Bqitenlandsch Overzicht.
Schuttersraad te Gouda.
APVERTENTIËN.
POLITIE.
Burgerlijke Stand.
Gouda.
Haastrecht
Beeuwijk
Waddinxveen
des burgerlijken stand rerscbenen weigerde de rader
ras de bruid hardnekkig zjjne toestemming te ver-
leenen. Bidden noch smeeken hielp, en het gezel
schap was genoodzaakt zich te verwijderen. Toen
de bruid daarna de verzekering gaf dat „vader» na
het gebruik van een borrel veel handelbaarder zon
zijn, werd dit middel toegepast. Men toog geza
menlijk naar eene kroeg, en na aldaar een ruim ge
bruik van de „vergunning* gemaakt te hebben, werd
door «vader» de vergunning tot het huwelijk gege
ven. Men ging opnieuw, doch than9 begeleid door
eène groote menigte nieuwsgierigen, naar het stad
huis, waar alles verder iu de beste orde afliep.
Omtrent de Krakatan-Ramp ontleenen wij aan de
Indische bladen aog het volgende:
Het Bat. H. deelt de volgende berichten mede:
Heden, 3 September, kwam de hopperbarge van
de Bat. Havenwerken van Telok Belong terug.
Men bericht, dat men het heeft moeten opgeven
om die plaats over land te bereiken.
De controleur van het B. Bestuur Bejjeriuck met
vrouw en twee kinderen zijn medegekomen. Zij lijden
aan vreeseljjke brandwonden, terwijl een kind nog is
overleden.
De bevolking is zeer kwalijk gezind; de oontro-
leur verwonderde zich, dat men het waagde zonder
wapens aan den wal te gaan.
Drie palen ver landwaarts in is alles verwoest; men
kan zioh geen denkbeeld maken van de overal heer-
sehende ellende. Men vond duizenden lijken drijvende.
De controleur moest, om niet vermoord te worden,
beloven rijst te zenden en liet werkelijk wat rijst
achter.
Indien het Gouvernement geen kolounes zendt onder
gewapend geleide, is Telok Betoog niet anders over
land te bereiken. Over zee is daarvan geen sprake.
De Lampongsche districten verkeeren in een staat
vau volslagen anarohie. De nog levende Europeanen
verkeeren tu het grootste levensgevaar.
De lieden, door onzen berichtgever allerwege ont
moet, zqn zeer verbitterd en wijten, evenals de Ban-
tammers, de schuld van het hun overkomen onheil
aan het Gouvernement, om zijn oorlogvoeren met
Atjeh.
Ten vervolge van bovenstaand bericht vernemen
wij nog, dat het aan de heeren, die per hopper
barge naar Telok Betong zijn vertrokken, niet is
mogen gelukken die plaats te bereiken. Het vaar
tuig kon, in weerwil van alle aangewende pogingen,
door de massa's drijvende en nabij de kust opeen
gehoopte puimsteen niet verder voort. Men heeft
er zich dus toe moeten bepalen langs de kust te zien
of er iets te redden viel. Men is daarin geslaagd
door het vinden der coutroleursfamilie, die hier in
deerniswaardigen toestand is aangebracht.
Omtrent die familie meldt men ons, dat hij zich
den 27 n Augustus in huis bevond, in het gezicht
van Krakatau gelegen, en plotseling een kolossale
vulkanische werking der kust ontwaarde, zich open
barende in vlammen en asch, welke uit den grond
oprezen. De vlam sloeg uit den grond onder de
woning en zette deze in eeu ondeelbaar oogenblik
in brand, zoodat zoowel de controleur als diens echt-
genoote zware brandwonden bekwamen. Zjj zijn
onmiddellijk van den BoohS alhier naar het hospi
taal vervoerd. Omtrent het leven van de vrouw des
controleurs verkeert men nog in twijfel; zij tooh is
het ergste gewond en ljjdt ondraaglijke pijnen. Na
het gebeurde te Katimbang bestaat er dus meer
dan ooit vrees voor het niet ver van daar gelegen
Telok Betong.
Ook de griffier van Kalie Anda is met dezelfde
gelegenheid medegekomen en ook deerlijk verbrand.
Verder werden nog een paar inlanders, ook in
ellendigeu toestand aangebracht.
Door de „Kediri" werd op verzoek van den con
troleur rjjst aan het uitgehongerde overgeschoten
gedeelte der bevolking verstrekt.
Te Kali Anda was door een inlander een
misschien onvertrouwbaar bericht aangebracht,
dat namelijk van de geheele Europeesche bevolking
van Telok Betong alleen de resident gered was. Dit
bericht wordt hier echter onder de mee9te reserve
medegedeeld.
De geest onder de bevolking ter Zuidkust van
Sumatra is echter van dien aard, dat Euroreanen
zich slechts zwaar gewapend durven vertoonen.
De commissie voor de noodlijdenden door de ramp
van 27 Aug. ontving uit Serang het volgend te
legram van den heer rar. H. D. Levyasohn Norman:
„Vele duizenden huisgezinnen van al hun have
en goed beroofd en gevlucht naar het binnenland
andereu verstoken voor het oogenblik vau alle mid
delen van bestaan door het te loor gaan van den
oogst der vruohtboomen van dit jaar.
„Nog zeer onzeker, in hoever deien in de zwaar
geteisterde klapperaanplantingen, een hoofdbron van
volksbestaan, weder zullen opleven, eu de met asch
bedekte velden voor bebouwing in aanstaanden West-
mousson geschikt zullen zijn.
Er zijn dus honderdduizenden noodig om in de
dadelijke behoefte te voorzien en door verstrekking
van middelen tot opbouw van woningen en aansohaf-
fiug van kleeren en gereedschappen de bevolking
weder aan den gang te helpen. Verlies van vee nog
geheel onbekend.
„In de voorloopige behoeften der Europeanen, slechts
weinigen in aantal, uit de reeds toegezonden gelden
voldoende voorzien. Vele vreemde Oosterlingen door
ramp getroffen; opname geschiedt.
„Wegens omvang nood verzoeke reeds Maandag
inschrijvingen te openen.
„Geest van de bevolking jegens Bestuur en Euro
peanen, volgens Resident, geheel bevredigend; geen
enkele klacht ingekomen. Uitlatingen van enkele
inlanders, zelfs in dreigend levensgevaar verkeerende,
onjuist of overdreven voorgesteld. Meeste putten
waren vol asch, waardoor op dat oogenblik tjjdeljjk
gebrek aan drinkwater. Van Lampongs, ofschoon
andera druk verkeer, hier nog niets bekend.
„Resident verzoekt hem zoo spoedig mogelijk ander
maal tienduizend gulden over te maken.»
Aan dit verzoek werd bereids heden voldaan,
terwijl 11. Zaterdag aan den "Resident van Batavia
op zjjn verlangen een bedrag van tweeduizend gulden
werd ter hand gesteld.
De uitvoerige berichten, van den gezagvoerder
Lindeman van de „Gouv.-Gen. Loudon» bij de N.-
Ind. Stoomvaartmaatschappij ontvangen, geven eenigs-
zins een denkbeeld van de vreeselijke reis, die dit
schip gehad heeft, en de flinkheid, dnarbij door
den gezagvoerder en den lu stuurman aan den
dag gelegd, die tweemaal 24 uren onder de vreese-
lijkste omstandigheden onafgebroken op de brug ge
bleven zijn.
Reeds gedurende de reis naar Telok Betong 11.
Zondag werden herige stroomen en eeu regen van
asch en steentjes doorstaan. Te Telok Betong 's
avonds aankomende, liepen er zulke wild rondloo-
pende stroomen, dat het geraden geacht werd den
dag af te wachten. Er werd nog beproefd met een
sloep gemeensohap met den wal te krijgen, maar die
poging moest opgegeven worden, 's Nachts werd de
toestand niet beter en liepen er van tjjd tot tijd
hooge zeeën, zoodat van tjjd tot tijd alarmseinen
van de prauwen bij deo wal vernomen werden, zon
der dat tot assistentie iets gedaan kon worden.
Zoo ging de nacht voorbij, toen in den morgen
omtreek8 7 uren vier hooge zeeën het strand opliepen,
waardoor, zegt de heer Liodeman, „waarschijnlijk veel
mensehenlevens zullen verloren gegaan zijn. Den
vuurtoren zagen wij niet meer en de gouvernements-
stoomer „Berouw V, en de kruiaboot en een aantal
prauwen lagen boog op het strand.»
De zware stroom noodzaakte verder uit den wal te
gaan, en te 10 uren moest in de Lamponbaai in 15
vadem water geankerd wordeu. Het !wae nu totaal
duister, terwijl een orkaan met vreeseljjk hooge zee
den toestand nog hachelijker maakte. Een modder
regen bedekte het schip waarvan de tenten weggewaaid
waren, met een halven voet modder. Tusschen de
modder vielen dichte asch en puimsteenen terwijl on
afgebroken hevigs donder en bliksem woedde.
„Ik had veel vrees voor kantelen,» schrijft de
heer Lindeman, „en stoomde achter twee ankers.»
Gelukkig heeft het schip dien gezameulijken aanval
van alle mogelijke vijandelijke natuurkrachten weder-
staan, tot ten 1 ure de zee kalm werd en de machine
kon stoppen. De duisternis hield tot vier uren aan.
Een poging om den weg naar hier terug te gaan
tusschen Poeloe-tiga en Siboekoe kon niet gedBan
worden, omdat, voor zoover gezien kon worden, Poe-
loe tiga, Siboekoe en de vaste wal aaneen verbonden
schenen.
Men ging nu door Straal Lagoendi, die zelve rrjj
schoon was, maar pas was men buiten, of men zag
zich weder ingesloten door een kolossale puimsteen
laag, waardoor de „Loudon» heen stoomde en die
bevonden werd in het midden niet minder dan 7 a
8 voet dik te zijn.
Van Krakatau, dat men bezuiden om wenschte te
pasBeeren, zag men geen rook meer upgaan, en meer
westelijk van dat eiland komeude, zag men, dat het
midden van het eiland weg was en dat tnsschen
Krakatau eu Sebesi een rif was ontstaan met eenige
werkende kraters.
Te Anjer gekomen, werd van het schip af niemand
aan den wal gezien. Toch gaf de gezagvoerder,
ofschoon twee zulke dagen achter den rug hebbende,
het niet op en ging met den ln stuurman per sloep
aan wal, waar hg toen den Resident vond en, na
deze naar Karang Antoe gebracht te hebben, de
Padangboot tegemoet stoomde.
Omtrent Telok Betong leert helaas dit overigens
zoo interessante bericht nog weinig. Omtrent het
zeilschip de Marie der firma Landberg aldaar meldt
de heer Lindeman niets. Algemeen vernemen wjj,
dat bet residentiegebouw te Telok Belong zoo hoog
ligt, dat het veilig moet gebleven zijn,
In den loop der Dinsdag gehouden zitting van de
Tweede garner is, naar wij hierboven reeds meldden,
ingekomen een wetsontwerp der heeren Van Delden, De
Jong, Van der Linden, Gleiehman en De Ruiter Zijlker
tot voorloopige Versterking der Rijks middelen voor
het jaar 1884.
Dit wetsontwerp heeft ten doel: Heffing in 1884
van eene directe belasting van de inkomsten uit ver
mogen en uit jaarwedden, lootten, verdiensten git
niet-patentplichtige betrekkingen, uiikeeriogen enz.
De inkomsten uit vermogen worden geacht te be
dragen 3'/j pCt. van de waarde van alle onroerends
en roerende goederen op 31 Deo. 1883; daarvan
wordt geheven l'/s pCt.
Van de inkomsten uit jaarwedden enz., berekend
naar het Jeawege in 1888 ontvangene, wordtpCt.
geheven.
In een vergadering van kleinhandelaren in sterken
drank, te Rotterdam gehouden, ia besloten tot de
Regeering een adres te richten, waarin wegneming wordt
gevraagd van hun grieven tegen de drankwet. Een
eerste grief is, dat het vergunningsrecht tot vervel-
aohing van drank verleidt, zoodat afschaffing van dit
recht, uf althans streng toezicht op den verkochten
drank wordt gevraagd, waarbg men aannam, dat ds
drankverkooper zelf zjjo vak zoo behoort te verstaan,
dat hg niet door zijn leveranciers wordt misleid. De
tweede grief is de ongelijkheid der belasting, welke,
volgens het adres, gelijkmatige schatting over
het geheele land noodig maakt, met bepaling
van de belasting op 10 per honderd. In
de derde plaats wordt geklaagd, dat de wet
althans in de toepassing, de vergunning aan het
lokaal vastbindt, waardoor de eigenaar-verhuurder
den drankverkooper kan dwingen, buitensporige hnar
te betalen. Voor de handhaving van het doel der
wet, achtte men dien band onnoodig, omdat met
een vergunning, die den persoon volgt, als hij ven
huist, hetzelfde doel wordt bereikt, beperking vin
het aantal.
Het adres zal ook in andere gemeenten ter onder-
teekening worden gelegd en het plan is opgevat een
vereeniging van drankverkooper! op te richten, tot
verdediging der gemeenschappelijke belangen.
In Engeland heeft men een nieuwe en zeer merk
waardige toepassing gevonden van de pbotograpbis
op de telephoon: een middel namelijk om de trillingen
van bet telephoonplaatje op te schrijven en aldus het
in dat instrument gesproken woord, op het oogenblik
zelf dat het wordt uitgesproken, in teekens vast te
leggen. Men bedient gich daartoe van een buisvor
mige glazen plaat, bedekt met een laag collodion en
evenals de photographieplaten gevoelig gemaakt. Die
glazen plaat is opgesteld in een miniatuur camera
obacura, waarin een spleet een lichtstraal doorlaat.
Vlak tegenover bet gevoelige glas is het telephoon
plaatje, dat', wanneer het trilt, een klein lnikje opent
en sluit, zoodat de lichtstraal bij elke trilling op de
oollodion-plaat kan inwerken en daarop l|jnen doet
teekenen, waarvan de dikte veraohilt naarmate van den
aard en den omvang der trillingen van bet telephoon
plaatje. De geprepareerde glazen plaat draait door
middel van een horlogeveer. Het telephoniseh gevoerde
gesprek wordt op die manier opgeteekeud, maar er
wordt niet bijgevoegd of het ook leesbaar is.
Over voeding op sehool leest men iu het jonRsle
geschrift der „Vereeniging tot verbetering van Ar
menzorg»;
Er is iu den laatsten tijd een nieuwe bewegiog
op touw gezet, een vreemdsoortige beweging. Voe
ding op school wordt geëiseht, voeding voor de
arme kinderen, die door hulpbehoevende ouders naar
sehool worden gezonden.
Tot duiver was er van voeding alleen aprske op
enkele haveloozescholeo. Soms werd dat middel te
baat genomen om kinderen van de straat te lokken,
soms meende daardoor de een of andere barmhar
tige philanthroop aan kinderen uit zijn buurt een
weldaad te bewgzen.
Verder was men tot dusver niet gekomen. Thans
echter wil men die voeding voor alle kostelooze
scholen.
Aanvankelijk hebben wjj aan die beweging weinig
waarde gehecht. Wg meenden te doen te hebben met
een nieuw lokaas, dut welmeenende, maar verblinde
volksvrienden het volk voorhielden. Wij hebben ons
hierin evenwel vergist. Het denkbeeld is door be
zadigde mannen met ingenomenheid begroet. Een
gunstig bekend Engelsch parlementslid heeft niet ge
aarzeld er een lans voor te breken.
Niet door ouderwetsche philanthropen wordt de
wensch naar schoolvoeding geuit. De radioale school
mannen gaan hier voor, de radioalen, pionieren dus
van later liberalisme. De schoolvoeding hangt nauw
samen met de zoogenaamde sociale quaestie, voor
welker oplossing juist de radicalen zich het aller
eerst in de bres stellen, en daarom is de zaak ernstig.
Onze Vereeniging beweegt zich niet op het gebied
derhedec, waar h|j ze vinden kan en h|j heeft daarvan
nooit een geheim gemaakt.
Vreemd is het dat, terwjjl in Pruisen bjj sohier
elke verkiezing de doodklok van de nationaal-liberalen
wordt geluid, deze in het groothertogdom Baden
bij de laatste algemeene verkiezingen de overwinning
hebben behaald; de definitieve verkiezingen z|jn thans
afgeloopen en het bl|jkt dat de nationaal-liberalen
4 plaatsen hebben gewonnen. De nieuwe Landdag
is aldus samengesteld: nationaal-liberalen 35 (vroeger
31); ultramootauen 18 (vroeger 22); democraten 9
(vroeger 7); conservatieven 1 (vroeger 3).
Ten gevolge der gebeurteniseen in de laatstverloo-
Een dagen bestaat voor Spanje wel eenige kaus, dat
et zijn vurig verlangen bevredigd zal zien op gelij
ken voet door de groote mogendheden behandeld te
worden; en dat de Spaanscbe staatsmannen van de
omstandigheden zeer goed weten partij te trekken is
vaak gebleken. De Epoca meldt dat graaf Von Solms,
gezant van Doitecblaud te Madrid, weldra op z|jn
post zal terugkeeren, met een buitengewone zending
door zgnen souverein belast. Inmiddels maken de
ministers toebereidselen om de Cortes bjjeen te roe
pen, eu door dit middel althans de dynastieke oppositie
tot zwggen te brengen.
Met betrekking tot de eventneele kabinetscrisis
verneemt men men, dat de ministers van oorlog, van
binnenlandsche zaken, van koloniën en van openbare
werken gaarne hunne portefeullee zullen nederleggen;
de twee laatstbedoelden, evenals de meeste veteranen
van het liberalisme, kunnen de houding van bun
ambtgenoot de La Vega D'Armijo in de buiten-
landsche politiek volstrekt niet goedkeuren, 's Konings
reis en de toenadering tot Duiticbland hebben den li
beralen, democraten en de republikeinen nooit behaagd.
De Nihilisten hebben het doodvonnis uitgespro
ken over den Czaar. De proclamatie, waarin hier
van den volke kennia wonlt gegeven, luidt als volgt;
„Het uitvoerend comité der Russische revolutionaire
partij heeft met eenparigheid van stemmen het dood
vonnis uitgesproken over Alexander III. De door
ons vastgestelde termijn, welke aan Alexander III
nauwkeurig bekend was gemaakt door ons orgaan
„Naroduaja Wolja,» zoomede door de uitgevaardigde
proclamatie is verstreken, zonder dat gedurende
dien tijd eeu enkele poging is gedaan om den nood
en de ellende, onder het Russische volk heersehende,
te lenigen. Wjj voegen hierbjj de verzekering, dat
w|) ons doel zullen bereiken, in sp|)t van alle
middelen door onze vijanden in het werk gesteld
om dit te verhinderen.»
Uit Weenen wordt aan Daily fierce gemeld, dat
men in Oostenrijk zeer nieuwsgierig is te weten, hoe
in Servië de wetgevende macht en de regeering het
eens zullen worden, na het weergalooze feit, dat
een zitting der Skuptschina denzetfden dag geopend
en gesloten werd. De gevolgen dezer gebeurtenis zjju
voor Oostenrijk zeer onaangenaam, want de ratificatie
van het epoorwegverdrag wordt er door vertraagd.
Van een anderen kant echter verneemt men, dat de
Regeering die overeenkomst in werking zal doen tre
den, iu afwachting van de goedkeuring er van later
door het Parlement.
Volgent den Weener correspondent van het Berl.
Tagell. werd door den minister-president de plot
selinge sluiting der Rkuptschina noodzakelijk geacht,
omdat de radicale meerderheid voornemens was ge
weest, dadelijk het afgetreden Kabinet in staat van
beschuldiging te stellen en het nieuwe heftig aan te
vallen. Zoodra de gemoederen wat kalmer zjjn, zal
de zitting heropend worden.
De portefeuille van binnenlandsche zaken in Zwe
den is uit de handen van Hederstierna in die van
Thyselius overgegaan. De eerste is tot gouverneur
van Westraanland benoemd, in welke betrekking
men hem beter op zijn plaats aoht dan in het tegen
woordig ministetie. Van den tweeden koestert men
algemeen de beste verwachtingen; men hoopt slechts
dat z|jne hooge jaren hem niet belemmerend iu den
weg tullen treden. Van den nieuwen consulatieven
minister Krnsenstierna heet het, dat hij z|jne hooge
betrekking aan zijne bekwaamheden en het geluk
te danken heeft. Hij is nameljjk nog jong, 42
jaar oud, en heeft geen staatkundig verleden, maar
z|jne administratieve bekwaamheden z|jn des te grooter.
H|j is een zwager van z|jn nieuwen collega van
Styern, maar in deze betrekking is tegenwoordig
geen bezwaar gelegen. In vroegere dagen, toen
enkele famitiën het bestnur in handen hadden, was
dit een ander geval; de tegenwoordige grondwet
verbiedt, dat bijv. vader en zoon of broeders tege
lijk ministers zjjn. Voor hot zwagerschap bestaat
zulk een verbod niet.
INGEZONDEN.
Met de opname dezer regelen zal U zeer verplich
ten de ingezetenen, huurders, bruikers en eigenaren
van den Polder Stein.
Mynheer de Redacteur,
Dank aan de ontwerpers en uitvoerders van
het Stoomgemaal van onzen Polderhetwelk
volmaakt blgkt te voldoen, want nu reeds hebben
wij gezien dat regen ons wel sohaden, maar niet
meer onder water zetten kan en ofschoon het hier
is zooals overal, niet naar ieders genoegen, geloof
ik door dezen de tolk te zijn van bijna alle in
gelanden.
U tevens dank zeggende voor de opname dezer
regelen, ben ik steeds,
Uw dienstwillige dienaar,
G.
GEVONDEN voorwerpen aan het Bnrean van
politie gedeponeerd en nog niet afgehaald.
Een nienwewolle vrouwen doek gekleurd met streep
jes, een onderstuk van een gouden Oorbelletje, een Sleu
tel, een Schortje, eeu gouden Oorbel; een Zilver Le
peltje, een Twintigste kooplot in de 5e klasse der
Staats Loterij, een gemaakt ei waarin twee rozenkransen,
een mes, een sleutel.
MARKTBERICHTEN.
Gouda, li October 1883.
De graanmarkt van heden was van weinig be-
teekenis. De zaken welke afgedaan werden, gingen
tot ongeveer vorige prijzen. De beste zeeuwschs,
Tarwe bracht 9,25 a 9,75 op; de beste pol
per Tarwe 9a 9,50, gewone en goede,
8,50 a 9Rogge in blanke drooge kwa
liteit 6,75 a 7,10; mindere 6a 6,50.
Gerst 5,25 a 6voor gewoneChevalier
6,50 a 7,50. Haver 4— 4,50. Erw
ten en Boonen met geringen handel als voren.
De veemarkt met goeden aanvoer, den handel in
alle soorten ving, vette varkens van 25 a 28 ct.,
varkens voor Londen 22 a 23 ct., magere varkens
en biggen traag biggen 1.00 a 1.30 per week,
schapeu traag.
Kaas aangevoerd 85 partijen, eerste kwaliteit 32
a 35tweede kwaliteit 28.a 31.—
Noord-Hollaodsche 31.a 36.
Goeboter 1.60 a 1.70.
Weiboter 1.40 1.50.
GEBOREN.- 8 Oct. Eliwbetb Gerarda Maria, ouders
G. J. F. Steijnen en J. M. T. Spruit. Johannes, baders
D. van Leeuwen en A. HappelSusanna, ouders N. Mogen-
dorff en J. Trijbita. 9 t. atharina Gesina, ouders J. Kruis
heer en G. Zijdemans. Maria Wilbelmina, ouders J. N.
Brouwers en M. C. Wielders. 10 Klazina, ouders N van
Vliet en M J. van den Berg. Nela, ouders J. de Jong
en G. Anders
OVERLEDEN: 9 Oct. M. J Stolwijk, 7w 10 4.
Bakker, 22j. M. Koppendraaier, 2d. M Verblaanw,
wed. van Leeuwen, 7§ J. 11 P. W. van den Berg,
1 j. 3 m
GEHUWD: 10 Oct. N. de Jong en M Jausen.
W. Belonje en S. M. M. van Sprang.
Bnrgelijke Stand van onderstaande gemeenten van
29 Sept. tot 5 Oct.
Moordrecht
GEBOREN: Dirkje Adriana, ouders P. de Bruin en
W. de Mol.
ONDERTROUWD: G. Dijksman, 23 j. (wonende te Nieu-
werkerk a/d IAsel), en G. Bloot, 22 j.
GEHUWD: A* Polak, 19 j. (wonende te Gooderak), en
S. Baas, 22 j.
GEBOREN: Maartje, ouders B. Hofland en P. W. Both.
Adrianus, ouders T. Lakerveld en S. van der Mispel.
Jacob, ouders W. J. Ridderhof en J. Kip. Klaas, ouders
A. van Duuren en E. Booi.'
OVERLEDEN: E. van ZijU, 4w.
GEBOREN; Sytje, ouders T Hagen en W. van Wel-
zenis, Adrianus, onders L Slerk en E. C. Kwinkelenberg.
Cornelia, onders A Reijneveld en H Kranenburg -
Dirkje, onders W van Eyk en M van Merkus Johannes
Hermanus, onders D van Wyk en S Pronk
OVERLEDEN: P Oosterwijk, 72 j N Jongeneel, 15 m
GEBOREN Cornelia, ouders A ran Dijk en N Verschuur
Maria Johaaua, ouders G fan Helden en J G Olie
Adrianoa Antoeiue, onders T Harensteijn en C M ?aa
Roezelaar
OVERLEDEN T de Roo|j, 4 m J van der Maat, 75 j
ONDERTROUWD J Pgpere ea G de Brugo
Isa onderwijs. Waar echter ia bedoeldeD geest wordt
gewerkt, blijft de school uiel alléén school, ze wordt
ook inrichting fan armenzorg. W|j moeten spreken
wsnt zij verootdetlen de toejuichingen die het nienwe
streren ten deel rallen; wjj beschouwen ze als een
Ternienwd bewijs hoereel er aan armenzorg nog te
Tsrbcteren ii.
Velen onder hen die de schoolroeding verdedigen,
jollen wel over onderwjjs, maar niet over armenzorg
hebben nagedacht. Zjj zullen de voordeden van het
een hoog wellicht te hoog schatten, en de eiacben
van hel ander geheel voorbijzien. Tegen die eenzij
dige opvatting willen w|j waarschuwen. Wij z|jn zeer
wtrme voorstanders van goed onderwgt. De taak van
den armverzorger wordt verlicht door dit krachtig mid
del ter voorkoming van armoede. Of de overheid dan
wel de pariciulier onderwijs geeft, of de kerk er zich
mede bemoeit, dan wel leeken bet opkomend geslacht
trachten te ontwikkelen, kan ona onverschillig zjjn.
Maar denkende wezens moet het onderwgt zooveel
mogelijk vormen, menschen die niet enkel hebben
leeren lezen, sohrgven en rekenen, maar fdie ook
eenigermate zijn toegerust voor den levenstaak die hun
wacht. Het onderwjjs moet vooral ook dienen als
voorbereiding tot de kennis der verplichtingen, die
op elk lid van onze samenstelling rutten.
De lagere schoot doet weinig ze kan ook maar
weinig doen om van die maatschappelijke plichten
eenig begrip te geven Ons schoolwezen it hiervoor
nog niet genoeg ontwikkeld, niet zoo doelmatig alt
men wenechen kon. Hoe zorgvuldig moet men dan
niet alles vermijden wat een verkeerden indruk vau
die plichten geven kan. Vooral niet door kwalijk
gekozen middelen verslappend gewerkt op het streven
naar een onafhankelijk beataanl
De schoolvoeding is zulk een middel. De voor
standers zeggen dat het kind niet goed kan leeren
alz het niet goed gevoed is; eeD hongerige maag
scherpt niet altjjd het verstand. Toegegeven. Maar
wordt door de voeding bereikt wal men wil Wij
denken aan de resultaten van Engelsohe preeken met
voeding, bidstonden met voeding en mieeies met
voeding. Heeft men zich deze tot voorbeeld gekozen.
Ge zult met uw zteleel een raz proletariërs kwee
ken. Ge juicht echoolbedeeling toe, terwijl ge voor-
■tznders ven schooleparen beweert te z|ju. Ge zult
met de eene hand afbreken, wat ge met de andere
opbouwt. W|j herinneren aan één groote plicht, een
alles beheerscheude maalzchappelgken plicht, die in
elk burger levendig moet zjjnde plicht voor zich-
telven en voor zijn gezin te zorgen. Uit het ver-
ontaehtzamen van dien plicht ontstaat de armoede,
de ellende waartegen wij etrjjden.
Daarom allee in het werk gesteld, om de verruiling
van dien plicht te bevorderen.
De zorg voor de kinderen niet nog meer genomen
van de schouderen der onders, die in de eerste plaats
verantwoordelijk moeten gesteld worden voor hel aan-
zjjn hunner kinderen.
De volksvoeding kan een aolkerecht worden, delvoor
bode van verdere rechten!
Maar plichten gaan voor, rechten volgen.
Generaal Campeoon, dia reede lid geweeat ia van
het knbinet-Gambetta, ia tot miniater van oorlog
benoemd.
De positie van de Fransehen in Tongkin is wer
kelijk aanmerkelijk verbeterd; het terugtrekken der
Zwarte Vlag is geen krijgslist geweest, maar het go-
volg ran een weloverlegde lactiek der Franaohen; ge
holpen door de Anemieteu, hebben tjj de volgers
der Zwarte Vlag in een andere stemming gebracht
door hun te beloven de achterstallige soldij nit te
betalen en hun het gebied tusschen Saokai en Houghai
over te loten. Is dit werkelijk zeo, dan maken de
Fransehen een leeljjke streep door de rekening der
Chineezen, wier halsstarrigheid roornameljjk gebouwd
ie op het geloof aan ile macht der Zwarte Vlag en
haar hulpbenden om de Franechen met goed gevolg
het bezit ran Tongkin te betwisten. Van onderhande
lingen tusschen Frankrjjk eu China ia voor 't oogenblik
geen spreke; de Chiaeeache gezant Tseng heeft met
zijn geheele personeel Parijs verlaten en is naar En
geland vertrokken. Behalve de Chineezen zijn ook
de Engelsehen door de tactiek vah de Fransehen
gedupeerd.
De Duitsche binden deeleu mede, dat Bismarck
besloot met de sociale wetgeving iets langzamer te
werk te gaan. In de aanstaande zitting van den
Rjjksdag zou alleen de wet ter verzekering tegen
ongelukken worden behandeld en de ouderdomeer*
zekeringswet nog een tjjd moeten wachten. Zou de
Rijkskanselier eindelijk tot de overtuiging komen,
dat er op dit gebied meer voetangels en klemmen
"ggen dan hij zioh heeft voorgesteld? Er wordt
bijgevoegd, dat Bismarok voornemens is bjj de ongeluk-
verzekeringswet een meerderheid te maken met de
oonserratieven en nationaal-liberalen. Men kan daar
echter weinig op rekenen; Bismarck neemt zijn meer-
Bjj vonnis, uitgesproken 9 October is veroordeeld
J. S., schutter, wegens vertel door daden gedurende
den dienst, tot wegtending uit den dienst, eene jaar-
lijksche boete van 50.— voor ieder jaar van den
nog overigen vijfjarigen diensttijd en in de kosten.
Bevallen van een Jongen,
A. M. PEETERS-
Gouda, 11 October 1883. van Vuurbn.
