Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken. 1880. BUITENLAND. SiHICOLAASAVOHD. jLE.\ I loorweg, «0/81. LANTünn orluijii l. Bulleiilaiidsch Overzicht KEO ISGE VING. Parlementaire Werkzaamheden. Woensdag 24 November. m 2e KI.) FRECHT 8NINGEN. «7. 3 37, 7o- *7. nd en lan- VIERING van den ff GOUDSCHE COURANT 19.50, I, 9.—, 10.80. 5, 3.50, 4.20, ,18, 4.5, 4.25, .14. fen’iHAGE ARNHEM. 38, 9.39. 939. 6, 8.—, 9.39. 4, 9.21,4.24, laats hebben Mn. J. FOR- at te Gouda. O, 8.45, 9 7. i, 8.98, 635, 5, 19.9,9.31, 17. 6. —, 8.95. 10.80,11.45, 30,9.— ’s.Sfl' 1.90, 7.7. 12.11, 2.35, 9.80. EN) D, zacht ff d tegen SPIJS- B per doos, I IENK. I u Prins, I le depdta. seis 1 een billet I aardiger: S wtheker. I :geveu van,bet hei oeutraal- 10.40, 11.50, 7.35, 9.—. J. 11, 8.25,4.55, 35 8.1,9.55. 1, 835,4.55, ,4.55,73b SZMAS, Wjj kuunen, hoe gaarne we dat wilden voor de eer tan het Duitscbe volk en de stad Berlyn, niet iwygen over de dwaze beweging, die aldaar gaande is tegen de Joden. Door den hofprediker Stöoker, gesteund door prof, von Treitsohke, op bet getouw geset, heeft deze agitatie het Duitsche volk en in zonderheid de inwoners van de Pruisische hoofdstad in twee katnpem geplitst, die der voor- en der te genstanders vau de Joden. Het parlement heeft er zioh in gemengd door een interpellatie vau dr. Hand, welke vroeg, wat de ngeering doen sou als zeker adres, dat circuleert, inkomt. Dit adres strekt om aan te dringen op het opmaken eener statistiek van de in Duitsohland wonende Joden en de door hen uitgeoefende beroepen, om de vestiging van vreemde Joden in het rjjk te verbieden of althans te belemmeren, om de Joden van staatsambten, althans zeker vau de rechterlijke macht, uit te slui- teu en om vooral hen te weren uit het onderwijzend personeel. De regeering is zoo «jja geweest vau onmidde- l(jk te verklaren, dat de .vrijheid van godsdienst, die door de constitutie is gewaarborgd, zal «orden gehandhaafd. De discussie is Zaterdag niet afgeloopen. De sprekers van onderscheiden lichting hebben do beweging afgekeurd. Eu wat is nu do reden van die tot openbare vijandschap overslaande antipathie!1 Zeker vobr een deel godsdienst- en rassenhaat, overblijfselen van vroe ger eeuweu, waaraan soms zeer verlichte meusohen zich niet geheel kunnen ontworstelen. Doch vooral zijn de oorzaken op materieel gebied te zoeken. Tegen iedere belemmering in heeft de werkkracht van het Joodscbe volk zich in alle takken van den handel eeue eerste plaats verworven, vooral in dien hapdel, waar door suelle fluctuatie der prijzen, inzicht en ondernemingsgeest meer dan elders worden vereisobt. Vóór den tjjd der groote bankinrichtingen hadden de Joden de gansebe geldmarkt in handen, en zij hebben daarvan geen misbruik gemaakt. Daarenboven toonden zij zulk een buitengewouen BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Gouda; In aanmerking nemende, dat de St. Nicolaas-Aroud dit jaar op Zondag valt. Noodigen, naar aanleiding van een bij hen in gekomen verzoek, de belanghebbenden uit, de Viering van dien avond op Zaturdag den 4 December e. k. te doen plaats hebben. Gouda, den 23n November 1380. Burgemeester en Wethouders voornoemd, Vau BERGEN IJZENDOORN. De Secretaris, BROUWER. Na de nederlaag in de zitting van Donderdag geleden, moest de minister van koloniën terstond een uienwen strjjd aanvaarden ter verdediging der Indische begrooting, die terstond aan de orde Werd gesteld. De heer van der Hoeven opende dit debat met zjjn leedwezen uit te drukken, dat het verzoek van gepensioneerde officieren, om in het genot van het verhoogd pensioen gesteld te worden, was afgewezen. De sommen daartoe bestemd, kwamen reeds voor op de begrooting van 1879, en ’s konings vertegenwoordiger te Batavia had het plechtig toegezegd. Het is een schromelijke onbillijkheid dat officieren in 1878 gepensioneerd, in gunstiger toestand verkeeren, dan zjj die in 1879 op de gegeven beloften vertrouwende, gepensioneerd zjjn. Daartegen moest spreker ernstig protesteeren. Vervolgens legde spreker zjjn grieven bloot tegen de plan terspartij en tegen de strafbepalingen tegen werklieden, die zonder toestemming van het hoofd eener onderneming de plantage verlaten, een ongekende daad volgens spreker, waardoor de arbeider geheel weerloos wordt overgeleverd aan de onderdrukking door zjjn heer. Wordt die 'ordonnantie niet gewyzigd, dan zal spreker tegen de begrooting van koloniën stemmen. De heer Bastert wees op de bevredigende verklaring in de troonrede en de ongunstige berichten die van tjjd tot tjjd uit Indië tot ons komen. Volgens spreker moet men beletten, dat de hooge ambtenaren steeds uitsluitend spreken van de belangen vanlndië, zonder aan Nederland te denken; de vrjjheid van drukpers aldaar moest beperkt worden, en die ons prestige aanranden moesten des uoods uit Indië verwjjderd worden. Ten slotte wees spreker op den ongunstigen fiuancieelen toestandeen zeker tekort van rnim 13 millioen op de Indi sche begrooting zonder de vele credieten die nog te wachten zjjn. De heer de Casembroot nam mede de hand schoen op voor de officieren; wanneer Neder land den officieren niet betaalt, waarop zjj recht hebben, dan heeft het aan zjjn eereplicht niet voldaan en is de goede trouw geschonden. De heer Kool besprak de organisatie van de krjjgsmacht in India, hjj wil van het tegen woordige overcompleet gebruik maken voor de nieuwe organisatie, vraagt of het gebruik van torpedobooten daar niet de beste oplossing der verdedigings-quaestie zal zjjn en acht de sterkte der cavalerie te gering. Verder sloot spreker zich aan bjj het vroeger gezegde omtrent de gepensioneerde officieren en acht ook in Indië cursussen tot opleiding van officieren nood- zakelijk. Ook door den heer van der Schrieck werd aan gedrongen om op de pensioenregeling terug van een toestand, waarin het onrecht van vroe ger jegens de inlandsche bevolking zal worden hersteld. De heer de Casembroot betwijfelt of de Javaan ook nn nog prijs stelt op individueel grondbezit. De minister geeft een overzicht van het gebeurde en dringt aan op het bewqren der onzijdigheid in deze zaakde inlanders moeten zelf zonder eenigen dwang die zaak be slissen met inachtneming der voorschriften van het Indische regeeringsreglement. De heer van Rees houdt staande, dat juist de circulaire aan de inlandsche bevolking dwang oplegt; hjj dringt, in weerwil van alle betoogen van den minister, op overlegging der stukken aan. Licht, meer licht, bleef zjjn eisch, en ook die van den heer van Houten, die de afschaffing der heerendien- sten, der landdiensten en van het cultuurstelsel verdedigt, om zoo tot den eenigen gezonden toestand, individueel landbezit te komen. Ook de heer Mirandolle vroeg meer licht, op grond van tegenstrijdige inlichtingen vroeger door den minister gegeven. Eerst heette het dat geen pressie is nitgeoefend, nu wordt het tegendeel gezegd; voor een vruchtbaar debat zjjn meer gegevens noodig. De minister achtte de overlegging der stuk ken onnoodig; de quaestie der conversie moet vrjj blijven van de politiekhjj overtuigde even wel noch den heer Lenting, noch den heer van der Hoeven, welke laatste na de herhaalde wei gering van den minister het voorstel deed, om de overlegging der stukken te vragen. Zullen de twee rustdagen den minister gelegenheid ge ven, zich een echec'te besparen L. te komen, even als door den heer Seret, zoo- dat hierin alle specialiteiten bet eens zjjn. De heer Keuchenius wilde nog eens het ge vallen besluit omtrent.de snbsidie bespreken, maar werd door den voorzitter tot de orde teruggebracht. Strafbepalingen tegen de druk pers keurt hjj af, met den heer Kool is hjj het eens, dat cavalerie in Indië niet gemist kan worden. Uitvoerig weerlegde de minister de ge maakte bedenkingen. Omtrent het intrekken der ordonnantie op de arbeiders, kan hij geen bepaalde toezegging geven, hjj zal onderzoeken. Men weet wat dit beteekent. Strengere bepa lingen omtrent de drukpers zjjn van hem niet te wachten, evenmin als wijzigingen omtrent de comptabiliteitswet. Wat eindeljjk de pen sioenregeling betreft, de minister gelooft dat het onverantwoordelijk zou zjjn op het genomen beslnit terug te komen. Na een korte repliek van de heeren van der Hoeven en Bastert, werden de algemeens beraadslagingen gesloten en Hoofd stuk 1 der uitgaven aangenomen. Bij de behandeling van hel hoofdstuk justitie in de zitting vau Vrijdag besprak de heer In- singer de mishandeling der inlandsche werk lieden op Sumatra’s oostkust. Reeds vroeger is daarop door hem gewezen; wat is gedaan om dit te beletten, werd door hem gevraagd. De heer van Gennep besprak de bevoegd heid van het rechterlijk en administratief gezag; hjj meent dat het eerste miskend wordt, en acht bestraffing van handelingen die compro mittant zijn tegenover de inlandsche bevolking noodig, mits dit met rechtvaardigheid zoowel tegenover de rechterljjke als administratieve ambtenaren geschiede. De heer van Dedem achtte uitbreiding van het aantal leden van het gerechtshof noodig en wil ook het parket der Tandraden aan Eu ropeanen opdragen omdat de djaksa's noch intellectueel noch moreel berekend zjjn voor hun taak. Het antwoord van den minister voldeed geen der sprekers, allen toonden zich in hun repliek onvoldaan. De heeren Keuchenius en van Dedem steunden den minister door de aanstel ling van meer Europeesche ambtenaren te be strijden; opleiding van inlanders achtten zjj zeer wenscheljjk om het getal ontevredenen niet te vermeerderen. Bjj de behandeling der artikelen besprak de heer Keuchenius den achterstand bjj de gerecht heven, de heer van der Schrieck dien bjj de krijgsraden. Zonder stemming werd evenwel die afd. goedgekeurd. Bjj de afd. Financiën drong de heer van Dedem aan op de aanstelling van een ambtenaar speciaal voor de opium-belasting, zelfs maakte hjj zjjn stem over de begrooting uaarvan af hankelijk, de minister kon eenter aan dit verzoek niet voldoen. Bjj de vierde afdeeling, departement van bin- nenlandsch bestuur, kwam een der hoofdquaes- tiën aan de orde, de conversie van het commu naal en individueel landbezit. De heer van Rees vroeg de overlegging der stukken omtrent deze zaak, omdat meer licht noodig is. Pressie zoowel vau de eene als van de andere zjjde moet in deze zaak vermeden worden. Uit een vroe ger rapport bljjkt dat communaal bezit eerst ontstaan is onder Nederlandsch gezag; op een groot deel van Midden Java bestond vroeger erfeljjk individueel bezit, dat eerst door het cul tuurstelsel gemeentelijk geworden is. Tal van vragen doet spreker om de noodzakelijkheid tot overlegging der stukken tot verkrijging van meer licht, aan te toonen om zoodoende langs beteren weg maatregelen te nemen tot voorbereiding -4-

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1880 | | pagina 1