BINNENLAND.
De Effectenbeurs.
3eua*t: Banhélainjr Saint Hiluire, Magniu en Cazot.
Da minister van oorlog Farre eu Ue nieuwe minis
ter van murine Cluué behooreo niet tot het Parlement.
Gaiubetta heeft nu nog sltchts drie zijner vrieu-
den in het kabinet, uaiuelyk: Cazot, Coustans eu
Furre.
Het nieuwe kabiuet heeft de volgende besluiten
genomenlo. gecir bijeeuroeping der Kamers vóór
den bepaalden tyd 2o.\ handhaving van het besluit
van het vorig kabiuet tfgeu de niel-erkende orden
80. het zenden eener circulaire door den minister
vuu buitenluudsehe zaken«au de vertegenwoordigers
vuu Fraukryk in het buitenland, om de houdiug
van het kahinet te omschreven, en te verklaren dat
het iu gcenerlei opzicht vau de vredelievende politiek
zal afwijkeu 4o. behoud der tegenuroorJige ouder-
secretarissei^ van staat. Als zoodaiug komt voor
bui ten land «cue zaken de heer Horace de Choiseul in
aanmerking.
De uitvoering van bet tweede der Maartdecreten
zal niet onmiddellijk geschieden, omdat de miuister
van binueulandsohe zaken voor veertieu dagen op
reis is gegaan.
Ook de president der Republiek is naar de Jura
teruggekeerd.
De miuister van openl aar onderwijs iu Frankrijk
heeft, naar aanleiding der besluiten van den hoogen
raad vau onderwijs, aan de prefecten eene circulaire
gezonden, wanriu een geheele reeks voorschrifteu, welke
van 1851 dagteckeaen eu deu onderwijzer aan zekere
verplichtingen van geeslelyken aard onderwerpen,
worden afgeschaft. ïe Tempa hecht zijne volkouu n
goedkeuring aan deze circulaire, waardoor bestaande
misbruiken worden vernietigd.
De scheiding iu de nation aal-liberale partij in
Duitsohland heeft natuurlek de couservatieve bladen
er toe geleid om de trouw gebleven rechterzijde der
party een lonk vol aaumo digiug toe te werpeu.
Reeds dodclyk werd niet onduidelijk gezegd dat nu
eene vereeniging van de iiationaal-lib^ruleu met de
minst conservatieven der conservatieven een goede
grondslag zou kunnen worden voor de nog altijd
vergeefs gezochte vaste regeeringsmeerderheid. Prius
Bismarck's blad, de Provincial-Correapondenzkwam
eeu paar dagen geleden weer op dit plan terug. Maar
de Aölnüche wil er niets van weteu. ,/Wir bleiben
die alten,* zegt zy met meer of minder gerecht-
vaardigden trots. Met de 28 afvalligen wil zij niet
vooruitmaar met de oouservatieveu ook niet achter-
wit. Benuigsen zeidé het trouwens vwieden week te
Hannover duidelijk „Voor het oogeitblik en deu
tyd dien ik overzien kan, houd ik eene samensmelt
ting vau de conservatieven met de liberale pnriij voor
volkomen onmogelijk. Het is zeer waar dal de te
genstelling tusscheu liberalen en conservatieven in
ineuig gewichtig punt zwakker is geworden en zich
op ander gebied beweegt dan vóór 1888, maar toch
loopen ook de geinatigenden onder beide partijen nog
zoover uiteeu, dut teue pogingen tot sumeusteliing
verkeerd zou zijn." De Duitsohe rijksdag zal dus
voortaan, iu plaats vau twaalf, dertien politieke pur-
tyeu tellen.
GOUDA, 28 September 1880.
Bij kou. besluit is benoemd tot kautoureoluer plaats
vervanger alhier Mr. D. N. Brouwer.
Konden we in ecu vorig Nr. mei iustemming een
artikel van 't Vaderland over den waterweg Amster
damRotterdam opnemen, thans willen we getrouw
aan onze gewoonte om onder de oogen onzer lezers
te brengen, hetgeen in deze v5or Gouda zoo belang
rijke quaestic geschiedt een brief van Gedepu
teerde Staten van Noord-Holland aan den Minister
van Waterstaat mededeelen. Zij, die den loop hebben
gevolgd, welke deze zaak heeft genomen, zullen
begrijpen dat in deze missive de Goudsche belangen
worden geringschat of over 't hoofd gezien. Wij
vermoeden zelfs dat het artikel iu het Vaderland
tot de openbaarmaking van dut schrgveu (gedateerd
11 Augustus jl. en opgenomeu in de N. R. Ct. van
11. Zondag) a&nleidiug heeft gegeven. De brief zelf
is een gevolg van de interpellatie iu de jongste
zomer-vergadering der Staten van Noord-Holland
over deze zaak van den Amsterdamscheu advocaat
Aug. Philips.
Ook Gedeputeerde Stateu beginnen met een korte
herinnering aan bet vroeger met dezen weg voor
gevallene; zij herinneren dat de voordracht-Tak
(geheele afsngding van Gouda) een uitvloeisel was
van de tusscheu hem en de beide colleges van Ge
deputeerde Staten gevoerde onderhandelingen en dat
omstreeks te gelijkertijd met de voordracht van
dien miuister, door hen aan de Staten vaa Noord-
Holland werd voorgesteld de door deu minister ge
stelde voorwaarden aan te nemen, waartoe door hunne
vergadering metalgemeene stemmen werd besloten.
Daarna gaan Gedeputeerde 3taten aldus voort
Met groot genoegen mochten wij op het tinde
les vorigen jaars vernemen, dat Uwe Exc. de ver
betering vau dezen waterweg, iu deu geest van het
door de beide colleges van Gedeputeerde Staten inge
diende plan weder ter huud bad genomen, en wij
vleidéh ous reeds met bet uitzicht op het tot stand
komen van*dit werk, toen wij onaangenaam werden
verrast door de berichten omtrent hetgeen door onze
ambtgeuootcu iu Zuid-liollaud aan de Staten hunner
proviucie te dezer zake werd voorgesteld, ui. om tal
vau min of nteer bezwarende voorwaarden te ver-
biudeu aan het toezeggen vau proviuciaal subsidie,
voorwaarden waarbij onder audereu wordt afgeweken
van het plan, gemeenschappelijk mei ons ooilege aan
de Regeering voorgedrugeu. Leed deed het ons ook
te moeten vernemen, dat de pogingen, door u aau-
gewend om onze aiubtgenooteu vau hun voornemen
terug te, brengen, geen gunstig gevolg liebbeu gehad.
Dat leedwtzeu werd ook iu de vergadering der Stateu
vau ons gewest luide uitgesprokeu, eu het leidde tot
de eeupurige aanneming van het voorstel, om ons
de opdracht te doen, woarvau wy hierboven melding
maakten.
Wat er in de vergadering der Staten van Zuid-
llolland over de zaak is voorgevallen, heeft voldingend
bewezen, dat er maar al te veel reden voor bezorgdheid
bestoud.
Niet alleen tooh beeft die vergaderiug zich ver-
eeuigd met het denkbeeld om aan het verleenen van
subsidie onderscheidene voorwaarden te verbinden,
maar ter verklaring en ter verdediging van die voor-
waardeu zijn er stellingen verkondigd, die naar onze
overtuiging lijnrecht in strijd zyu roet het doel waartoe
de provinciale subsidie» moeten dienen. Het provin
ciaal bestuur van Zuid-Holland, altbaus de meerder
heid zyner leden, acht hei niet alleen mogelgk, maar
zelfs billijk eu rechtmatig, dat er op deu nieuwen
waterweg tollen zullen worden geheven, en wel, wat
het ergste zou zgu, door gemeenten en airderen, die
noch iu deu aanleg, noch in het onderhoud van
dien waterweg het minste of geringste zullcu bijdragen.
Het is inisschieu overbodig hiertegeu bij Uwe
Excellentie op te komeu, maar wg zouden meeueu
in onze verpliohtingeu tegenover de Staten van ons
gewest en tegeuover zijue ingezetenen te kort te
schieten, wauueer wij èr geen protest tegen dedeu
hoorett.
1 Om reeds dadelyk ieder misverstand te voorkomen,
brengen wij iu herinnering, dat het bij de vroeger
met onze arnbtgcnooteg ia Zuid-Holland gevoerde
onderhandelingen, steeds het streven vuu beide colleges
is geweest, om aun alle plaatselijke belangen, die
by de verbetering van den waterweg betrokken zijn,
zooveel muur eeuigszius mogelgk was hun eisch te
geven, en dat, iugevoige onze opdracht, daarop ook
zorgvuldig acht is geslugen door de hoofdingenieurs,
die het later door ons aan de Regeeriug aangeboden
ontwerp hebben opgemaakt.
Het voornaamste belang, waarop hierbij te letten
viel, was dat vau de gèmeente Gouda. Na zorg
vuldig onderzoek stelden de beide hoofdingenieurs
voor, om, ter voorziening in dat belaug, een deel
der vaart door de Singelgfacht van Gouda en docr
de Mallegattluis te behouden. Onze beide ooilege»
vereenigden zich met dat denkbeeld, ed bij gemeen-
sohappelyk schrgveu aan den Minister van biuuen-
laudscke zaken, van 2/3 October 1877, gaven wij
te keuueu, dut door uitvoering der daarvoor noodige
werken, waarvan de kosten op 170,000 waren
begroot, onze» inziens aun de vroeger geopperde be
zwaren van het bestuur der genoemde gemeeute kan
worden tegemoetgekomen, zouder schade voor de be-
laugen der scheepvaart, die hier op den voorgrond
behoorden te slaan.
Weinig konden wij toen vermoeden, dat onze ambt*
gcuooten in Zuid-Holland later, met afwyking van
het gemeenschappelijk ingediend plan, ten behoeve
van Gouda nog andere eischen zouden stellen, aller
minst dat nuu de htffing van rechten door die ge
meente op het nieuwe knnanl kon worden gedacht,
welk laatste vooral in rftrijd zou zgu met de belaugen
der scheepvaart «die hier op deu voorgrond behooreu
te staan."
Over de heffiug van rechten op bet nieuwe kanaal
is vroeger geeu woord gesproken. De gedachte dat
er zelfs door het Rijk, dat zich met deu aanleg
en het onderhoud van het kanaal zou belusten
ooit rechten op het kanaal zouden worden gekeveo,
is zelfs niet bij ons opgekomen. Bij het verleenen
van piovinoialc subsidicu voor aanleg of verbetering
van land- en waterwegen, is vroeger meestal tol
vrijdom uitdrukkelijk bedougeu iu deu luatsteu tijd
wordt dit zelfs overbodig geacht, omdat het ligt
|n deu aard der zaak. Zoo ook hier. Ware de
mogelijkheid der heffing van kanaal rechten ondersteld,
de provinciën, die te zamen ongeveer de helft der
kosten van aanleg eu onderhoud op zich nemen,
zouden voor ziclt ongetwijfeld een evenredig deel van
de opbrengst der rechten hebben bedongen.
Veel minder nog liet het zich deuken, dut er
op het kanaal rechten zoudeu kuunen geheven worden
door eene gemeente of auderen, die nog iu de kosten
vau aui.lcg, noch iu die van ouderhoud een penning
bijdragen.
Gaarne willen wg aannemen dat de thans op het
kanaal geheven richten slechts strekken ter billyke
vergoeding vau de kosteu, voor aanleg eu ouderhoud
der kanaalwerkeu besteed. Maar die werken koineu
te vervaileu. Door het Rijk worden nieuwe werken
aangelegd, en iu het onderhoud daarvan voorzien.
De groud waarop de tegenwoordige heffiugeu steuueu,
zal dus niet meer bestaau zoodra de werken, teu
behoeve waarvan zij moeten dienen, door andere
worden vervangen, moet er noodwendig een einde
aait komen.
Daarna gaan Gedeputeerde Stateu over tot het
kuuaal van Amsterdam naar den Rijn, dat van geen
reclitstreeksoh belang voor ous is. Ten slotte ver
klaren zy dut het huu hoogst aangenaam zou zgn,
aan de Provinciale Stateu in hunne eerstvolgende
bijeenkomst (iu November a. s.) te kuuueu mededeelen
dat het tot stand komen van beide werken verzekerd
is, eu biuueu korten tgd kon worden tegetaoet ge
zien.
Zaterdag werd bet toelatings-exaroen voor de
eerste klasse van het pro-gymnasium alhier afgr*
nomen. Er werden drie jongelieden toegelaten en
twee afgewezen. Gisteren is de cursus begonnen.
De kapitein J. M. H. Van der Koog, dezer dagen
tot dien rang bevorderd, is iugedeeld bg het depot
van het 4e regimeut infanterie, iu garnizoen alhier.
De officier van gezondheid le kl. H. G. C. He
ringa, alhier in garnizoen wordt met 15 October
verplaatst naar Hoorn en vervangen door deu off,
T. Gez. le. kl., Majoor-titulair A. W. J, Zubii.
Naar wg vernemen heeft de onlangs benoemde
Burgemeester vau Boskoop vtrguuuiug virkregeu
om alhier te wonen.
Een ingezetene van Texel is in 't bezit van een
oude schildering op glas, een vogel bg eeuig fruit;
tij is gemerkt W. C. 1630. Men wil dat zij
vervaardigd is door den vooral hier bekeuden glas
schilder Wouter Crabeth. De eigeuaar heeft reeds
vela kooplustigen ontmoet, die hem een groote soin
boden, doch te vergeefs. Indien het jaartól 1630
op dit glas voorkomt, zal bet wel niet vau Crabeth zgn.
Te Moordreeht schijnt men nog maar niet aan
de wet op den kinderarbeid te kunnen gewennen. De
touwslager, die 11. Woensdag door den leuntourechlef
alhier wegens overtreding van die wet werd ver
oordeeld, werd toen de veldwuohter hem dagvaardde,
weder voor deuzelfden jongen bekeurd. Ook tegen
twee andere touwslagers aldaar werd te dier taks
proces-verbaal opgemaakt.
Behalve de reeds vroeger door ons medegedeelde,
zgu nog te Leiden bekrooud
L. Breugem te Bleiswyk, voor veulenmerriën vso
inl. ras, (le prys); J. Heemkerk Wz. te Hazerswouds
voor irlem (Se prgs);
D. A. Dapper te Haastrecht, voor een kar- of
chaispaard, van 46 jaar oud, vreemd of gekruist
ras, ingespannen, (2e pr(js);
P. de Bruin, te Hazerswoude, voor jonge paarden,
geb, in 76, van inl. ras, (le prgs).
0. Veelenturf te Bodegraven, voor idem geb. ia
77 (le prgs).
P. Straathof te Hazerswoude, voor idem geb in 79
(le prgs); D. C. Ma rek te Zevenhuizen, voor idem
(2e prgs).
A. vau Capellen Az. te Capelle a/d ÏJsel, voor
pinkstieren vun iul ras (blauwbont) geb. in 79 (eere-
prgs); J. v, d. Breggen Az. te Waddiuxveen, voor
idem (le prijs).
J. v. d. Breggen Az. te Waddinxveen, voor een
melkgevende blauwbonte koe van iul. ras, van 37
jaMr, gekalfd hebbende tusschen 1 Jan. en 31 Mei
80 (Bestuurtprys).
I). A. Dupper te Haastrecht, voor een melkgevends
koe van inl. ras, gekalfd hebbende als boven (le prgs);
J. v. d. Breggen Az. te Waddinxveen, voor een kuis-
kalf van iul. ras, get), iu 80 (2e prgs) en voor var
kens (beren), geb. in 1879 of vro-ger (2e prijs);
F. Veelenturf te Hazerswoude, voor idem (zeugen)
(2e prijs);
A. van der Burg te Hazerswoude, voor twee. st.
vette schapeu, geb. in 79 (le prgs); G. 0. deJoug
aldaar, voor idem (2e prijs).
F. Veelenturf uldaar, voor vette varkens (2e eu
bestuursprijs).
G. Boezen te Aarlanderveen, voor eeu zwarte wit
kop os (bestuursprgs).
De begroot ing der gemeeute Boskoop, voor het
dienstjaar 1881 bedraagt iu 'outvangst eo uitgaaf
ƒ19,677.591/,.
Denitgaven voor onderwijs zijn geraamd op 6465.
j)e door het Rijk te betaleu som op 1879.50. De
opbreugst der schoolgelden op 1800. De iukoin-
Jea belasting zal moeten opbrengen 4600, dat
is 1400 minder dan over het loopeude dienstjaar,
Staten-Generaal. Tweede Kamer. Zitting
vau 27 Sept. 1880.
Aan de orde is de beraadslaging ov*r het onder
staand oniwerp-adres vau antwoord op de troonrede.
„Sirel
„lo. De Tweede Kumer der Staten-Generaal stelt
iet op hoogen prijs, dat Uwe Majesteit, bij de
hervatting vau de werkzaamheden der volksvertegen
woordiging op de voorrechten heeft kunnen wijzen,
die bet Vaderland steeds geniet.
„2o. Het Nederlandache volk is te iunig gehecht
m het doorluchtig geslacht zijner Vorsten, om niet
vaa geheeler harte deel te nemen in de heugelijke
gebeurteuis, waurdoor het geluk vau Uwer Majesteit®
Huis ie verhoogd.
„3o. Aangenaam was ons de verzekering, dat
tusschen Nederland eu de andere Mogendheden voort
durend de meest gewenschte verhouding bestaat.
„4o. Wij verheugen ons, dat op het gebied van
handel en nijverheid eeuige vooruitgang is op te
merken, en dat ook wegeus deu over 'tajgeiueen
gUHStigen oogst eu het nagenoeg geheel wijkeu der
besmettelijke longziekte ouder het rundvee, de toe
stand vau landbouw eu veeteelt verbeterd is.
„5o. Zeo, uiettegenstaande de verwachte ruimere
-opbrengst der belastingen, wegens de onvermijdelijke
toeneming der 8taat9uitgaven, versterkiug der Rijks
middelen noodig blijft, achten wij ket een driugei.de»
eijch van onzen fiuautieelen toestand, dat die toene
ming het onvermijdelijke uiet overschrijde.
„60. Met belangstelling veruetnen wij dat met
deu aanleg van wegen voor huudei eu verkeer ijverig
wordt voortgegaan. Aan de toegezegde nieuwe voor
steilen tot verbetering vau waterwegcu zullen wij al
ouxe aandaeht wyden.
„7o. Evenzeer zal dit het geval ziju met de aange
kondigde voordracht tot verdere beperking van deu
arbeid vaa kinderen.
„80. Terwgl wij met renoegen kennis nnmen
van de getuigenis vau loffelijke eu ijverige plichts
betrachting, die Uwe Majesteit aau de zee- eu land
macht geeft, worden de te nemen maatregelen tot
voltooiing van 's landt weerbaarheid eu de aan le
bieden wet»voordrachten nopens de natiouale m.litie
eu de Sehuttery door ocs niet bcluugsielliug verbeid.
„9o, De mededeeltng dat, hoewel iu Atjeh het
gewapend verzet nog niet geheel werd bedwongen,
de Regeeriug het Nederiaudsch gezag aldaar genoeg
zaam gevestigd acht om de inrichting van ten geregeld
feestuur voor te bereiden, getuigt van verwachtingen
die, zoo wg hopen, niet teleurgesteld zullen worden.
Wg betreuren het, dat in sommige streken van
Ned.-Indië, waarvan anders de algemeene toestand
bevredigend zoo mogen betten, verwoestende riekten
zoowel de bevolking als den veestapel teisteren.
*16o. Met voldoening vernamen wg, dat een
levendiger belangstelling iu luudbouw eu nyverheid
op deu finautieëleu toestand der kolonie Suriname
ten gunstige» invloed uitoefent.
„llo. Ook met het oog op de belaogryke wets-
voordraehten, die iu de afgeloopeu zitting der Staten*
Generaal wel ouderzocht werden, maar onafgedaan
blever, wacht ons iu het tegenwoordig zittingjaar
een veelomvattende taak. Wij aanvaarden die met
moed, Sire, en hopen, dat op ous gezamenlijk streven
naar bevordering van 's lands heil de zegen van den
Almachtige moge rusten."
Door den heer van Houten is voorgesteldachter
8 van het ontwerpadres in te lasschen
„Met leedwezen mitsen wij alle medcdeeliug ten nan-
zieu van de voornemens der Regeeiing met betrekking
tot het kiesrecht. Dit onderwerp, hetwelk dringend
nieuwe regeling eisebt, aan Uwer Majesteits ernstige
overweging aanbevelende, meenen wg tevens eerbiedig
«Is ons oordeel te mogen te kennen geven, dat, om eene
bevredigende regeling tot staud te kunnen brengen, den
Wetgever grootere vrijheid moet worden gelaten, dau de
bepalingen der Grondwet hem toekennen."
Door de bh. van der Hoop en Keuoheniua is voor
gesteld: na 7 in te voegen de volgende ziusnede
»Wy missen ongaarne ouder de belangrijke door
Uwe Majesteit aangekondigde voorstellen eeue her
ziening der wet regelende het kiesrecht. Eene re
geling vau de stembevoegdheid en wijze van verkiezing,
die inter dan de tegenwoordige, leidt tot eene gelijk
matige vertegenwooidigiug der velschillende richtin
gen en belangen in den lande, komt ous noodzake
lijk ioor."
Over de algemeene strekking werd het woord ge
voerd door de hh. Schimmelpenninok v. d. Oije,
de Casembroot, Heydenrijck, v. Deldeu, (als lid der
Oom missie) en door den Min. van Buiteul. zaken.
De eerste spr. vooral viel deg tegenwoordige» minister
van Lgnden aan eg besprak daarna deu fiaantieëlen
toestand en de kiesregeling. De tweede spr. bestreed
de troonrede als onwaar en zou dit bij de paragrafen
auutooueu. De derde .spr. verklaarde zich ook tegen
de troourede, hij zou tegeu de algemeene strekking
stemmen, als protest.
De algemeene strekking werd met 51 tegeu 23 stem
men (katholieken eu anti-revolutionairea) aangenomen.
Bij 3 brengt de heer van Wassenaer van Catwyck
de tegenwoordigheid van onzen gezant ta Brussel bij
de Belgische Jetsteu ter sprake. Zoowel hij als de
heer de Casembroot keuren dit af, doch de minister
van buitenl. zaken verdedigt deu gezant, die op ziju
last heeft gphandeld.
Bij 4 brengen de hh. Rutgers, Heydenrijck
eu Casembroot hun twyfel aau deu dag omtrent
den bloei vau de landbouV, eu de vooruitgang ven
hauilel eu nijverheid.
De Kamer is tot 8 gevorderd.
Omtrent den ufgrijvselijken moord Donderdagavond
te 's-Gravenhage gepleegd zijn sedert de verscbyuing
van ons vorig nummer eeu legio berichten ver
schenen. Wij zullen alleeu*de hoofdzaken mededeeleu.
Het slachtoffer is niet geworgd, zooals we mede
deelden, maar door zeven dolk- of degeustok-stoteu
iu de hartstreek getroffen. Te midden eeuer onaf
zienbare menigte werd het gistereu voormiddag ter
aarde besteld.
Wat deu moordenaar betref*, verkeert men nog
steeds iu het ouzekere. De vroegere huisknecht
van den heer B., wiens opsporing men verzocht,
beeft zich bij de justitie aangeroeid, doch werd na
coufroutatie met de getuigeu vrijgesteld, evenals
twee undere gearresteerden. Meu zegt dat de heer
B. een voorzoon had bij een Indische vrouw eu dat
deze zoon, die uu omstreeks 25 j.utr oud zou ziju,
jneermul'Ti om geld heeft gedwongen eu toen het
geweigerd werd, met wraak beeft gedreigd.
Wat hier vau zijn inoge, het gevoelen wiut veld,
dat de ellendeling uit wraakzucht geeft gehandeld
en dat hij den brandbrief slechts schreef om lijd
te winnen. Het is uiet waar dat de brief zonder
fouten,is,ev«*nmin dat bij dooreen ontwikkeld raensoh
zou gesohrevpu zijn; woorden, als „nee," „tnachieue,"
„opfleuren", „posieljou", kómen er iu voor.
Een nieuw verbeterd signalement is verspreid eu
de uitgeloofde premie ran 20UU opnieuw iu her
innering gebracht.
Per telegram afgezonden tei'sHage ten 2.23 ver
nemen wg, dat omtrent den moordenaar nog niets
bekend is.
Het Hbl. heeft tegen koniuklijk besluit over
den scboolbouw de grief, dst de regeeriug if, het
andere uiterste vervallen ia als de oommissie, die
benoemd wus om haar te dien aanzitn voor te
liehten; waar deze wellieht door te hooge eischen
eu overmaAt %vau details gezondigd heeft, daar heeft
de regeeriug zich met algemeenheden eu oppervlak
kigheden beholpen eu eeu zeer misplaatste zuinig
heid in toepauiug gebracht. Genoegzaam alles is
aau de inzichten van deu districtsopzieuer overge
laten, wat zeer gevaatlijk is, als die ambtenaar niet
eeu man van ervaring en doorzicht is en gewillig
om met den geneeskundigeu ambtenaar in overlég
te treden. Is dat alles we)'Ket geval, dan knu
zeker zgn bevoegheid om naar plaatselijke omstan
digheden te adviseeren eu te beslissen, soms beter
zgu dan als bij door knellende voorschriften ge
bonden is; tegeuover onwil van bestureu zyu echter
wettelijke regelen een krachtig wapen. Maar de
hoofdgrief tegen bet besluit ligt iu hetgeen, ouder
cyfers gebracht alt minimum vau ruimte is gesteld.
Art. 8 stelt als minimum vau oppervlakte voor
het schoolvertrek eeuer opeubare lagere school
0.8 M.8 voor iedereu leerling, dat is 0.2 M8
minder dau de regecriogscoiumiscie had aan
genomen. Dat is dus eeu achteruitgang, eu eveu-
zeer is dit het geval met bet minimum deriuhouds-^
ruimte, die op 3.6 Ms voor ieder kind gesteld is.
Hoe verregoaud laag deze cyfers van het besluit
zijn, blykt het duidelijkst uit de.woorden randen
heer Eer inga, bet antirevolutionair lid der staats
commissie, die in eeu nota protest tegen de voor
stellen zijner medeleden heeft aangeteekend. Hij
komt tot een voor de bjjsoudere school gewenschte
ruimte van bijna 0.9 M8 oppervlakte bg een in
houd vau 4.05 ii 4,5 Ms per kiud. En de miuister
meet aau de opeubare school nog minder toe, dan
de beer Feriuga noodig aobt, en krimpt zijne eischen
voor de bijzondere en de bestaande openbare scholen
tot 0.C5 M1 plaatsruimte en 3 M8 inhoudsruimte.
Wel hebben de clerikale bladep reden den minister
te danken voor zijne ouverwaehte hulp. Maar
evenzeer vragen zg terecht, waarom de minister
voor de leerlingen eeuer openbare school meer lucht
en ruimte noodig acht dan voor die eener bg-
zondëre. Dat is voor het Hól. een onoplosbaar
raadsel. De minister heeft verder de bijzondere
en de bestaande openbare scholen nog iu andere
opzichten vrygelateu. Zij mogeu te veel of weiuig
van voren of van achteren invallend licht behou
den, mogen geen of slecht verlichte portalen en gangen
bezitten en bij voortduring schoolbaakeu vau rneer
dan 'twee zitpaatsen hebben. Van maatregelen tot
bevordering der reinheid in de schóól, viudt men
geen woord, zelfs wordt het niet eens noodig ge
acht, dat een drop drinkwater in de school aan
wezig zij. Het l^bl. hoopt, dat de mannen, aan
wie het toezicht over /den school^onw is toever
trouwd, met grooten erust eu nauwgezetheid huune
thans lang niet gemakkelijke taak zullen' weteu te
volbrengen. Veel, te veel wordt vau 'buu inzicht
gevorderd, en 't is te hopen, dat zij van tgd tot
tijd nog het verworpen rapport der staatscommissie
zullen raadplegen, Jat meer waardeeriug verdiend
had .dan het van regeeringswege heeft oudervonden.
x IV.
Amsterdam, 27 September 1880.
Een zeer geagiteerde week ligt aehter on». De
Oostersche quaestie deed veel fondsen tot lagere
prijzen aanbieden, ook uit New-York kwamen lagete
aanbiedingen.
Van onze fondsen noteerden de 2'/j% s/ia boo-
ger, de overigen '/a a 1/t lager; eveneens de A
A-mst. Itening !/t en id. 79 1'/, lager. In loten
ging weinig om, allen on lager.
Van biuueul. sporen valt in de eerste plaats le
vermelden de aand. Bijnsp. die tot 182 monteer
den, doch iets lager sloten. Voort» stegen aand.
Holl. sp. 1 '/s eu uitgeat. Ned. Ceutr. l'/g, zelfa
aand. Boxtel—Wese'l de overige Boxtel.Wezel
waarden verloren Vg. 4Va 7» Hyp. zelfs l»/„.
Aand. txpl. tii(j. ]/9 en 4e Ned. Iud. Sp. l'/8 lager.
Ook biuueul. iuduetr. fondsen lager, zooals; Airik.
Handelsv. 21/,, Aiust.-Baok l«/4. Ned. Bank 8, de
overige fracties. a
Van de bnilettl. fondsen moeaten vooral Rusland
en Oastenrijk-jllongarije het ontgelden.
ltussische verloren veel O. h., Hatnb., h. 5e
Serie, 4'/27o '80, S"/, '59, alten J5'66.' id.
'77 eu de meeste anderen 7« 1. 6e Serie, i1/."/.
'50, V/o '45 11/, i l'/8, Oosterleeu'itig l'/e a l"/,.
OostenrijkersMei- en zilverr. A 1, 4°/,
gondl. l/4. Hung. leen. '67 2'/v I eu 67, goudi.
17», alles lager,
Spanjaarden mede Instelooe: l°/0 binnen- en
buiteul. l/16, 2% binnen!. niiuder.
Hoogtr noteerden 2»/, Spanje buitenl. 1is, 3%
Er. reute l7/„, Cert. Ital -Anist, 4°/,.'
Ook idle loten deelden in de lnslrlooze stemming,
met uitzondering van Sluhl-Weiszenb. die 1 ste
gen. Om alleen die te vermelden welke meer dan
1 7o daalden, teeken ik aan t Hoogaarscbe 2
Oostenr. '54 17», Weeueu l1/,. Busa. '86 2"/j4.
Madrid 11/,. -
Ook de spoten allen flauwer; vooral de Russische,
zooals Aand. Gr. M'j. 21/, (de opbrengst is veel
minder dau het vorige jaar), Moskow-Smol. 2°/ot
Z. W. 1*/,, Chark.-Azof en Moskow-Jarosl. 1de
anderen minder, maar allen daalden.
Eveneens aand. eu obl. Theiss-spw. 7». Ff. Oost.
1, Elis.-Gis. li/», Warschau-Brotnb. l/„ Warsehau-
Weerteu 17», 5°/j obl. lager.
Van Amerik. fondsen kan hetzelfde gezegd worden.
De 4% verloren de 4l/, '76, de 87,
Florida O/,.
Brazilianeu 1 V/s l'/a- Colombia Ecuador
7». 57, Feru 67» Venezuela 1/, lager.
Iu Amerik. sporen ging alweer veel om, doch
bijna allen slolett tot lagere koersen. Cert. Miss-
Kuuzas, do. Inc. bonds werden uit New-York lager
aangebodenmen beweert dat een nieuwe concurrent
de oorzaak is. Zij vieleu 6% en 5'/,,. Vertier
verloren Illinois 31/,. Cert. Cairo en Pad. Metnph.
ruim 2, All. Miss, Chic. S. W. I1/,, Centr. Paoif.,
Calif.-Oreg., Pref. N. W., Men., Mich. Centr. 1 a
1 Va» ouderen minder. Can. south ah. kwamen tot
öl'/4 doch bleven op 59.
Ver. Aio. Hyp. spoorww. daalden 11/, en Oreg..
Calif. Com. obl. 17».
Hooger noteerden Obl. eu Cert. Colorado 2, Louis,
Uil. Bk. H/i», aantl. Magw. Inc. buds. d°.
l!/8. Van beide laatsteu wordt rgzing verwacht.
Geld op prol. 41/, a 5 roor goede fondsen ruim
te krijgen. T,
P.S. Er ging heden weinig om. Ouze staatsfondsen
meer aangeboden (21 65'/s. 4°/, 108'/,). Obalenr.
bfjua 1/, lager. In Spanje waa nog nl handel. (De
1 °/o buitenl. aloteu 2üs/8l dito bilinenl. 20s/,,).
Russen hielden zich goed eu stegen fraotiëu. Voorts
stegen Amat.Bk.i/, (1181/,), ILott. Uaudeliv. 1 (13»/J
Httutlelmij. (tijd) 'L (1117/,).
Staatssp. (117), Boxtel-Wezel (41/,obl.
Sl'/iB. 57» '75 71 Vs. '75/'8ü gest. 66J/t). Russische
beier.
Van Amerik. slegeu 111. 1 Miss. Kans. 1, Pad.
Mcnipb, 7* doek Can. Oreg. Cal. 1 lager.
S?V 1-
