I0PING
K
ent.
cée!
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
8
MA,
9
HET BASCULE-STSTEEM.
ING.
1880.
N° 2625.
Bure.
J
BUITENLAND»
liiiltenlanilscli Overzicht.
ken.
Zondag 31 October.
•i
fi
aar den
in de on-
enden en
en, breng
IARTE-
GROET
hun en
tan.
SNEÏ,.
1 alle Vrien-
WER Ji.,
kl
behoeft
e zoster Me-
ELTEMA.
amilie,
'EMA Ez.
HOUT enz.
1BEB 1880,
Veerntal
Ï2T. MA-
lederen ge-
Eergisteren zyu de zittingen san den Pruisischen
Landdag heropend. De plechtigheid geschiedde op
GOUDSCHECOURANT.
dingen der school moet
Hogelijk door onderwyze-
i en dat zon met het oog
het onderwys in de handwerken, dat ver
ten grooten
I
i en Zusters,
JNEL.
e doch hevige
ster ANNA
i leeftijd van
de gebruikelijke wijze in de Witte Zaal van het
koninkljjk paleis. In de door den vice-president
van het Staatsministerie, graaf Otto von Stolberg
zu Wernigerode, namens den Keizer en Koning uit
gesproken troonrede worden met dankbaarheid do
bewijzen van liefde en toewijding in de herinnering
gebracht, die de Koning bij gelegenheid van het
grootsche Keulsohe dombouwfeest heeft ontvangen.
Verder wordt daarin gezegd, dat de financieels toe*
stand eeue verandering tea goede aantoont. De
raming voor 1881 wyst een batig saldo aan, waar
door 84 millioen mark nit Pruisens aandeel in
de Eyksbelastingen voor vermindering der belas
tingen van den Staat beschikbaar wordt, De door
het Rijk aangekochte particuliere spoorwegen leveren
zoowel voor de financiën als voor bet verkeer gun
stige resultaten op. De in de vorige zitting on
afgedaan gebleven wetsontwerpen betreffende de or
ganisatie van het bestuur en de aanvulling der
Areit- en provinciale wetgeving zullen weder worden
ingediend. Verder zal eene verhooging worden voor
gesteld van de pensioenen der weduwen van onder
wijzers bij het lager onderwys, terwyl ten slotte den
Landdag aanbevolen wordt om ook zijnerzijds mede
te werken tot uitvoering der economische hervor
mingen in het geheele Eyk.
De zitting van het Huis van Afgevaardigden werd
daarna geopend door den president van jaren von
Köller, die eene korte rede hield; de hertog von
Ratibor opende de zitting van bet Heerenhnia.
De verkiezing der drie voorzitters van het Huis
van Afgevaardigden had gisteren plaats; tot voor
zitters van het Hoogerbuis werden nog eergisteren
herkozen de hertog von Ratibor, graaf Arnün-Boit*
zenburg en Haaselbach.
De tegenwoordige samenstelling van het Huis
van Afgevaardigden van de Pruiaiachen landdag
is deze: 107 conservatieven, 98 clericalen, 87 na»
tionaal-liberalen, 52 vryoonservatisven, 37 progreaaie-
teu, 19 polen en 30 .wilden*, dat zyn de leden
die zich bij geen dezer fracties hebben aangesloten.
In de laatste dagen is in Frankrijk met de uit
voering van het tweede der Maart-deoreten op de
niet-erkende geestelyke orden geen verdere voort
gang gemaakt. De TéUjrapke beweert, dat al de
mannenorden vóór de heropening der kamers zon
den ontbonden worden. De regeering zou daardoor
vooreerst de interpellatie over de Maart-deereten wil
len voorkomen en ten tweede een einde willen maken
aan de beroering, welke door de nltramontaauehs
hoofden wordt aangestookt. Men voegt er echter
by, dat eene uitvoering op groote schaal eerst na
de zitting der rechtbank voor de conflicten zon
geschieden. Is deze mededeeliug juist, dan am eerst
op 5 Not ember tot die uitvoering orergegsan worden.
De Engelsohe bladen zyn nog allyd in atryd
over de vraag, of de regeering werkelijk tegen de
leiders van het lersche landverbond een vervolging
zal beginnen. Intussohen is de secretaris van den
volksmenner Parnell, de heer Healy, gevangen ge
nomen. Als aanleiding daartoe wordt genoemd,
dat hy een pachter door bedreigingen had zoeken
te verhinderen een hoeve te betrekken, waar oen
vroegere huurder uitgezet was. Healy, onder borg
tocht vrijgelaten, is met gejuich, toen hij de ge
vangenis verliet, door het volk ontvangen.
Inmiddels heeft de heer Parnell Maandag-avond
weer een uitdagende redevoering gehouden te Gal
way. .Het achynt seide hjj, dst de regee
ring den stryd wil aanvaarden met het volk van
Ierland. Zy kunnen echter de .habeas-oorpus-act
niet schonen, dan door een votum van bet parle
ment, evenmin als zy zonder zulk een votum een
staat van beleg kunnen afkondigen, en zoolang
wij in het parlement blyven, durf ik wei zeggen
dat zij die voorstellen niet aangenomen zullen riep.*
Hij bedoelt daarmede dat de lersche leden met
alle middelen welke de gebrekkige regeling der
werkzaamheden van het parlement aangeeft .obetrue-
tion* zullen maken. Dat zy daarin zoo zullen
slagen dat zy de gansche wet verhinderen, niet
waarschijnlijkmaar zy kunnen haar toch lang op
houden. In elk geval is de toon van den heer
Parnell vol beteekenis voor den toestand van het
oogenblik. Het schijnt in Ierland altijd tot uitersten
koopen, die
e Artikelen
In de laagste afdeel'
het onderwys zooveel mi
ressen gegeven worden en
op 1
plicht gesteld is" spoedig algemeen geweest zyn,
maar nu is den gemeentebesturen, zeker tot
veler genoegen, herinnerd, dat de onderwijze
ressen in de handwerken niet geëxamineerd
behoeven te zyn en men wal een vrouw uit de
gemeente op een salaris Van 75.— of 100.
'sjaars kunnen aanstellen om dit onderwys te
doen geven; aan de wet is dan voldaan, eenige
honderden guldens zyn voor de gemeentekas
gespaardwie zijn alweder de dnpe? wordt aan
den geest der wet alweder geen geweld aan
gedaan?
Geen ongeëxamineerden, zegt de wet; tot
1886 kunt gy met kweekelingen voortsukkelen,
zegt de minister. Maar paartoe meer.
De regeering tracht de scherpe resolutie zoo
veel mogelyk te verzachten, de voorstanders
voor goed onderwys neemt zy daardoor tegen
zich in, en de bestryders van het openbaar
onderwys zyn alleen tevreden te stellen door
geheele opheffing van het staatsonderwijs; kleine
concession zullen de regeering niet baten.
Geven en nemen, bosveel kwaads is reeds
door dat stelsel veroorzaakt; het moge het leven
eener regeering eenige maanden verlengen, maar
op den duur kan het niemand voldoen.
Spoedig hebben wij de begrootingsdiscussiën
te wachten, zeker zal dan het geheele regeerings-
beleid ter sprake komen, en ernstige discussiën
zyn te wachten. Zal de ïberale party ah één
man het ministerie steunen, of zal men het
treurige verschijnsel zien, dat een zoogenaamde
meerderheid in minderheid verkeert?
Dat er verdeeldheid bestaat, valt niet teont-
kenfien, by de stemming over de regeling der
Werkzaamheden is dit ten overvloede gebleken;
van bet hoogste belang is het daarom, dat de
regeering de oorzaak niet is, dat die verdeeld
heid toeneemt, en dit zou het geval zyn, indien
men nog langer het bascule-systeem trachtte
toe te passen.
In den tegenwoordigen toestand moet party
gekozen worden; gaat de regeering voort met
het stelsel van geven en nemen, zooals dat by
het invoeren der wet op het lager onderwys
wordt toegepast, dan zal haar meerderheid steeds
geringer worden en nederlaag op nederlaag zal
door de aftreding gevolgd worden. Zoo zou
dit zittingjaar, onder de beste vooruitzichten
en met de beste voornemens begonnen, niet
de minste resultaten opleveren.
Aan de regeering staat het om daartegen
te waken, door by de behandeling der begroeting
flink het standpunt te verdedigen, dat zy by
haar optreding heeft ingenomen. Is zy van
beginselen veranderd, welnu zy verkfare het
onomwonden, en een kamerontbinding moge
dan tusschen haar en de vertegenwoordiging
beslissen, maar zij breke met het stelsel van
<geven en nemen», omdat dit alle vertrouwen
wegneemt, en vooral nu belemmerend zal wer
ken op de afdoening der zaken.
Tusschen regeering en vertegenwoordiging
moet vertrouwen bestaan, en dit gaat verloren
als gedurig met twee maten wordt gemeten en
uit twee vaten wordt getapt.
Mogen de lessen van het verledene voor de
regeering niet verloren gaan! L.
Willem I trachtte als koning bet Noorden
en het Zuiden bjj voortduring tevreden te
stellen door geven en nemen; ging de eene
weegschaal naar beneden door bewezen gunsten,
terstond werden eenige goede gaven op de
andere schaal gelegd om net veroroken even
wicht te herstellen. Was het Zuiden door eenigen
maatregel geërgerd, terstond was men bereid
het gebeurde goed te maken, óf door het be
wijzen van gunsten aan het Zuiden, óf het
geven van ergernis aan het Noorden. Zoo
heeft men 15 jaren geregeerd, als dit regeeren
genoemd kan worden, en het gerolg is bekend.
De Belgen scheidden zich af, en bleven de
Noord-Nederlanders in de dagen van stryd nog
aan de regeering getrouw, de vrede was niet
gevloten of ook hier werd het verzet algemeen:
de koning trad af, en Willem II ondervond
herhaaldelyk de noodlottige gevolgen van het
ongelukkige regeeringsstelsel. Geven en nemen,
ia dat ook niet een der beginselen van het
tegenwoordige regeeringsbeleid
Noemde de heer Heydenryck het karakteristiek,
dat onze gezant te Brussel de Belgische feesten
en de minister van binnenlandsche zaken de
onthulling van Spinoza's standbeeld had byge-
woond, meer karakteristiek is, naar myn meaning,
de houding van gemelden minister die het be
zoek fan Spinoza's standbeeld heeft doen volgen
door de by woning der opening van da vrjje
umrerriteit op gereformeerden grondslag.
«Geven ea nemen» is ook wat thans op het
gebied van het onderwys geschiedt. By de
optreding van het ministerie werd luide uitge
bazuind, dat invoering der wet tot regeling
van het lager onderwys tot de eerste zorgen
der regeering zou behooren.
Er was evenwel tyd noodig om alles gereed
te maken en dus geduld, mjjne heeren
Geduldig heeft men gewacht op rapporten
en verslagen en eindelyk is het tydstip der
invoering op 1 November 1880 vastgesteld;
eindelyk zou dan de Nederlandsche jeugd de
vruchten plukken der wetsherziening en weto-
verbetering, eindelyk non de scherpe resolutie
uitgevoerd worden!
Maar men heeft gerekend buiten het tytème
dt batcule. Gaf men genoegen aan de meer
derheid door eindelyk het tydstip der invoering
rast te stellen, men moest ook de minderheid
«enigszins tevreden stellen, en vry Wel is men
geslaagd om niemand te voldoen.
Een commissie, benoemd om de eischenvast
te stellen waaraan schoolgebouwen, school-
meubelen en leermiddelen moesten voldoen, heeft
«en lyvig rapport uitgebracht; het is in druk
gegeven, men heeft het overwogen en terzyde
gelegd. Een koninklijk besluit stelt de eischen
zoo zuinig mogelyk, en alsof die nog te hoog
waren, stelt het den tyd van invoering zoo
ver mogelyk, terwyl het bovendien voor reeds
in gebruik zynde openbare en bijzondere
schoten, wat de ruimte betreft, nog lagere eischén
«telt. Hoe dit met de voorschriften der hygiëne
is overeen te brengen, mag de regeering ver
antwoorden; óf de eischen voor de nieuwe
lokalen zyn te hoog, óf die voor oude openbare
«n voor byzondere scholen zyn te laag! En
of dit nog niet genoeg ware, zelfs dit voorschrift
behoeft voor 1 Januari 1883 niet opgevolgd
te worden. Nog ruim twee jaren mogen vele
scholen overbevolkt zyn en daardoor goed
onderwys onmogelyk gemaakt worden. Zeker
een groote concessie aan de byzondere scholen en
aan de zuinige gemeente-besturen, maar is zy in
het belang der jeugd, is zy indengeest der wet?
MAN
Echtgenoote.
SN voor het
f 16.— en
maat worden
akt geleverd,
erblyve met
Dr.,
iVEIJ,
>Weg D. 49.
LEN aan
