BINNENLAND.
Per Telegraaf
Staten-Generaal. Eehsti Kameh. Zittingen
fan 28 en 29 December.
hrt miMt
meldt men ene nft M-Han. dat' de
JONGH veroordeeld ia tot levens
lange tuobthaisatraf.
^_Iliansnjisjiisd^per^Rxira-Nammer verspreid.
Vergadering mm den Gemeenteraad.
«ingenomen, «ai weder een Enropeeech rijk meer
syne toevlucht hebben genomen tot den eenigen af-
doenden maatregel om metdegrootestMtsuitgaven roor
lager onderwjjs het beoogde doel te bereiken. Aan
de toestemming Tan den Senaat twjjfelt men niet;
de heer Lemoinne belooft haar reeds in de Debate
en neemt die gelegenheid te baat om te ïerklaren
dat het rotnm Tan afkeuring Tan den Senaat OTer
het wegnemen der crucifixen uit de scholen te Parijs
geene algemeen politieke beteekenis had. Men aal
die meerderheid, zegt de senator-journalist, niet
terugvinden om rich te Tersetten tegen de wetgering
op het onderwjjs en de congregaties.
Met spanning riet men te Londen den afloop te
gemoet van het proces tegen Parnell c. a., dat eer
gisteren, ia begonnen. Het voorstel, dat de Home-
rule in het Lagerhuis sal doen om de execution te
schorsen van pachters gedurende de agrarische dis
cussies lal wel onaannemelijk worden gevonden.
Aan de Times wordt uit Durban under dagtee-
kening van 27 dexer geseind, dat het bericht van
de nederlaag, door het 84e regiment geleden, over
dreven is. Sleohts 80 man sjjn gedood of gewond.
De overigen rijn ontwapend en hun is vergund
rich naar Pretoria te begeren.
^De jongste telegrammen melden, dat misschien een
bysonder oommis»aris sal worden benoemd, om in
Transvaal pogingen te doen tot versoening. De vraag
ia, wat dit sal helpen. De boeren wensohen de on-
afhankelijkheid terug, die Eogeland hun heeft ontno
men en .ze weten, hoe gemakkelijk se hun land kun
nen verdedigen. De Engelschen daarentegen kunnen
moeielijk weder ongedaan maken wat gedaan is, al
zouden se dit ook nog zoo zeer weuschen. Maar
de redenen, die Engeland tot inlijving noopten,
lijn niet veranderd. Ze bestaan nog en sullen wel
blijven bestaan.
Het is dus niet gemakkelijk te zeggen, hoe
üese verwikkeling moet eindigen. De Engelsohen
hebben te kwader uur sich hier in eene onderneming
Ctoken, die se nu wel souden willen nooit te rijn
onnen.
Maar het groote ongeluk is dat se eenmaal begon
nen werd en het eind niet dal- na ontzaggelijk leed
is te voorzien.
Voor het overige sjjn de boeren blijkbaar met veel
overleg te werk gegaan en reeds dit spelt den En
gelsohen weinig goeds.
De Duitsch-liberalen in Oostenrijk vreexen voor
een „Pairschnb», d. i. de benoeming door de Be
geering van een 25 nienwe leden van het Hcerenhnis,
waardoor de meerderheid hier van links naar rechts
son worden overgebracht en in beide Kamers een
zelfde meerderheid verkregen.
De Deensobe minister vsn justitie heeft by het
Folkrtbiug sas wetsontwerpen van te samen 1422
paragrafen ingediend, waarbij de rechtspleging van
net bestuur gescheiden, de openbaarheid der reohts-
pleging ingevoerd en rechtbanken van gesworenen
opgericht worden.
Op voorstel der linkerzijde van het Polkething is
eene oommisaie van 11 leden benoemd tot het
doen van voorstellen betreffende wijziging der bepa
lingen op het openbaar hooger onderwijs.
Het bericht dat de Russische regeering voornemens
is de invoerrechten op alle artikelen met 10 pCt. te
verhoogen, heeft allerwege groot opzien gebaard,
niet het minst in de staatkundige en handelskringen
van Duitsohland. De Berlynsche Tost segt daarover
o. a.: «Deze maatregel is voor onsen handel van
overwegend belang en men mag verwachten, dat
spoedig uit alle bevoegde kringen in Duitsohland
stemmen sullen opgaan ter bëoordeeling van de
waarschijnlijke gevolgen van dit besluit der Russi
sche regeering. Men is ook- zeer nieuwsgierig te
vernemen, wat de Rjjksregeering ten opzichte van
dezen maatregel doen zal.'
GOUDA, 30 December 1880.
Donderdag 6 Januari e. k. heeft de vierde abonne-
mente-Toorslelling plaats van het Neierlandsch Tooneel.
Opgevoerd wordt dan Liefdadige Dames, Blijspel
in 4 bedrijven, uit het Duitsch van A. L'Arronge
(schrijver van Dr. Klaus), vertaald door J. H. Bössing.
Van hen, die daarin medespelen noemen wij mevr.
de Vries, mevr. Stoetz, mej. 8. van Bienei en mej.
Chr. Poolman, benevens de hh. Morin, Jao. de Boer
en Schulze.
Aanstaanden Zondag zal in „Ons Genoegen' eene
tooneelvoorstelling worden gegeven door de vereenigde
tooneelisten onder leiding van den heer S. Kapper.
Opgevoerd zal worden het bekende, en zeer geliefde
melodrama Martia de Kr u ij er. Zij, die in dergelijke
opvoeringen behagen vinden, znllen ongetwijfeld a. s.
Zondag een genoegljjken tvond kunnen doorbrengen.
Onder de ingezonden stukken zal men een schrijven
Vinden van het Hoofdbestuur der Nederlandsche
Koorvereeniging. W\j kunnen de lezing van dat artikel
ten zeerste aanbevelen, overtuigd dat daardoor de
zaak zelve door velen van zoo hoog belang zal worden
geaoht, dat zij als lid dezer vereeniging wenschen
toe te treden.
De eerste trein, die *s morgeus van Botterdam
komt, ondervond 'beden morgen vertraging, daar bij
Nieuwerkerk de weg was versperd) door een kolen-
wagon, die door den wind, van het station te Bot
terdam was in beweging gebraoht en bjj Nieuwer
kerk in een brug geraakt. De passagiers van dien
trein moesten ter plaatse van het onheil overstappen
m een van het station alhier ontboden trein.
In verband met het bericht in ons vorig nr.
omtrent het begin van brand in een trein, maakt
men ons de opmerking, dat de vergissing der
wachters, die de noodseinen voor vreugdebetoon
aanzagen, zou worden voorkomen, door (tot een Deter
alarmsein ingevoerd wordt) in iedere oonpó een roode
vlag ter beschikking van de passagiers te stellen.
In de zitting van de Arr. Rechtbank te Bat-
terdam van 21 dezer stond o. a. tereoht:
A. H., bouwmag Gouda, bekl. van het zonder
vergunning loopen langs deqj spoorweg, Bisch f 10
boete of 2 dagen gev.
Aanst. Dinsdag uitspraak.
Een tooneelliefhebber schrijft ons uit Zevenhuizen
het volgende11. Dinsdag verschafte de Rederijkers
kamer „Harmonie*, ons een aangenamen avond.
Zij gaf, evenals andera jaren, welr een buitengewone
wintervoontelling. Zij ontving ons in het daartoe
exprosaeljjk ingerieht sohoollokaaL Onze eerste blik
nel op het prachtige scherm; toen dit opgehaald
was, sagen we, dat sjj zich een geheel nieuw doeo-
ratief had aangeschaft, waarvan den maker alle eer
toekomt. Opgeluisterd door een goed archest, werden
de stukken „Halt, pe Marskramer* drama in 7
tafereelen, en het kluchtspel 'Kort van Memorie',
zeer flink afgespeeld. Wanneer men het standpunt
in acht neemt, waarvan sjj uitging, moet men het
bewonderen, dat sjj het reeds zoo ver gebracht
heeft. Een eivolle zaal getuigde van belangstelling
en gaf bljjk van tevredenheid. De ooetumes waren
maakvol. Wij hopen, dat de „Harmonie' ont nog
dikwjjls, zoo'n aangenamen avond zal verschaffen.
(Over deselfde tooneelvoorsUUing ontvingen tcij ook
vtn andere si/de een hrigf, nadat iese reeds geest
nas. Ome laters eoereefeadeot sat ons derkalee-ten
go^e hoeden, dat soi) sijTh^fihanster s^deU^
Bjj de op den 28 dezer gehouden verkiezing van
MB ltd van den 'raad der gemeente Gouderak, ter
voorziening in de vacature Ontstaan door het var-
trek van den heer P. A. van Lange JJs. naar Gouda
ontstaan, ia de heer J. C. van Vliet benoemd.
Bjj de verkiezing van «en lid van den raad der
gemeente Berkenwouda, in de plaats van wijtenden
heer M. van Dorp, ir door niemand de volstrekte
meerderheid van stemmen verkregen, zoodat eene her
stemming zal moeten plaats hebben tusschen de hh.
W. Verdoold Kt, C. de Bruin ea Ae. Palegraaf.
Te Ouderkerk a/d IJsel hebben zich op enkele
stallen gevallen van tongblaar vertoond.
De. Kleinendoret, Chr. geref. predikant te Arnhem,
heeft bedankt voor het beroep naar Alphen.
Ds. G. Boer, Ned. herv. predikant te Ouderkerk
a/d. IJsel, heeft bedankt voor het beroep naar Wa-
geningen.
De berichten nit de overstroomde gedeelten van ons
land bljjven steeds ongunstig luiden. De val van het wa
ter is zeer gering en gisteren morgen was te Keulen
wëer 19 cM. was. De Bjjn is het meest gevallen; de
overtocht over sommige veereu is echter nog gestremd.
Hier en daar vertoont rioh kwelwater. Aan het
Lexkesveer is de gierpont weer in gebruik. De Gel-
dersche IJsel staat op vele plaatsen nog van djjk
tot djjk de overtocht geschiedt veelal met roeiboo-
ten. Het treurigst ziet het er nit in de door de
Maas overstroomde deelen van Noord-Brabant. Te
'a-Bosch staat het water inde hoofdstraten 80 cM.
hoog. Te Cuijk zijn eenige huizen ingestort; de
toestand moet aldaar verontrustend zjjn. De djjken
houden zich goed. Rond Maastricht is de Maas
grootendeels binnen hare oevers terug getreden.
In de eerste zitting werden de Hoofdstakken I
en VII A der begrooiing en de wet op de middelen
tegen den volgenden dag aan de orde gesteld.
Daarna merkt de voorzitter op, dat het onmoge-
1 lijk is de overige begrootingswetten dit jaar nog te I
behandelen en stelt hjj daarom voor bet onderzoek
over de overige ontwerpen aan te vangen op 10
Januari a. s.
De heer Duymaer van Twist zou wensohen reeds
den Sen Januari te beginnen, opdat deze Kamer
het verwjjt niet moge treffe den onregelmatigen
toestand, die niet door haar is veroorzaakt, langer
dan noodig te bestendigen.
De heer Cramers zon zelfs in dit jaar de be
handeling nog willen voortzetten.
Het voorstel van den voorzitter wordt daarna
met 18 tegen 6 stemmen aangenomen.
Gisteren werden aangenomen hoofdstukken 1, 7a
en de middelenwet der Staats beg root ing. Voorts de pro
vinciale belastingen en eenige snppletoire begrootings-
ontwerpea, o. a. da snriaidiën voor bat lager onderwjjs.
Met 17 tegen 8 stemmen werd verworpen de wij
ziging van hoofdstuk-Waterstaat wegens de daarin
voorgestelde subsidiën aan het waterschap Hooghe-
maal ea Oyen.
DeKuner ia daarna gescheiden tot den lOden Jan.
Uit een overzicht van de in de wets-ontwerpen
tot vaststelling der staatsbegrooting voor 1881 ge
brachte verhoogingen en verminderingen blijkt, dat
die begfootlng geraamd was op 128,131,781.14»/,
en dat zjj in de tweede kamer is vastgesteld op
bedrag km 125,088,946.181/»
De hoogleeraar Harting doet in het. V. D. de
volgende oproeping aan sjjne landgenooten
„De bewoners van de Transeaal zjjn in gewapend
verzet gekomen tegen het jegens hen gepleegde onrecht.
Zjj hehhed. hetzelfde-gedhkn. Wat onze gemeenschap-
peiuke voorvaders voor drie eeuwen gedaan hebben.
Zullen wjj met onverschilligheid aanzien, dat dit
rechtmatig verset in bloed gesmoord wordt F Dit
kannen, dat mogen wjj niet, zoolang wjj nog een
warm. Voor recht kloppend hart in den boezem
dragen. Feitelijke hulp kannen nooh mogen wjj
verleunen. Ook van onze regeering mogen wjj niet
-verwachten, dat sjj aieh in deze zaak zal mengen.
Toch zjjn wjj niet geheel maohteloos. Een beroep
van het vrije volk van Nederland op het recht-
vaardigheidogevoel van het vrije volk van Engeland
kan nog missohien iets uitwerken, mita dit beroep
van vele. uitga ea spoedig geschiede. In Engeland
zelf beseffen velen, dat er tegen de Transvaal onreoht
H gepleegd. Missohien gelokt het, dezen té bewegen
iane nieuwe paging in doen, ont dit onrecht te
doen herstellen, voordat hot ts laat ia, ea daardoor
hst gevahr af ie wenden vsn eeaca oageljjkea strijd
De hoojjtoMè» noodigt Voorin alt tot ondertoe-
kehtog van eed hdtth) det door'«ene bevoegde baad
UI het Eqgelseh overgebracht ea dan gedrukt en aan
de voornaamste Eugelacbe dagbladen toegezonden
Zei worden. Hij stelt nen hen, die zich met bet
«dros kannen vaesnigen, voor, binnen saht dagen
ank hem of ann het benen vrat bet Dir. Dagblad
hunne dmdeljjke geschreven namen onder vermelding
hunner ynalileit typ te randen, opdat deze tjjdig onder
ut kdres kuchen worden geplaatst.
Nader «eelt do Hoogleeraar made, dat bjj reede
een aantal bewijzen von instemming met zjjn adres
in sab den Traaevaal beeft ontvangen. Hjj dringt
van zjjn artikel bespreekt hjj de wensrfheljjkheid van
«ft' Wonderlijk adrei vkn de Nederlandsche vrouwen
en meisje» san de Engelsehe vrouwen en meisjes,
wiek hakt koor recht en biiljjkheid wellicht warmer
klopt dan bjj hake mannelijke landgenooten.
Men leest in het Vtr. D.
Zal de expeditie van Nederland in 1882/88 naar
Nova-Zembla of naar Dioksonhaven uitgezonden wor
den? Te Bern op de internationale conferentie
bleek het dat graaf Wilozek, die de Oostenrjjkache
onderneming alleen bekoetigt en dus wel recht beeft
om de plaata te kiezen, op Novn-Zemblt wil doen waar
nemen, alwaar luit. Weypreoht aan het hoofd zal staan.
Het liet zieh in eommige opzichten, bv. om eor-
respondeerende waarnemingen op het Noorderlicht,
aanbevelen, aan twee expedition betrekkelijk dicht
by elkander haar atandplaate aan te wjjzen, maar
algemeen meende men toch, dat het beter ware, de
Pool meer van alle ijjden gelijkmatig te omringen
en stelde men voor, Dioksonhaven aan den mond
van de Jenisseï te doen bezetten.
Daarvoor is werkelijk veel te zeggen.
Vooreerst nit een handelsbelang.
Zoo om den rjjkdom van de Kariscbe Zee, door
de Lessens en ook door Nordenskjöld naar onder
vinding hoogeljjk geroemd, alsook om dé groote
beteekenis vau de Jeniaseï, die ook, al is zjj nog
niet mst de Ob vereenigd, grooter stoomgebied heeft
dan de grootste stroomen van Europa zameQ, zoodat
langs haar, uit het hart van Azië, slie producten
kunnen vervoerd worden.
Reeds vindt men daar nederzettingen van vroeger,
deels wel verlaten, maar 'die spoedig, als de sche
pen dis oorden meer gaan bezoeken, weder zullen
worden gevestigd.
Mee leze daarover na het pas versohenen werk:
Nordenskjöld, Nordpolarreiseu, Leipzig 1880.
Ook zonden de leden der onderneming aldaar minder
ontberingen hebben te verdragen.
Evenwel, ik durfde dat niet op mij nomen, eens
deels omdat ik niet zoo zeker was, dat de oude
liefde voor en betrekking tot Nova Zembla in Ne
derland dit tos zou laten, anderdeels omdat ik niet
wist of Dicksonharen altijd tijdig ta bereiken ia. Nor
denskjöld kwam er met de Vega den 8 Aug. 1878
en in 1875 en 1876 den 15n Aog. met de Plöver,
ook een klein vaartuig, weinig grooter dan de Wil
lem Barende. Er gaan na meer en meer etemmen
op, dut in de plaata vOn of nevena dit genoemde
scheepje, dat sfn naam zoo goed gehandhaafd beeft,
een ijzeren stoomschip moest beschikbaar gesteld
worden, en ik zoz mij gelukkig rekenen indien de
jnternationsle enderneming er toe Indragen mocht
om de Noord pwi-reizec, voor zee-officieren en ma
trozen zoo nnlig geacht, gemakkeljjker, veiliger en
voor meer deetumus geschikt te doen zjjn.
Indien de felangttellendeo in den lande na nog
eenmaal zooved beschikbaar stellen, als nu reeda voor
de reizen der Willem Barents gegeven ia, dan zon
dit verwezenl$t kannen worden, omdat dim onge
twijfeld de Rsgeering krachtig ma helpen. Steedi
bareel ik mjj voor toezeggingen aan, gelijk ik die
reeds mocht oitvangen. Zjjn er nag hoeren in onze
steden an dorpm, die eioh mat de ontvangat willen bes
lasten en die gmindheid willen opeoljjkte kennetflgeven?
Dubbel is zqj spoedige halp aangenaam, want ik
most sekerheid hebben, eer ik ds instrumental! kan be
stellen. Daarmede kan niet lang meer getoefd worden.
De Rnasiseke en Oostenrjjluche expedities, gelijk
sok die ven de drie Scandinavische rykea, xjjn reeds
gereed. Italil bouwt zjjn schip. Dnitacbland en Ame
rika hebban m reedt. Laat daa eok oaa spoed ma-
hsa. hetsjj naar Nova Zambia hetzij naar Diokson
haven. De tjjd dringt.Bout Ballot.
Te Rotteidam werd eergisteren bjj herstemming
tot lid vu den gemeenteraad gekonn de Heer
J. Voorhoeve C.Azn., oaudidatt der aati--ieTolutio-
siren en eltramonUnen met 974 stemmen. Op
den liberalen osndidsat, du hear J. H. KlOtgeu
DINSDAG, du 18 DECEMBER 1880.
Voorzitter: de heer vu Bergen IJsendoorn.
Tegenwoordig zjjn voorts: do boeren Romy, Kist,
Noothqaen na Goor, Samsom, Fortnjjn Dioöf leaver,
van Stresten, Kranenburg, Oudjjk, de Botte, Prince,
Straver, Maller, Lajjten, Poet Drost en vu I tenon.
Na openlag der vergadering worden do notulen
der vorige vergadering gelezen en goed ge kaard, waarop
de Voorzitter mededeelt, dat door Gedeputeerde Staten
barnat wordt in ds subsidiën au de verschillends
Instellingen vu Weldadigheid voor 1881 verleend.
Aan de orde ia het voorstel vu Borg. en Weth.,
betreffende het toeken nee eener gratificatie un du
controleur der soherpvaartrech ten, P. HejjdeUar.
Dit voorstel wordt tonder discussie u hoofde
lijke stemniag goedgekeurd.
De Voorzitter deelt hierop mede, dat bjj de onlangs
gehouden «besteding vu het onderhond der straten
tn het volgude jaar de laagste inschrijver de raming
met ƒ785.— heeft overschreden, waarom B. en W.
nn voorstallen dit onderhond in eigen beheer te
doen uitvoeren.
De heer Oudijk wil, dat nog eene proef worde
genomen mt eene herbesteding en sohryft den on-
gnnstigen aitslsg der aanbesteding toe aan de omstan
digheid, dat verleden jaar een aannemer, naar hjj
meent nit Amersfoort, is geweerd geworden, voorts aan
eenige besttrende bepalingen in het bestek en aan
het broktgewjjze aanbesteden der openbare werken.,
De Voonitter verwsoht van eene herbectedjng weinig
vruchten, daar alle aannemers nit de stad hebben
ingeschreven en op aannemers van elders niet te
rekenen vilt en wy'st er op dat de bepalingen in
het bestek dezelfde zijn gebleven en dat het aanbe
steden der straten geene reden tot bjjzondere tevre
denheid hoeft gegeven.
De heer Samsom onderstennt het denkbeeld van
den heer Oudjjk om eene herbeateding te houden
en betoogt, dat de straten hij openbare aubeateding
goed zullen worden onderhouden, wanneer het werk
goed wordt nagegaay, de materialen voldoende worden
gekeurd, san de zaak meer publiciteit wordt gegeven
en minsts inschrijvers niet worden geweerd.
De Voorzitter wijzt op den korten tijd, die nog
over is vóór bet begin vsn het nienwe jsar, zoodat
de herbesteding niet meer in dit jaar zal kannen
plaata hebben, terwijl de aanbesteding niet vroeger
heeft kannen plaats hebben, omdat de gemeente-
begrooting dan nog niet goedgekeurd wssde gemeente
zon dns moeten beginnen met kosten te maken.
Nadat de discoseie nog eene wijle heeft voort
geduurd, wordt het voorstel van Burg. en Weth,
in stemming gebracht.
V66r stemmen de heeren Reroy, Kist, Fortnjjn
Droogleever, Prince, Maller, Post Drost, van Iterson
en de Voorzittertegen stemmen de heeren Noothoven
vu Goor, Samsom, vsn Straaten, Kranenburg, Oudjjk,
de Rotte, Straver en Luijten. Daar de stemmen staken
wordt het nemen van een besluit omtrent deze zaak
uitgesteld tot eene volgecde vergadering.
Aan de orde zjjn de beslissing ten aanzien van
de punten, waarover in de vorige vergadering de
stemmen hebben gestaakt en de voortzetting der be
handeling vsn de ontwerp-verordeningen betrekkeljjk
de regeling van het Lager Onderwijs.
De heer Noothoven vu Goor stelt nis motie vsn
orde voor om de beslissing omtrent de ungeboaden
punten te verdagen tot eene volgende vergadering,
opdat alsdan in eene voltallige vergadering een besluit
zou kunnen worden genomen, dat het gevoelen van
den Raad juist uitdrukt.
De heeren Fortojjn Droogleever, Remy, Prince en
vu Straaten bestrijden dit voorstel, dat door den
heer Luijten ondersteand wordt, terwjjl de Voorzitter
herinnert, dut in dit jaar bezwaarlijk nog eene ver
gadering ral kannen worden gehouden en het door
den Raad in zjjne laatste vergadering aangenomen
art 11 der verordening op de jaarwedden bepaalt,
dat de verordening in werking zal treden den len
Januari 1881.
Nadat bij de discussie de heer Noothoven vu
Goor het voorstel nader heeft verdedigd, wordt het
met 9 tegen 7 stemmen verworpen. Vóór de motie
stemmen de heeren Noothoven van Goor, Samsom,
Kranenborg, de Botte, Straver, Lajjten en van Iterson.
Daarop wordt het voorstel vu den heer Lajjten,
om de traktementen vu de hoofdonderwijzers der
Koetelooce scholen en der Tnsschensehool op 1400.—
te bepalen, in stemming gebracht en geacht verworpen
te zijn, daar de stemmen wederom staken. F66r
stemmen de heeren Noothoven vu Goor, Samsom,
Kranenborg, de Rotte, 8traver, Muller, Lajjten en
vu Iterson tegen stemmen de heeren Remy, Kist,
Fortojjn Droogleever, vu 8 trast en, Oudjjk, Prince,
Poet Drost en de Voorzitter.
Hiqzn* stelt de heer Kranenburg voor om de
traktementen vsn bedoelde hoofdonderwysera op
1800.— te bepalen, omdat s. i, met de uitbreiding
der werkzaamheden ook eene hoogere bezoldiging
dient gepaard te gnu en hiertegen sollen die Men,
welke tegen de 1400."— sjjn geweeat, minder
finacoiöele bezwaren hebben.
De hear Kist verzet zieh hiertegen, daar door de aan
neming vu bet voorstel de Raèd au zjjne waar
digheid te kort zon doen, aangezien het een terug
komen zon zjjn op een bezlait, waarvoor hjj eerbied
moet hebban.
Df heeren Lajjten, Remy, Samsom en Noothoven
vu Goor spreken voor het voorstel, dat nader door
den Kranenborg wordt toegelicht.
Het voorstel wordt aangenomen met 9 tegen 7
«temmen, die vu de heeren Kist, Fortnjjn Droog
leever, vu Straaten, Oudjjk, Prinoe, Poet Drost
en de Voorzitter.
Vervolgens wordt het voorstel ven den heer Noot
hoven ven Goor om de jaarwedde der onderwjjzers
en onderwjjzeressen met hoofdakte te bepalen op
700.met eene verhooging vu 50.na een
3-jarig- en van wederom 50.na een 6-jarig
verbljjf au de openbare lagere scholen in de gemeente
aangenomen met 8 tegen 7 stemmen, die van de
heeren Remjj, Fortuijn Droogleever, van Straaten,
Oadjjk, Prinoe, Post Dkost en de Voorzitter.
De heer Noothoven van Goor het wenschelijk ach
tende dat aan de le Burgerschool voor jongens, evenals
su de 2e Burgerschool voor jongens, eene eerste
onderwjjzer zij in het bezit der akte als hoofdonder
wijzer' en bevoegd tot het geven van onderwijs in
de Fransobe taal en in de wiskunde, stelt daarna
voor in art. 7 eene bepaling op te nemen strekkende
om Mn zoodanigen onderwijzer eene jaarwedde toe te
kennen vu 900.— met eene verhooging vu
100.na een 3-jarig- ?n vu wederom 100.
na een 6-jarig verblijf aan de school.
Dit voorstel wordt na eenige bestrijding van den
Voorzitter verworpen met 12 tegen 4 stemmen, die
van de heeren Noothoven vu Goor, Samsom, de
Rotte en van Iterson.
Nadat de artikelen, welke in de vorige vergadering
werden aangehouden, voor zoover noodig gewijzigd,
met algemeone stemmen zijn aangenomen, wordt de
geheele verordening op de jaarwedden van het onder
wijzend personeel in rondvraag gebracht en eveneens
met algemeene stemmeD aangenomen.
Aan de orde wordt nu gesteld de ontwerp- ver
ordening, regelende het getal onderwijzers en on der
wijzeressen, die de hoofden der openbare lagere scholen
bjjstaan.
De heer van Iterson, wien het opgevallen is, dat
op de Koetelooze scholen en op de Toaschenachool,
de le Burgerschool voor jongens en de le Burger
school voor meisjes, het bjj de Wet voorgeschreven
aantal onderwijzers zal worden Mngesteld, terwjjl de
overige scholen meer personeel znllen hebben, wenscht
de redenen te kennen welke tot dit voorstel hebben
aanleiding gegeven, ungezien bij niet veronderstellen
kan dat de leerlingen op deze lutste scholen meer toe
zicht beboeren dan die van de andere scholen of
dat nu meer schoolgeld wordt betaald, ook beter
onderwjjs moet worden verstrekt.
De Voorzitter antwoordt, dat het niet iz om de
kinderen der meergegoeden te begunstigen of uit
hoofde van het metrdere schoolgeld, dat op de
2e Burgerschool voor jongens en de 2e Burgerschool
roor meisjes naar evenredigheid vu het aantal leer
lingen meer onderwjjzers en onderwijzeressen zullen
worden Mngesteld dan op de andere scholen, maar
dat zulks alleen geschiedt, omdat ÓMr waar het
onderwjjs nitgebreider ia, ook meer personeel noodig ia.
De heer van Iterson zon dit toestemmen, indien
er velschillende programme's gevolgd werden en op
de verschillende scholen leerlingen van versehillenden
leeftijd werden toegelaten.
De heer Noothoven van Goor licht den heer van
Iterson in omtrent den toestand der scholen en wjjst
er op, dat o. a. op de le Bnrgersohool voor jongens
reeds meer onderwijzers zjjn, dan de Wet vordert
en dat er op alle icholea zonder onderteheid op
de belangen van het onderwjjz wordt achtgeslagen.
De afzonderlijke artikelen dezer verordening worden
zander hoofdelijke stemming goedgekeurd, waarop de
verordening in lrnar geheel met algemeene stemmen
wordt Mngenomen.
Vervolgens is Mn de orde het reglement op de
openbare lagere scholen.
Al de artikelen vu dit reglement worden zonder
hoofdelijke «temming goedgekeurd.
Art. 2 wenschten de heeren Kranenburg en Lajjten
gewijzigd te zien in dien zin, dut van eene vergunning
vu Borg. en Weth. in overleg met de Commissie
van Toezicht voor het (even van privaatlessen door
de onderwijzen geen sprake soa zjjn, maar dat een
voudig bjj het reglement zon worden bepaald, dat
de onderwijzen in geen geval privMtleanen «ouden
mogen geven vóór dez namiddags 5 uur en op den
Zaterdag vóór dez namiddags 1 nor.
De heer Kist wilde het artikel zeoduig wjjzigen,
dat alleen vergunning vu B. en W., m overleg
met de Comm. vu Toes., zon noodig zjjn voor
het geven van privaatleasen vóór daa namiddag!
6 uur.
Na eenige diseunie, waaraan behalve de voorstel
len der wijzigingen de heeren Fortnjjn Droogleever,
Noothoven vu Goor, vu Straaten, vu Hereon en
de Voorzitter deelnamen, worden beide voorstellen
met 12 tegen 4 stemmen verworpen. Voor het eerste
voorstel stemden de heeren Kranenborg, Oudijk,
Straver en Lajjten en voor dat vu den heer Kist
de heeren Kiat, Kranenborg, Oudjjk va Straver.
Bij Art 12 betoogt de heer vu Iterson de wen-
schelijkheid, dat althans op de bewaaracholen de
toelating vu leerlingen plaste hebbe in het begin
van Mei en November, in plaata vu April en
October, en dat wel in 't belang der inenting, die met
meer succes geschiedt bjj warmer weêrsgenteldheid du
in den winter, daar de meeste ouders zoolang
mogeljjk wachten met huue kinderen te laten inenten.
De Vooftitter «egt dat het Reglement niet op de
bewuraoholen toepasselijk is; voor deze zal een
afzonderlijk reglement worden ontworpen.
Bij Art. 16 bespreekt de heer Kiet de vraag
omtrent de toelating van kinderen nit naburige ge
meenten op de gemeentescholen alhier en vraagt
welke overeenkomsten er met die gemeenten bestun ter
regeling dier Mngelegenheden.
De Voorzitter deelt mede dat thans sleohts over
eenkomsten bestaan betreffende de toelating van
kinderen nit andere gemeenten op de Armescholen
doch dat Burg. en Weth. na de vaststelling van
het Reglement voornemens zijn de besturen dier ge
meenten md te schrijven om zoodanige overeenkom
sten te sluiten.
Het Reglement op de openbare lagere scholen
wordt hierop met algemeene stemmen aangenomen.
Op voorstel van den Voorzitter besluit de ver- i,
gadering bjj het in werking treden der nu vast
gestelde verordeningen en van het lutstgenoemde
reglement in te trekken het algemeen huishoudelijk
reglement op de openbare scholen en de bijzondere
reglementen en instruetiën voor de verschillende
scholen, de bestaande verordeningen betreffende het
getal scholen, de vakken waarin onderwijs wordt
gegeven en den bjjstand van de hoofdonderwijzers.
De vergadering wordt daarop gesloten.
