HALFWAS; or LEEMB.
Cilinder Plafond
PALEIS VOOR VOLKSVLIJT
XTRi-JfflWMIB
Ons Feest.
Koeien- en Paardenhooi
Sociëteit „Ons Genoegen."
Openbare Verkooping
ADVERTENTIËN
TIMMERLIEDEN
"VxIjcLstg4 2 Tulü 1SSO-
1). J. VEENENDAAL,
TE KOOP: Een NET
Lang- 7 Meter. Breed 4 Meter,
AdresT. SNELLEMAN,
groot 2.50,
te GOUDA,
Heilzaam middel voor
KINDEREN.
Prof. Pqrg-rer d' Alion
HAAR-EXTRACT.
DER
I
Elk die efn steentje lag,
Voor 't f. eet vau dtzeu dag,
Den blijdeteu groet
Waar Houtmans feest op doel,
O dat het elk gevoel
Geen liefde hier ooit verkoel,
Dau gaat het goed
D. G.
Vergadering vaa den Gemeenteraad.
DIASDAG 2*9 JUNI.
Tegruwoorilig de hh. van Bergen IJxendoorn, voorzitter,
Reinij, Pnoce, Kist, Noothoven vau tiour, Fort u ij u Droog-
bever, vttu Siruaieu, Post Drost, ShiiisoIu en Straver.
De voorzitter deelt mede dat de hh Snel en Oudijk heb
ben kennis gegeven verhinderd te ziju de vergadering bij te
wonen
De notulen der vorige vergaderiug worden gelezen eu ge
arresteerd.
De voorz. deelt mede, dat is ingekomen eene missive van
Z. E. den Minister van Biunenlandsche Zaken, waariu wordt
medegedeeld, dat ZE. zich bereid verklaard tot med werking
om de Rijks Hoagcre Burgerschool - uit te breiden tot eene
met 5-jarigeu cursus, op de voorwaarden door den Raad aan
geboden. Notificatie.
Nog wordt medegedeeld dat door hh. Gedeputeerde Stalen
zijn goedgekeurd de raadsbesluiten tot afstauü vau groud aan
J. J van V\ ijngaarden, het dempen en berasteren eener Bloot
aan de derde kade, zijnde het verzoek van C. J. de Gidts,
d< ii afstand van grond en water aan D. Huurman en tot
iugebruikgetiug van gerioleerJeu grond aan G. C'. vau der
Want en A. Grendel, alsmede tol wijziging der bouw veror
dening, Notif.
Ingekomen zijn v
de rekening der bank van leening over 1879-80
Ter visie.
eene missive van B. en YV. houdende voorstel tot oprich
ting vau «eu progymnasium, waar»an de kosten worden ge
raamd op 11000 u 12000 per jaar, hetwelk na aftrek
dtr kosten van de Latijnsche school op 5000 k f 6000,
wordt geschat, met uitnoodiging om B. en VV. te machtigen
de helft daarvan als subsidie bij de Hooge Regeering aan
te vragen Ter visie.
«eue missive van den Onderwijzer der eerste burgerschool
voor meisjes, verzoekende eene vierde Onderwijzeres in de
handwerken cn daarvoor aan te stellen mej. E. C. I, van
Echteu op een tracteraent van f 100.— alsmede om eene
v^fde Kweckriling mogen aaustellcu, beide verzoeken wor
den Joor de pl. Schoolcommissie ondersteund tir visie.
B. en YV. doen in overleg met den Schoolopziener eu den
hoofdooder wfrer der eerste Burgerschool voor meisjes eene voor
dracht voor 2 Imlponderwijzcressen, waarop geplaatst zijn de
dames 1. J Schouten te Gouda, 2. YV. S G. Hesse te Nij
megen, 3. G'. A. Sorber te 's Hertogenbosch, 1. J. YV. Tado-
ma te Oldeboorn, 2 M. D. van Arnerom te Gouda, 3 YV. S.
G. Hesse te Nijmegen; ter visie en benoeming in eeue vol
gende vergaderiug.
ei u aJies van S. Lafeber en 24 nadere bewoners der
K ii uemelkaioot, oiu vau gemeentewege dien wig aan de brcede
zijde te verbeterenB. en YV. di-elen mede dat het water
schap van Sluipwijk hiertoe verplicht is; ter visie.
ceu ad Ges van It. A. M'ijcr te Londen, alsnu eene vertaling
indienende van zijn vrocgtr ingezonden verzoek om concessie
eener water\yidingter visie
een Adres van-' G. tl. Fclderda c. s. zich beklagende over
de rijtuigen, die op inarktdugeu voor hunne woningen worden
gezet, wordt na korte discussie gesteld in handen van B en W.
een adres van k. lonkheid, virzoekcude de huur vau eeu
stuk land voor 3 jaren te coutiuuecren, wordt gesteld in
banden van B. en W.
Aan ie orde iH de reke-ning der dienstd Schutterij, dieast
1879- Het sdvi.es s t Pc kt tot goedkeuring, doch om de Com
missie uit ie noodigen iiè hel virvolg eene juistere aanwijzing
te doen; af zoo goedgekeurd,
o Do rekeningen der gesubsidieerde instellingen van welda
digheid, die vau het Burg. Armbestuur wordt algemeen goed
gekeurd; De heer Post Drost verliet bij de behandeling daar
van de vergadering. Aehtefeeuvolgens worden met algemeeue
stemmen goedgekeurd die van hit vtreenigd YY'ees- en iElc-
moeseniershnis, het Bestedelingshuis eu van het Israelietisch
Armbestuur, terwijl die vaa de beide Gasthuizen wordt aan
gehouden door het te gering aantal leden die aan dc stem
ming konden deelnemen.
Het adres van A. YV. van den Bi iel betrekkelijk het houden
eener tapperij in het commissarishuisje vu» deti stoombootdienst
„Estafette'. In het rapport van B en W. zija opgenomen de
voorwaarden waarop de grond is afgestaan, B. en W. vinden
geene redenen daarvan af te wyken en stellen voor het ver
zoek niet toe te staan; hiertoe wordt besloten.
Het adres vau P. VV. J. van Lueneu en C. J. Koot be-
trekkelijk de rooiing voor eenige te bouwen woningen en
de demping eener sloot in de Korte Akkeren: het' rapport
van B. en W. luidt om geene wijziging in de rooiing tb
brengen, ontraden de demping, dit wordt algemeen goedgekeurd.
Het adres van J. de Jong Ar., C. van Veen én A. W.
Janknegt betrekkelijk het dempen eener sloot in de Korte
Akkeren B. en W. ad»iseervn dit verzoek toe te staan en de
sloot te dempen met koknnsch, de|kosten geraamd op ƒ200;
wordt algemeen goedgekeurd.
Een voorstel betrekkelijk de verlaging der brug over de
Wetering in de Crabetbstraat. B. en W. deelen mede dat het
Polderbestuur vafl Bloemeudaal zijne goedkeuring daaraan
heeft gegeven, stellen voor aan de vroegere aanvragers van
woningen zulks toe (e staan tot verlaging van 60 centimeters
ouder toezicht van B. en W dit woijft algemeen goedgekeurd
B. en «YV. vragen machtiging om aan Z. M. den Koning
dispensatie te verzoeken., voor eene bnrgerdagschoolhiermede
vereenigt zich 'de vergadering.
Worden benoemdtot regentes der beide Gasthuizen mevr.
van Bergen L'zeudooruEvekink Busgets tot lid der plait-
selyke Schoolcommissie de beer mr YV. Hemsingtot hulp-
onderwijzer aan de tweede burgerschool voor jongens de heer
J. D. K rei keu te Breda en tot hulpooderwyzere» aan de tweede
ar int it sc bowl mcj. J. C. Kaïns pek le Gouda
Na uibchtigiug otu aau Jt uoiuun besluiten uitvoering te
geven zonder reanmpt ie, g at d<- verg uleritlg over iu ccue inet
gevloten deuren tot bet doen cuicr mrdedcrling.
MARKTBERICHTEN.
Gouda, 1 Juli i860.
Bjj kleinen omzet, was de stemmiug flauw.
Polderlarwe, puike ƒ10.50 a ƒ11.25. Mindere
9.50 a 10.Rogge, puike 7.S0 8.40.
Mindere 7.50 a 7.75. Voer f.7.— a ƒ7.40.
Gerst, puike 7.00 a 7.80. Mindere 6.25 a
6.75. Haver, zware 4.25 a 5. Ligte
3.50 a ƒ4.—.
De veemarkt met weinig aanvoer, de handel
traag, varkens geschikt voor Londen van 23 li 26 et.
per half kilo, magere varkeus en biggen vlug ver
koeld, vette sehapen vlug, lammeren traug te ver-
koopen.
Aangevoerd 162 parlgeu Kaas, eersle ijuuliteit van
32.— a 35.tweede qualiteit flauwer van
28.— n 30.—
Goeboter, 1.45 a 1.60.
Weiboter, 1.20 a 1.30.
Burgerlijke Stand.
GEBOREN80 Juni, Petrus Johannes, ouders P. J. Koe-
mans en D. Mikkers.
OVERLEDEN: 28 Juni H. J J. Rujjgers, 10 d 29.
G. van Gent, huisvr. vah H. Bruckhuijsen, 66 j. 11 ra. 30.
J. H. dc Bruijn, 20 j.
GEHUWD.- 30 Junj. F. F. J. Brijbag en en J. M. Heer-
keus. G. Haagsinau en J F. van den Ring. D. Suel-
lcniau en Al. boot.
Getroffen door het roerend afscheid van
onzen waarden Directeur, den WelEd. Heer
A. A. G. van ITERSON, bij Z.Eds aftreden,
roepen wij hem een welgemeend hartelijk
V AAItWML toe en wenschen hem nog lang
van zijne welverdiende rust te mogen genieten.
Hut Gezamenlijk PERSONEEL
der STEARINE-KAARSEN-
FABRIEK «GOUDA.»
Gouda, 30 Juni 1880.
Broodbakker te Gouda, VRAAGT ten spoe
digste EEN
De ondergeteekende bevelen zich aan tot het
LEVEREN van PUIK
aan Ingezetenen van Gouda en Omstreken. Te
bevragen bij FRANS van HOFWEGEN te
Gouda en C. van WIJNGAARDEN te Pa-
pendrecht.
Aan belanghebbenden wordt bij deze bekend
gemaakt, dat de eerstvolgende BALLOTAGE
voor bet Lidmaatschap der Sociëteit zal plaats
hebben op ZATERDAG 17 JULIJ a. s.,ende
Ballotage-Lijst aanstaanden ZATERDAG 10
JULI gesloten wordt.
Namens het Bestuur,
H. JAGER, Secretarü.
Gouda, 1 Juli 1880.
Timmerman, Kleiweg, Gouda,
bij wien TWEE BEKWAME
dadelijk kannen geplaatst worden.
Gouda. Druk van A. Brinkman.'
worden tegen f 2.75 bet stok TE KOOP
GEV RAAGD. Adres onder No. 458 aan het
Bureau dezer Courant.
op MAANDAG den 12n JULIJ 1880, des voor-
middags ten elf ure, in het lokaal der Sociëteit
»Vredebest« aan de Markt aldaar, van:
Een hecht, sterk, goed doortimmerd HUIS
en ERF, Tl'IN en GEBOUW daarachter; aan
de Gouwe te Gouda, Wjjk C. No. 227, kadas
ter Sectie D. No. 220.
Een'hecht en sterk PAKHUIS met WOON
HUIS, aan de Gouwe te Gouda, C. No. 224,
kadaster Sectie D. No. 1077.
Een HUIS, SCBUURTJE en ERF, in den
Langen Groenendaal te Gouda, I. No. 109,
kadaster Sectie B. No. 1789,
Een HUIS en ERF in de Stoofsteeg tc Gouda,
Wijk A. No. 76, kadaster Sectie C. No. 55,
waarin een goed Voorhuis, drie Kamers, Keuken
met Pomp en vele gemakken.
Een HUIS en ERF met een GEBOUW daar
achter, aan 't Jaagpad te Gouda, Wijk Q.No.
38, kadaster Sectie A. No. 1747.
Een in 1879 nieuw gebouwd HUIS en ERF,
in de Vogelenzang te Gouda, W jjk M. No. 158,
kadaster Sectie C. No. 922.
Een HUIS met BOVENHUIS en ERF, aan
de Spieringstraat te Gouda, Wjjk F. Nos. 15
en 16, kadaster Sectie 0. No. 1694 gedeeltelijk;
18 HUIZEN en ERVEN te Gouda en wel:
2 aan 't water van den Groeneweg, Wijk L.
Nos. 112 en 113; 5 op een Erf achter den
Groeneweg, Wjjk L. Nos. 121 tot 125; 4 in
de Geuzenstraat, L. Nos. 46 tot 49; 1 in de
Wijde Poort aan den Groeneweg, L. No. 187;
1 aan den Raam Q. No. 396; 5 in het Jon
kershof alnaar, Q. Nos. 397, 398, 399, 401 en
402 en 2 in het Paradijs in de Vogeleuzang,
Wijk M. Nos. 21 en 22.
En een stuk GROND en perceel WATER,
in de Crabethstraat te Gouda, om daarop twee
huizen te bonwen.
Nadere inlichtingen zjjn te bekomen ten Kan
tore van den Notaris W. J. FQRTUIJN DROOG-
LEEVER, te Gouda,
Dit haarversterkende en haarontwikkelende
is een zeer heilzaam middel, om te gebruiken
voor kinderenhet bevordert den groei van het
haar bjj uitnemendheid en houdt het tevens in
stand. Wat ziet men ook niet vele menschen,
die tengevolge van ia hunne jeugd hoofdklieren
te hebbenx gehad, kale plekken op het hoofd
hebben; door gebruik van dit H aar-Extract
doet men iteJr nieuwe wortels ontkiemen en
men krijgt eflPfermen haarbolwie is er, die
zich (hoewel buiten zijne schuld) soms op een
jeugdigen leeftijd niet schaamt voor een kaal
hoofd. Men voorkomt het, door bij kinderen,
tooral gebruik te maken van dit Haar-E.xtract,
dat a 40 cent per flacon, verkrijgbaar is gesteld bjj:
Mej. de Wed. BlmlAN, Gouda.
F. A. G. VAH DETH.
GOUDSCHE COURANT.
In de verwachting, dat onze lezers
er prijs op zullen stellen, zoo spoedig
mogelij Ie een volledig verslag te hebben
van de feestviering en de gehouden
toespraken, hébben wij ons beijverd
hun dit buitengeivone nummer reeds
heden aan te bieden als eene herin
nering aan de welgeslaagde hulde aart
de Gebr. Houtman gebracht.
Du Redactie.
Wie heden onze goede stad binnenkwam, van
welke zijde ook, bekoelde niet te vragen of er feest
werd gevierd. Overal wapperde de driekleur, overal
was een vroolijke menigte op de been om deel te
nemen aan de hulde, die heden in de personen
vau twee oude (ioudsche poorters zou worden ge
bracht aan hot voorgeslacht, dat den weg ontsloten
heelt naar Insulinde. De algemeene versiering der
stad was het duidelijke bewijs, dat elk er belang
in stelde te toonen, dat hij niet onverschillig was
voor het bezit van een gedenkteeken, hetwelk be
roemde Goudsche burgers eert in de eerste plaats,
en tevens het zinnebeeld is van de waardeering van
de voordeelen, welke het bezit van Indië in den
loop der tijden voor Nederland heeft opgeleverd.
Bij onze wandeling door de versierde straten
trok vooral onze aandacht de keurige versiering,
aangebracht in de étalage van den heer D. Samsom
op de Markt. De met de jaartallen 1695 en 18841;
het Goudsche wapen en de namen der Houtmans
versierde doeken maken den achtergrond uit van een
golfsgewijs geslingerde draperie, waarop een zeilend
schip statig heendrijft. Het geheel maakte vooral
iu den avond een goed effect en doet den smaak
des outwerpers alle eer aan.
Oudertus8chen is het ruim 1 uur geworden; er
heerscht een vroolijke drukte in de straten; het
weder dut des morgens dreigde het feest in het
water (dat echte Goudsche element) te doen vallen,
is opgeklaard en met upgewektcn zin spoeden wij
ens naar het stadhuis om getuigen te zijn van de
pl» chtigc ontvangst der genood igden op het stadhuis.
De feestcommissie was daar voltallig bijeen, met de
leden van het dagelijksch bestuur, de leden van
den gemeenteraad en verscheidene andere autoritei
ten en genoodigdeu, waaronder wij ook eenige
vertegenwoordigers der groote pers opmerkten.
De voorzitter van liet hoofdcomité, onze burge
meester mr. A. A. van Bergeu IJzendoorn, nam
daarop het woord om het feest in te leiden. Hy
zeide ongeveer het volgende
M. 11.
Uit naam van het feestcomité heb ik de eer U
allen als feestgenooten te begroeten en U onzen dank
te betuigen, dat gy onze feestviering met Uwe tegen
woordigheid hebt willen opluisteren.
M. H. Zoo is dan eindelijk de dag aangebroken,
dat in de geboortestad van de gebr. de Houtman he*
gedenkteeken zal worden onthuld ter eere van hen,
die den eersten band hebben geknoopt, die Neder
land aan Indië verbindt. Plechtigheden als deze wa
ren in den laatstcn tyd in ons vaderland niet zeld
zaam. Zij werden bijgewoond door tal van belang
stellenden, die van heinde en ver waren samenge-^
vloeid om ze mede te vieren. Hier zal dat niet het
geval zynvelen werden verhinderd op te komen.
k Hoe meer er afwezig zijn, hoe meer wij op prijs stellen
op de tegenwoordigheid van hen, die met ons deelnemen
aan de hfclde, aan onze beroemde stadgenooten gebracht.
Het zjjn groote mannen en het is een groote tyd,
dien wy heden herdenkep. Geruiinen tijd had de
worstelstrijd tegen Spanje geduurd. Het land was
uitgeput, maar niet uitgediofd was de geestkracht, de
energie onzer vaderen. Terwijl onze poortefs en huis
lieden den ongelijken stryd tegen het machtige Spanje
met afwisselend geluk voerden, togen onze kooplieden
<en zeevaarders naar het verre Oosten om, daar hier
de bronnen van welvaart waren opgedroogd, andere
cp te sporen en daardoor de worsteling voort te zet
ten en zegeyierend jten ei tide te brengen. Op die
Gouda. Druk vah A. Brihkhah,
1
tochten werden zij voorgegaan door de beroemde
mannen, wien wy thans onze hulde gaan brengen.
Zij waren het, die het eerste verbond sloten met de
inlandsche bevolking en daardoor den grondslag
legden tot onze toekomstige onafhankelijkheid en
handelsgrootheid.
Toen in 1597 Houtman eii de zijnen terugkeerden
van hun langdurigen en gevaarlijken tocht, was het
feest in Amsterdam en werden de terugkeerenden
met volksgejuich en in plechtigen optocht in de feest
vierende stad binnengeleid. Rechtstreeksche vruchten,
welke die onderneming afwierj», hebben weinig reden
tot dien jubel gegeven een van 4 schepen, waar
mede de tocht werd ondernomen „de Amsterdam"
was verloren gegaan, en slechts een derde van de
tochtgenooten mochten den vaderlandschen grond
wederzien. Maar hoe gering die rechtstreeksche voor
deelen waren, men meende toch, dat eené groote
uitkomst was verkregen, die ryke vruchten zou dragen
voor stad en land. De Arasterdammers van dien
tijd werden in hunne verwachting niet bedrogen.
Als de horen des overvloeds drie eeuwen lang
zich over ons land heeft uitgestort, als wij op het
wereldtooneel een rol hebben gespeeld, zoo schit
terend als zonder wederga is in de geschiedenis,
als nog onze woonstede bestaat in een vrij en ge
zegend land, hebben wij dat naast Gods zegen, naast
de groote daden onzer Oranjevorsten, naast den on-
bedwingbaren moed van het' voorgeslacht, te danken
aan de mannen en de gebeurtenissen, aan wier her
denking deze dag is gewijd.
Maar ik mag op dezen weg niet voortgaan en in
grijpen in de taak van den feestredenaar van dezen
dag. Mij is door het comité niet anders opgedragen
dan U hier welkom te heeten en U dank te zeg
gen voor Uwe tegenwoordigheid, aan welke opdracht
ik de eer heb by deze te voldoen.
Na het uitspreken van dezen welkomstgroet werd
van wege het comité de eerewijn aangeboden en
gareu allen gehoor aan de uitnoodiging om de ten
toonstelling te bezichtigen van voorwerpen, die op de
gebroeders Houtman betrekking hebben. Met veel
smaak waren deze in een aangrenzend lokaal ge
rangschikt. Hel midden vormde het portret van
Frederik Houtman, waarboveu het wapen der Goudsche
familie prijkte, waartoe de helden van dezen feestdag
behoorden. Op de tafel daaronder merkten wy iu
handschrift op het „Cort verhael" dat dezer dagen in
druk is uitgegeven, met den nieuwen afdruk er uaast
voorts een origineele door Frederik de Houtman ge-
teekende quitantie, in de rondte gestoffeerd door
oude verhalen van zeereizen ofte wel „voyagiën" als:
„eerste schipvaert" der Hollanders in 1648 uitgege
ven en „historisch Journael van de voyage onder
admiraal Steven v. d. Hage, benevens een diohtstuk van
onzen stadgenoot D. Ruiter Jr. ter eere der Houtmans.
Verscheidene kaarten, globes en afbeeldingen vorm
den een waarlyk smaakvol geheel, dat wij, naar wy
hooren, voornamelijk aan de goede zorgen van Dr.
Iterson te danken hadden.
Aan verdere beschrijving wagen wy ons, als lee-
ken in het vak der oudheidkunde niet, doch het zou
misschien velen welkom zijn, indien het Goudsche
pnbliek iu de gelegenheid werd gesteld zoo aUse bijeen
te zien, wat er van de Houtmans over is/of op hun
tochten betrekking«.heeft. x y
Van daar richtten wij onze sohreden naar het feest
terrein. Een drom Van genoodigdeu omringt het
nog omhulde monument, in afwachting van de dingen
die er komen zullen. Een nog talrijker publiek staat
buiten omvin de verte getuige te zyn der plechtig-
jieid en verlangende een blik te werpen op het woe
lig feestterrein en de zuil. Tegen drie uur komen de
Minister van Koloniën Mr. W. Baron van Gdltstein,
de Commissaris des Kooings Mr. Fook, de afge-
vaardigdeq van ons distriet Mr. Patyn en Mr. M.
Bichon van IJsselmonde met het Gemeentebestuur
en de Hoofdcommissie op het terrein en neemt de
plechtigheid een aanvang. Op de tribune merken
wy behalve deze heeren op vele leden van den raad
en verschillende autoriteitpn met hun dames, terwyl
een talrijke schaar stadgpnooten en Vreemdelingen het
monument en het spreekgestoelte omgeeft.
Do vice* voorzit ter van de commissie, de heer J. N.
Soheltemn neemt daarop M woord en «preekt de
volgende feestrede uit:
Jioogcdelgoboren Heer Voorzitter van onze Com
missie, wien Z. M. de hoogste belangen van onze
overzeesche gewesten heeft toevertrouwd!
Hooggeschatte Eereleden, onder welke ik ook
Uwe Exc den Commissaris des Koni.;gs van dit
gewest, met een blijmoedig harte begroet!
Afgevaardigden van onze Sub-Commissiën!
Edelachtbaar Gemeentebestuur van Gouda, en gij
overige genoodigden, in welke lands- of stedelijke
betrekking ook werkzaam!
Hooggewaardeerde Vrouwenschaar!
Geëerde Hoorderessen en Hoorders
Er is een woord in onze moedertaal, een schoon
woord, omdat het een nog schooner z&ak aanduidt,
dat evenwel naar het schijnt, voor velen zoek is ge
raakt, zoo zij het ooit gekend hebben; een woord,
dat dreigt voor ons volk verloren te zullen gaan,
zoo de geest, die dezulken bezielt, maar dien ik hier
niet nader omschrijven wil, al verder en verder
zich uitbreidt en een volgend geslacht misschien
reeds geheel bestuurteen woorddat reeds lang
tot het verledene zal behooren, indien althans de
betergezinden onder onze natie door eigen houding
en daad niet spoedig samenspannen om het te
handhaven, wanneer de bewerkers van het woor
denboek onzer Nederlandsche taal tot de letter zullen
gekomen zijn waarouder het behoort. Het is het
woord waardetring.
Ja waardeering, sch.itting van den werkelyken
prijs, wanneer het zaken, of van ware verdiensten
wanneer het personen geldt en inzonderheid eigene
stad- en landgenooten, die wofdt tegenwoordig bij
al te velen onder ons gemist. En gaat het nu
olieden zooals mij, G. H.dan moge het u hinderen
wanneer gij jongelieden, nauwelijks d3u kinderschoe
nen ontwassen, over menschen, in wier schaduw zij
misschien nooit zullen kunnen staan, een driest en
vermetel oordeel hoort uitspreken; gij brengt hen
gemakkelijk tot zwijgen, of gij denkt bij u zei ven:
zij zijn niet wyzer, en haalt medelijdend de schou
ders op, maar het blijft hierbij. Erger wordt
het nochtans en gij begint u te ergeren, wanneer
ouderen met hun pessimistische begrippen van den
tegenwoordigen tijd, bij monde of ln geschrifte,
door zulk een geest van depretiatie van alles wat
u rein en schoon en goed en heilig was tot dus
verre, zich laten besturen. Maar er gaat u als
een zwaard door de ziel, wanneer gij tot de treu
rige ontdekking komt en daarin hoe langer zoo
meer bevestigd wordt, dat ook werkelijk verdienste
lijke mannen op hun gebied, mannen van invloed
en beteekenis en wier eigen naam zelfs de geschied-
rollen aan het nageslacht vermelden zullen, ook wel
eens door dien stroom werden medegesleept, in dien
draaikolk geraakten, of op dien klip verzeilden.
En toch dat is reeds eenige jaren geleden met een
onzer vaderlandsche geleerden geschied. Dat is met
hem geschied ten aanzien van twee voormalige in
boorlingen en poorters dezer stad, de verdienste
lijkste wellicht, die Gouda ooit heeft voortgebracht
en aan wie geheel Nederland tot op den dag van
heden nog de grootste verplichting heeft. Dat is
met een nu reeds afgestorvene, waarom ik zijn naam
hier niet uitspfeken zal, ten opzichte van de Ge
broeders de Houtman geschied. Doch mag ik u
nogmaals met mijzelven vergelijken, dan wordt
ulieden heden een pleister op die geslagen wonde
gelegd. Dan zijt gij dankbaar, omdat gij uzelven
van dien verderfelijken geest onzes tijds vrij kennende,
toqh nog vele verwanten in het bezit van dienuan
waardeering, onder ons volk gevonden hebt. Dan
doortintelen gevoelens vau vreugde, zij het ook van
eenigszins getemperde en weemoedige vreugde, bij de
gedachte aan alles wat daaraan is voorafgegaan, in
(leze oogenblikken uw gemoed, omdat er als een echt
nationaal gedenkteeken op dezen dag, een monument
voor de Gebr. de Houtman in de geboorteplaats
van diézelfde gebroeders verrijzen zal.
Een echt nationaal gedenkteeken. Met dien naam
bestempel ik het hier reeds gestichte, en dra voor
ons aller oog zichtbare monument. Maar mag liet
zoo in waarheid heeten Zeker niet in die om
vangrijke beteekenif, waarin uwe Hoofdcommissie
dit zoozeer had gewenscht, niet in die van ee.i
„eerezuil door de eensgezinde en krachtige samen
werking van Nederland en Neerlands Oost-Iiid op
gericht." Helaas, daaraan hëeft veel ontbroken De
tweede koopstad van ons vaderland begreep in hare
wijsheid daarvoor niets te pioeten doen. En waar
wakkere en edele mannen in onze rijke en verjongde
