Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
lï
I
I
Nq 2679.
BINNENLAND.
1881.
I
Woensdag 26 October.
Co.
1882.
ns op
»u Win
net twee
isten enz.
at, open
n opgang
ikerlj
lLK
smaak en
■L
HT.
1. Lange
4
i op aan-
5
5
10
4 cents.
9
om
enkei plantje, maar steeds
plant.* De man had met
‘i ter-
I
PENING
N’. ItH,
Liter te
GOUDSCHE COURANT.
beatand-
i alcohol,
en Hoog-
msterdam
*dtdoor
ievolen.
che fabri-
?rÖ«.
1 BIE-
IDEN-
W1JS-
10 cents.
5
5 9
EN.
GOUDA, 25 October 1881.
In de hedenmiddag gehouden vergadering van den
gemeenteraad ia het voorstel van den heer Sant.om
tot demping der Blauwstraat (tot aan het hnia van
den heer Kerkhoff) Mayenomai met 9 tegen 7 stemmen.
Foor .temden de hb. Oudijk, Luyteo, Kranen
borg, de Botte, dtrarer, Samsom, Poet Drost, van
I tenon en.Muller.
Tegen stemden de bh. Prince, Noothoven van Goor,
Fortuyn Droogleerer, Kist, Hgmsing, van Straaten
en ren Bergen IJzendoorn.
De MM. Cl. vindt in het adres der vereeniging,|tersUau|Mar
van eu voor Ned. industriëeleu aan den minister
ran waterstaat, waarin op den aanleg ran een onder-
grondsch telegraafnet wordt aaugedrougeu, de beves
tiging van den weusoh, door haar dadelijk naden
jongstra storm eu ook by vroegere gelegenheden reeds
uitgesproken. Dit adres gaat echter uit van deselfde
vereeniging, welke in de onlangs te Utrecht gehouden
vergadering van afgevaardigden van kamers van
koophandel enz., in eene uitvoerige memorie de weu-
sohelykheid der bescherming van handel en nijver
heid, door fiscale maatregelen, trachtte aan te tooneu.
Nn het om een oudergrondsoh telegraafnet te doen is,
zijn het weder de belangen van handel en nijver
heid, door welke eene aanzienlijke uitgaaf gerecht
vaardigd moet worden. De MM. Ct. is het met
de wenscheljjkbeid dier uitgaaf volkomen eens.
Maar dubbele besohermiug gaat niet aan. Aau den
eeneu kant door beschermende tarieven de massa der
bevolking dwiugtu moer voor hare inkoopeu te be
talen, ter bevoordeeliug van onze uyverheid, en aan
den anderen kaqt op de schatkist steeds wissels
trekken in 't belang derzelfde nijverheid, op die
manier worden èa de particuliere beursen èn de al-
gemeene kas voortdurend aangesproken ter wille vau
oase industriëlen. De nijverheid is een onser nationale
belangen, maar niet hei nationale belang. Zij is er
om de natie, niet de natie om haar. De M. Cl.
vertrouwt dus, dat de Vereeu. v. e. v. Industr.,
naarmate zij met meer grond op indirecte bescher
ming van handel en nijverheid, door verbetering
van verkeer- en vervoermiddelen ent. aandringt, haar
wenschen naar directe bescherming, door tarieven,
tal laten varen.
Door het Provinciaal Bestuur ran Zuid-Holland
ia aanbesteed
lo. het vierjarig onderhoud van de Mallegat-
sluis, de draaibrug by het Rabat en bybehooreude
werken te Gouda, behooreude tol den waterweg
van Amsterdam naar Rotterdam.
Minste inschrijver was de heer H. J. Nederhorst
te Gouda, voor f 2688 per jaar;
2o. het vierjarig onderhoud van de Gouwesluis
en verder daarbij behooreude werken te Alphei-,
beboerende tot de werken van den waterweg van
Amsterdam naar Rotterdam.
Minste inschrijver was de heer P. van Royeh
te Waddinxveen, voor 628.
Aanstaanden Dinsdag, den Isteu November, ver
gaderen de Provinciale Staten van Zuid-Holland.
Tot hunne werkzaamheden zal liehooren oeue verkie
zing tot lid vau de Eerste Kamer der Staten-Gene-
raal, in de plaats van den heer mr. A. J. Duümaer
van Twist, die zyn ontslag heeft genomen.
Voorts zal worden behandeld het voorstel vau
Ged. Staten tot wijziging van het bijzonder reglement
voor den polder Middelburg (gemeente Reeuwijk);
Wat de vaartverbetering tussohenhet IJ of Noord-
zeekanaal en de Zuidhollandsche rivieren en stroo-
men betreft, deelden Gedep. Staten by hunne mis
sive vau 12 deser deu loop der onderhaudeliugen
met den minister en de hoofdambtenaren van den
Waterstaat mede, en komen dan tot de volgende
slotsom
„Wjj meenen mitsdien uwe vergadering in over
weging te mogen geven, ons te machtigen namens
haar
lo. aan den Minister te kennen te geven, dat zy
geeae vrijheid beeft gevonden in baar besluit van 20
Juli 1880, no. VII, eeuige wijziging te brengen;
2o. aan den Minister te verklaren, dat zy niet
minder dan de Staten nn Noordbolland of dier
Gedeputeerden verlangt en vertrouwt, dat de verbeterde
vaart vrij zal zyn van eiken tol of audere heffing,
doch dat, haars inziens, het middel om dat doel
te bereiken niet mag worden gezocht in de keuze
eener richting, waardoor de blijvende belangen van
ons gewest, betrokken bij den bandel, de nijverheid
en scheepvaart van Gouda, wordeu benadeeld en
3o, de opname van de richting, voorgesteld bij bet
plan c van burgemeesters en wethouders van Gouda
in de vaartverbetering, overal voor te staan, waar dit
ons nuttig zal voorkomen.*
Te Ammerstol is eene behoeftige weduwe met
vier kinderen door een treurig ongeluk getroffen.
Haar oudste en eenige zpon, een oppasseud jong-
mensch eu de koitwinner voor het geheele gezin,
met zijnen makker de rivier opvarende om hun
beroep vau zalm- en prikkeuviascher uit te oefe
nen, lieten hun vaartuig door de Wageningsche
schroefbout opsleepeu. Ter hoogte van den Rooden
Leeuw dreef het vaartuig, waarschijnlijk door eene
verkeerde wending vau het roer, uit den koen, met
het 'gevolg, dat het iu een oogeublik vol liep en
zouk. Een der riasohen Werd nog gered door de
bemanning der boot, maar de tweede verdronk.
Naar iet Vaderland verneemt, hebben de onder-
delingen tusseben ons laud en Frankrijk orer het
handelstractaat eeu gunstige» loop geuomen, zoodat zij
waarschijnlijk spoedig zullen geëindigd zyn.
De vaste commissie voor de handelsbelangen uit
de Vereeniging voor Handel eu Nijverheid in den
Haag heeft eergisteren avond een bijeenkomst ge-
houdru ter behandeling vau de vraagWat is
ie de gegeven omstandigheden voor Nederland weusche-
lijk, het vrijhandels- of bet proteoliestelael Deze
vraag werd onlangs door een der leden van de
Vereeniging aan het bestuur voorgelegd. Na breed
voerige beraadslagingen heeft deze commissie als
do zienswijze van de meerderheid barer ledeu var-
khmni, dazin'dè' (fegerha omstandigheden behoud
vau het bestaande stelsel bet meest geweusohte is
voor ons land. De commissie zal eeu uitvoerig rapport
barer beraadslaging indienen by het bestuur der
Vereeniging. Dit rapport zal waarschijnlijk is een
openbare vergadering van handel en nijverheid worden
behandeld.
baren zin haddeu, maar allengs door het volk tot
Nederlandsche woorden en uitdrukkingen gemaakt,
onverklaarbaar zijn geworden, tenzij men tot den oor
sprong vau het woord teruggaat. Zoo herinnert by
aan het woord „nachtmerrie». Dit komt van het
middeleeuwsohe nachtmaere, nacht-duivel, dat in cau-
chemar, in nightmare ook voorkomt en van het
Gothische manjan, d. i. kwellen, ergeren, afstamt.
Het volk verstond later maere niet meer en wilde
toch bet woord in ziju geheel begrijpen. Merrie,
in klauk met hel oorspronkelijk vrij wel overeen
komende, lag voor de hand en voldeed, als meu uiet
te diep doorzoekt, redelijk aan het doel.
Waarom is „elf' bet „gekkengetal»? Omdat de „el
ven» iu de Germaansche fabelleer geesten waren, die
met de menseben eeu loopje namen. Maar aan de
„elf» als zoodanig ging de herinnering verloren. Als
telwoord bleef het leven en het onschuldige cijfer
werd tot een gekkeuuommer gemaakt.
„Haar op de tanden» heeft met haargroei uieta
te makeu. Oudtijds beteekende „haer»kibbelarij,
„haereu»; kijven. Die beteekeuissen zijn vergeten,
eu om er toch iets van te verstaan, maakte men
er haar van. Van den plantnaam „mandragora»
maakten de Frausche tuiniers* „main de gloire», de
Hollandsche maudragerskruidcrispa mentha werd
kruizemuntfoenum graecum fijnegriek. Te Winkel
betrapte eens een vau deze woordensmeden op de
daad. Hij vroeg ziju tuinman, wat deze bezig was
te zaaien. „Heele jantroep» was het autwoord.
„Waarom noemt ge die „heele jantroep»? „Wel,
dat men er nooit eeu j
een heeleu troep van jl 1^4
heliotroop geen vrede, wilde het woord toch
slaan, dacht misschien aan „janboel" en de nieuwe
MM» «as gevonden.
Oudtijds was het de gewoonte op feestmalen te
drinken op „Hansje in den kelder», waarmede aau
de aanwezige dames, die toevallig iu gezegende om
standigheden verkeerden, een complimeutgemaakt werd.
Hoe kwam men aan die wonderlijke uitdrukking
Omdat de beteekeuis van het oorspronkelijk middel-
eeuwsch woord „kelde of kilde* (uterus) verloren
was gegaan eu men nu maar een woord nam, dat
r was en ongeveer als bet oorspronke
lijke luidde.
In de zestiende eeuw sprak men van „schuijl-
wiuckelspel», waarin „wiuokel* de beteekeuis vau
„hoek», evenals nu nog in „winkelhaak», had. Later
ging die beteekeuis verloren; men meende er ven
„vinkje' iu te hooren, eu zoo kwam meu aad ous
tegenwoordig „schuilevinkje spelen»„Op halfzeven»
een uitdrukking, waarmede iemand wordt aimgeduid,
die uiet heel nuchteren is, komt waarschijnlijk vau
het Eogelsohe spreekwoord „half seas over», waar
mede ecu beschonken matroos wordt uitgedruktde
uitdrukking als zoodanig toch heeft volstrekt geen zin.
Hel gouden eeuwfeest der instelling van het
„Metalen Kruis», dat indertijd is uitgesteld wegens
bet overlijden van Z. K. H. Prins Frederik, is
gisteren te Amsterdam gevierd. Ter eere vau den
gedenkdag wapperden vele vlaggen en was het monu
ment op den Dam fraai versierd.
Artis was de verzamelplaats ran de oudgedienden
Vlaggen eu vaandels uit het tijdperk van 1830 en
1831 maakten een deel van de keurige versiering
der zalen uit. Daar waren de leden van da Ver
eeniging «Het Metalen Kruis» met hun hoofdbe
stuur vereenigd, terwijl verscheiden burgerlijke eu
militaire overheden aanwezig waren, ouder welke
generaal Mac Leod, die Z. M. deu Kouing bij deze
feestviering vertegenwoordigde. Een aantal van onge
veer 560 oud-strijders was aanwezig. De jongste
der feestvierenden is niet ver van de zeventig, de
oudste niet ver van de negentig jarén.
Na den welkomsg-oet van den Voorzitter nam gene
raal Mac Leod het woord, die een welkomsgroet bracht
namens den Koning en tevens eeu woord vau eerbiedige
herinnering en hulde aan de nagedachtenis vau Prins
Frederik Wfidde.
Na daarop de instelling van het esreteeken te
hebben geschetst, zeide hij: dat kruis, het Metalen
Kruis, is eenvoudig en dat is goed.
Het werd gegeven aan den vrijwilliger, den
De Heer en Mevrouw Steens Zijnenvau der
Does zyn by gelegenheid van hun 25-jarig huwe
lijksfeest ook de verpleegden in de gestichten alhier
indachtig geweest.
Op denzelfdeu dag, dat het feest der werklie
den dor Stearine-Kaarseufabriok plaats had en waar
omtrent een verslag in ditzelfde nr. voorkomt, nl.
Zondag, zijn de opgeiomenen in het Wees- on 4JI-
moeseniershuis, en die it de St. Catharina en Eli-
sabetbagaalhuizen namens het Feestvierend echtpaar
feestelijk onthaald. Laatstgemeld gesticht, meer be-
bekend ouder den naam van Oude-Vrouwenhuis, waar
de eetzaal feestelijk was versierd, genoot de eer den
hear eu mevrouw Steens Zyneu in persoon by zich
te zien. Het behoeft bijna gcene vermelding met hoe
veel opgewektheid en vroolykheid in alle genoemde
gestichten werd genoten van de goede gaven, onder
een gevoel van erkentelijkheid jegens de gevers.
Naar wij vernemen had het Feestvierend Echtpaar
de gestichten stó goed Macht, dat o. o.' fn hei
Weeshuis Zondag a. at. eene kleine herhaling zal kun
nen plaats hebben van den fcestelyken maaltyd.
In zyn belangrijke rede over de „Volksverbeelding
in het Rijk der Taal», waarmede prof. Molteer te
Groningen het rectoraat der Hoogeschool aan zyn
opvolger overdroeg, herinnert hjj o. a. aan den oor
sprong van sommige woorden en spreekwijsen, die
oorspronkelijk in een andere taal een zeer verstaan-
