és.
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
Iels,
W,
NQ 2443.
1880.
L E N
EUEX,
1ENS,
►ffen,
SCHOOLCOMMISSIE.
Vrijdag 23 April.
erkooplng
□S,
SRIES.
Parijs.
Het Verslag
uwste
1.
HT.
de Betaling der
JLI 1880.
omen ten Kan-
,UIT.
van die
i op de
GOUDSCHE COURANT.
Moordrecht, is
n 23 APRIL
te Moordrecht,
i bewoond door
lij veiling, xer-
r te verkoopen
JUK, LOODS,
is een perceel
en gelegen te
trekkende van
aan den eigen-
LENHOVEN,
ien heer vin
en gedeeltelijk
raan A. MUL;
e B. onder de
469, te zamen
Grondlasten
UR, staande te
trekkende van
m B. VAN DEll
en genoemden
vosten de dub-
ster bekend in
jroot 1 Are en
uis en Schuur
mer som van
van den grond
1EN. Grond-
instelling van liefdadigheid, profiteert
nalatigheid. Op 31 December gingen
genoemde school 45 kinderen geboren in 1877(1),
110 geboren in 1876, 72 geboren in 1875,106
geboren in 1874 en 17 geboren in 1873. Men
heeft ons wel eens verhaald dat zelfs Protes-.
tantsche kinderen die school bezoeken. Dit is ver
moedelijk overdreven, maar waar zóóvele ouders
van deze particuliere inrichting gebruik maken,
daar wordt het hoog tjjdomook van gemeente
wege ruimere gelegenheid te geven, niet tot het
bewaren van kinderen, tiaar tot voorbereidend
onderwijs. Een troost is ermen heeft alles uit
gesteld tot de nieuwe wet in werking treedt;
het geduld zal dus waarschijnlijk nog maar
korten tijd op de proef worden gesteld.
Het onderwijs op de openbare scholen noemt
de commissie goed, ja in sommige klassen zelfs
uitstekend. Waar in enkele klassen het onder
wijs niet voldoende voorkwam, moest dit bijna
altijd worden gezocht in het gebrek aan vol
doend personeel of in de inrichting van het
gebouw, slechts zelden bij den onderwijzer.
Volkomen te recht merkt de commissie op
>Het is wenschehjk dat op elke school de
indeeling in klassen goed zij en niet te ver
schillende graden van ontwikkeling daarin ver-
eenigd worden, gelijk soms door gebrek aan
personeel geschiedtdat het aantal leerlingen
in ééne klasse niet te groot zij voor één onder
wijzer; dat elke klasse geplaatst zij in een
afzonderlijk lokaal; dat de boofdonderwijzer het
toezicht over het geheel Acnnne houden en door
nu en dan in verschillende klassen zelf les te
geven, zich alzoo overtuige, dat bij het onder
wijs zooveel mogelijk op de verstandsontwik
keling van den leerling worde gelet; dat men
niet verzuime de noodige kennis aan te bren
gen; dat elke klasse in een juist verband sta
met de andere en een goed onderdeel vorme van
zijne (hare?) school.»
De 3e paragraaf zal naar we hopen
de bijzondere aandacht van onze Raadsleden
trekken. Zij handelt over de schoolbibliotheken,
neen over de schoolbibliotheek, wantslechts
aan eene school is eene dergelijke bibliotheek
verbonden, aan de le armenschool (372 leer
lingen op 31 December) en deze bibliotheek ge
niet eene jaarlijksche subsidie van twintig
gulden.
De 4e paragraaf vermeldt dat op alle open
bare scholen volgens de reglementen een examen
is gehouden. Het bevestigde de overtuiging, dat
het onderwijs goede vruchten droeg.
De prijsuitdeeling zal in nadere overweging
worden genomen, na de invoering der nieuwe
wet. We zouden gewenscht hebben, dat de
commissie haar oordeel nader had te kennen
gegeven. Is zij voor prjjsuitdeeling Op lagere
scholen achten wij prijsuitdeeliugen, liefst in
vereeniging met schoolfeesten, een krachtig mid
del tot bevordering van doeltreffend schoolbe
zoek.
Het invoeren van maandeljjksche rapporten
aan de ouders omtrent de vorderingen en het
gedrag hunner kinderen komt de commissie ge
wenscht voor. Wjj achten die rapporten onmis
baar. De ouders stellen belang in de vorde
ringen en het gedrag hunner kinderen. Het is
bijna ondoenlijk voor de hoofden der scholen,
om hen allen te woord te staan. Door goede
(d. w. z. ware) rapporten zullen alleen die ouders
die een ongunstig rapport ontvingen, met den
onderwijzer te rade gaan. Wjj zjjn van meening
dat de voor het welzjjn der kinderen onmisbare
band tusschen huisgezin en school, tusschen
ouders en onderwijzers door deze rapporten ver
sterkt kan worden 1 Mochten ze spoedig worden
ingevoerd
VAN DB
Ook dit verslag wordt sedert eenigen tijd
afzonderlijk uitgegeven. Het verdient ten volle
dat er de aandacht op worde gevestigd. Moes
ten we bij het verslag omtrent handel, nijver-
héid en scheepvaart op vele leemten wijzen,
die veroorzaakten dat het verslag een zeer ge
brekkig overzicht gaf, het verslag van den
toestand van bet lager onderwijs is vollediger
en leertdien toestand beter kennen. Billijk is het
er bjj te voegen dat bet door den kleineren
kring, waarin liet zich beweegt, en door de
wijze van samenstelling met minder bezwaren
te kampen had. Doch ter zake.
1 behandelt den algemeenen toestand en
begint met de verklaring, dat zoowel het open
baar als bet bjjzonder lager onderwys in bloeien-
den toestand verkeert. Die toestand moge
wat het openbaar onderwjjs betreft ten deele
aan de Raadsbesluiten worden toegeschreven,
vooral is hij echter verschuldigd aan den uit
stekenden ijver en de onverflauwde werkzaam
heid der hoofdonderwijzers en hoofdonderwij
zeressen. Het hulppersoneel volgde dit voorbeeld
en de onderlinge ‘(verstandhouding liet haren
goeden invloed gelden. De schoolbevolking was
klimmende.
Ziedaar ongetwijfeld in weinige regelen veel
lof. Is er te veel gezegd? Wellicht zal dit
in 't vervolg van het verslag blijkendoch één.
punt onderschrijven we ten volle, nl. hetgeen
van de hoofden der scholen wordt gezegd.
Mogen zij allen nog vele jaren, geëerd door de
bevolking, gewaardeerd door de autoriteiten,
hun nuttigen werkkring in ons midden ver
vullen
De 2e paragraaf, die over het onderwijs in
’t bijzonder handelt, bespreekt vooral het onder
wijs aan de tweede burgerschool voor jongens
(hoofdonderwijzer, de heer Leopold). Deze school
opende den 16 Juni 1879 met een veel grooter
getal leerlingen, dan de commissie verwachtte.
In weerwil van de groote bezwaren, waarmede
de school te kampen had het personeel en
de leerlingen waren elkander vreemd; het hulp
personeel was onvoltallig; de lokalen waren
ongeschikt noemt de commissie de resultaten
reeds nu bevredigend.
Wij willen ons daarbij gaarne neerleggen.
De school is nog te kort in werking om nu
reeds een gevestigd oordeel-te vellen. Slechts
twee opmerkingen: 1°. Geheel vreemd was het
personeel, naar we meenen, niet aan de leer
lingende heer Hannik ging immers met zijne
geheele klasse van de school van den heer
Huber naar die van den heer Leopold over?
2°. Het getal leerlingen was in de laatste
maanden van ’79 verminderdin Juli telde
de school 82, op ultimo December 71 leerlingen.
De eerste burgerschool voor jongens (hoofd
onderwijzer, de heer Huber) ondervond de gun
stige gevolgen van de oprichting der nieuwe
school, üe klassen zijn nu niet te talrijk, de
tucht kan beter gehandhaafd worden en het
onderwjjs draagt ujeer vruchten. Zij telde op
1 Januari 293, op 1 Juli 222, öp 31 December
198 leerlingen.
Omtrent de overige scholen wordt in deze
paragraaf niet gesproken. De commissie dringt
nogmaals aan op de vervulling der behoefte
aan voorbereidend onderwijs. Zij verwijst naar
haar verslag van 1876. Sedert dien tijd werd
aan de zaak niets gedaan en het bjjzonder
onderwijs, speciaal de bewaarschool der R. K.
In 5 wordt over de gebouwen gehandeld.
Voornameljjk worden in deze paragraaf de be
zwaren ontwikkeld tegen de vestiging der 2e
openbare burgerschool voor jongens in de lokalen
der burgeravondschool. Het verwondert ons
geenszins. Hoe men ooit den moed gehad heeft
deze poging te wagen, kan alleen worden ver
klaard door de groote behoefte, die aan deze
school geacht werd te bestaan en door den spoed
waarmede zjj werd in het leven geroepen. Mi i
zag voorbij dat een gebouw, opgericht voor
middelbaar, d. i. vakouderwjjs, zonder groote
veranderingen niet is in te richten voor een
school van lager, d. i. klassikaal onderwjjs,
indien men althans een gebouw begeerde, (en
dat mocht toch wel) beantwoordende aan de
eisehen van den tegenwoordigen tijd.
Sedert hoevele jaren is de eerste burgerschool
voor meisjes (hoofdonderwijzer, de heer Kramers)
al te klein voor het aantal leerlingen, (op ultimo
December 216)? Sedert hoelang wordt al aan
gedrongen op de zoo dringend noodige speel
plaats We hebben het nu al zoover gebracht,
dat een memoriepost voor deze school op de be
groeting prijkt. Memorieposten zjjn taai, zegt
men wel eens; mocht dit woord in dit geval
eens onjuist bljjken
De tusschensehool (hoofdonderwjjzer, de hegr
Schriek) mist nog steeds de overdekking van
den gang en een glazen afscheiding in de mid
delste klassen.
Ook op de armenscholen is de ruimte dikwjjls
onvoldoendereeds zouden voorzieningen noo-
dig zijn geweest, indien niet aan de R. K. Jon
gensschool een afdeeling voor kosteloos onderwjjs
ware verbonden.* Een welsprekend citaat! De
tjjdeljjke schoolopziener drong aan op de stich
ting van een, zoo geen twee kostelooze scholen.
Voorwaar het openbaar onderwjjs verkeert
»in bloeienden toestand.» Alleen de eerste
burgerschool voor jongens en de tweede voor
meisjes zjjn volgens de commissie voldoende,
de tusschensehool vrij voldoende; doch de tweede
burgerschool voor jongens, de eerste voor meis
jes en de beide armenscholen volslagen onvol
doende, zóó onvoldoende dat Het een uitkomst
was dat aan de R. K. jongenschool een afdeeling
voor kosteloos onderwys werd verbonden 1
6 handelt over de onderwjjzers. De vacaturen
waren in het afgeloopen jaar minder talrijk
vermoedeljjk een gevolg van de betere regeling
der tractementen. De toelagen voor het onder
wjjs in vreemde talen moeten naar het oordeel
der commissie worden verhoogd; evenzeer komen
de tractementen der hoofdonderwjjzers (met uit
zondering van dien der 2e burgerschool voor
jongens) daarvoor in aanmerking; vooral de
hoofdonderwijzer der le burgerschool voor
jongens leed door de oprichting der 2e een
aanzienlek verlies.
Vermeerderd weid in hef afgeloopen jaar het
getal hulponderwjjzers aan de tusschensehool
ook zal aan de le armenschool een achtste hulp
onderwijzer worden aangesteld en aan de tus-
schenscbool een derde hulponderwijzeres in de
handwerken. Noodzakeljjk oordeelt de commissie
het om het hulppersoneel bjj het onderwijs in
de handwerken op de eerste burgerschool voor
meisjes te versterken.
7 spreekt van de openbare scholen. Eenige
staten bjj het verslag gevoegd geven een doel
matig overzicht omtrent deze scholen bij het
einde van 1879. Me ontleenen daaraan het
volgende
De le armenschool, hoofdonderwjjzer de heer
Gouda, telde 9 hulponderwjjzers of hulponder-
wijzeressen, 5 kweekelingen en 372 kinderen.
De 2e armenschool, hoofdonderwijzer, de heer
Posthumus, telde 8 hulponderwjjzers of hulpon-
