Buitenlandsch Overzicht.
Verslag- omtrent
KIESWETHERVORMING
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
_JL
ï"f
t s
as
S-a
Jf
.2
K EN MSG E VING.
aangegeven, wat eeue aanzienlijke winst op de uit-
keering gaf, omdat de verzekeringen bij overigden
verreweg het talrijkst zijn.
Met betrekking tot de rekening en verantwoording
verklaarde de voorzitter, namens commissarissen, dat
z|j die met nauwgezetheid hebben nagegaan en met
de boeken en bescheiden vergeleken. Zij waren hiertoe
in staat gesteld door ieder voor zich al deze gege
vens eeuige dagen aau huis te hebben, zoodat z|j
aan dit omvangrgk werk meer tijd en ook meer zorg
hadden kunnen wijden. Bovendien waren alle posten
van aanbelang in den loop vau het jaar reeds in
de vergadering hunner permanente commissie bespro
ken en goedgekeurd, zoodat zg hun in de rekening
niet nieuw voorkwamen. In die vergaderingen wordt
ook de belegging der gelden steeds geregeld, doch
tot meerderen waarborg voor belanghebbenden zijn
op het einde van het boekjaar naar gewoonte alle
aanwezige waarden door commissarissen nagezien, en
is daarvau een inventaris door hen opgemaakt, die,
bij deze rekening gevoegd, overeenstemt met de posten
op den saldo-staat voorkomende. Voor zoover de
belegging over het nu afgeloopen jaar betreft, be
staat die bgua uitsluitend in geldleening, onder ver
band van aoliede eerste hypotheek op huizen binnen
steden, in 't aatikoopen van goed wei-en bouwland
en van bloote eigendommen tegen de waarde, door
de tarieven der Maatschappij daarvoor aangegeven.
Op grond van hun onderzoek durfden commissarissen
dus met volle overtuiging adviseeren tot vaststelling
der rekening, zooals zij, na opmaking door directeu
ren, door hun collegie is goedgekeurd. Met alge-
meene stemmen werd dienovereenkomstig besloten, on
der dankzegging aan directeuren voor hnn goed beheer
en uitvoerig verslag.
Vervolgens werd de volgens rooster aftredende com
missaris mr. J. Heijligers met bijna algemeene stem
men herkozen, tn aanvaardde deze het hernieuwd
mandaat.
Ten slotte wenschte de voorzitter de aandeelhouders
geluk met de verkregen uitkomsten, die inderdaad
gunstig mogen genoemd worden, hoezeer het bij
commissarissen en directeuren steeds een onderwerp
van ernstige overweging blyft, welke middelen er zijn
aan te wenden om deze uitkomsten nog te doen
toenemen. De groote vraag, of en op welke wgze
toezicht op levensverzekeringmaatschappijen moet wor
den uitgeoefend, bleef wel hangende, doch van den
tegenwoordigen minister van justitie mag met grond
verwacht worden, dat bij deze zaak bg het door hem
ia te dienen wetboek van koophandel tot oplossing
zal brengen, wat vnu des te meer gewicht is ge
worden na bet bekende vonnis 4an den hoogen raad
omtrent de bestaande koninklijke besluiten. Intus-
schen blgft de aandacht bij voortduring op deze zaak
gevestigd, en hoopt het bestuur in eene volgende
vergaderiug voorstellen te doen, wanneer dit in ver-
baud met eeu en ander mocht noodig zijn.
De aanwezige aandeelhouders dankzeggende voor
hunne tegenwoordigheid, beveelt de voorzitter bij ver
nieuwing de belangeu der vennootschap in aller me
dewerking aau, en sluit bg deze vergadering.
Te Breda circuleert een adres ter onderteekening,
waarin wordt aangedrongen op de enquête, welke jhr.
öar. Van der Wijck heeft verzocht betreffende de geld
verspillingen bij ons krijgswezen. Vad
De commissie uit Maastricht, benoemd om het
adres van ingezetenen aau den ministerraad, be
treffende de garnizoensvermindering, naar 's Hage
over te brengen, werd dezer dagen door den minister
vau financiën in bijzonder gehoor ontvangen. Het
adres, voo;zien van ongeveer vier duizend hand-
teekeniugeu, werd hem aangeboden. De minister
antwoordde, dat hij volkomen al het belang besefte,
dat door de ingezetenen in het behoud van het gar
nizoen gesteld wordt, en dat men wel moest ver
zekerd zyu, dat de maatregel genomen werd met het
oog op het algemeen belaug en zonder de minste
kwade bedoeliugen jegens de gemeente Maastricht.
Hij beloofde het adres aan de overweging van den
ministerraad te zullen onderwerpen.
Aan de drie rijks-universiteiten werd over 1880
1881 door het rijk 1,223,873.42 of ruim 66000
meer dan het vorige jaar ten koste gelegd. Met
de subsidiëu voor de gymnasia en andere uitgaven
het hooger onderwijs betreffende, klommen de rijks
uitgaven tot 1,482,399.45 of 132,099.51 meer
dan het vorige jaar. De zuivere inkomsten aan de
drie rgks-universiteiten bedroegen 159,332.50
tegenover 163,920 in 1879. Het zuiver bedrag
der rijksuitgaven beliep dus 1,323,066.95 tegen
1,186,379.94 in 1879.
Menigeen is, misschien niet zoo geheel ten on
rechte, voor een nieuwen grooten oorlog beducht.
Vooral in Duitschland schijut meu dit gevaar te vree-
sen en van de zgde dergeuen, die io menschen-
offers en milliarden-vemietiging geen heil zien,
worden dan ook pogingen aangewend om de oogen
van het heethoofdige deel des volks voor de ver
schrikkingen van den oorlog te openen.
Vermoedelijk kan het werk, door den Fransohen
oud-Minister vau Financiën MathieuBodet over
de geldmiddelen van Frankrijk van 1870 tot 1878
onlangs in 't lieht gegeven, als bijdrage tot dit goede
doel dienen. Men vindt er toch eeu volledig over
zicht in van de kosten, die de Fcansoh-Duitsche
oorlog van 187071 eu de daarop gevolgde Com
mune-periode hebben veroorzaakteen becijfering,
too indrukwekkend, dat menigeen er de haren bij
te berge moeten rijzen.
Enkele cijfers willen wij er hier van aanhaleu.
De eigenlijke oorlogskosten directe uitgaven
bedroegen niet minder dan §.129.350,357 francs,
zijnde 5.742.937,824 frs., aan Duitschland uitge
keerd (met itibegrip van de oorlogsschatting van
vijf milliard) en 2.386.412,533 fr. buitengewone
oorlogsuitgaven voor Frankrijk zelf. De kosten voor
de verschillende oortogsleeningen gemaakt, beliepen
1.156.857,955 de schade door vernietiging van ge
bouwen en het hersteUran andere vorderde 207.239.800
fr.de schadevergoedingen, aan gemeenten en par
ticulieren uitbetaald^ beliepen 604.622,424, waarbij
211.950,719 fr. aan de door den oorlog verminkte
krijgslieden aau rijksgebouwen of door derving van
rijksinkomsten werd een schade van 2.033.939,000
fr. geledendoor "ggmeeuten en particulieren werd
nog 535.007,000 fr. schade geleden, die niet van
staatswege werd vergoed daaronder is een post van
60 millioen francs voor de stad Parijs. In het ge
heel bedraagt de oorlogsrekening van Frankrijk dus
12.666.516,336 francs.
Daarbij komt men mag gerust zeggen a\s ge
volg 'van den oorlog de rekening van de schade,
door dei Commune, veroorzaakt, ten bedrage van
231.794,624 fr., maakt een totaal van 12.898.310,962
fraucs.
In verhouding tot de bevolking heeft elk Frnnsoh
onderdaan 358 fr. in den oorlog verloren. Dat
onder deze omstandigheden Frnnkrgks orediet zich
zoo onwrikbaar heeft staande gehouden, pleit slechts
voor 't vertrouwen in de natie, niet voor de inge
nomenheid van de beschaafde wereld met 't doel
der milliardenleenitigeu.
De spoorwegdienst in den grooten tunnel door
den St. Gotthard wordt sedert den aanvang dezes
jaars zonder eenige stoornis regelmatig voortgezet.
Na het vertrek vau eiken trein dus viermaal per dag,
verlaat een baanwachter Göscheneu en een Airolö
om zich te verzekelfb, dat de weg geen schade heeft
geleden. Ieder hunner gaat slechts tot aan het mid
delpunt van den tunnel en keert eerst na verloop
van acht uren terug ter plaatse van waar hij is uit
gegaan. Drie uren behoeft hg om de helft van de
tunnellengte af te leggen. Daar vertoeft hij gedu
rende twee uren hij treft aldaar den baanwachter
aan, die* van de tegenovergestelde zijde van den tun
nel is gekomen.
Zoodra de rusttijd is verstreken, begeven de beide
baanwachters zioh wctler terug. In het coutroleboek,
dat ieder hunner met zioh voert, wordt het uur van
vertrek geuoteerd en daarop worden die boeken onder
ling verwisseld bij het vertrek van eiken baan
wachter is door den stationchef de tgd aangeteekend,
waarop de houder daarvan het station zal verlaten
bij den terugkeer levert iedere baanwachter het cou
troleboek in, dat hg van zgu kameraad in ontvang
heeft genomen en daarin wordt door den stationchef
het uur vau ontvangst aangeteekend. Met den eerst-
vertrekkenden baanwachter gaat het coutroleboek
weder naar het tegenovergestelde station terug, zoo
dat men voortdurend aan de beide stations op de
hoogte vau den toestand isin de genoemde con
trole-boeken wordt door 'de baanwachters verder
aanteekening gehouden van alle bijzonderheden, die
zg op hun weg waarnemen.
Ten einde bij voorkomende gevallen zich daarvan
te bedienen, heeft ieder baanwachter een tasoh met
werktuigen als hamer, schroevendraaier, enz., voorts
de noodige middelen om sigualen te geven, een lan
taarn en zoo meer.
Ten behoeve van het persoueel der loopende treinen
zijn genummerde lautaarns op eiken kilometer afstand
n den tannel geplaatst.
DOOR
eene commissie van gedelegeerden uit vrijzin
nige Kiesvereenigingen in de voornaamste
gemeenten van Nederland.
1. De politieke toestand iu Nederland eischt
dringend verbetering.
De Regeering is tot werkeloosheid gedoemd, waar
het onderwerpen van wetgevingen geldt, die met
politieke vraagstukken nauw samenhangen. Alleeii
een kleurloos kabinet is mogelijk.
Terwijl meer en meer het ParlemenJ; het staats,
bestuur beheersoht, is het Parlement onmachtig, eens
krachtige Regeering in het leven te roepen en te
steunen. Ofschoon iu de Tweede Kamer eene besliste
anti-kerkelijke meerderheid bestaat, is deze onderling
zóó verdeeld door verschilpunten, hetzij vnn princi-
pieelen, hetzg van persoonlijken aard, dat zij
en met haar Regeeriug en volk de hoop heeft
laten varen over eenig onderwerp van ingrijpenden
politieken aard tot eeustemmigheid te zullen komen.
De kerkelijke partij in schyn meer aaneen
gesloten stelt zich vóór alles ten doel, de re-
geeringsmaoht der liberalen duidelgk ten toon te
stellen, maar ontwgkt stelselmatig om op andere dan
op afbrekende wijze aan het besturen des lauds deel
te nemen.
Eene ontbinding der Tweede Kamer zou dezen
toestand niet verbeteren; immers de periodieke ver
kiezingen der laatste jaren hebben geene merkbare
veranderiug in de samenstelling kunnen teweeg breugen.
Blijft deze toetrtund van matheid, van malaise
voortduren dan dreigt het constitutioneele regee-
ringsstelsel ernstig gevaar.
2. Wil men duurzame verbetering tot stand
brengen, dan zal Grondwetsherziening niet kunnen
uitblgven.
De Grondwet van 1848 heeft zonder tegenspraak
veel goeds gewrocht; door de verantwoordelijkheid
voor regeeringsdaden ondubbelzinnig te leggen op
de schouders der Ministers, heeft zij de liefde en
gehechtheid voor den koniug bij de nutie vermeerderd
en bestendigd; door het voorschrijvtn vau openbaar
heid in het staatsbestuur heeft zg wantrouwen wegge
nomen en het volk tot controle in staat gesteld; door
hare inrichting van de vertegenwoordiging voor Rijk,
gewest en gemeente heeft zij getracht, zoo niet het
volk, dan toch het volgens hare meeuiug meest ge
schikte deel des volks, rechtstreeks invloed te doen
uitoefenen op den gang van zaken. Met erkentelijkheid
wordt dit algemeen gewaardeerd. Weiuigen in Ne
derland zullen die beginselen, welke in de Grondwet
van 1848 z|jn neergelegd, wilLeu bestrijden, veel
minder kunnen ter zijde stellen en toch z|jn, zoo
wel by de verschillende partyen als bg de mannen
der wetenschap, de grieven tegen de Grondwet vr|j
algemeen.
Het voorname gebrek onzer Grondwet is de over
vloedigheid, waarmede zjj bijna ,elk der door haar
besprokeu onderwerpen heeft geregeld; bet weinige
vertrouwen dat zij in den gewonen wetgever gesteld
heeft, om naar de behoeften des tgds de in haar
neergelegde beginseleu uit te werken.
Grondwetsherziening sohgnt daarom wenschelijk
maar is niet verkrijgbaar, omdat de grondwettelijke
wijze, waarop zij tot stand kan worden gebracht»
bij de verhouding en de weuschen der politieke
pattijen en ouder de kiezers een zoo goed als on-
overkoinelijken hinderpaal stelt.
De politieke toestand in Nederland is juist daarom
zoo treurig, omdat bij alleu het besef levendig is:
geen afdoende verbetering zouder Grondwetsherziening,
en deze hoogstwaarschijnlijk thans niet verkrijgbaar.
3. Om uit dien vioieusen toestand te geraken,
moet binnen de perken der Grondwet naar eene op
lossing gezocht worden.
Binnen de perken der Grondwet kan de kies
bevoegdheid gewyzigd, daardoor wellicht de stand
der partyen iu het parlement veranderd, in alle ge
vallen het politiek bewustzijn b|j de natie verleven
digd, om niet te zeggen opgewekt worden.
Voorzeker geldt van het kiesrecht heigeen hier
boven van andere politieke vraagstukken is gezegd,
eu hier wellicht in de sterkste mate; de Groud-
wet legt nan de invoering van elk billijk, met den
huidigen toestand van ons land overeenkomend kies
stelsel groote belemmeringen in den weg.
De kiesbevoegdheid nllóóa te doen afhangen van
den census, die toch niet meer geven kan dan een
vermoeden van welstand, en eeu daaruit afgeleid
vermoeden van belang en van genoegzame ontwikke
ling; te bepalen, dat die oensus gerekend moet worden
naar de bijdrage in de direote (Rgks)belasting, waar
door elke hervorming van directe rijksbelasting haren
invloed doet gevoelen op bet kiezerspersoneel; het
vaststellen in de Grondwet van een minimum en
maximum van dén^census, zoodat de gewone wetgever
zich daartussclien Steeds moet bewegen; het voor
schrijven, dat b|j de vaststelling van den oensus gelet
moet worden „op do plaatselijke gesteldheid,7' zonder
dat met mogelijkheid is aan te geven de maatstaf,
waarnaar de Grondwetgever nu juist dat ouderzoek
en de vaststelling heeft verlangd; het deoreleereu,
dat het Rijk iu kiesdistricten moet verdeeld worden,
waardoor het onmogelijk is een stelsel toe te passen,
waarbij een zoodanige verdeeling verdwijnt, en
daarbij vast te stellen dat het getal der leden der
Tweede Kamer afhnnkelgk is van de bevolking,
waardoor onophoudelijk verandering noodzakelijk
wordt; het voorschrift dat de helft vnn de leden
der Tweede Kamer om de twee jaren zich aan her
kiezing moet onderwerpen, waardoor de kiezers nim-
V
mer, tenz|j bij ontbinding, op één oogenblik onver
deelden invloed op de samenstelling van het Parlement
kunnen uitoefenen en, wat nog erger is de wetgevende
arbeid telken twee jaren door de ophanden zijnde
verkiezingen wordt gestremd; eindelijk de bepaling,
dat de kiesbevoegdheid voor de gemeenteverkiezingen
afhankelijk is van, iu verband staat met den vastge-
stelden census voor het Rijk, waardoor verlaging
van den laatsten noodzakelijk uitbreiding vau de eerste
tengevolge moet hebben, terwijl het betalen van ge
meentelijke directe belastingen buiten aanmerking
wordt gehouden; zietdnar bijna algemeeH erkende be
zwaren, die bij eene regeling van ons kiesrecht binnen
de grenzen der Grondwet zich steeds zullen voor-
doeu en die een Grondwetsherziening, wnrg^zij te
verkrijger-, alleen reeds zouden wettigeu
4. Toch is het mogelijk iu onze kieswet aan
merk-lyke verbeteringen aan te brengen: men verkrijgt
op die wijze wel niet alles, wat men wenseht, maar wat
thans verkrijgbaar is.
Immers de tabel, die de som aanwijst, welke men
om tot het kiezen van leden der Tweede Kamer
bevoegd te z|jn, iu de directe belastingen moet be
talen (art. I al. 3), kan gewijzigd worden.
Het behoeft nauwelijks betoog, dat de daarbij vast
gestelde cijfers van den census thans allervreemdste
resultaten voor de verschillende districten opleveren.
Welke ook de (niet bekende) maatstaf moge ge
weest zijn, waarnaar in 1850 die tabel is opgemaakt,
al hebbe men ook na haar in werking tredeh in
den aanvang hetgeen trouwens met recht betwij
feld mag worden met die samenstelling vrede
kunnen hebben, al zeer spoedig is door telkens terog-
keerende versohikking en verknipping vnu onderschei
dene districten, door de omwikkeling die velschillende
gemeenten in verschillende mate hebben gehad, het
verband, hetgeen tussobeu de cijfers moge bestaan
hebben, ufteeugerukt.
Daarbij komt, dat de drang naar uitbreiding van
stemrecht, vooral voor de meer ontwikkelden, zich
telkens en telkens sterker (loei gevoelen, terwijl de
census wat betreft de grootere gemeenten in geene
verhouding staat tot dien .vau bet platte laud.
W|j missen de gegevens om iu cyfers het hier
gezegde iu alle ouderdeelen te bewijzen. De volgende
stuat der bevolking, van het kiezerspersoneel, enz.
iuhet jaar 1877 zal het evenwel geuoegzaam aan-
toonen.
In 1877 bedroeg
Zaandam
m«
een eens.
V
ƒ60 20.4 k. op
de 1000
i.
Leiden
ii
ii
II
II
50 27.1
ii
ii
ii
Goriuchem
ii
H
II
II
50 33.5
ii
it
ii
Groningen
ii
II
II
n
50 32.1
ii
H
ff»
Leeuwarden
ii
II
II
il
50 30.3
n
ii
ii
Sn eek
ii
II
II
ii
46 29.9
ii
ii
n
Gouda
ii
II
II
ii
44 28.4
ii
ii
n
AUmaar
a
II
II
li
40 47.2
ii
ii
H
Nijmegen
n
II
II
tl
36 84.8
ii
ii
li
Brielle
n
II
II
li
34 35 4
ii
ii
ii
Breda
H
II
II
li
30 47.4
ii
ii
n
Roermond
ii
II
ii
28 32.7
ii
ii
n
Doesburg
ii
II
II
u
26 46.0
ii
n
li
Eindhoven
M
II
II
tl
24 66.2
ii
H
ii
Terwijl dus het aantal kiezers in het Rijk op de
1000 inwoners 29.9 bedroeg, kou Amsterdam het
nog niet tot dc helft van dien middelterm brengen
en staat Eindhoven's bevolking iu een meer dan
viervoudig gunstigere positie!
Ook zelfs wanneer meu de meerdere armoede in
de groote sleden iu aanmerking neemt, is die ver
houding immers niet verdedigbaar.
Voegt hier nog bij, dat Hot dezelfde hoofdkiesdis-
j tricteu gemeenten met verschillenden census zijn bij
eengevoegd, waarbij zonder* uitzondering bijna, de
bevolking der grootere gemeenleu iu eeu onevenredig
oiiguustigeren toestand is1 gesteld, en het vonnis
hiervoreu over de tabel der kieswet uitgesproken, zal
niet onbillijk geacht worden*
(wordt vervolgd
Kiezers voor de
Tweede Kamer
inN.-Holl.
Z.-Holl.
h Utrecht
Zeeland
N.-Brab.
Limburg
GelderI.
Overijsel
Drente
Groningen
Friesland
642.073
763,636
186,164
187.046
456,709
235,135
453.624
267,826
113.773
242.065
817.405
16.67 5 of 26.?
20.679 of 26.9
6.361 of 34.1
6.400 of 28.9
16.833 of 36.8
6.964 of 26.4
16.048 of 33.2
8.076 of 80.2
3.204 of 28.2
7.848 of 32.4
10.082 of 81.8
d
"O .5
be 8
ƒ6.20
- 6.16
- 5.11
- 6.07
- 3.40
2.90
- 3.52
2.93
2.16
4.34
4.65
S.s
-c "O
7.53
10.02
16.17
19.16
22.56
12.85
11.90
17.15
12.20
9.82
9.80
in het Byk 8.866.456 116.670 of 29 9 ƒ4.26 12.82
Bij vergelijking der provinciën Noord- en Zuid-
Holland met N.-Brabant en Gelderland komt men tot
de aioliom, dat in die gewesten het aantal kiezers tot
bevolking in omgekeerde verhouding staat én als het
aandeel, hetgeen door de bevolking in de directe rijks
belastingen wordt betaald, én als het aantal der niet
ontwikkelde milioiena
Nu wordt terstond toegegeven, dat noch de bij
drage in de rijks directe belastingen, noch de meer
dere ontwikkeliug der miliciens de maat van den
census uitsluitend beslissen mort, maar bij' het gemis
van andere gegevens om „de plaatselijke gesteldheid"
op te sporen, ia dit resultaat zeker hoogst verrassend.
Nog vreemder blijkt de uitkomst, wanneer men de
toepassing der censustnbel in sommige gemeenten na
gaat. Voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal
had in 1877
Amsterdam m. een oens. v. f112 14.2 k. op de 1000 i.
Botterdam
's-Hsge
Dordreoht
Schiedam
Delft
Utrecht
Middelburg
Haarlem
i/ 100 17.2 f/ a
n 100 21.4 h n
- 70 24 8
- 60 20.3
a - 60 28.3 n n
,i - 60 26.6 n
- 60 30.0 ,i
- 60 28.3
In de Fransche Kamer der Afgevaardigden richtte
ingr, Freppel eene interpellatie tot de regeering over
de uitdrijving van mounikeu te Solesines. De
I minister Goblèt autwoordde, dat de Regeering de
wet heeft toegepast eu ook verder zal toepassen.
De Kamer heeft ten slotte, met 418 tegen 73
stemmen, >Ue maatregelen dip* Regeeriug goedgekeurd.
Van Fransche officieuse zijde worden de veront
rustende berichten uit Tunis tegengesproken; er
zouden in het zuiden slechts enkele kleine benden
zijn. De Times heeft andere berich'.eu: volgens
haar worden de strooptoohten der muiters steeds
1 stoutmoediger. Aau hetzelfde Engelsche blad wordt
uit Tripoli gemeld, dat onder de Turksche troepen
aldaar groote ontevredenheid heerscht wegens het
niet ontvangen vau soldy, benevens eene inkorting
der rantsoenen, zoodat er gevaar *oor oproer dreigt,
j Meu spreekt te Berlgn van een plan om in den
Rgksdag met bel tabaksinobopolie korte metten te
i maken; noen zon het ontwerp niet naar een com-
I missie verzenden, maar terstond in tweede lezing
nemen en verwerpen. Plaunen makeu is echter iels
anders dan uitvoeren; de liberalen alleen kunnen 't
zoover uiet breugen en het is zeer twijfelachtig,
of het ceirrum tot zoo iets wil medewerken; het
is in elk geval eeu onbeleefdheid tegenover den
Rijkskanselier, waarmee men niets wint. Opmerke
lijk is dat ook de Kreuzzeit. zich ongunstig over
het tabaksmouopolie uitlaat; het blad drijft den spot
met de officieusen, die het votum vun den ecouo-
misoheu raad wenden en draaien om cr een gunstig
advies van te maken. Verder hebben de arbeiders,
werkzaam in de tabaksfabrieken te Berlgn, etn
vergadering gehouden, waarin besloten werd eeu
deputatie vau vijf leden naar den Rijkskanselier te
zeuden ora hem te beduiden, dat hij het goed
met hem meent, maar dat de invoering van het
tabaksmonopolie toch <!e ondergang der werklieden
is. Slaagt men met die zending niet naar wensch,
dan zal men zioh tot den Keizer richten.
De heer Gladstone verklaarde Dinsdag in het Lager
huis, op een vraag van deu heer Sexton, dat hij het
een dwaasheid zou aohteu om aan de Parlementsleden
Parnell, Dillon en O'Kelly (die, gelijk men weet, we
gens opruiing in Kilmainham gevangen zitten) het
recht toe te keunen om aan de stemming over het
ontwerp tot wijziging vau het reglemeut van orde
deel te nemen.
Daarop ontstond een vry levendig debat. De beer
Forster laakte ten sterkste de houding der Parnel-
listen, die Ierland met schaude overdekken. Hij gaf
toe, dat de dwangwetten niet volkomen aan de ver
wachting hadden beantwoord, juist ten gevolge van
de bedoelde houding, maar toch zijn vele moord
aanslagen en gewelddadigheden door die wetteu ver
hinderd. Indien het noodig mooht blijken, zouden
Regeering eu Parlement nog streugere maatregelen
moeten nemen.
Zijne rede werd luide en aanhoudend toegejuicht.
W|j hebben een paar dagen geleden medegedeeld
dat de Russische regeering eensklaps en ouverwacht
een strengen maatregel heeft genomen tegen de
Joodsche apothekers Ui. St. Petersburg. De zaak
wordt thans nader opgeheldscd.
Verleden Woensdag werden d« 14 Joodsche apo
thekers der Russische hoofdstad voor de tot het poli
tiedepartement behoorerfde stedelijke gezondheids-
oommissie gedaagd, waar hun de volgende beschikking
vaii den minister van binnenlandsche zaken werd
voorgelezen: //Hoezeer vele apotheken te St. Petersburg
in handen van de Joden zijn, kan dit, volgens artikel
zoo en zooveel der Wet, dat den Joden het houden
van apotheken verbiedt, niet langer worden geduld;
binnen één jaar moeten deze apotheken verkocht
zijn aan menschen die den Joodschen godsdienst niet
belijden. Buitendien wordt den provisoren van Jood-
sche belijdenis, welke apotheken besturen, medegedeeld,
dat zij heden daarmede hebben op te houden."
Het bestaan der wettelijke bepaling is, volgens
den correspondent der Köln. Zg. buiten twijfel, zoo
dat deze Joden zich in hetzelfde geval bevinden
als de Fransche congregaties, die eveneens met een
korten terraiju van waarschuwing, door eene in
onbruik gerankte en weer uit het stof der archieven
opgerakelde wet werden getroffen. Wij weten niet
van welken tijd die wet dateert, maar zeker was
zij sedert bng ingeslapen aH niet meer passende in
dezen tijd. De toepassing is iu een der vele teekenen
dat Rusland weder zich zelf wil worden en om dat
doel te bereiken, alle vreemde elementen van z|jn
bodem wil verjagen.
Verder wordt aan liet blad uit de Russische hoofd
stad gemeld* njép£ hervorming ten minste wordt
in Rusland ^tegenwoordig met ijver doorgezet,
namelyk die der kleederdracht. De oud-Russische
kleediug, die Peter de Groote indertijd verbood
wordt voor militaireu, hof- en civiele ambtenaren
weder ingevoerd. Tot dusver hoopten de garde-re
gimenten hunne nette uniform te zullen behoudeD,
maar zij hebben zich bedrogen. Bijkeizerlijk be
sluit is hun aangekondigd, dat ook de troepen der
lijfwacht, behalfe kurassiers, lansiers en huzaren,
de oud-Russische uniform hebben aan te schaffen."
INGE Z^Tn DEN.
Mijnheer de Redacteur
Gisteren deed ik als oude Gouwenaar eens de ou-
derwetsche wandeling door de Kor te-akkeren, die, he
laas! meer en meer worden bebouwd.
Het zou niet kwaad zijn dat de Gezondheids-commis
sie, of de Geneeskundige Inspecteur,, of ons Dngelyksch
Bestuur de slooten daar ter plaatse eens iu oogen-
schouw uam. Komende vau ólto, en langs de Hee-
reukade gaande, ruikt men al zeer spoedig dat 't daar
niet pluis is en ziet men ook weldra aau den rech
terkant de moorzaak van die reukaandoe
ning. Doorloopende komt men in de volgende laan
bet zelfdetegen, doch nu voor de verandering aan
den linkerkant.
Het heeft er wel iets vau of meu na de pok
ken dc typhus epidemisch wil doen verklareu.
P.
De VOORZITTER van den RAAD der Gemeente
Gouda, gelet op artikel 31 der Wet vau den 4den
Juli 1850, (Styl no. 37), regelende het Kiesrecht.
Brengt ter algemeene kennis, dat de lijsten, aan
wijzende de personen die binnen deze Gemeente tot
het kiezen van Leden van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal, vau de Provinciale Staten eu van
den Gemeenteraad bevoegd zijn, door hem z|jn ge
sloten en ter inzage tan een ieder op de Plaatse
lijke Secretarie z|jn neder gelegd, terwijl boveudien
deze Lysten en Staten op nieuw zijn aangeplakt, de
eerste aan dey ingang van de St.-Anthouiestraat, bg
deu Kleiweg, de tweaile in de Patersteeg, bg het
Weeshuis, en de laatstgenoemde aan den Korten Groe-
nendaal, bij de Markt.
Gouda, den 29 Maart 1882.
De VOORZITTER voornoemd,
VAN BERGEN IJZENDOORN.
MARKTBERICHT E N.
GOUda, 23 Maart 1882.
De graanmarkt was weder weinig opgewekt, alleen
goede tarwe kon de vorige pryzen opbrengen en werd
verkocht tot 11.50 eu ruwarige roode nog 25 cent
daarboven. Rogge 7.10 a 7.60. Gerst 5.a 6.—
Haver 9.90 a 10.10 per kilo. Mais 6.60 a 6.80.
Paardebooneu 8.a 8.25. Hennepzaad inlaudsch
8,30, buitenlandsche 790 a 8.10.
De veemarkt met goede aanvoer, le kwal. vlug,
2e kwal. traag te verkoopen, vette varkens van 26
a 28 ct., varkens geschikt voor Londen van 22 a
24 ct. per half kilo, magere varkens enbiggen vlug,
biggen van 1.25 a 1.50 per week, scbapeu
vlug te verkoopen.
Kaas aangevoerd 11 partijen, eerste qnaliteit van
28.a 30.2de qualiteit 26.a 28.
Noordhollandsche 31.
Goeboter 1.30 a f 1.40.
Weiboter 1.10 a 1.20.
Burgerlijke Stand.
GEBOREN*. 26 Maart. Arie Pieter, ouders C, de
Ruijteren T. de Jong. 27 Hendrika Jacopa, ouders
