iVE
BINNENLAND.
Zondag 18 November.
N 3002.
1883.
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
ELS
els
BRT,
’arils-
E,
en
[IN.
HBER,
idelijkü!
HAN.
C*, F.
K.
EKTE,
CF,
ig
kte
a is eerst
?zing.
LLAND.”
iNDAG 18
ids ten 7’/g
Markt.
HUWEN.
BESTANDS.
GOUDSCHE COURANT
ORKES1
annexatie
v
ul
Dr. Lowet
l lang zoe-
larwater
gelijke mid-
ordert bin-
>llen Baard
:t uitvallen
dien
een
Bestuur,
GEELEN.
verkrijgen
sl van
WINKEL-
ir B. aan de
a.
50 Cent.
75
Lokaal
gen ezen
et h ode.
men euccee.
50—
n uitvinder
e de Keyser
verzonden
bedrag in
oor gefran-
De groote opruiming op de tentoonstellings-terreinen
vordert by den dag, en sommige uien, vooral de
Nederlandiohe afdeeling, krijgen een verlaten aansien
Het is er wéér als vóór de opening, met dat
ondersoheid, dat wat er toen nieuw, glanzig en met
zorg versierd werd ingébracht, nu aan flarden hangt,
vsrsohoten van kleur en achteloos neergegooid.
Het voorstel van wet van den heer Van Delden
o. e. tot buitengewone versterking van 's Rijks mid
delen werd in de afdeelingen eerst beoordeeld in ver
band met het recht van initiatief. Al worden de
Regeeriugsroorstelleu in hóbfdzaak onaannemelijk ge
acht, kou men niet verwachten dat, de regeering
hun voorstel zon overnemen indien de Kamer er
zich mede vereenigde. In hun voorstel zag men dan
ook een poging om óf over de Regeering overwicht
uit te oefenen, óf zich de leiding der zaken te doen
opdragen. Van deze zijde werd tevens geconstateerd,
dat het voorstel niet afkomstig is van de staatkun
dige party, tot welke de voorstellers behooren, en
dat zij hnn geestverwanten niet over de indiening
dezer voordracht hadden geraadpleegd.
Veel andere leden verdedigden krachtig de indie
ning van dit voorstel, als een gerechtvaardigds uit
oefening van het recht van initiatief in de tegen
woordige omstandigheden. De meeste leden achtten
het voorgestelde ontoereikend tot dekking van het
tekort. Zij verkeerden in het onzekere omtrent de
opbrengst der inkomstenbelasting. Een groot deel
der leden had onoverkomelijke bezwaren tegen een
vermogens- of inkomsten-belasting, als by uitstek
anti-nationaal. De noodzakelijkheid tot openbaar
making der fortuinen, het belemmeren van besparin
gen en kapitaalvorming, de oubestaanbaarheid der
belasting naast gemeentelijke hoofdelyks omslagen
golden als zooveel bezwaren.
Andere tegenstanders achtten de belasting onge
schikt als tydeljjken maatregel. De belasting zou
voor eerlyke lieden zeer vexatoir zyn. Men noemde
baar een verzameling van vrjj willige bijdragen, een
belasting op eerlijkheid en loyameit. Ook de ver
houding der inkomstenbelasting tot bestaande belas
tingen achtte men by het voorstel zeer gebrekkig
geregeld. Naar veler meening behoort de vrijstel
ling der inkomsten uit gepatenteerde bedryven uit
het voorstel te vervallen; ook de onderwerping van
de inkomsten uit het grondbezit aan inkomstenbe
lasting vond by een aantal leden een onoverkome
lijk beswaar.
GOUDA, 17 November 1883.
De geheele week heeft de Usel-stoomtram reeds
proefritten gedaan op de lijn Gouda— Haastrecht,
zoodot de weg nu goed in staat zou zijn om den
dienst te openen. Jammer dat zy die proefritten
nog niet kan doen op de lyn HaastrechtOudewater.
De maatschappij wordt door 66a der eigenaars te
Hekendorp gedwarsboomd, daar de takken van een
notenboom over de baan hangen en niet mogen weg
genomen worden vóór de maatschappy een flinke som
voor schadeloosstelling betaalt. Volgens de reeds ge
maakte dienstregeling zullen er dagelyks acht treinen
loopen.
Donderdagavond trad te Haastrecht de heer J. A.
Tours, van Amsterdam, als spreker op in het Nnt.
Vóór do pauze droeg hij zijne novelle voor: «Een
schets uit het volksleven*, na de pauze een paar
luimige gedichten.
Bij het wapen der infanterie zullen in het begin
der volgende maand 37 luitenants het kruis voor 15-
jsrige offioiersdienst ontvangen. Reeds bezaten 96
luitenants dat kruis, en op 81 Dec. a. g. zullen er
nog weer 23 andere bijkomen, die langer dan 15
jaar officier zijn, en door de omstandigheden het
nog niet verder dan tot 1ste luitenant hebben gebracht.
Met het oog op de stemming, die er in de Tweede
Kamer schijnt te heersoben omtrent de voorgedragen
belastingontwerpen, wordt en eene petitie voorbereid,
ten einde door een groot aantal dergenen die in
eene inkomstenbelasting voor een niet onbelangrijk
bedrag zouden worden aangeslagen, op aauneming
van het voorstel Van Delden e. s. te doen aandringen.
Het initiatief daartoe is genomen, door de heeren
J. T. Buys, G. Wilhelmy Damsté, F. L. C. Driessen,
R. Van Boneval Faure, H. B. Greven, H. Van der
Hoeven, P. A. Van der Litb, H. A. Neeb, H. L. A.
Obreen, F. Was en Fockema Andreae, allen te Leiden.
De beer Rutgers-zal misschien tegen de begroeting
stemmen wegens de onvoldoende voorziening in het
tekort wegens de handhaving van den Goureneur-
Generaal. Hij verdedigde echter krachtig het volhou
den der politiek in Atjeh, zijnde dit na annexatie
onrermydelyk.
De heer ran Houten betoogde dat om de tot hier
toe verkregen liberale hervormingen in Indië niet
in gevaar te brengen, deze conservatieve Minister niet
mag gehandhaafd worden, omdat het koffiemonopolie
waarvan zijne richting de uitdrukking is, belet de
ontwikkeling van het productief vermogen. Streng
keurde hij ook den loop der Billitonzaak af.
In de zitting van gisteren stelde bij het voort
gezet debat over de Indische Begroeting de heer
Keuchenius deze motie voor
«De Kamer, lettende op de mededeeling van den
minister van Koloniën, dat de Regeering zich ver-
eenigt met de gevoelens der Kamer omtrent het
Billiton-oontraot; gehoord de nadere inlichtingen van
de ministers van Koloniën en van Binnenlandsche
Zaken; van oordeel dat tot verzekering van ’a lande
recht en belang behoefte bestaat, de regelen omtrent
de ontginning van delfstoffen in en boren den grond
in Nederlandsch-Indië vast te stellen bij de wet, gaat
over tot de orde van den dag.*
De beer Cremers stelde deze motie voor:
«De Kamer, ran oordeel dat ’s lands belang vor
dert dat geen nieuwe overeenkomst met de Billiton-
Maatsohappy gesloten worde dan onder nadere goed
keuring der wetgevende macht, gaat over tot de
orde van den dag.*
De heer Heemskerk vroeg voor de overweging
der motiën door de Regeering tijd van beraad. De
discussie is verdaagd tot Maandag. Inmiddels is het
Indisch Begrootings-debat voortgezet.
De heer Lohman verklaarde, dat afstemming der
begroeting geen vertrouwen verried in den minister,
dien hy aan het werk wilde laten, maar bedoelde
dwang op het Indisch bestuur tot bezuiniging.
Overigens protesteerde hy tegen elke opvatting alaof
door een Kamervotum de kwade trouw des Gouver-
neur-Generaals in de Billiton-zaak was aangenomen.
De advocaat-generaal aan het gerechtshof te Arn
hem eisebte Donderdag tegen do vrouw nit Derenter,
die haar dronken man met petroleum besmeerde en
daarna in brand stak, 20 jaar tuchthuisstraf.*
Staten-Generaal. Twunz Kimib. Zittingen
van Donderdag 15 en Vrijdag 16 November.
Is bericht ingekomen van de intrekking van het
wetsontwerp betrekkelijk de verandering van het rechts
gebied van Haarlem eu Alkmaar.
De beraadslagingen over de Indische Begrooting
werden voortgezet.
Do heer Keuchenius hoopte, dat de staatkundige
verwarring en ellende, die thans heerschen, ons zullen
doen terugkeeren van den dwaalweg waarop roekelooze
hervormingen ons vroeger hebben gebracht. Ten
eerste door terug te komen op de wettelyke vast
stelling van de Indische Begroeting, die niets als
teleurstelling en misrekening heeft gebaard, een wassen
neus is geweest. Dat evenmin als het stelsel van
voorschotten aan Indië, terwijl wjj ons uitputten.
In Indië zelf moet de begrooting worden vastge
steld, om in ’t belang van Nederland en Indië een
zuinig een goed beheer te vsrkrygen.
Nederland sou dan die begrooting hier moeten
bekrachtigenmaar ouder toezicht en leiding van een
soort van Indische Raad van State. Met het denk
beeld van den Minister tot staatsexploitatie van de
Djatie-houtbossoben gaat spr. mee, omdat de parti
culiere exploitatie geen finantieele voordeelen Oplevert,
evenmin als de uitgifte op erfpacht van woeste gron
den in 1874 ingevoerd. Daarentegen wil hy niet
dat men beproeve op Sumatra het cultuurstelsel in
te voeren of te bevestigen. Maar op grond van de
tegenover de indische bevolking verschuldigde ver
plichtingen acht hij voor de toekomst ook de koffie
cultuur onhoudbaar. Verplichte levering naast vrjje
beschikking kan niet. Van bet invoerrecht op Chi-
neesche thee heeft spr. niet zeer groote verwachting,
evenmin als van de in Nederland te vestigen hout
markt.
Omtrent Atjeh wensohte hij de publiek making van
de jongste door den Min. overgelegde stukken be-
trekkelijk het bestuur rap den heer Prnys v. d.
Hoeven, wien hij alle hulde bracht.
De spreker kwam daarna tot de Billitonzaak. Dat
de G. G. verantwoordelijk zou zyn jegens de Kamer
wordt niet beweerd, maar hy is verantwoordelyk
jegens den Koning sn jegens den aan de Kamer
op zyn beurt verantwoordelijken Minister. Intusschen
dezerzijds wordt niet aar 1
van don Gouv.-Generaal maar op een regeling
de zaak, zoodanig, dat niet nadeel, in plaats
Ddo. 6 dezer beantwoordde de Minister van Wa
terstaat, H. en N. het verzoek van Prov. Staten van
Zuid-Holland om een subsidie van */s der koeten in
de verbetering van de vaart tuisohen Ryn en Schie.
Terwijl de opmerkingen tegen het plan zelf wel voor
oplossing vatbaar voorkomen, de hoofdstrekking is
eehter het bericht, dat de Minister, hoewel meenende
dat de belangrijkheid van hot werk ondersteuning
van Rijkswege zon kunnen rechtvaardiger^Mveuwel
eerst dan geneigd zou kunnen worden ,bevrmoeu om
een subsidie aan de Staten-Generaal voor te dragen
iudian gelijktijdig daarmede het tot stand komen der
vaarlverbetering lusachen het IJ en de Zuidhollandscbe
stroomen en rivieren verzekerd kan worden. De Mi
nister noodigde daarom tot nieuw overleg met
Noord-Holland uit.
Gedep. Staten achtten echter zoodanig overleg ook
na het laatstelijk in de Staten-vergadering van N.~
Holland te dezer zake voorgevallene, doelloos. Bo
vendien is de Wetgevende Macht thans, door het aan
hangig wetsontwerp over de verbinding van Gouwe
en IJsel, geroepen om over het hoofdverschil tnsschen
beide Prov. Besturen uitspraak te doen; en Gedep.
Staten stellen zich voor, bij den Minister op afdoe
ning daarvan aan te dringen. Verdere oplossing
schijnt h. i. te bereiken indien de Regeering op
weigerenden weg voortgaat; het geldt hier toch
Rykswerk, met pror. subsidiés; de Regeering kome
dus met een plandaarna kunnen de Staten} beslis
sen of zij daaraan het subsidie willen verleenen.
In dien zin hebben Gedep. Staten geadviseerd den
Minister te antwoorden.
Ook op den Rijnspoorweg sullen voortaan alleen rei
zende officieren, hetzij in of buiten dienst, mits in
uniform, in eerste of tweede klasse tegen halve vracht
verroerd worden.
De prooureur-generaal bij het Gerechtshof te'Arnhem
heeft zich in cassatie voorzien tegen het arrest ran
genoemd Hof in de zaak van den heer Roland Holst
Op de terreinen zelren is veel drukte van karren
en paarden, die zware rAohten verroeren.
De machinegalery, die bet laatst gereed was, is
ook nu nog lang niet ledig en onwrikbaar staan er
nog de meeste groote stukken.
In bet paviljoen der stad Amsterdam wordt alles
opgebogen, wat het volgend jaar zal prijken op de
landbouwtentoonstelling. In het eerste vertrek is
reeds de groote pyramids opgezet, waarop in de
Zweedsche afdeeling de zaaigranen waren tentoonge
steld; verder zagen wjj er binnenbrengeu de inzen
ding guano-mest van den heer Salomonson te Rot
terdam en enkele Indische inzendingen.
IING
jegens den
ingedrongen op terugroeping
i -1:
van
voordeel, roor den lande daaruit voortvloeie. En
op dezen weg bevindt zich de Min. v. Koloniën. Hij
had moeten aanschryven dat bet Billiton-ooutract
nietig en van geener waarde is. De Billitonzaak is
een zaak ran het geheele Kabinet, sedert het vorige
daarover gevallen ie. Van nieuwe schikkingen kon
geen sprake meer zijn. De rechtsgeldigheid van het
contract verviel door het optreden ran bet nieuwe
Kabinet. Schikkingen zullen de G. G. te reel Taal
werken, zoodat de Regeering zal moeten berusten en
uitroeren wat de G. G. nader regelt. Voor het openen
ran nieuwe onderhandelingen had ook ’s Konings
machtiging moeten gerraagd worden.
De Minister Heemskerk ontkende dat ten stelligste.
Wel is roorafgaande machtiging van den Koning noo-
dig om een nieuw contract te sluiten. Geen andere is
dan ook de bedoeling der Regeering. Zy alleen ia
verantwoordelijk, niet de G. G. De Regeering vat
het votum der Kamer in den mildsten zin op nl. om
reeds nu dadelyk, en niet eerst in 1892, te waken
voor de inachtneming van ’s Lande belang en dus
te trachten met de Billiton maatschappij, wier rechten
onverkort zyn door het votum der Kamer, een tran
sactie te treffen binnen de grenzen der mogelijkheid
en met inachtneming der wettelyke bepalingen.
De heer W. K. van Dedem verschillende hervor
mingen in den zin van Recentralisatie aanbevelende,
wil vooral met de batig-alot-theorie breken en L-’.
daartoe oen wetsvoorstel indienen.
