I
I
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
BUITENLAND.
Vrijdag 31 December.
I
I
i
Ilultenlandsch Overzicht.
1880. vnjaag 31 December. jjq 2551
Aan onze Lezers.
Het Lager Onderwijs in den Raai
I
;00’j
Zaterd&g l Januari aal DE GOUD
SCHE COUBANT uithoofde van den
Nieuwjaaradag Inplaats van des avonds
inden morgen warden uitgegeven-
Advertentiön vóór dat nr. moeten
bezorgd afin uiteriijk Vrijdagavond 5
ure-
Men wordt attent od de bij
uitstek geschikte om in
dat nr-
te pubHceer»n.
Gedurende de 19 jaren. die de GOUD
SCHE COURANT nu ■weldra heeft be
staan, heeft het haar niet aan belangstelling
ontbroken en sedert geruimen tijd waren
hare ondernemers er op bedacht die be
langstelling op de eene of andere wijze te
beantwoorden. 1
Men aarzelde slechts in de keaze der
middelen.
Veel viel er te raggen voer een grooter
formaat, niet minder voor eene dagelijk-
sche verschijning der courant; ook kon de
prijs van bet abonnement worden verlaagd.
Wat ook ten gunste van een der beide
mrate middelen moehf pleiten, Letlaateta
behaalde ten slotte de zegepraal
De GOUDSCHE COURANT zal der
halve met 1* Januari a. s. slechts kosten
f 1.25 per drie maanden, franco per post
f 1.50.
Zij blijft drie malen per week in het
zelfde formaat verschijnen.
De in dit jaar verschijnende Nommers
worden gratis gezonden aan ben, die zich
tegen Is Januari abonneeren.
Zat
SCHE
inden
Ad’
1
I i
i 1
fl
t
handen gekomen waren van het publiek, en iets
S - «v ,e_
ons voor dat het getuigt van zeldzaam vertrouwen
op eigen goed inzie1*
dergeljjke betengrjjke verordeningen, die mis
schien voor vele jar
ger ondervqjs him: ter stede rallen beheerschen,
h
de
er
Het is voor de Fransche Kamers een heele on
gewoonte om tusschen Kerstmis en Nieuwjaar te
werken en de lust om naar huis te gaan droeg
er zeker niet weinig tpe bij om de nog hangende
geschilpunten te vereffenen. Daarom verwierp de
Kamer het voorstel der commissie om de veran
deringen, door den Senaat in de begrooting gebracht,
weer af te stemmende meerderheid besloot vrede
te hebben met die veranderingen en Brisson, de
voonitter der begrootingscommissie, had moeite een
kleine wijziging er door te halen. De Senaat
heeft nu ook geen bezwaar meer gemaakt en de
zitting is gesloten. De reden waarom de heeren
zoo naar huis verlangden, is bekend*t is niet al
leen om Nieuwjaar te vieren, maar bovenal om voor
de Gemeenteraadsverkiezingen te werken, welke 9
Januari worden gehouden.
Wij herinneren ten opzichte van het door de
Kamer aangenomen wetsontwerp op het lager on
derwas, dat ten gevolge eener aaneensluiting tus
schen de uiterste linker- en rechterzijde art. 2 van
het ontwerp verworpen is, zoodat over het vraagstuk
van bet eigenlijke godsdienstonderwijs in het ont
werp geheel gezwegen wordt. Alleen komt dit on
derwas niet meer, zooals in de bestaande wet, voor
onder de verplichte leervakken, in art. 1 vermeld.
Verder is de toegang tot de scholen aan de gees
telijken van alle gezindten ontzegd en hun het recht
ontnomen tot het oefenen vgn toezicht op het on
derwijs.
Als de voordracht ook door den Senaat wordt
van den Gemeenteraad geen verwgt; het zou
bespotteljjk zgn, indien wjj meenden dat ons
blad eerst inde gelegenheid moest zgn een oor
deel publiek te kunnen maken ever«ene quaestie,
▼oor deze in den raad komt; ran zulk een ge
wicht acht steller dezes zjjn geachrjjf niet en bg
benjjdt dan ook aan zgn artikel met het zalig
uiteinde, dat het gevonden heeft door de moord
dadige band, die het met eene enkele pennestreek
root de geboorte ten doods doemde. Onze grief
aan de orde stellen op 21 December,
nadat eerst den dag te voren de ontwerpen in
handen gekomen waren van het publiek, en iets
vroeger in die van de leden van don raad. Het komt
a -
J. J—r
op eigen goed inzicht en dat der ontwerpers, als
dergeljjke betengrjjke verordeningen, die mis
schien voor vele jaren den toestand van het la
ger onderwjjs hier ter stede rallen beheerschen,
«oo overhaast worden doorgedreven, zonder dat
openbare meening gelegenheid heeft gehad
zich over te niten, indien zjj dit verkoos.
Een dergeljjk bewjjs van minachting voor de
voorlichting der publieke opinie hadden wjj van
de zgde van ons gemeentekastuur niet verwacht I
Onze verbazing steeg evenwel ten top, toen
ons uit het verslag in dit blad bleek, dat ook
de leden van den raad eerst Zondag te voren
de ontwerp-verordeningen hadden ontvangen.
Wjj zgn het velmaakt eega met dr. van Iterson
dat dergelgke overhaasting niet is in het belang
der te behandelen zaken. Zjj komt ons onver
dedigbaar voor en het pleit o. i. niet voor het
ge«M «a»~odgaBMterate b* de enddnrinw OC
voor hun besef van het belang der raak, dat
zg er zoo grif in toestemden om tot onmid-
delljjke behandeling over te gaan. Of wel, het
is een bewjjs van de goede opinie, die de léden
zelven koesteren aangaande hun vlugheid van
begrip en vaardigheid in het vestigen van een
gegrond oordeel. Zonder die akte van bevoegdheid,
die een dozjjn ernstige mannen zich zelf hebben
uitgereikt, zouden wij altjjd gedacht hebben,
dat niemand dergeljjke regeling bedaard kan
nagaan en met de wet vergelijken in zulk een
klein tijdsbestek en wjj koesterden dan ook geen
andere verwachting, dan dat de rol van den
raad zich zou bepalen tot registreering van het
geen door B. en W., voorgelicht door de com
missie van toezicht op het lager onderwijs, hem
was voorgelegd. Natuurlgk behoudens de dub-
belties-quaestie, die altjjd het voorrecht heeft
de belangstelling gaande te maken en waarover
men maar niet zoo los heengljjdt. Of het nu
anders geweest is, kunnen wjj bg gemis, op
dit oogenblik, aan nader bericht omtrent de
laatste raadszitting nog niet nagaan.
Het kan zgn, dat er werkelgk haast was bg
het vaststellen dezer verordeningen en wg ver
moeden zelfs, dat de regeering met het oog op
de financieele regeling voor het volgende jaar
er op aangedrongen heeft, dat alles vóór 1 Ja
nuari zou worden vastgesteld. Maar dan ware
het onzes inziens èn in het belang der zaak èn
niet meer dan behoorljjk geweest tegenover den
raad, dat de ontwerpen vroeger waren inge
diend.
Nu wjj toch over dit onderwerp schrjjven,
willen wg de gelegenheid te baat nemen om
onze voldoening uit te spreken over het besluit
van den raad om het tractement der hoofdonder-
wjjzers van de Tusschenschool en de beide kos-
telooze scholen te brengen op 1300. Liever
hadden wjj gezien, dat net -voorstel Lujjten bg
tweede stemming ware aangenomen.
Het kwam ons voor dat de heeren Schriek,
Posthumus en Gouda te verdienstelijke onderwij
zers zgn om niet aanspraak te hebben op een
blgk van waardeering. Waar reeds de helft
GOUDSCHE COURANT.
N aar aanleiding der beide laatste raadszittingen
komt het ons niet ondienstig voor, eene klacht
onder de aandacht van het gemeentebestuur te
brengen, die wjj dezer dagen herhaaldel jjk hebben
hooren uiten en die bg ons zelven in de eerste
plaats is opgekomen. Het geldt nameljjk de
overhaasting, waarmede de verordeningen en
reglementen, die het uitvloeisel zgn der nieuwe
wet op het Lager Onderwgs, in den raad zgn
aan de orde gesteld. Wjj hadden gaarne een
artikel gewjjd aan dit onderwerp. Dit te doen
vóór de zitting van Dinsdag 21 December was
eene onmogelijkheid, want eerst Maandag was
het verslag verschenen, waarin bedoelde ont
werpen waren opgenomen en reeds Dinsdag
1 uur waren zjj aan de orde gesteld. Bjjzonder
welkom was ons dan ook het bericht, dat eene
tweede zitting noodig zou zgneen artikel was
gereed voor ons nummer dat Dinsdag namiddag
uitkomt, waarin wjj enkele bezwaren meenden
in te brengen tegen het laatste der ontwerpen,
het Reglement op de openbare lagere scholen, en
waarin wjj tevens de vrjjheid namen ons oordeel
uit te spreken over de financieele regeling en
de daarover in de zitting van 21 dezer
gehouden stemmingen, toen ons het bericht ver
raste, dat de zaak, alweder met spoed, tegen 11.
Dinsdag was aan de orde gesteld. Ons artikel
werd naar de prullenmand verwezen. Van dit
laatste maken wjj natuurlgk aan den Voorzitte,
van den raad dadelgk overtuigd was van de
billijkheid der verhooging, hoopten wg, dat het
dageljjksch bestuur niet zou blgven volharden in
zgn verzet tegen dergeljjke kleine vermeerdering
van kosten.
Het betrof f 900 ’sjaars, waarvan nog een
derde komt op rekening van den staat. Naar
onze meening kon de gemeentekas zeer goed
eene meerdere uitgave van 600 dragen, waar
er sprake was van verhelping eener onbillijk
heid, welke, vooral na de stemming over het sa
laris van den onderwjjzer der meisjesschool,
zon ontstaan door de wanverhouding tusschen
de salarissen dezer onderwijzers en de overige.
Is hnn taak minder moeiljjk en eervol dan die
der andere hoofdonderwgzers, omdat zij leer
lingen hebben uit andere standen? Ons komt
het voor, dat zjj met 1400 in eene gemeente
als de onze nog karig beloond zouden worden. Van
vergelijking met andere gemeente-ambtenaren,
die een geheel ander werk verrichten, kan, dunkt
ons, in het geheel geen sprake zgn, hoewel dit
in den raad net grootste argument er tegen ge
weest is. Onze hoop is echter jjdel geweest en
het is alleen te danken aan het goede denkbeeld
van den heer Kranenburg om na afloop der
stemming te komen met een nieuw voorstel,
dat wij het te danken hebben, dat althans de
zaak der billijkheid in deze eenigermate tot haar
recht is gekomen. Hg heeft zich daarmede
verdienstelijk gemaakt jegens de zaak van het
onderwgs, en ofschoon waarschijnlijk onze goed-
of afkeuring hem onverschillig is, meenen
toch aan ons self verplicht te zijn dit
van hulde niet achterwege te laten.
Ook verdient de heer Bemy waardeering voor
de stem, die hij daarbij uitgebracht heeft Liever
dan met de overige leden van het dagelijksch be
stuur homogeen te blijven, waar de meerderheid
daarvan in de eenmaal aangenomen houding
volhardde, heeft hij zijne eigen meening ge
volgd, toen hij de opinie van B. en W. in strijd
begon te vinden met de billijkheid. Trouwens
wij konden van den heer Remy niet anders
verwachten. B.
