Y
DienlengeTolge Terkreegf onze inlandiohe Mrkt, die
leer ruim roorrien was, een vaate stemnMg. De
Treea om veel hoogere prijzen te moeten beateden,
«akkerde dermate de kooplust aan, dat genoegzaam
alles kon rerkocht worden. De invoer echter heeft
in 1880 veel minder bedragen dan in 1879, zoo
dat, at dalen de prezen in de genoemde landen iets,
aan prijsverlaging alhier vooreerst niet kan gedaoht
«orden.
De Sckeepmakeryegeven stof tot tevredenheid.
De door atoom gedreven boekdrukkerij en binderij
ondervond in 1880 een gunstiger aftrek, vooral
ook «egens het toenemend gebruik van werken in
de Nederlandsche taal buiten het vaderland.
Vergelijkend overzicht van de scheepvaart in
1879 en 1880.
Aangek, of doorgev.
Stoombooten 8687 10036
Zeilschepen 36763 33353
Tonnenmaat 2,312,930 2,707,975
Overzicht der telegrafische correspondentie.
De invoering van het woordtarief a 0.01, met
een vaste grondtax van 0.15, voor het ouderling
verkeer binnen Nederland, schijnt van gnnstigen in
vloed op het gebruik van den telegraaf te zijn, te
oordeelen althans naar de vermeerdering der berichten.
In 1880 werden behand. 26321 (verz. en ont.) telegr
In 1879 24586
Alzooeene vermeerder, v. 1735 berichten.
De veranderde bepalingen omtrent het vooruitbetalen
van antwoord, waarvan het bewijs slechts voor zes
weken geldig en niet tegen specie inwisselbaar ia, zijn
by het seinend publiek nog niet algemeen bekend,
zooals blijkt uit het dikwerf voorkomen van verval
len autwoordsbewyzen of uit de vraag tot inwisse
ling tegen gereed geld.
Het gebruik van telegramzegels neemt alhier sterk
af. Slechts één der hier gevestigde handelshuizen
maakt er gebruik van.
Overzicht van den omgang aan het Postkantoor.
1880
Gefrankeerde brieveu
Ongefr.
Aangeteekende
met
aang. waarde
ten bedrage van
Dienstbrieven
Enkele briefkaarten
Dubbele
Gedrukte stukken
Gestorte postwissels
tot een bedrag van
Uitbetaalde postwissels
tot een bedrag van
Monsters
Kwitantien
Onbet. gebl. kwitantien
Betaald bedrag
Onbet.
493608
26,10
6460
526
308,283.24
43936
120500
910
110390
9410
166,267.54s
9118
183,690.48s
5298
1645
270
6990.70
1890.62s
557588
2081
5305
856
409,378.66
46850
143400
975
127237
10816
186,767.86
10808
190.144.02s
5080
2138
372
9412.37
2490.82s
Aan het VERSLAG van den toestand van het Lager
Onderwijs, gedurende het jaar 1880, door de Com
missie van Toezicht op het Lager Onderwijs te
Gouda, opgemaakt, ingevolge Art. 74 der Wet van
17. Augustus 1878 Staatsblad No. 127,) ontleenen
wij het volgende
Het gewone jaarverslag den Raad dezer gemeente,
door onze Commissie aan te bieden, kan dit jaar
zeer kort z|jn. Er is weinig nieuws over het Onder
was, personeel of gebouwen, mede te deelen, wyi
de toestand geene of slechts luttele veranderingen
onderging.
Het was een jaar van afwachting, met het oog
op de eerlang in te voeren nieuwe wet.
Uwe Commissie was bij voortduring tevreden over
het onderwijzend personeelde hoofden der scholen,
de onderwijzers eu onderwijzeressen werkten met ijver
en lust, en zyn ten volle berekend voor hun taak.
Het onderwijs op de Openbare Scholen was goed
dat op de bijzondere, voor zooverre wij zulks be-
oordeelen kunnen, evenzeer te pry zen.
Het bezwaar op sommige openbare en op de bij
zondere scholeu, dat er namelijk te weinig onderr
wyzend personeel voor het groot aantal leerlingen
is, begint te verdwijnen, en wy vertrouwen dat de
invoeriug der nieuwe wet, dat ongerief, waarschijnlijk
geheel zal opheffen.
Door het in werking treden der Wet van 1878,
zal naar wy hopen, thans in 1881, uitvoering worden
gegeven aan uw besluit, om ook aan de 2e Kostelooze
School, voorbereidend onderwijs te verbinden.
Bij de indiening der herziening van de regle
menten, door het DagelijksohJ Bestuur, raiate de
Commissie, tot haar leedwezen, eeuig blyk of het
voornemen bestaat om de zoo nuttige voorbereidende
klassen ook uit te breiden, tot meerdere soholen,
als daar zijn de Tusschenschool en de Burgerscholen.
Wy vertrouwen, dat, binnen een niet te lang ver
wijderd tijdsverloop deze regeling het onderwerp uwer
gezette overweging zal mogen uitmaken.
Iu verband daarmede herinneren wy aan het adres
van Mevrouw de Wed. Weurman omtrent dit ontwerp.
De beslissing dienaangaande is door den Raad aan
gehouden tot de invoering der nieuwe wet.
De schoolbibliotheek aan de le Kosteloozs School
verkeert in een gunstigen toestand. Het aantal boe
ken neemt geregeld toe in het onderhoud werd vol
doende voorzien.
Ongeveer honderd leerlingen, die der beide hoogste
afdeelingen, maken er geregeld met graagte gebruik
van, en de invloed er van op het gedrag en de ont
wikkeling der leerlingen is zeer merkbaar.
Hoewel art. 44 der Wet het opriohten van School
bibliotheken niet verplichtend stelt, zoo vertrouwen
wy toch, daar het nut boven twyfel verheven is,
dat uijre vergaderiug met vrijgevigheid de weinige
gelden, die benoodigd zyn om aan alle scholen bi
bliotheken op te richten, beschikbaar zal stellen.
Het jaarlijksch onderzoek naar de vorderingen d«r
leerlingen heeft, volgens de bestaande bepalingen
op alle scholen plaats gehad.
Onze goede meeuing omtrent bet onderwijs werd
door dit onderzoek op nieuw bevestigd.
De prysuitdeeliogen werden op de gewone wyze
gehouden.
Volkomen vereenigen wy ons met uw besluit om
de prysuitdeelingen te handhaven en deze ook uit
te breiden tot hen, die uitmunten door //getrouw
«schoolbezoek".
Deze bepaling is overeenkomstig de zesde titel
der Wet, en wy verwachten daarvan veel goeds ter
bestryding van het schoolverzuim.
Over het algemeen waren de vacaturen in het hulp
personeel niet zoo menigvuldig als in vorige jaren
en kon, door voordrachten, geregeld worden voor
zien, in die welke door verschillende omstandigheden
ontstonden.
Dit was echter niet het geval, wanneer akte Franscbe
taal vereischt werd.
De vacature van onderwyzer met akte Fransche
taal, aan de le Burgerschool voor jongens, ontstaan
door het overlijden van den heer Kremer, in welken
onderwijzer onze gemeente een verdienstelijk en y verig
man verloor, bemind b|) zijn leerlingen en ambt-
genooten, kon, bij gebrek aan sollicitanten, niet
worden voorzien.
Wij vonden daarin aanleiding, Burgemeester en
Wethouders voor te stellen, de toelage voor talen
te verhoogen, daar het gebrek aan onderwijzers met
gemelde akte, volgens ons gevoelen, niet tjjdelyk is,
maar, ouder de nieuwe wet zal toenemen.
Nu immers zullen alleen onderwijzers en onderwy-
zeressen in het bezit der hoofdacte ziek mogen
aanmelden voor het examen in de vreemde talen
(Art. 65 der Wet.)
A(Je onderwijzeressen zullen wel is waar mogen
aflegden het examen middelbaar onderwys in de
vreemde talen letter A, dooh zeker zullen door
hoogere eischen velen worden afgesohrikt of niet
slagen en de schaarschte zal toenemen.
Burgemeester en Wethouders vereenigden zich met
deze beschouwingen en stelden U voor, dat in het
vervolg, indien aan desbevöegden zal worden opge
dragen het onderwijs in de Fransche taal de be
zoldiging met 100. in twee of drie vreemde
talen met f 150.zal worden verhoogd.
Uwe vergadering verleende hare goedkeuring aan
dit voorstel.
Het betrekkelijk schoolverzuim bleef nog altijd
groot en werkt^ storend op den gang van het onderwys.
Wij hopen, dat de bepalingen dienaangaande voor
komende in de Wet van 1878, het schoolverzuim
doen verminderen.
Het Burgerlijk Armbestuur verleende ons, by
voortduring zyne medewerking in het onderzoek naar
de gegoedheid der ouders en voogden van de leer
lingen, die ingeschreven werden voor de Kostelooze
Scholen.
De inschrijving der leerlingen, nu door U beperkt
van viermaal tot tweemaal in het jaar, zal de goede
indeeling der klassen zeer bevorderen.
Gisterenavond had te Haastrecht in het schoollo
kaal eene openbare uitvoering plaats van de reciteer-
vereeniging ,,'t Ontluikende bloempje" onder de
zinspreuk//Oefening, genoegen en nut."
Met veel succes en tot groot genoegen van het
talrijk opgekomen publiek werden drie tooneelstukjes
vertoond 1. De man met honderd kwalen. 2. Altyd
thuis. De neef uit Oost-Indië.
Een geanimeerd bal volgde op de uitvoering.
Wij wenschen 't //Ontluikende bloempje" een voor-
spoedigen groei toe. Indien de jonge Vereeniging
zien mag blijven verheugen in den ijver, dien de
leden hebben betoond bij de voorbereiding van deze
uitvoering en in eene belangstelling van de zyde
van het publiek, als gisteren getoond werd, dan ia
het niet twijfelaohtig of er zal een gezelschap ge-
vormd worden, dat veel bijdragen kan tot veraan
genaming van het gezellig verkeer in die gemeente.
Veel belovend is, in dit opzicht, de saraeuwerking
van alle uotabele ingezetenen om deze Vereeniging in
staat te stellen openbare uitvoeringen te geven.
De gelden voor het tooneel zyn gevonden door
rentelooze voorschotten, bet gemeen te-bestuur stelde
de school beschikbaar, het publiek steunde de zaak
door zyn trou#e opkomst. Het tooneel, in de
gemeente zelf vervaardigd, is netvooral het schil
derwerk doet den heer Jongeluig alle eer aan.
Mejuffrouw A Porreij van Breskens benoemd tot
gemeen te-vroed vrouw te Reeuwyk is op den 4 April
jl. als zoodanig in betrekking getreden.
By kon. besluit van 26 Jan. jl, zyn twee com-
missiën ingesteld, waarby de aangever van goederen
in beroep kan komeu van de beslissingen der provin
ciale inspecteurs van de invoerrechten en accijnzen
omtrent de reclames tegen benaderingeu, bedoeld
by art. 260 der ulgemeene wet van 26 Augus
tus 1822. Een dier commissiën is gevestigd te Am
sterdam, de audere te Rotterdam. De commissie te
Amsterdam beslist omtrent de benaderingen in de
provinciën Gelderland, Noordbolland, Friesland, Over
ijssel, Groningen en Drenthe, de commissie te Rotter
dam omtrent de benaderingen in de andere provinciën.
Staten-Generaal. Tweedb Kamer. Zittingen
van 6 en 6 April 1881.
Iu de zitting van Dinsdag is ée beraadslaging
over de rentewet voortgezet ea wel over art. 6
en de daarop voorgestelde amendementen.
De Min. van Fin. behandelde eerst de quaestie
der vrystelling van de kooplieden. Eigenlyk ver
langen allen die, maar sommigen vreezen voor mis
bruiken in afwachting van de aanstaande bedrijfsbe
lasting. De Minister vreest die misbruiken met.
Een rentenier zal niet een patent nemeu, dat nog
duurder is dan de rentebelasting en dat bem aan
al den last der wettelijke bepalingen voor kooplieden,
aan al de daaraan verbonden gevaren zal blootstellen.
De koopman zal niet alles onder het bedrijfskapitaal
opnemen; het misbruik dat de kleine koopman zal
maken, is niet groot eu voor de mannen vau fortuin
onder de kooplieden zal altijd een aanzjenlyk deel
van het roerend kapitaa) moeten overblyven, dat uit
den aard der zaak aan het bedrijfskapitaal wordt
onttrokken, zooals inschryvingen op het grootboek,
aandeelen enz. De vrees voor geheele onttrekking
aan de belasting behoeft dus niet te bestaan.
En wat nu de toepassing betreft, acht de Min.
het amend.-Mees niet onaanuemelykhet ameod.-
van Delden kan niet schadenhet amend.-Bastert
acht de Min. te onbillyk tegenover de handelaren in
effecten, wier bedrijfskapitaal grootcndeels uit effecten
bestaat.
Tegen het amend.-Blussé, dat den knoop doorhakt,
heeft de Min. bezwaarde Kamer kan zich op die
wyze niet van moeielykheden afmakenzy moet een
beslissing nemen.
En nu wat den aftrek van in-schulden betreft
(amenfl.-v. Delden c. s.), bestreed de Min. evenzeer
die wijzigingen. De billijkheid pleit daarvoor niet.
De inkomsten uit renten van in-schulden staan buiten
verband met het beginsel van dit ontwerp, zoodat
voor de toepassing dezer belasting de vraag niet is
uit welken hoofde men zijn inkomen geniet.
Deze amendementen zyn ook in stryd met het
hoofdbeginsel van art. 1 der wet.
De heer Borgesius vroeg den Minister waarom hy
zich niet gehouden heeft aan zijn oorspronkelijk
voorstel en aan de krachtige veidediging, door hem
zeiven van de geheele vrystelling op pag. 19 en 20-
aan de Mem v. Beantw.
De heer Mees verklaarde het araend^-v. Delden
over te nemen.
Ook de heer de Savorniu Lohman bestreed de
vrijstelling van den koopman. Faveur komt hier niet
te pas. Wanneer een koopman geld van zijn vriend
leent, dan moet deze daarvoor rente betalen, en de
koopman patentwelk onderscheid maakt 't nu voor
den fiscus wanneer de koopman zich zelf leent hit
zijn eigen kas.
De slotsom va.i de discussie was de aanneming
met 57 tegen 26 stemmen. Principeel werd door
den Minister bestreden het amendement van den heer
Blussé, om alle vrijstelling van bedrijfskapitaal op te
heffen. Daardoor vervielen het amendement van den
heer Mees en de sub-amendementen van de heeren
Bastert en van Dedum. Het eerste amendement
van den heer van Dedum betrekkelijk den aftrek
van renlen uitkeeringen werd verworpen met 49 tegen
35 stemmen. Het tweede amendement van den heer
van Dedum, betreffende den aftrek van schulden
f
van kooplieden, werd aangenomen met 50 tegen 34
stemmen.
Artikel 6 is daarop aangenomen met 57 tegn 27
stemmen. Op art. 7 werd mei 60 tegen 17 stemmen
aangenomen een door den Minister bestreden amen
dement, om de belasting te heffen naar tijdsgelang.
Art. 8 is aangenomen.
De kataer heeft gisteren, op verzoek van den mi
nister van financiën, de verdere beraadslagingen over
de rentewet geschorst, daar de Dinsdag genomen
beslissingen onvermijdelijk grooten invloed zullen
uitoefenen op de werking der wet, zoo die tot stand
komt, en al dadelijk omwerking van verscheidene
bepalingen vorderen. De minister acht zich verplieht
de gevolgen van de besluiten der kamer in ernstige
overweging te nemen eu na te gaan hoe daarin te
voorzien,
In eene gisteren middag gehouden zitting heeft
de kamer verschilleuus kleinere ontwerpen aangenomen.
De heer de Jong beeft verlof verkregen om later eene
interpellatie te doen over den vee-invoer naar Engeland.
Heden zijn eenige andere, ontwerpen aan de orde.
Naar men verneemt, zal de Tweede kamer m'hrgen uit
eengaan, om na een kort recès (le werkzaamheden
te hervatten.
Prof. Buys Ballot meldt, dat de directeuren van
de Holl. Maatschappij der wetenschappen te Haarlem
hem tot ondersteuning der internationale Poolexpe
ditie f 1000 hebben toegezegd.
Van een barbier te Amsterdam is voor de beman
ning van de //Willem Barents* 1/20 lot (no 1893)
in de Staatsloterij, ten geschenke ontvangen.
De Vereeniging van gymnastiek-onderwijzers in
Nederland zal hare jaarl|jk»cbe vergadering houden
op 19 eu 20 April te Tilburg.
Dezer dagen ineldde zich iemand aan het postkantoor
te Rotterdam aan, die ten name van z|ju jongste
zoontje een bedrag in de Ryks-postspaarbank wilde
beleggen, zooalg hij dit voor zijne beide audere
kinderen bij de spaarbanken van 't Nut had ge
daan. Hij moest zich echter onverriohterzake laten
wegeenden, op verklaring van den ambtenaar dat
de persoon te wiens name het bedrag ingeschreven werd
zelf moest komen om zyn bandteekening te stellen.
Maar 't kind is nog pas drie maanden oud, was
de opmerking van den inbrenger.
Er is niets aan te doen, mynheer, dan moet u
den kleine maar meebrengen en zyn handje vast
houden, was 't oolyke autwoord van deu ambtenaar,
die toch zeker ook wel begrepen zal hebben, dat
zoo'n handteekening al heel weinig baten zou om
de identiteit van deu inbrenger te bewyzen, als
deze later bet geld wilde opvragen.
Toch handelde h|j geheel overeenkomstig zyne
voorsohrifteu, door geen boekje af te geven ten name
van iemand wiens handteekening h|j niet kon beko
men maar zyn raad, hoe die moeilijkheid moest
opgelost moest worden, was wat al te lenk.
Ouders die voor bun kinderen een sommetje by
de Rijkspostspaarbank willen beleggen, moeten dit
op bun eigen naam laten inschrijven zij kunnen
dan ze]ven op het boekje schryven voor welk kind
bet bedrag bestmd is. Komen z|j te overlydeu, dan
treedt natuurlyk dat kind in hunne rechten en kan
nu op zyn eigen naam het geld terugbekomen.
Ook zouden zij by bet boekje een volmacht kun
nen voegen ten name van hun kind, waarop dit
dan evenzeer later zonder eenige moeilijkheid het
geld kan laten afschryven. RottNbl.)
Het weder naar boven brengen van het gezon
ken Fransche pantserschip Richelieudat voor eenige
dagen te Toulon heeft plaats gehad, wordt beschouwd
een zeer belangrijk werk te zijn op het gebied van
de kunst des ingenieurs. Met de voorbereiding was
men drie maanden bezig (men verlichtte hdpschip
zooveel mogelyk, door wat mogelijk was ^onder
lijk naar boven te brengen, sloot alle openijjfen her
metisch, braobt groote buizen in het schifrom lucht
aan te brengen in plaats van bet wegvloeiende water)
totdat men nu met de opheffing zelf begon. Dat
geschiedde met behulp vhu 2 schepen, waarop 3
krachtige pompen waren geplaatst, 360 ledige vaten
ieder van 1000 liter inhoud, sterke kettingen en
kabels.
Waar, meldt men ons, de zon niet kwam, zooals
achter muren op het Noorden, bleef in. de jongste
dagen de grond hard ten gevolge van lage tempe
ratuur en vorst, die iederen nacht eene betrekkelijk
dikke Ijskorst in de slooteu maakte. Aan droogte
heeft het nu niet ontbroken, de snijdende oostewind
heeft er het zijne aan toegebrachtdoch het wei
land is daarbij zoo kaal en rood alsof Grasmaaud
nog ver in de toekomst ligt. De kassen iu de
kweekerijeu hebben veel baat gehad van den zon
neschijn, zoodat daarin eene menigte bloeiende
planten voorkomen. Overigens laat de lente op i
zich wachten. Het is buiten nog doodsch, ook
onder het gevogelte. Doch als de lente komt zal
zij het misschien zoo goed meeneD, dat binnen
weinige dagen het groen over veld eu geboomte
gespreid ligt. Na eeuen vroegtijdigen groei, is het
meer gebeurd dat half April de bloeiende hyacin-
theu, narcissen en andere bolgewassen bevroren,
behalve hetgeen later de aardappel nog te wachten
stond, die zoo voorspoedig gegroeid was. Dat
alles zal misschien nu niet plaats hebben, als na
een zoo langen winter het weer luwt. L. Ct.
Mr. A. Kerdijk deelt in* het laatste uommer van
Folktondertcy* mede, waarom hy zich bij de invoe
ring der onderwijswet van 1878 niet heeft beschik
baar gesteld voor eene betrekking bij het school
toezicht. Voor eene betrekking als arrondissements-
schoolopziener wenschte hij niet in aanmerking te
komen, omdat, near zijne meening, deze geen recht
van bestaan hadden bij het schooltoezichthij be
schouwde ze als het vijfde rad aan deu wagen en
heeft dan ook dit onderdeel van de regeeringsvoor-
drach't steeds bestreden. Het districtsschoolopziener
schap echter werd inderdaad door hem begeerd,
en een verzoek om daartoe te worden benoemd, was
door hem bij den Koning ingediend. Dat verzoek
heeft h|j echter teruggenomen, opdat geen scbqn
van verdenking op bem zou kunnen rusten, dat hij
bij zyn ijveren voor een verbeterde onderwijéwetge-
ving door stoffelijk eigenbelang zou zijn gedreven.
In Schiedam werden in 1877 niet minder dan
410,000 vaten jenever gestookt. Een-en-veertig-mil-
lioeu. Ned. kanuen I Hiervan wordgp alleen iu ons
land 365,000 vaten per jaar gebruikt. Eeu vat ster-
drank verslindt ls/4 H. L. rogge en 1 H. L. gerst.
Dus in Nederland alleeo wordt verbruikt bijna
640,000 H. L. rogge eu 365,000 H. L. gerst. Uit
de rogge bad men per vat 340 kilo brood kunnen
bakken, en uit de gerst per H. L. 60 liter gort kun
nen vervaardigen. Elke kan jenever heeft dus voor
SVi kilo brood en aan gerst ruim een halven liter
gort verslonden. Welke verbazend groote uitgestrekt
heid lands wordt daardoor aan nuttige doeleinden
ontrokken (N. Gr. Ct.)
Op Donderdag 31 Maart jl. werd de city van
Louden voor het eerst by'na geheel door electrisch
licht verlicht. Des avonds te 8 uur werd het
ontstoken, eu terstond schitterde de geheele city iu
een zee van licht. Het effect was grootsch. Het
was alsof de zon niet was ondergegaan, en wie het
gezien heeft zal het niet licht vergeten. De lampen
van het oude systeem Jabloohkoff schenen als
nachtlampjes, vergeleken by het krachtige licht van
Siemens en van de Anglo American Brush Compagny.
Het schoonst verlicht waren bet Mansion House-
plein, waar twee kolossale lampen, 80 voeten hoog,
aangebracht waren, doch vooral de naar King
William Street gekeerde zyde vau Londen Bridge.
Naast het standbeeld van Koning Willem was ook
een 80 voeten booge Siemens lamp aangebracht,
welke de zelf door zes lampen verlichte Londen-
Bridge prachtig deed uitkomeu. Het effect van het
licht op de Thoema was prachtig. Het licht van de
groote Siemens-lamp is zoo sterk, dat men er iiiet
naar kan zieu, maar de groote verhevenheid van
het licht doet die sterkte, als meu laugsde straten
wandelt, minder gevoelen.
De City was den geheelen avond vol menschen.
Zelden is z|j zoo vol bij de Lord Mayor's Show
of bij andere feestelykbeden. Men kon zich slechts
in eene riohting bewegen, zoo groot was de drang
van menschen en rytuigen.
De gasmaatschappijen z|jn niet op hun gemak
Dinsdagavond had in de Zaal //Kunstmin" de
soirée plaats, door deze Vereeniging georganiseerd
ten bate van onze stamgenooten iu de Transvaal.
Reeds by het binuenkomen iu de zaal werd men
aanstonds verrast door de keurige étalage der voor
werpen, bestemd voor de Tombola, terwyl men te
vens dpor een tweetal dames beleefdelijk iu de gele
genheid werd gesteld zioh van loten daarvoor te
voorzien. Wendde men z|jn blik daarop naar het
tooneel dan bemerkte men daarvoor een schitterende
gas-ilfriminatie, die met de woorden
L. HITLDE C.
AAN DE
TRANSVAAL,
het doel der voorstelling iu herinnering bracht.
De soirée werd geopend met de uitvoering van
de L. C. marsch, die met genoegen werd aange
hoord en luide werd geapplaudisseerd.
Daarop volgde de opvoering van Het blyspel
getiteldDe Schoonvader, of de man van den
blauwen brief, van J. Hubertus Janssen en de
Dramatische klucht van Justus van* Maurik Jr.
De Buren.
W|j brengen gaarne onze hulde aan de Vereeni
ging over de keus dezer stukken. Ouder het over-
groote aantal tooneelstukken, dat voor dilettant-
acteurs is geschreven, zijn te veel prullen, dan dat
wij het niet met erkentelijkheid zouden constateeren,
dat het Dinsdag opgevoerde althans dóze verdienste
had de toeschouwers te amuseereu. Het is niet
gemakkelijk zoo te kiezen, dat aan den eenen kant
het gevaar in al te groote flauwiteiten te vervallen
wordt oatloopeu en aan de andere zijde dat in
hart-verscheurende raelo-draraa's te verzeilen, wordt
ontgaan. Het komt ons voor, dat de gedane keuze
een gelukkige was en derhalve lof verdient.
Thans een woord over de uitvoering, allereerst
wat betreft de dames-rollen.
Het is een groote zeldzaamheid, dat wij Dames
dilettanten op het Goudsche tooneel zien verschij
nen en juist daarom verdient het des te meer waar-
deeriug, dat zij, die Dinsdagavond optraden, hunne
medewerking der Vereeniging niet onthielden, zonder
welke wel eene tooneelvoorstelliug mogelijk was, maar
slechts eene, die veel te wenschen overliet op het punt
van bevalligheid, goeden smaak eu gezelligen toon,
die alleen daar volkomen gevonden worden, waar da
mes hun veelvermogenden invloed willen aanwenden.
Het zij ons vergund de Goudsche dames, die eene
rol op zich namen, onzen dauk te betuigen voor hun
optreden en bun tevens ons welgemeend compliment toe
te brengen voor de wijze, waarop zij de bereidwillig
op zich genomen taak volbrachten.
Werd de rol van Justine keurig vertolkt en voldeed
de natuurlijke wijze, waarop zij sprak eu de aardige
wijze, waarop zij speelde algemeen, ook die vac Ma
rianne werd goed weergegeven. Deze wist in de
vreemde omstandigheden, waarin zy gewikkeld werd,
den juisten toon te vatten. Ook Lora werd ons
naar behooren te zien gegeven en de moeielijkheden
in die rol werden glansryk overwonnen. De beide
dames, die in De Buren optraden, de eene als Juf
frouw Vermeulen, de andere als Anna deden niet voor
de drie genoemden onder. De oude huis-ploertin (zoo
als Gustaaf haar noemde) werd zeer aardig weêrge-
geven en hel dienstmeisje, dat zeer behulpzaam voor
de studeuten, zich aan den ouden boekhouder
minder gelegen liet leggen, was geheel de persoon,
die zy zyu moest.
De dames, die in beide stukken de rollen in han-
jfen hadden, hadden zich met succes beijverd om zoo
eenvopdig mogelyk, in deu gewonen conversatie-toon
te sptekeu. Het ging hen goed af eu als het waar
is, wat wy hoorden beweren, dat z|j voor het eerst
een tooneel betraden, dau doet ons de wijze, waarop
zij speelden de hoop uiteu, dat het niet voor het
laatst inag wezen.
De heeren stonden de dames waardig ter zyde.
De renteuier Dioar» werd zeer goed weergegeven.
De rol van den knorrigen huisvader, die voort
durend uit zyn humeur is, lompheden zegt aan
huisgenoot en vreemde, den ganschen dag bromt en
mokt, werd uitstekend vertolkt. Zijne repliekeu
kwamen ten volle tot hun recht en meer dan eens
ontlokte hij een hartelijken lach en een davereud
applaud issemeut.
Ferdinand was een belangrijke rol in het stuk
eu gelukkig voor het succes, was die rol in goede
banden. Zyn voordracht was zeer net, zijn spel
beschaafd. Eerst als Justine'* aanstaande, later als
haar echtgenoot wist h|j tegenover zyn schoonvader
den juisten toon te nemen, die flink, maar niet
brutaal mocht wezen.
Herman Goudenberg verdient niet minder een woord
van lof voor zyn goed spel. Zeer flink wa9 de
wyze, waarop hy den lastigen Dwars wist te tem
men en iu het 3e bedrijf het gezelschap ran den
vervelenden schoonvader wist te verlossen. Zijn
spel was vol uitdrukking eu over 't geheel hoogst
verdienstelijk.
Kioek mag niet worden overgeslagen, daar ook
zijn spel lofwaardig was en h|j, die de kleine rol
van van der Snip in handen had, leverde opnieuw
het bewijs, dat men geen groote rol noodig heeft,
om te toonen wat men kan. In laatstgenoemde
rol kwam de komisolie kracht ten volle tot haar
recht dank zy de puntige wyze, waarop zij
werd vertolkt. Leonard Kroon en Frits waren even
eens kleine rollen, die naar behooren werden weer
gegeven.
De drie heeren, die in i>E Buren een rol vervu -
den hebben daarvan alle eer.
Jodocus Kruimel werd geestig gespeeld. Hij was
geheel de oude sukkel, dien de schrijver bedoelde.
Zonder te vervallen in overdreven gestes en zonder
de klucht «al te aardig" te willen maken, leverde
hij eeu uitnemende type van die op leeftyd komende
caelibatairs, welke hoogst bezorgd voor hunne ge
zondheid een vervelend, eentonig leven leiden op
een of ander kamertje, waar rust hun hoogste genot is.
Gustaaf Wakker en Willem de Bruin werden even
eens zeer goed vertolkt. Wij zagen meer dan eens deze
