*RT,
JW,
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
1880.
tK,
Nq 2490.
EOEPOENEÏÏTIÏÏG.
Grondwetsherziening.
Woensdag 11 Augustus.
BulleslaoM Overzicht.
ooping-
J N E N bij
JN van f 28,
roefflessoheo,
to verzonden
oorstelling.
i 81/, ure.
"-«*ta.u«a der HWH b,|„„
Ter vermijding van (Oponthoud
gelieve men alle voor de Redac
tie bestemde brieven bij den Uit
gever te bezorgen.
gesteld, en dat dit
ovenwoniuy,
IttlNKMAX.
ouwde Woon-
aan de Vierde
8 1880, voorin,
au Notaris Mr.
mb” te Gouda,
la gelegen per-
1880, deamid-
rstal te Go/ida,
N, KOZIJNEN,
DAKKELEN,
BRANDHOUT,
’/out.
komen ten Kan-
'UIJN DROOG-
met Schuren
raat, K. 125.
m Grond, aan
’VEN, vóór en
fonds.
Bouwgrond,
luntend gelegen
zen, omdat die
nden wordt met
i met Erf en
Singel, R. 593,
en nette Kamers,
de Gouwe en
V aart, gelegen
ide verscheidene
n de straat.
'la, achter het
soen.
i Grond, naast
en Pantomime.
met of zonder
gergezin. Vrije
Adres onder
Courant
iW
eumeisje
tenen, van goede
es met franco
iet Advertentie-
Boek- en Kan
tot belangrijke debatten; een conciliant minis
terie is misschien beter dan een zuiver partij-
ministerie geschikt om deze zaak tot een goed
einde te brengen, en daarom vooral zou het
misschien wenschelijk zijn, dat aan dit ministerie
de taak werd opgedragen om de grondwetsher
ziening voor te bereiden en zoo mogelijk tot
een goed eihde te brengen. Zal de troonrede
ons de plannen der regeering doen kennen, en
op officiëele wijze de zaak aan de orde stellen?
BUITENLAND.
De toenemende beterschap van Gladstone wettigt
het vooruitzicht dat hij in deze week naar zijn landgoed
zal kunnen gaan en dat hij waarschijnlijk vóór de slai-
ting nog een zitting van het Lagerhuis zal bijwonen.
Berichten uit Kaboel spreken van het oprukken
der troepen van generaal Roberts naar Kandahar. Ab-
dur Rahman helpt de Engelsche troepen aan trans
portmiddelen. Kaboel zelf schijnt door de Engelsche*
ontruimd te zijn,daar generaal Gough met zijne brigade
het kamp te Shirpoer heeft betrokken dat bij ondervin
ding vebleke i is veiliger te zijn din de hoofdstad.
Het miuislerie Gladstone leed eene nederlaag te
Liverpool, waar bij eene verkiezing voor het Lager
huis de heer Plimsöll gevallen is tegen den con
servatieven lord Claud Hamilton. De Lirerpoolsche
reedere waren waarschijnlijk den héér Plimsoll niet
genegen, daar eene wetgeving op de scheepvaart,
zooals hij die verstaat, tot awnmerkelyX grooter kosten
voor 'de veïïïgheuf van het scheepsvolk aanleiding
moet geven dan tegenwoordig wel besteed worden.
Daarom is de sympathieke figuur van Plimsoll wd-
komer candidaat in een landstad dan in eene zeehaven*
De beweging tengevolge der tegenwerping van
de pachterswet houdt aan. Dagelijks heeft de heer
Forster op interpellation te antwoorden. Vrydag
zeide hij dat de regeertng niet van plan was orn
nog iu deze zitting eene andere wet op dit punt
in te dienen. Zaterdag beantwoordde hij toestem
mend de vraag of er troepen naar Ierland waren
gezonden. Hij vreesde wel geen opstand, maar meende
toch verplicht te zijn veiligheidsmaatregelen ie nemen.
Het Hoogerhuis moet bet bij een deel der open
bare meening erg ontgelden. Vrijdagavond werd te
loonden eene meeting gehouden, waarop de heer
James Beul spr.ik van de beslissing van de lords
als van een zuiver zelfzuchtig votum van eene ven
nootschap van grondeigenaars, die nooit iets hadden
bijgedragen tot de' nationale grootheid vaq Engeland,
die huns ondanks tot stand was gebracht. I)e tijd
was gekomen om een senaat te maken en de heer
schappij der erfelijke onkunde af te schaffen. De
vergadering nam eene motie aan: „dat dc verwer
ping der wet in het Hoogerhuis mei eene meerder-
i heid van 231 siennr.en, hoofdzakelijk samengesteld
^,„UVOT1UO -- hunne parlementair»
niet te dempen is. Het gevaar dat dan de Pl'ch'e,‘ ‘l** ..’TP’?1’ Kelegenheden -»art»U M.
hoofdberinselen van ons staatsrecht dreint. zal ,,m !‘,e 8» ^hjke belangen van hunnen .laad te be-
vorderen, belangrijke en spoedeiacheude hervorroiage-
maatregelen tegenhouden en bederven, een nieuw bewijs
ia van de ouvereenigbtutrheid eener erfelijkc wetgevende
vergadering met het beginsel eener op vrjje vertegen-
en eene vraag doet rij
zen wt Ike de ernstige overweging des volks waardig is.
Daar kunnen de lords het voorloopig mee doen.
Op den langen duur siet de Daity Neut het
einde dezer zaak in eene uitgebreide verandering van
de wetgeving op den grondeigendom, gesteund door
zulk eene kracht der openbare meening, dat de lokds
er geen weerstand aan kunnen bieden. Het oogenblik-
k. lijk gevolg is echter dat midden in eene ernstige
crisis het regeeren van Ierland nog moeiluker wordt
*- - - 1 i
>ow om redenen grtheet
nibgst, van alles warrit
I gekregen dóór de pa-
'ri stndd. die ten 'on- 1
;t-s b dreigil aolitt».
De president djs» Eiansche repubb-k (iio'y heeft
en niet ulle pogingen tot verbetering spot.
Hoe dikwijls moet men 1
jjzigiug is uoodzakeljjk, utuar de grondwet
v J Waarlijk
hoewel eerst in 1»48 herzien, is de grondwet
reeds na dertig jaren in sommige van hare
bepalingen verouderd. De bepalingen omtrent
de ertopvolgende macht des Konings, omtrent
het kiesrecht en de defensie en wat niet meer
hebben verandering noodig, willen zij aan de
tegenwoordige behoeften des volks voldoen. Daar
omtrent zjjn alle partijen h t vrjj wel eens.
Van de anti-revolutionaire partjj ia het genoeg
bekend dat zij beweert dut geen goede onder
wijswet zonder grondwetswijziging kan tot stand
komen reeds geruimen tijd gele
oud-minister Heemskerk in het licht gesteld,
welke wijzigingen in de grondwet hij nood
zakelijk oordeelde, de ultramontanen kunnen
geen vrede hebben met een grondwet, die in
zoovele opzichten met den syllabus verschiltde
uiteen spatting van het vorige ministerie eindelijk
is veroorzaakt door bet voorstel van grondwets
herziening, door den premier on de meerderheid
aan de orde gesteld, en waarmede de minder
heid zich vooralsnog niet kon vereenigen. Voegen
wij hier nu nog bjj, dat de regeering aan de
Eerste Kamer de constitution der verschillende
volkeu ter kennisneming heeft toegezonden, dat
een geacht lid der liberale partjj de heer Lenting
zjjn aanmerkingen op de grondwet heeft in het
licht gegeven, en dat ook reeds vereenigingen
jjjp opgericht om op grondwetsherziening aau
te dringen, dan kan daaruit het besluit ge
trokken worden, dat grondwetsherziening by
uitvoering zullen komen.
De kiezers in het hoofd!
zjjn thans in de gelege^J
in deze zaak kenbaar, io
is iu herstemming met"1
Gleichman, die niet kon'goedkeuren, dat het
Spreekt men ook daar den weusch naar herziening
uit, dan zal de beweging spoedig meer algemeen
worden en dit ministerie kon wel eens spoediger
dan men denkt geroepen zijn, om de voorstellen
in te dienen, die tot grondwetsherziening moeten
voeren.
Is men eenmaal zoover, dan zal de liberale
paity kunnen toonen, dat zij nog niet overleden
is, maar pal staat om die verbeteringen te ver
werven die zjj nuttig en noodig oordeelt.
Nu moge zjj nog niet eenstemmig zijn, nu
moge zij nog verschillen in vele bijzonderheden,
dan zal het blijken of de klove die de nieer
geavanceerde van hun partijgenooten scheidt r, tuewjjdii>g
geruimen tjjd'geTeden heeft de hoofdbeginselen van ons staatsrecht dreigt, zal
eemskerk in het licht gesteld, het beste middel zyn om de tegenwoordige ver-
deeldheid te doen ophouden. Want men moet
niet vergeten, dat, a's eenmaal de herziening .„8„„
aan de orde is gesteld, de vreemdsoortigste woordiging rustende regeering,
eiseheu zullen gedaan worden. Ging in 1848 --
de herziening eenigszins overhaast in zjjn werk
onder deu invloed van gebeurtenissen iu het
buiteuland, waren toen 1 de partijen nog niet
zoo scherp geteekend, thans zal iedere partij
met een programma verschijnen en men zal
bepalingen bestrijden, die men in dezen tijd
niet meer voor bestrijding vatbaar achtte. De
verhouding tusschen Kerk en Staat zal dan n r.
Stokpaardje zyn dat door velen bereden zal b,.MüZ,ii j,epfl niruw voc(lsH r
worden, om verandering te verkrijgen. j ,liaj m eeu niairtschapp.-lijk™ «mud, die ten on-
Onderwijs, defensie, troonsopvolging, kolo- .echte zijne privilegi
nien en wat niet meer zullen aanleiding gev;eu
GOUDSCHE COURANT.
BURGBMBESTEIIen WETHOUDERS van Gouda,
brengen ter slgemeene kennis, dat geregeld eiken
Dóudag en Krprfny ten 81/, uur in het GASTHUIS
gelegenheid zal beslaan om zich Malott te doen
iaeaten en herinentwi.
Gowfa, deu lOn Augustus 1880.
Burg'meester en Wethouders voornoemd,
REMY, L. B.
De Secretaris,
BROUWER.
Nauwelijks is de onderwjjs-quaestit! van de
baan of er daagt weder een nieuwe, niet minder
belangrijke op, die de aandacht van het volk,
de vertegenwoordigers en de regeering vordert.
Reeds herbaaldeljjk is gebleken, dat vele nood
zakelijke verbeteringen onmogeljjk «jjn, zoolang
de tegenwoordige grondwet niet gewijzigd is.
Vijj algemeen is men thans overtuigd dat de
bepalingen omtrent het kiesrecht in de grond
wet niet meer voldoenmen zou wijziging der
kieswet willen, doch de grondwet verzet zich
tegen het aannemeu van andere grondslagen,
Een staat,' dezer dagen bekend gemaakt, be
treffende personen d;c h;t
kiesrecht zjjn r1*;
vei keerde der tegenwoordige grondslagen aan
te toonen. N iemand zal de verdediging meer op
rijtndbeden voeren; die lyst alleen is voldoende ziening op een ongelegen tijdstip,
om de kieswet voor goed te veroordcelen. I Ook iu drie andere districten moeten verkie-
Hoeveel is er reeds geschreven over de ver- zingen plants hebben. Vooral de beraadsla-
betering onzer levende strijdkrachten, het is gingen in de kiesvereenigingen te Rotterdam
alweder de grondwet die verbetering tegenhoudt, omtrent deze zaak kunnen belangrijk zijn. I
on «11a «wuXatMAv. varkoloiunrr annt( S\nroolr£ nwn rw.lr rlnnr tlnn wPiienli nanr linr-sicminrr 1
niet hooren De
wjjzigiug is uoodzakeljjk, uiaar
verzet zich daartegen en dus
alle partyen aan de orde'is gesteld, en dat dit
werk de aandacht van allen in den eersten tijd I
zal vorderen.
Op de liberale partjj rust de verplichting 1
daartoe het initiatief t« nemen, de andere par- i
tjjen zyn daartoe onmachtig. Men heeft haar i
wel eens dood verklaard, men heeft wel eens
gezegd dat zjj zou uiteensbiriven als de onderwijs-
quaestie geregeld was, men heeft zich geluk i
geweuscht met de aanneming der onderwijswet,
omdat die stemming de eerste stap was op den
weg, die tot ontbinding der liberale partjj zou
Voeren, nu staat het aan haar om te toonen,
dat die voorspellingen verkeerd waren, dat men
te vroeg gejuicht heeft, dat het haar volstrekt
nog niet aan kracht en tast ontbreekt, om iets
goeds tot stand te brengen.
Is zjj het eens over de noodzakelijkheid, die 1
eensgeamdheid ontbreekt, als de tjjd moet be-
paald worden, wanneer totgrondwetsherziening 1
zal worden overgegaan. Wil een gedeelte der
partjj terstond de handen aan het werk slaan,
een ander gedeelte wil wachten tot het volk
grondwetsherziening vraagt, of ten minste de
aandrang daartoe zoo worilt, dat de regeering
niet langer kan weigeren om aan dieu volks-
weusch te gemoet te komen. Hoofdzakeljjk
hangt het dus in den eersten tjjd van de hou
ding des volks af, of de plannen spoedig tot
a k1
liatrict Amsterdam
om hun gevoelen
ra. De ex-preuiiur
vroegeren collega
t
voorstel tot grondwetsherziening, de politieke
verwarring kwam vergrooten en liever zijn ont
slag wilde nemen dan zyn medewerking ver-
aan het uitlokken eener grondwetsher-
i die in Amsterdam van het
uitgesloten, is atdoende om het
tegenwoordige grondslage!
emand zal de verdediging m
zich nemen van bepalingen die tot zulke onge- leeuen
om de kieswet voor goed te veroordeelen.
Hoeveel is er i