zich het geld
liet uitbetalen, voorgevende dat hem het lot toekwam.
De eigenaar van het briefje zal den kastelein ge
rechtelijk vervolgen.
onder het hooge beschermheerschap van Z. M. den
Koning, van voorwerpen betrekking hebbende op het
Vorstelijk Stamhuis Oranje-Nassau en op de Wapen-,
Geslacht- en Zegelkunde in bet algemeen.
's-Gravenhage, 1880.
Het plan is gevormd om, vermoedelijk gedurende
de maanden Augustus en September, a. s. alhier,
onder Beschermheerschap van Z. M. den Kouiug
in de Gothische zaal, welwillend tot dat einde door
Z. M. afgestaan, eene Teiltoonstelling te honden
van Voorwerpeu betrekking hebbende op het Stam
huis Oranje-Nassau eu op de Wapen-, Geslacht
en Zegelkunde in het algemeen.
Het doel dezer tentoonstelling is, de belangrijke
daden door bet Regeereud Stamhuis in het algemeen
en iu het bijzonder voor ons Vaderland verricht,
zooveel mogelijk aanschouwelijk voor te stellen en
tevens het nut der Wapen-, Geslacht- eu Zegelkunde
meer algemeen bekend te mafèn eu de lust tot be
oefening dier weteiïschappen op te wekken.
Alles wat iu betrekking staat tot^de geschiedenis
van het Stamhuis Oranje-Nassau en met de ge
noemde hulpwetenschappen der gcschiedenic zal toe
gelaten worden. Hoezeer op den voorgrond staat,
dat meer iu het bijzonder de tentoonstelling uit eeu
geheel Nederlaudsch oogpunt moet worden beschouwd,
zullen echter voorwerpen uit het buitenland niet
zijn uitgesloten.
De Commissie behoudt zich het recht voor, inzen
dingen die minder aan het beoogde doel beantwoorden
zonder opgave van redenen af te wijzen.
De inzendingen znlleu in drie hoofdafdeelingen
worden verdeeld
1°. Alles wat de geschiedenis en oudheidkunde van
het Stamhuis Oranje-Nassau betreft.
2°. De Wapen-, Geslacht- en Zegelkunde.
3°. De Wapenkunde toegepast op kunst en industrie.
Een breedvoerig programma, bevattende de opgave
van voorwerpen, uit welke de Commissie meent dat
de teutoonsielliug zal kuunéu bestaan, volgt onder
deze circulaire.
De Commissie koestert het vertrouwen, dat het
nut dezer tentoonstelling, too voor wetenschap als
voor kunstnijverheid, door velen zal worden erkend;
zij spreekt daarom den wensch uit, dat tot het
welslagen zal worden medegewerkt door het inzenden
van voorwerpen, welke iu Uw bezit zijn of aan Uwe
zorgen mochten zijn toevertrouwd.
Iu menig raadhuis, kerk, gesticht of museum
toch, als ook in het bezit van particulieren, bevinden
zich voorwerpen, die, indien «ij by elkaar gebracht
«uilen zijn, al is het slechts voor betrekkelijk korten
tijd, een nieuw licht over de geschiedenis van ons
too dierbaar Stamhuis en over genoemde hulpweten
schappen der geschiedenis kunnen verspreiden.
Er zal een catalogus worden opgemaakt waarin
de omschrijving der voorwerpen, alsmede de namen
en woonplaatsen vau de inzenders voorkomen.
Men wordt beleefdelijk verzocht, zoo spoedig
mogelijk aan den Secretaris der Commissie eene
eenig8zins uitvoerige opgave te willen doen van al
wat men bereid1 is in te zenden.
Het tijdstip van inzending en het adres zulleu
by deelneming Uwerzijds, nader worden opgegeven.
De inzenders verplichten, zich al de ingezonden
voorwerpen gedurende den geheelen tijd van duur
op de tentoonstelling te laten,
De transportkosten bij de inzending, doch niet die
van terugzending komen voor rekening der Tentoon
stelling.
De Commissie zal al het mogelijke doen voor de
zorgvuldige bewaring en behandeling der voorwerpen,
doch stelt zich in het overhoopt geval van be
schadiging of verlies noch in kwaliteit noch iu privé
aausprakelijk.
Zij zal maatregelen nemen, waarbij het zonder
schriftelijke toestemming van den inzender, vervaar-
digeu van copiën of teekeuingeu van de ingezouden
voorwerpen wordt belet.
De verzekering tegeu brandschade zal op kosteu
der Tentoonstelling geschieden, wauueer dit uitdruk
kelijk wordt verlangd eu de te verzekeren waarde
van ieder voorwerp afzonderlijk door de inzenders
wordt opgegeveu. Ter besparing echter vau onnoodige
kosten meent de Commissie U te mogen uitnoodigen,
aau de assuradeurs, bij welke Uwe kunstvoorwerpeu
mochten zijn verzekerd, te verzoeken om door tijdelijke
overschrijving de loopeude verzekering ook geldig
te maken voor de plaats der Tentoonstelling.
De geldelijke baten, uit deze tentoonstelling voort
vloeiende, komen ten voordeele van het Fonds voor
de watersnoodlijdenden^
De Commissie voor de Tentoonstelling,
A. A. Vorsterman tan OlJEN, Secretaris.
1ste Afdeeling. Alles wat de geschiedenis en
oudheidkunde van het Stamhuis Oranj'e-Nassau betreft,
gesplitst iu de volgende seriën:"
1. Documenten. 2. Schilderijen en Portretten in
olieverf, pastel, enz., alsmede Gravuren, Platen, enz.
3. Munten, Peuningen en Zegels. 4. Boeken en
Handschriften. 5. Voorwerpen van verschillenden
aard, zooals huisraad, kleediug, beelden, monumenten,
enz. be'trekkiug hebbende op onderstaande
Groep A. I)e geschiedenis van de Huizeu Nassau
en Ch&lons vóór Prins Willem I. B. Willem I.
C. Manrits. D. Frederik Hendrik. E. Wiilerq II.
F. Willem III. G. Willem IV. H. Willem V.
I. Koning Willem I. J. Koning Willem II. K.
Koning YVillem III. L. Stadhouders van Frieslaud.
M. Niet geuoemde leden van het Stamhuis.
2de Afdeeling. De Wapen-, Geslacht- qn Zegel
kunde, zuivere wetenschap.
Groep N. Wapenkunde. Serie 1. Heraldische
helmen eq schilden. 2. Wapenteekeningeq oj> papier
eu perkament. 3. WapenboekenRandschriften en
gedrukte werken. 4. Wapen- en hoogheemraadskaar-
ten en moderne werken. 5. Adelsdiploma's. 6. Varia
en bijzonderheden.
Groep O. Geslachtkunde. Serie I. Opzwerings-
acteu. 2. Kwartierstaten. 3. Stambooraen. 4. Genea
logische handschriften cu gedrukte werken. 5.
Familie-uitgaven, niet iu den handel.
Groep P. >Zegelkuude. Serje 1. Zegelstempels. 2.
Zegelufdrukkén iu wis, lak, gisp, metaal, enz. an
tieke en moderne kunst, 3. Charters met belang
rijke aauhanjgmde zegels. 4. Werkeu over zegelkun
de, gedrukt en in handschrift*
Groep Q. Ridderlijke lichamen, orde en andere
corporatiëu. Serie 1. Boeken eu plaatwerken, ge
drukt en in handschrift.
3de Afdeeling. De Wapenkunde toegepast op
kunst en industrie.
Groep R. Wapens in en op metaal. Serie 1.
Wapens op bekers, juweelkisten, enz. 2. Munten eu
medailles, huwelijkspenuingen, enz. 3. In 't algemeen
wapens op verschillende voorwerpen.
Groep S. Wapens op steen en aardewerk. Serie
1. Wapens bp ringen, heraldische initialen, cameeën,
enz. 2. Wapens op marmer, schooreteen-steeAeu
(brikken), enz. 3. Wapens op kruiken, borden,
serviezen, enz.
Groep T. Wapens in en op hout. Serie 1. Wapens
uitgestoken in hout. 2. Wapenborden. 3. Geschilderde
wapens. 4. Meubilair met wapens.
Groep U. Wapens op Glas Serie 1. Op bekers,
bocalen. 2. Gebrand glas, antiek eu modern. 3. Ge
graveerd glas.
Groep V. Wapeu9 in en op parelmoer, ivoor,
been, hoorn, enz.
Groep W. Wapens op leder. Serie 1. Boekbanden
met wapens. 2. Wapens op leder geschilderd en
geslagen.
Groep X. Wapens in borduurwerk en weefsels.
Serie 1. Kerkelijke voorwerpen. 2. YVapens op
kleeding, lijnwaad en tapijten. 3. Stramienwerk op
kussens, vuurschermen, enz.
Groep Y. Wapens, enz. op papier. Serie 1. Por
tretten van geslacht- en wapeukuudigen. 2. Boek
drukkers-merken, afzonderlijk of in boeken. 3. Bi
bliotheek-merken (ex libris.) 4. Watermerken. 5.
Postpapier en enveloppen.
Groep S. Photographic. Serie 1. Heraldische of
zegelkundige platen.
GEBORENFebr. Gerarda Dorothea Msria, oudera
G. da Moree eé D. M. van Dam. - 22. Leonardn», ouders
J. de Kruyf en M. Erberield. Jan Pieter, oudera P. Uak
