Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
M.
:WA7S,
ks,
‘aarden,
e klasse,
yen rit 15 Ct.
ater
N° 2486.
1880.
K)L.
I.”
BUITENLAND.
SPAARBANKEN
r
Zondag 1 Augustus.
.mwagens
FLAIRE.
Iluitcnlandscli Ovcizicht.
-
hier
yretari».
lat zij op
DUS e. k.
arvan, op
ontvangst
ÏIJN,
illerhande
De Photographic van het
Houtmans-monument, die wij bij
ons vorig Nommfer van Dinsdag
aan onze abonnés aanboden, is,
zoolang de oplage niet is uitgeput,
ook voor nieuwe abonnés ver
krijgbaar.
Ter vermijding van oponthoud
gelieve men alle voor de Redac
tie bestemde brieven bij den Uit
gever te bezorgen.
o
De Wonderen
ECTIE.
den op beide
nkman.
ft
GOUDSCHE COURANT.
iihssen:
ter.
inderen 3 et.
nk Buffet en
oncert-Orgel,
met alle 4 bee-
wttanden ruit.
l.
misdagen, tot
in eene wel-
?EUR,
10
e eerste plaats
klasse is van
JEEK.
gebeurd, veel
dresseur veel
ilijk en zelden
rococo ze als
idene stukken,
laarby danst
mducteurs en
staan op een
raarste kunst-
ynde van tyd
'BLOEM-
reeren Afne-
unco. Adres
'ween.
der amnestie Frankrijk’s hoofdstad weder voor de
oud veroordeelden der Commune is opengesteld. Wat
op die verschillende vergaderingen gesproken wordt,
gelijkt elkander op een haar. Die bijeenkomsten
hebben overigens haar nut, in zoover alles wat daar
verhandeld wordt, skchts kan dienen om den laatsten
slag toe te brengen aan het drijven van een handvol
mannen, die sedert 1871 niets schijnen vergeten en
geleerd te hebben.
De uitvoering der groote openbare werken in
Frankrijk, naar het plan van den heer de Freycinet,
is thans in vollen gang. Deze werken worden in
twee groote categorien verdeeld; 1°. de spoorwegen;
2°. de havens, kanalen en rivieren. De eerste
worden gedeeltelijk door den staat, gedeeltelijk door
maatschappijen nitgevoerd. De staat gaf daarvoor
tot nu toe uit (in franken): in 1877 25 millioen,
in 1878 70 millioen, in 1879 130 millioen. Voor
1880 bedragen de kredieten, waarover de staat te
beschikken heeft, 336 millioen, en voor 1881 worden
zij tot op 400 millioen verhoogd. De spoorwegen
in welker aanleg door de wetgevende macht is be
willigd, hebben eene lengte van 17 700 KM., en
daarvan zijn reeds 9500 in aanleg. De lijnen, aan
welke thans gewerkt wordt, zijn 3900 KM. lang.
Dit jaar zullen 1038 KM. spoorwegen van algemeen
en 200 van plaatselijk belang voor het publiek open
gesteld worden. In het aanstaande jaar deukt men
met eene uitgestrektheid van 1500 KM. gereed te
komen; en op deze wijze zal worden voortgegaan,
tot dat het geheele plan is uitgevoerd. Voor do
havens, kanalen en rivieren bedroegen de uitgaven hl
1878 16 millioen en in 1879 18 millioen. Voor
1880 zijn tij op 27 millioen geraamd en voor 1881
zal daaraan 100 millioen besteed worden. Aan de
in aanleg zijnde staatsspoorwegen zijn 72 hoofdiuge-
nieurs, 238 ingenieurs, 1500 mindere beambten bij
de afdteling bruggen en wegen werkzaam. In het
aanstaande jaar is men voornemens tot de verbetering
en voltooiing der straatwegen over te gaan. Dothans
in Frankrijk beslaande hebben eene lêngte van
40.001) KM. en dienen tot vervoer van 1700 millioen
*«*1 verschillende voortbrengselen. De kosten der
brengen, maar zou het toch niet mogelijk zjjn verbetering worden op 45 en die der volto >ii.ig vqn
u-i. i i i - ue( Op 6/ millioen geschat. Voor deze
werken zal jaarlijks 11 millioen worden uitgegeven,
......Ir jn ijeu jareQ voltooid zijn Daar
j van het plan des hoeren Freycinet ins
gelijks tien jaren zal duren, zal er tot 1890 in Frank-
rijk werk in overvloed zijn. Aan de nieuwe staats
inrichtingen ral dit natuurlijk zeer te stade komen,
aangezien de arbeidende klassen volop werk zullen
vinden.
Met 305 tegen 239 stemmen nam het Engclsche
lagerhuis Maandag avond de derde lezing aan van
de Compensation for Disturbance {Ireland) Bill, waar
door het recht van den eigenaar, om den pachter
die in gebreke blijft zijne pacht te betalen, van
het gepachte af te zetten voor de pachttijd verloopen
is, in enkele opzichten wordt beperkt. De wet
maakt dus in zeker opzicht eene inbreuk op de
heiligheid van den grondeigendom en werd daarom
bij hare indiening als gevaarlijk voor de toekomst
van hit ministerie Gladstone beschouwd. Een zeer
groot aantal Engelschen, die in andere opzichten
liberaal zijn, willen den grondeigendom aan geene
enkele beperking onderwerpen, wijl daardoor de hand
zou geslagen worden aan de grondvesten van den
staat. Het ligt in denaard der zaak dat de grondeigenaars
zelve de gevolgen van wanoogst en andere lersche
misères htt liefst enkel op den pachter laten druk-
ken( althans geen recht van dezen willen erkend
zien tol niet volledige nakoming zijner verbintenis.
Want menig grondeigenaar heeft^ uit eigen beweging
afslag van de pachtsom gegeven, en ook later
wil men dit gaarne doen, mits (jet maar niet kan ge-
eischt worden als een recht. Want, oordeelen velen, op
den grooten grondeigendom rust de macht der Eugelsche
aristocratie, die voor den staat een eeuwigdurende
waarborg is tegen elke sociale omwenteling. Wy
wijlen- hei nut der Engelsche aristocratie niet be
twisten, vooral wijl bij een zoo groot aantal harer
leden het innig besef heerscht, dat hunne buitenge
wone maatschappelijke positie hun hooge verplich
tingen oplegt van arbeid in den dienst van den staat.
waarheid heeft gezegd Is dat het geval, dan
is het niet slechts een locaal onderwerp maar
ook een van algemeen belang, zooals de titel
zegt Wat toch in het departement >West-
landsche dorpen* gebeurd is, kan in ieder ander
departement gebeuren. Een kleine kunstmatig
verkregen meerderheid kan de minderheid uit
werpen, en besluiten netyien omtrent de instel
lingen des departements, die zeer in het nadeel
zijn van het algemeen belang.
Uit de brochure blijkt, dat het hoofdbestuur
der maatschappij geen macht schijnt te hebben
om de rechten der minderheid te doen eerbie
digen. Althans het heeft gezwegen en zich
niets aan de zaak laten gelegen leggen. Men
heeft wel eens hoog opjgegeven van de nood
zakelijkheid, dat de gemeentebesturen meer
zelfstandig zouden kanten optreden, doch de
wetgever heeft dit anders bepaald en het toe
zicht over de gemeentebesturen opgedragen aan
Ged. Staten en tot na toe heeft men van die
regeling nog geen berouw gehad; integendeel
bjj de spoedig in te Moeren wet tot regeling
van het lager onderwijs is de controle op de
handelingen der gemeentebesturen versterkt en
is de macht van het schooltoezicht uitgebreid.
Zou zulk een controle van hoogerhand niet
dringend noodig zijn waar het de belangen van
duizenden betreftis het te verantwoorden, dat
handelingen als in de brochure vermeld worden
eenig bezwaar kunnen plaats hebben?
zal de algemeene vergadering der
Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen te Am
sterdam gehouden worden. Afgevaardigden
uit alle deelen des lands zullen daar bijeen
komen oiji de belangen der maatschappij in het
bjjzonder en die van het geheele volk in het
algemeen te bespreken. I
Wel geven de punten van beschrijving geen j
aanleiding om de spaarbanken ter sprake te i ton
brengen, maar zou het toch niet mogeliik zijn n.riw
om met het oog op de gemelde brochure de het geheele
controle op de departementale spaarbanken tot
een onderwerp van ernstige discussie te maken? zoodat het werk
i Zou men het hoofdbestuur niet kunnen uit- I de uitvoering
noodigen, hetzij bij motie van orde hetzij op -
een andere wijze, om deze zaak ernstig te over
wegen en zoo mogelijk een volgend jaar een
ontwerp ter tafel te brengen dat regelen stelt
van een voldoende controle, door het hoofd
bestuur uit te oifenen.
Wel geven nu de spaarbankbesturen jaarlijks
eenige cyfers voor het jaarverslag, doch die
cyfers beteekenen zooals uit de brochure blijkt
weinig of niets, terwijl die opgave niet eens
verplichtend is.
Goede besturen zullen die controle nietvree-
zen; zij zullen daarentegen daarmede ingenomen
zijn, en voor slecht bestuurde spaarbanken zou
die controle hoogst noodig zijn.
Veler belangen toch hangen af van de soli
diteit der spaarbanken. Verliest één spaarbahk
zijn vertrouwen door oneerlijkheid of gewaagde
speculation, dan wordt het vertrouwen in de
geheele omgeving en de departementale spaar
banken voor geruimen tijd geschokt, en de
pogingen^ in andere departementen aangewend
om de zucht tot sparen te bevorderen, zyn
vruchteloos.
Hoofdbestuur en afgevaardigden zij deze zaak
niet slechts in het belang der maatschappij maar
in het algemeen belang ter overweging aan-
bevolen L.
De zoogenaamde socialistische bijeenkomsten worden
te Parijs onafgebroken voortgezet, sedert ten gevolge
Onder de onderwerpen, die thans dikwyla
besproken worden, benooren de spaarbanken.
Heeft de maatschappij tot Nut van ’t Algemeen
jaren geleden op dit gebied den eersten stoot
gegeven, zijn door vele departementen spaar
banken opgericht die in bloeienden toestand
verkeeren, ook door anderen zyn pogingen aan
gewend om den lust tot sparen bij het volk
op te wekken. Het voorbeeld door den Gent-
seben professor Laurent gegeven, om op de lagere
school het sparen te bevorderen, heeft in vele
landen navolging gevonden, en de schoolspaar-
banken zyn ook hier in Vele gen^enten ^ei
stand gébracht. Eindelijk heeft zich ook de „BP
de regeering de zaak aangetrokken, en het wets
ontwerp tot stichting der postspaarbanken is
htt gevolg geweest der inmenging van de regee
ring in deze zaak. En al moge men nu die
wet voor een halven maatregel houden, al acht
men een meer afdoende regeling wenscheljjk,
heeft men aanvankelijk gunstige resultaten, dan
is die voor uitbreiding vatbaar en de vertegen
woordiging zul haar steun niet aan de regeering
onthouden, als zjj krachtige maatregelen wil
nemen, om de zucht tot sparen totiu de kleinste
gemeentm te .evordereu.
Toch zullen nog geruimen tjjd de departe
mentale spaarbanken het voornaamste middel
blyven om de spaarpenningen te ontvangen.
Aan het hoofd toch dier inrichtingen staan
meestal mannen, in de gemeente bekend en
geacht, die het volle vertrouwen der burgerjj
genieten, terwijl .de directeuren der postkantoren
meestal onbekende personen zijn, wienmennog
lang met tegenzin zjjn spaarpenningen zal toe
vertrouwen. s
Maar juist daarom moeten de spaarbanken
der maatschappij ook de. strengste fontrole en
het nauwkeurigste onderzoek kunnen verdragen.
Zjj genieten over het geheel een groot ver
trouwen; dit vertrouwen moet niet kunnen be
schaamd worden, want ontdekt men feilen in
het bestuur vari een enkele spaarbank, dan boe
zemt dit van zelfmistrouwen in omtrent andere ei;
de geheele maatschappij wordt verantwoordelijk
gesteld voor de misslagen, al of niet met moedwil
door het bestuur van een spaarbank begaan.
In den laatsten tjjd is een der departementale
spaarbanken het onderwerp eener brochure ge
weest, getiteld: »Een Spaarbank-cptbindings-
quaestie van het Nutsdepartement Westland-
sche dorpen,» uitgegeven te Middelburg by J.
C. en W. Altorffer. Zij is allen secretarissen
der departementen ter kennisname toegezonden.
Die brochure is niet weerlegd; welke beschul
digingen daarin voorkwamen tegen het bestuur
dier spaarbank en van dat departement, men
heeft geen pogingen aangewend die te weer
leggen of de onwaarheid der verhaalde feiten
aan te toonen. Mag men daaruit niet besluiten
•dat de schrijver de waarheid en niets dan de