Bultenl&ndsch Overzicht.
i-
tMBUÊÊÊü 11 •- iaÊSeBVÊÊÊÊtÊtiÊÊÊÊtÊÊÊBS0
Vooral roemde kg de beleefdheid een den heer J.
C. Idenburg, med.-stud,, die hem in alles bjjatond,
eoodat hg ten slotte niet dan noode afscheid nam.
Hg '«klaarde de prettige ontvangst te Haastrecht
genoten, nooit te enllen vergeten.
Het Provinciaal kerkbestuur rnu Zuidholland heeft
bevestigd het vonnis van het classicaal Bestuur van
Qouda, waarbij van kracht was verklaard het ver
soek om ontslag, ingediend door ds. G. koer, pred.
te Ouderkerk aan den IJiei, zoodat aan deieo, na
expiratie van zgn schorsing (15 April 1684), ontslag
sal worden verleend.
Herkosen tot wethouder te Gouderak de heer A.
C. van Houweninge en te BerkenwoUde de heer W.
Verdoold.
Te Vlist is herbenoemd tot wethouder en ambte-
naar van den burgerlijken stand de heer A. Schep.
In de sitting der Kotterdam-che Arr. Rechtbank
van Dinsdag stond o. a. terecht
M. d. L. Pen., klompenmaker te Bergambacht,
bekl. van geweldpleging jegeps een bed. beambte.
Mach 15 dagen gev. cell.
Orhf 8 .dagen uitspraak.
De Amsterdamscbe tentoonstelling is tot dusver
bezocht door 9110,000 betalenden, geabonneerden
niet inbegrepen. Alleen in Augustus was het getal
432,000. Met het voortdurend bezoek der geabon
neerden is men dus ver over het millioeo, terwijl
bg bet verkeer op de terreinen natuurlijk inzen
ders en vertegenwoordigers geen gering gewicht in
de schaal leggen.
Door de heeren Joh. Ykema, uitgever, en B. G.
Stempels, beiheereud vennoot der Zuid-Hollandsche
Boekdrukkerij te 's Hage is het plan gevormd om
in navolging van Paris-Murcie eene illustratie uit
te geven, ten voordeele der noodlijdenden op Java's
Westkust. Deze uitgave, waarmede Z. K. H. de
Prins van^-Oranje zjjne bijzondere ingenomenheid
oetuigde, zal bg voldoende medewerking geschieden
in de Nederlandsohe en Frauache talen, en in de
eerste helft van October het licht zien. Heeren
letterkundigen, musici, sohilders en teekenaars wor
den uitgeuoodigd hun bericht van medewerking
aan de uitgevers te doen toekomen.
Gisteren vergaderde de Hoofdcommissie tot leni
ging van de rsrap op Java en Sumatra ten paleize
en onder voorzitterschap van Z. K. H.. Prins Alexander
der Nederlanden, Prins van Oranje.
Het verheugt ons hieraan de njededeeliog te kun
nen toevoegen, dat het Z. M. den Koning behaagd
heeft het beschermheerschap van deze commissie te
aanvaarden.
Op grond van door hen gedane waarnemingen en
onderzoekingen hebben de inspecteurs van het ge
neeskundig staatstoezicht de aandacht gevestigd op
het gevaar van overbrenging of verbreiding van be
smettelijke ziekten door de lompenmagazijnen en het
vervoer vau lompen en den minister van water
staat, enz. o. a. medegedeeld, dal het naar hun
oordeel wenschelgk ware
lo. dat het aanleggen van bewaarplaatsen van
lompen tn den regel slechts plaats hebbe buiten de
bebouwde kom der gemeente, of wel op plaatsen,
door de betrokken inspecteurs van het geneeskundig
staatstoezicht goed te keuren;
2o, dat het vervoer van lompen niet anders plaats
hebbe dan in goed gesloten, met een vochtig zeil
gedekte zakken.
In hei belang der openbare gezondheid hebben
Ged. Staten op verzoek des Ministers de gemeente
besturen uitgenoodigd, bij het verleeneu van vergun
ningen op deze wenken te letten.
Uit Rotterdam wordt aan den Ned. Kath. ge
meld, dat aldaar dezer dagen, een Amsterdamsch
pianohandelaar tegen de listen van een bekend op
lichter werd gevrijwaard door de activiteit van een
inspecteur van politie. Deze was er juist getuige
van, dat aan het spoorwegstation eene pianino werd
afgeladen, welke de verkooper, naar h\j meende, in
het hais zon brengen van een deftig heer, een
brooüfabrikant. Door de goede zorgen van den
inspecteur werd de Amsterdammer echter gewaar
schuwd, vóór hij tqn instrument in het huis van
den gewaandeu fabrikant had gebracht. Tegelyker-
tgd werd ook verhinderd, deze een meelfabri
kant oplichtte voor 8 Zakken meel, die de schipper
reeds had gelost, maar, tengevolge van de bekomen
waarschuwing, weer zonder schade kon medenemen.
Het plan bestaat om binnen korten tgd te Amster
dam eene inrichting voor hooger onderwgs in de
muziek (conservatoire) te openen,Reeds hebben
de heeren Frana Coenen, Dan. de Lange, Joh. M.
Messchaert en Jaliua Röntgen ala leeraars houne
medewerking ann die inrichting toegezegd.
In het kanton Zürioh (Zwitserland) ia vaatgeateld
een verordening op de vaccinatie, waarbij o, a. aan
ouders of voedsters van kinderen de verplichting ia
opgelegd, de kinderen op zekeren leeftijd gezegde
voorbehoedende operatie te doen ondergaan. Verzuim
ia Btrafbaar gesteld. y
Jammer zegt de Redactie van de Oeneesk. Ct.%
deze verordening in haar geheel raededeeleude,
jammer, dat Kralingen, Charloia (Beijerland). enz.
niet tot het kanton Ziirich behooren I Menig jeugdig
leven ware dan van eeu vroegtijdigen dood versohoond
gebleven.
Te Amersfoort is een musch, die geregeld eiken
ochtend om zgn ontbyt schelt. Een ingezeten,
wiens bovenkamer het uitzicht op den tuin heeft,
deed gedurende eenigè dagen aan een koord, dat
gedeeltelijk buiten het raam hing, een stukje witte
brood. Geregeld werd dit door een musch wegge»
pikt. Sedert het brood er niet meer aan ia gedaan,
trekt de musch toch eiken ochtend aan het koord,
waaraau nu binnen de kamer een kleine schel is
bevestigd en ontvangt daarop gekruimd wittebrood
als outbyt.
Wy laten hieronder de vertaling volgen vgn een
verslag door Daily Nem omtrent de rampen van
West Java gegeven. De lezer echter zal wel doen onder
de noodige reserve kennis te nemen van de daarin
vervatte mededeelingen. 'Veel van 't geen er in voor
komt is, blijken,a direct ontvangen bericht, bepaald
niet juist.
De scbrgver heeft ongetwgfeld 'teen en ander
vernomen, en, geholpen door zgn levendige verbeel
dingskracht een verhaal saarageateld, waarin waarheid
en verdichting op behendige wijze zyn dooreen ge
mengd. Men leze met oordeel
De storingen begonnen Zaterdag, 25 Augustus,
op Krakatao; men boorde duidelijk een dof gerom
mel te Batavia en te Soerakarta. In den beginne
maakte men zich weinig ongerust; doch enkele uren
later begonnen steeneu te vallen, en den ganschen
nacht viel een regen van gloeiende steenen en asch.
Des morgens was dü gemeenschap met Anjer (aan
Straat Soenda) geheel verbroken, daar de bruggen
waren stuk geslagen en de wegen onbegaanbaar ge
maakt. De beweging had zich uitgebreid onder het
water der zeeëugte, dot hevig kookte eu siste, ter
wijl ontzaglijke golven op den Javaanschen oever
werden gestuwd. I)<M$mperatuur der zee steeg bijna
20 graden.
Verre weg op Madoera, meer dan 500 mylen van
de uitbarsting, rolden zware golven op den oever,
hooge bergen van schuim opstuwende.
Het gerommel werd allengs duidelyker, en tegen
den middag spuwde de Naha Meru, d^grootste der
vulcanen, geweldige vlammen. De uitbarsting ver
breidde zich daarop over Goenoeng Goentoer en een
aantal kleinere vulkanen, tot meer dan een derde
der 45 Kraters op Java in werking waren of
dreigden spoedig in werking te kómen.
Even vóór het vallen van den avond werd de
Goenoeng Goentoer bedekt met eene groote licht
gevende wolk en uit den krater van den vulkaan
vloeiden machtige stroomen witte, zwavelhoudende
modder en lava, spoedig gevolgd door ontploffingen,
door ontzettende» aschregen en groote stukken steen,
die hoog in de lucht werden geslingerd en naar
alle richtingen verspreid^ dood en vernieling brengende
whar lij neervielen.
Tegelijkertijd met deze uitbarstingen werden ver
wante verschijnselen der zee waargenomen.
De wolken WAren zoo overladen met electriciteit,
dat men op een oogenbiik meer dan vijftien wa-
terhoozen zag.
Mannen, vrouwen en kinderen vluchten angstig
uit hunne gebeukte huizen en vulden het verschrik
kelijk tooneel aan met hunne angstkreten. Hon
derden konden niet uit de buizen komen vóór deze
op hunne hoofden nedrvielen en bedolven werden
onder groote massa's steenen en modder.
Zondagavond namen de schokken en uitbarstingen
in hevigheid toe, ea Jbet eiland scheen geheel door
de zee verzwolgen te zullen worden. Ter zelfder tijd
werd de kost met steeds toenemende kracht gebeukt
door ontzaglijke golven, die op enkele plaatsen ver
landwaarts binnen drongen; groote kloven openden
zich in den bodem en dreigden de huizen en hunne
bewoners te verzwelgen. Omstreeks middernacht had
het verschrikkelijkste van alle tooneelen plaats. Boven
den Kanöang-bergkreten vertoonde zich plotseling eene
geweldige lichtende wolk, gelijkende op die welke
boven Goenoeng Goentoer werd waargenomen, maar
veel grooter.
Deze wolk nam voortdurend in omvang toe, tot
zij een gewelf van bloedig rood en somber grauw
vormde over eene uitgebreide landstreek. Gedurende
dien tyd namen de uitbarstingen toe in hevigheid,
en 8trooraen lava vloeiden langs de hélling van den
berg omluK|SLs op hun weg vernielend en ver
woestend. (SHBeks twee uur in den morgen van
den volgenden Img verdeelde'' deze geweldige welk
•'oh plotseling in stnkken en verdween binnen wei-
nige oogeoMikken.
Toen de morgen asnbrsk bleek het, dst eene ver-
baxende uitgestrektheid lands, vsn Capooynpunt, tot
Negery, Passberaug, eene oppervlakte vnn ongeveer
vjjftig vierkante mijlen, geheel verdwenen was, Hier
lageu de dorpen Negery en Negery Psesoerang; geen
enkel hunner bewonen ontkwam den dood. Dit
deel van het eiland was betrekkelijk minder dicht
bevolkt, maar toch schat men het aantal der slacht
offers nog op 15000. De geheele Kandsng-berg.
ketling, die zich in een hslven oirkel vsn 65 mijlen
langt de kunt uitstrekt, was weggezonken. De wateren
van Welkom-Btai in de ntraat Soenda, vau Poper
Baat ten Oosten eu van den Indischen oceaan, had
den de plaats waar die bergen stonden bedekt
en vormden er eene ootstnimige, wild bruisende we.
Maandagnacht was de vulkaan Pspsndaysng vree-
seljjk in werkiDg, terwjjl knallen, die vele mijlen
In het rond gehoord werden, elkander afwiiseiden.
Op Sumatra werden drie duidelijk te onderscheiden
vlammeczuilen gezien, die zich van den top eene bergs
tot eene ontzaglijke hoogte verhieven, en de gtneche
helliug was binnen weinig tjjds bedekt met gloeiende
lavastroomen, die zich op groote afstanden in alle
richtingen verspreiden. Mijlen verin de rondte vielen
steenen en het zwarte gruis dat omhoog werd ge
worpen, verduisterde de lucht geheel.
Een wervelwind vergezelde deze uitbarsting, door
welke daken van huizen, boomen, noensohen en paarden
in de lucht werden geblazen. De boe veelheid uit
geworpen asch was zoo groot dat de bodem en de
daken der huizen van Denamo er ter hoogte van
verscheidene duimen mede werden bedekt. Plotse
ling veranderde bet tooneel. De berg was in zeven
deelen gespleten, zonder dat, zg het ook maar een
oogenbiik te voren, iets deze gebeurtenis bad doen
verwachten, en waar alleen de Papandayang gestaan
had, stonden thans «even geïsoleerde pieken, in wier
tUMchenruimte groote gesmolten massa's werden op
gemerkt. Uit de spieten tT&den wolken van damp
en lava, die in, gestadige stroomen vloeiende, lang
zaam langs de hellingen van den berg stroomden,
beddingèn vormende van twee honderd of drie honderd
voeten in oppervlakte. i
meest merkwaardige verschijnselen was dat
in den voormiddag van Dinsdag veertien nieuwe
vulkanen in straat Soenda voor den dag kwamen
een aaneen gesloten keten vormende tnssefaeu St,
Nitelaas pont aan de Javascbe kust en Hoga Punt
tón de kust van Sumatra, by na tot de toppen wa$r
Merak.en Middle Islands (dwars in den Weg?) op
dien noodlottige» dag in de diepte verdwenen, bij den
toegang tot Batavia bevond zich een groote groep
huizep, die zich langs de kast uitstrekte eu door
Chineezén bewoond werden. Dit gedeelte van de stad
Ze,r^, &ekeel Ter*oest en het is niet zeer waarschijn
lijk dat van de 250Q0 Chineezen die op die moe."
raisige plek woonden, meer dan 5000 er het leven
afbrachten. Zij bleven zich vastklemmen san hunne
woningen tot de golven kwameo om hen weg, te
spoelen, want de stroomen van vlammen lavn vreesden
ze nog meer dan de stroomen van water.
Van de 3500 Europeanen en Amerikanen te Ba
tavia zgn 800 te Anjer omgekomen (f) De Euro-
peeiche en Amerikaansche wijk was het eerst over
stelpt met rotsblokken, modder en lava uit den
krater, en daarop steeg het water en verzwolg het
de bouwvallen, niets achterlatende om de plaats aap
te duiden waar de buizen hadden gestaan en onge
veer 200 inwoners medeileepende. Bantam was ge
heel door water overstroomd en 1200 a 1500
meaeohen acht men verloren. Het eiland de Serang
werd geheel overstroomd en geen enkele der inwo
nen ontkwam den dood. Amsterd
De heer Gh. Lucas, architect in djenst vsn het
gemeentebestuur van Parjje, en eeu van de werk
zaamste leden eener commissie, die belast is met
de inrichting vsn het vak-onderwga voor hand
werkslieden aldaar, zette Mssndsg te Amsterdam
in een boetende causerie, voor een klein aantal be
langstellenden, uiteen wat de stad Pargs voor dit
gewichtig onderdeel der volks-opvoeding voornemens
is te doen.
Wat zij reeds doet, ken men op de internationale
tentoonstelling, in het gebouw der stad Pargs, zien,
De daar geplaatste kasten bevatten het werk der
leerlingen van de Pargeebe ambachtscholen t van de
jongeus teekeningen, boetseer- en modeleerwerk, amids-,
timmermans- eu sohrijnwerkersaibeid; van ds meisjes
proeven in het naai- en modevak.
De heer Luoas had zgn voormiddag besteed met
bezoeken van de Amsterdamscbe ambachtschool en
ven de induatrieschool voor vrouwelijke jeugd. Tot
bijzondere opmerkingen hadden deze inriohtingen
hem geen aanleiding gegeven; alleen wees hij er op,
dat ze, als bestemd, de eerste voor zonen van hands-
werklieden, de andereu voor meisjes uit den bur
gerstand, geen maatstaf opleveren voor hetgeen bet
gemeentebestuur van Pargs zich voorstelt. Dit wil
de opleidiug ter baud nemen vau de groote massa
der kindereu uit de volksklasse. De sebssrschte vau
goed onderwezen haudswerklieden, welke zioh in
Frsakrgk evenals overal elders deed gevoelen, heeft
daar aanleiding gegeven tot de oprichting der be
staande beroeps-ieboleu. Hetgeen de afgetreden pre
fect, de beer Hérold, en de onder zgn bestuur be
noemde commissie op het oog heeft, is de verbe
tering, niet slechts vau <le beroeps-opleiding, maar
ook van het buiseijjk leven der arbeidersklasse,
door middel vau de school. De eenzijdige ont
wikkeling der nijverheid heeft, in onzen tgd, in
groote taste het hare toegebracht om het huiselijk
leve» der handwerkslieden te bederven, zoo niet
geheel te vernietigen. Terwijl de ouders in de
fabriek of de werkplaats zijn, verwilderen de kin
deren. Zelf volwassen gewordeu, zijn tij die bier-
doór slecht opgevoed en onderwezen werden, buiten
staat om, op huune beurt, sis goede huisvaders eu
moeders bunue kinderen voor te gaan.
Terwijl men daarom begonnen is met zich de
vraag te stellen; moeten wjj l'école dam 1'atelier of
wel 1'atelier dam l'école brengeo, is men gaandeweg
tot de overtuiging gekomen dal geen dezer twee
oplossingen aan het doel beantwoorden zou. Men
wil nu, tusschen de school en de werkplaats in,
inrichtingen van gemengde» aard in 't leven roepen,
welkr, bewaarschool ia de eerste jaren, daarna school
voor lager ouderwijs, vervolgens museum, labora
torium op bescheiden sckasl, uitspaar,ingtlokaal,
1 eiodelgk naar. de beroeps- de kook- en de huis
houdschool voor bijna volwassen jongens en meisjes
loeren zal.
I Eigenlijk is dat sllee nog niet genoeg. De school
l zal de kinderen op bun 3de of 4de jaar ontvangen.
Reeds geruimen tgd vroeger zou de beer Lucas zé
i in crèches of kinder-bewssrplsstsen willen .opnemen,
die evenzeer voor de buitenshuis arbeidende ouders
eene dringende behoefte,; als voor de bewaarschool
eene heilzame voorbereiding zullen wezen. Maar tot
dit denkbeeld beeft bij zjjne medeleden der com
missie pog niet kunnen overhalen.
De kinderen komen 3 of 4 jaar, onder vrouwe
lijke leiding natuurlijk, en jongens met meisjes bjjeen.
Na een of twee jarer, reeus, wanneer het onderricht
volgens de Fröbel-metbode een aanvang neemt,
worden de beide geslachten gescheiden. Wat nu,
vsn het allerrerste uur af dat er onderwijs gegeven
wordt, eeue eerste, zoo niet de voornaamste plaats
inneemt, is het teekenen. Niet na, mSar tegeljjk
met lezen en schrijven. Even noodig, zoo niet nog
noodiger, alt deze twee, is de kinderen ieeren zien.
Daarom niet slechts teeltenen, maar zoodra het maar
(enigszins kan ook boetseeren, modelleeren en kleu
ren. En natuurlijk geeu teekenen naar voorbeelden
maar naar de natuur. Le deuia, tout toutee set
Jormes.
Teo einde de vraag Técole dam 1'atelier, of om
gekeerd te kunnen beantwoorden, heeft men zich op
de hoogte moeten stellen van nagenoeg alle be
staande inrichtingen van ambachtsonderwjjs. Welke
uiteenloopende inzichten daarbjj ontmoet worden,
bljjkt o. a. hieruit dat op een Engeltche meisjes
school de leerlingen worden opgeleid voor het fijne
sohrjjnwerkefsvak. De directrice had den heer Lucas
gevraagd of hjj niet dsebt dat er te Psrjjs, bij
ds dikwjjls voorkomende werkstakingen ia dit am
bacht, voor hare leerlingen, die bovendien Mie Fransch
verstonden, eene toekomst wesen zou P «Eene
toekomst had de nrohiteot geantwoord, „Ooh ja,
maar niet eene zooals gjj die voor haar wenschen
toudt 1"
Na bet doorloopen vsn den Fröbel-oursus op de
toekomstige inriohtingen der stad Parijs, tullen de
kinderen aan het lager onderwjjs en toodra mogeljjk
ook aan het vak-onderwjjs geset worden. Do meisjes
gaan tevens huishouden en koken Ieeren, niet zoosls
op de Engelsohe kookscholen, bet „lekker" koken,
maar het klaarmaken van een werkraanspot, zuinig eu
smakelijk. Men zal met zorg traohteu het huishou
delijk en bet vak-onderwjjs van elkaar gescheiden te
koudon zoo b. v. behoort het wasschen en opdoen
van de wssch tot de huishouding, maar het beroep
van wsichvrouw op de beroepschool. De jongens
bljjveu natuurlijk meer tot bun gekozeu beroep be
paald. Iutusschen tel men op de san de school
verbonden museums eu verzamelingen de kinderen
Ieeren zien en opmerken, hun smaak vormen, hun
ile eenvoudigste en nuttigste beginselen van schei-,
natuur- en werktuigkunde, technologie, al vertellende
en vertoonende, deelachtig doen worden.
Op deze wijze hoopt de stad Parijs, die de wich
ten op hun 3e ot 4e jaar ontvangt, jongelingen en jonge
dochters van 16 of 17 jaren te kunnen afleveren,
de jougens in staat om hun brood te verdienen,
de meisjes bekwaam om een burgerhuishouden te vos-
ren en nog er wat bjj te verdienen indien dat
noodig is,- Aldus hoopt men het mannelijk geslacht
te behouden voor veiwildering in het gevaarlijk
loop- en leerjoogenatjjdvak; de meisjes te bewaren voor
dien vsaknoodlottigen overgangstijd, wanneer zoovelen,
tot weinig bekwaam, door btre ouders afgestooten
of bjj hen althaps weinig heul of steun ontmoetende,
bijna niet anders kunnen dan zinken tot eene laagte
waar een oppassend werkman haar de hand 'niet
meer verleenen kan.
„Ziedaar wat wij out voorstellen" zoo besloot de
heer Lucas, zijn met de geestdrift van een warm
menechenvriend uitgesproken verhaal. „Dwalen
wjj, hét zal niet zjju dewijl we het goede niet wil-
lee. Blijkt hetgeen we op het oog hebben, eene
utopie te zijo, de stad Parijs zal zich kunnen troosten
met de gedachte dat zij bet eenige beproefd heeft,
om bet zoo deerlijk uit zgn verband gerukte hui
selijk- en fa i ilieleveu van den handswërksman te
hersteliep eu teveue hem, door beter opleidiug tot
zjjn beroep, in den levensstrijd sterker te doen
worden."
Veel van het medegedeelde is alleen in het licht
der eigenaardige Parjjache toestanden te begrijpen.
Maar bet is niettemin belangwekkend in hooge mate,
de pogingen gade te slaan, welke door een verlicht
en op democratische beginselen gegrondvest bestuur
worden aaugéeend, om den toestand van het volk
te verbeteren.
Door dwsze vrees vin een zenuwachtige dame,
is dezer dagen bij de Russische stad Gharkow een
ernstig spoorwegongeluk veroorzaakt. Er loopen nl.
bjj dat station verscheidene lijnen een eind weegs naast
elkander. De dsmo nu zag een trein aankomen op
het spoor naast dst van den trein waarin zij zat,
en meeuende, <dst hjj op hetzelfde spoor reed, be
gon zij te schreenwen„Daar komt een trein op
ons spoor 1 Een botsing 1 We zjjn verloren
De andere reizigers werden voor het meerendeel
daardoor zoo verschrikt, dat zjj uit raampjes cn por
tieren van de coupés sprongen, en door den trein,
die er juist op dit oogenbiik voorbijkwam, werden
20 overreden. De passagiers, die san den anderen
kaut uit dén trein sprongen, bekwamen zeer ernstige
verwondingen.
Aan de kusten van Newfoundland heeft een
zware storm gewoed. Een aantal booten en vis-
sehersvaartuigen zjjn op de groote zandbank ver
gaan. Men spreekt van 80 verongelukte personen.
De Berljjnsche bladen zjju natuurlijk gevuld met
bijzonderheden nopens hst. oMzaUeud ongeluk, dal
jl. Zondag-avond bjj het spoorwegstation te Steglitz
plaats greep. Die details sgn meest vsn sulk een
vreeselgken sard, dat het mensehslgk gevoel terug
deinst voor het schilderen vsa die tooneelen. Het
publiek droeg zelf de schuld vau de ramp, want
het drong, op voofgtng van een onderofficier-vuur
werker vso Berlijn, die eeu gieren afeluitstang ter
zjjdé wierp en zoo de menigte gelegenheid gaf op
deu rpoorweg zelveu te komen, op verboden terrein.
Men maakte zulk een haast om zich een plaats te
vertekeren in den trein, die van Potsdam kwam.
Toen men lich eenmaal op den verboden weg be
vond, kwam plotseling de posttrein van Berlijn
naar Potsdam aanstoomen. Te vergeefs hield de
baanwachter den komenden trein de roade lantaarn
tegen; bet was te last, de machinist kon niet meer
remmen, het ongeluk was binnen eenige seconden
een feit. Twee minuten daarna was de posttrein
reeds te Lichtenfeld; de radereu der machines waren
met bloed beelekt; stukken vleesch waren tegen de
wagens geslingerd en kleefden er aan vast.
Opmerkelijk is het feit, dat door de Begeering
in de jongste zitting van den Pruisischer, Landdag
een voorstel was gedaan pm bet station Steglitz
te vergrooten. De kosten van dst werk werden
geraamd op 422,000 mark. Dis voordracht werd
echter met 179 tegen 141 stemmen in de zitting
van 7 Mei 1883 verworpen.
Tot op Maandag werd de dood van 19 personen
geconstateerd en het zwaar verwond geraken van
4 personen.
De Duitsche rijksdag' heeft zjjn taak afgedaan,
namelijk het Spaansche handelsverdrag aangenomen
ook werd de door de regeering gevraagde indemniteit
verleend, hoewel de secessionisten, de Fortschritt-
partij en een deel der natiouaal-liberalen er tegen
stemden. De interpellatie van den heer Rickert over
de verkiezing te Torgau lokte alleen eene verklaring
van den staatssecretaris Bölticher uit, die als reden
van het uitstel den watersnood en de oogst opgaf.
Uit Hongarije komen zeer treurige beriohtende
agitatie tegen de Honga&rsche heerschappij zit in aller
hoofden en heeft zieh van de besten meester gemaakt.
De ban van Croatië weigert hardnekkig uitvoering
te geven aan de besluiten der ministers. Daaren
boven sehgnt de anti-semietiscbe beweging met bare
«nti-soeisie gevolgen zich meer en meer uit te breiden.
In de oomitaten van Zala en Somogy hebben alleen
de troepen een einde kunnen maken aan de plun
dering van de woningen der Joden, en deze hebben
op vele plaatsen de vlucht genomen, uit vrees vsn
vermoord te worden geljjk de ecbooimeester vau 8i-
mada. Eeu officieus orgaan van Hongarije meldt,
dat te Egerzeg meer dan 40 gekwetsten zich bevin
den en een tiental dooden, en dat vele arrestaties
hebben plaats gehad. Alleen het geweld van wape
nen zsl kannen te weeg brengen wat de heerTista
meer door overreding socht te verkrijgen. Het anti
semitisme moet tegeogegaan worden in de personen
die den hoop aanzetten tot roof en brandstichting.
En dsn beklagen de agitators zich nog dat zjj niet
begrepen worden. Zij wisten dus uiet, de huiche
laars, dat zij, door tot jodenvervolging aan te zetten,
dierlijkheid preekten!
Men weet wat de aanleidende oorzaak tot de on
geregeldheden was: het volk van Croatie is op zijn
eigen taal gesteld, en krachtens het tractaat met
Hongarije moet die taal voor Groatie de officieele taal
bljjveu. Toen de directeur der financiën derhalve
Hongaareche wapenschilden met opschriften' in het
Hongaarsch hoven de belastingkantoren deed plaatsen,
verwekte dit groote ontevredenheid; vandaar de on
geregeldheden. De Ban (gouverneur) van Croatië,
Pejaesevitch, had zieh verhouden de wapenschilden te
doen ophangen en dit was hem ook gelast door de
regeering. Dat men verkeerd deed de wapenschilden
te doen plaatsen wordt algemeen erkend. De moei
lijkheid is nn dezede Hongaren meenen, dat hun
rijksdag de zaak moet uitmaken, terwijl de Croaten
geen andere autoriteit willen erkennen dan die, welke
het tractaat sloot, de Croatisehe en Hongaareche
landdagen.
Ruis Zorilia heeft zich te Geueve laten intervie
wen door deu correspondent vau de Daily Neut"
Hjj zeide, dat hij vrijwillig Frankrjjk had verlaten
om dat land niet in moeieljjkheden te brengen en
dat de jongste beweging iu Spsnje vsn geen der
partijen in Frankrijk eenige hulp of aanmoediging
had ontvangen. Hjj zelf verklaarde in het geheel
niet van revoluties te houden; wat hij voor Spanje
het wenscheljjkst achtte, was eene constitntioneele
monarchie, en deze was uiet meer mogeljjk. Ko
ning Alfons en zjjn raadslieden hadden door de pers
aan handen te leggen, door bet recht vao vergade-
riog te beperken en door het aanwakkeren van
godsdienstige onverdraagzaamheid bewezen, dat zijzelf
de Regeering van de Bourbons onvereenigbaar achten
met vrijheid. Met volkomen ergheid en algemeen
stemrecht was een revolutie onnoodig; waar zjj ont
braken, kon die een plicht worden. Met' de ver
drijving van den hertog van Aosta achtte Zorilia
de laatste kans voor een permanente restauratie der
monarchie verkeken. Koning Alfons kon thans öf
het Ministerie oplsppen, of zich geheel overgeven
aan de conservatieven, öf de csnetitntie van 1869
herstellen en algemeene amnestie toestaan. In het
eerste geval waren nieuwe pionuueiameuto's te duchten,
iu het tweede sou de val der dynastie worden be
spoedigd en iu het derde zou hjj, Zorilia, een op
positie organiseereo, waardoor de monarchie toch
zon moeten vallen. Een revolufie was derhalve de
eenige mogelijke oplossing, maar deze zou alleen mo
geljjk zjjn met behulp vsn het leger.
Near men zegt zjju te Londen onrustbarende be
richten uit Amerika ontvangen met betrekking tot de
plannen der Iereche samenzweerders. In de laafst-
verloopen veertien dagen moeten vele Iereche Ame
rikanen iu Engeland zjjn aangekomen.
De Loadeueche correspondent der Neue Jreit Preste
heeft met een hooggeplsatsten diplomaat een onder
houd over de Tonkin-quaestie gehad en daarvan
verslag gegeven. „Het met Annam gesloten tractaat
zal in den toestand van het oogenbiik niets veranderen,"
beweert die diplomaat. „China tal het nooit erkennen.
Tonkin is de oorzaak vao al de moeieljjkheden
geweest; van dit gewest wordt in het tractaat niet
gesproken, en in plaats van Tonkiu, „een der rjjkste
provinciën", Ijjft Frankrjjk Bluthouan iu, dat niets
waard is. Het conflict is nog op verre na niet
opgelost, en ik geloof dat de houding, door den
heer Challemel-Lacour tegenover markies Tseng aan
genomen, den toestand slechts verergeren zal."
Volgens het Mémorial diplomatique heeft lord Gran
ville, Engelands minister van buitenlandsche zaken,
bjj het Hemelsehe Rijk zulke ierachtige vertoogen
ten gunste van het behoud van den vrede tueseheu
China en Frankrijk ingediend, dat, in weerwil van
alle gernohten die iu omloop zijn, men de vrees voor
een gewapend confliot ongegrond acht. Intusschen
zjjn de uit Hongkong ontvangen b-riohten uiet bjj-
zonder geruststellend.
RECLAME.
Wanneer conservatieve geneesheeren aan hunne
zieken bet Hop-Bitter voorschrijven ia plaats vsn
de gewone apothekers-recepten; is zulks alleen daar
aan toe te schrijven dat zjj daarin het eenige mid