IE
Ij
j 9
ti
BINNENLAND.
>ping
Zoidag 30 September.
N° 2981.
flieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
1883.
a
Goederen,
n KIST op
roormiddpgs
i.
'ATER.
lester te Mj».
Dr. JULf&S
sh teren, op'rle
ll
i 11
I Mi
I
De inzending van* adverteutiën kan geschieden tot één uur des namiddags van den dag der uitgave
1
ffian l'l
en de tpndjn fj
sderf de zelf-
een kwaffllt '5'
het glanktr
Melig gevolg
tegen gaat.
Ije ran een
i ontblootte
raardoor de
nden aangt-
-
tandwater
'en, alsmede
i adem weg
dat dage-
ater uitge-
s
'A 1
i
LKING
BQ deze Courant behoort een B(j reegeel
jHet Lager Onderwijs
op de GemeentebegTooting.
'2
l
st
GOUDSCHE COURANT
AD VERTENTIËN
Afzonderlijke Nommers VUF CENTEN
- 24126.92*
oor-
Gouda.
i
der vaten,
a een atijre
het tand-
rkadightid
rin Mond
ial waaraan
ranneer op
begint weg
Mondwa-
worden geplaatst
ran 15 regels a 50 Centeniedere regel
tueer 10 Centen. GE00TE LETTERS
worden berekend naar plaatsruimte.
300
3400
375
31000
1465
1600
- 2900
- 1750
- 190
40
- 400
inden echoot
irlyke klenr
n ran wijn-
die en brat.
de eerdere
loogatraat,
>ten Kolff,
porceleiu-
ié. apoth.;
im bij C.
Amsterdam
>th Co.;
en Zoon
e Utreht,
Porton
nalwrl'gke
etael ar door
De beer P. C. Verkerk heeft met goed gevolg
het le utnurknndig examen (mediegnen) afgelegd
aan de uuiveriiieit te Le'den,
GOUDA. 29 September 1383.
VERGADERING vis des GEMEENTERAAD.
Dinsdag den 2 October 1883, des namiddags ten
1 ure. Aan de orde
De Begrootingen dar gesubsidieerde Instellingen
rau Weldadigheid, dienst 1884.
Reclames tegen aanslagen in de plaatseljjke di
recte belasting op de inkomsten, dienst 1883.
De benoeming ran vier leden in de Commissie
belast met bet ontwerpen der Verordeningen, tegen
welker orertreding straf is bedreigd.
belegge;
gelgke
geheele
330000, zegge: drie
gulden.
Alzoo voor de kosten van het lagei
wijs vinden wij 10% d- “n t*ende
gaven.
Gaat het n niet zooals ons? Zegt ge niet:
Van alle uitgaven één tiende gewijd aan dat
groote volksbelang, het onderwjjs der jengd,
waarvan de geheele maatschappij en in de eerste
plaats alle burgers onzer gemeente, rijk en arm,
de vruchten plukken! Is dat nu zoo erg, zoo
drukkend, zoo'n kanker voor de gemeentekas,
waarvan de naam alleen voldoende is allen
rechtgeaarden gemeentefinancieren den schrik
om het hart te doen slaan Als men den
weg der statistiek volgt, kan men door eene
eenvoudige deeling uitmaken, dat het lagond.
rater goede
eeech en ede
etetaan door
Het Anat-
tyd en ge
it nadeelige
rleesch aan
het Anat-
'ier weken
zieke tand-
e kleur iu
De uitgave aezerCourant geschiedt ZONDAG
WOENSDAG en VRIJDAG. In de Stad
geschiedt de uitgave in den avond van
DINSDAG, DONDERDAp en ZATER
DAG. De prjjs per drie maanden is 1.25
franco per post L^>. J
Naar wij vernemen is te Goriachem benoemd tot
Opzichter van de Alblasserwaard en Arkel beneden
de Zouw de Heer J. J. Mulder thans te Velsen.
in te bren-
gen by den
At, Gouda.
OrtPOLMR,
1
.1 J. i
Dezer dagén kwam ons in handen de be
groeting van de gemeente Gouda voor het
volgende jaar. Gedachtig aan de algemeene
klacht, dat het lager onderwgs eene ruïne is
voor de gemeentefinanciên, hebben wij met
aandacht de posten nagegaan, welke daarop
betrekking hebben, en wij moeten zeggen dat
bet resultaat van ons onderzoek ons meeviel.
Wy hebben zoo dikwjjls, vooral door leden
van gemeentebesturen en gemeenteraden zulke
zwarte schilderingen gehoord van de fabel
achtige sommen, welke voor het lager onder
wijs op zoo’n begrooting voorkomen, de tegen
standers van het openbaar onderwijs goochelen
zoo met deze cijfers, vooral bg gelegenheid van
verkiezingen, dat ook wjj als vanzelf er toe
gekomen waren zulks als een vaststaand feit
aan te nemen. Vrienden van volksonderwijs
en volksverlichting als wjj zjjn, troostten wy
ons met de gedachte: ja, veel geld kost het,
maar het ia nuttig besteed; het geeft duizend
voudige rente. Maar thans bjj dit opzettelijk
onderzoek is ons gebleken, dat op dit punt
schromelgke overdrijving heerseht en het komt
ons niet onnut voor te dezer plaatse daarop
eens de aandacht te vestigen. Niet ieder ziet
de begrooting eener gemeente met attentie in
en meestal heeft men derger'
niet by de hand, zoodat degel
of te kwader trouw met die hoog
kosten van L„
den regel onweersproken blijven, en de onjuiste
bewering vindt ingang en schiet eindelijk zoo
vasten wortel, dat het i1:2--
heid bjj hen die haar minder gunstig gezind zjjn.
Wjj laten hier onze berekening volgen, 22.
ieder kan nacyferen volgens het budget, dat
by den raad is ingediend en eerstdaags iu be
handeling zal komen. Indien wjj ons vergissen,
dan houden wjj ons voor terechtwijzing aan
bevolen. Wjj vinden op de begrooting der
uitgaven onder de volgnummers 128141:
Jaarwedde der onderwijzers 46740
Vergoeding aan onderwijzers voor
vrye woning -
Opleiding van onderwijzers -
Herhalings-onderwys-
Het stichten van schoollokalen enz. -
Onderhoud van schoollokalen enz. -
Schoolmeubelen
Schoolbehoeften
Vuur en licht
Schooltoezicht
Schoolbibliotheken
Belooningen en eerebljjken
Uitgaven te zamen 90160
Een aardig bedrag, zal men zeggen, bjj een
jaarlijks aan onze gemeente van 18691 zielen
op nog niet ten volle 1.75 per hoofd komt.
Eilieve, vriendelyke lezer, pas dergelijke bere
kening eens toe op de staatsbegrooting van
1883; waarschijnlijk zijn die cijfers ook niet
zoo zwart als ze van zekere zijde gemaakt
worden. In alle gevallen kunt gij
deelen me» kennis van zaken en als men u
bjj verkiezingen weer van die strooibil
jetten thuis stuurt met zulke vette cijfers voor
kosten van het lager onderwijs, die u onwille
keurig de handen doen uitslaan om ze op uw
zakken te leggen, dan behoeft ge u niet zand
in de oogen te laten strooien door vingervlugge
goochelaars met cgfers, maar gij weet uit uw
eigen berekening waaraan ge u te houden
hebt. Het is altoos aangenamer voor een
kiezer uit eigen oogen te zien, dan door den
een of anderen boerenbedrieger bij den neus
te worden genomen.
De cgfers voor de pas ingediende staatsbe
grooting dienst 1884 zjjn ons nog niet bekend.
Maar voor dit jaar bedroegen de kosten voor
lager onderwgs 6% millioen. Men zegt, dat
voor het volgende jaar 1 millioen meer daar
voor is uitgetrokken, dus 7% millioen, dat is
voor elk der ruim 4 millioen inwoners nog
geen teeee gulden. Voor stads-en rjjksuitgaven
beide dus 31/, a 4 gulden per hoofd. Is dat
zoo hemeltergend? Vooral wanneer men daarbij
--j.x-en minQe
ongeveer 32 millioen kosten, d. i. 7 a 8
iljjke officieële cgfers
genen, die te goeder
J opgedreven
het lager onderwgs schermen, in
bewering vindt ingang en schiet eindelijk
1, dat het een onuitroeibaar voor
oordeel wordt tegen de zaak zelve, inzonder-
J t 9 «j a
'en, welke
geheel bg de ge'
kosten van het onderwgs te huis. Var
31000 wordt 30 door het rjjk vergoed
70% dat is 21700. Daarvoor krjjgt zij een
nieuw gebouw in eigendom en gebrui’
vele (minstens 50) jaren dienst doet en het is
kosten alleen gebracht wordt de rente be- in aanmerking neemt, dat oorlog
-----S-ong -na rnr. -
ilden per hoofd, dus minstens het dubbele,
ij voor ons zagen veeleer de verhouding om-
gekeerd en zijn van meening, dat de uitgaven
voor lag. ond. nog heel wat kunnen stijgen,
eer er sprake kan zijn dat ze te zwaar worden
op een budget van 100 millioen.
Wellicht komen wij op de cgfers der staats
begrooting terug, als het budget in zgn geheel
publiek is gemaakt.
eindcijfer van 3* ton. Maar wjj slaan nu de
begrooting van inkomsten op en vinden daar:
N°. 14. Opbrengst van schoolgeld
(lag. ond.) 10258.12
Ng. 37. Vergoeding van bat Rijk
van 30 der
van het lager on
Inkomsten te samen 34385.044
met welke som de kosten worden vermin-
derd, zoodat deze slechts bedragen f 55775.
Maar wy zgn er nog niet. Vmgeerst behoort
nog als ontvangst in rekenmgtexorden ge
bracht eene som van 2921, welke.^lykens
de memorie van toelichting, eigenlijk op dit
jaar thuis behoort, maar verleden jaar te
veel van het Rgk is ontvangen en nu van de
rglubgdrage is afgetrokken, zoodat het cgfer
reeds daalt tot 52854.
Ten andere is de post v8or sehoolbouw ten
bedrage van 31000 uit den aard der zaak
geene uitgave die jaarlgks terugkeert en be
hoort dus niet in zgn geheel bg de gewone
t 1 en
door de gemeentedus werkelijk uitgegeven
na., a.nKK' Dxxrvoor krjjgt zij een
gebouw in eigendom en gebruik, dat
dus billjjk, dat op een jaarigksche berekening
van I
nevens een zeker percentage voor afschrgving.
Nemen wy aan in het geheel 7 */t (5 rente gul
-|- 2 afschrgving), dan rekenen wij stellig j Wi
niet te laag. In plaats van f 21700 komt er
dan 1519 voor sehoolbouw in rekening, het
geen een nienwe vermindering met 20181
ten gevolge heeft. De som die /aarlijke voor
lager onderwgs wordt uitgegeven in deze ge
meente slinkt dus tot 32673, zegge nog geen
drie en dertig duizend gulden.
De geheele begrooting bedraagt in ontvang
sten en uitgaven 359471.98. Trekken wy
daar den fictieven post van j 25000 af, die in
ontvang en uitgaaf voorkomt voor tijdelijk te
>n gelden en misschien een of twee der-
kleine postjes, dan bedraagt toch de
werkelijke uitgaaf in ronde som
zeggedrie honderd dertig duizend
ir onder-
i der uit-