BINNENLAND.
1883.
Zondag 25 November.
N° 3005.
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
X
fifi
z
OP
5’
TE
?len
zucht,
ekte
o. 1.
m, N. Z.
telling
z-Extract-
Jhocolade,
in gebruik
i als goede
itellenden,
iet wordt
orstlyders
c was .de
en en bjj
ingevolge
htende en
?len
jzen fW
en 'Jj
De verwerping- der Indische Be
groeting-.
ife-.
B(j deze Courant behoort een Bijvoegsel.
f.
liden Zeep
I
verster-
irstljjders,
n 2,20,
en 1,—
Ie Heeren
IEVE.
et en zon-
j Teering.
>,75.
met het
iwverster-
Pond se
in eersten
sten, Hof-
irsten van
HO FF,
nstenkrnis
j
rkend en
n 2,40.
ird eerbaar
Verkond-
GOUDSGHE COURANT.
de gebrekkige kennis van de on
der onder zyn beheer staande admi-
lurende de discussie
tet" ander deel der oppo-
van vertrouwen in den
Met 360 tegen 7 .temmen werd door de leden
der Herr. gem. te Ouderkerk a/d IJael (lidmaten en
niet-lidmaten bepaald: dat die gemeente sal hebben
het vr(je beheer orer hare kerkelyke goederen en fond
sen. Eene tweede stemming over hetzelfde onderwerp
tal eerlang volgen, doch dan alléén van de stemge
rechtigde leden.
Voor de met 1 Januari 1884 vaceerende betrekking
van hoofd der o. 1. school te Krimpen a/d. IJsel,
hebben tich 29 sollicitanten aangemeld.
Donderdag stond voor het Gerechtshof te *s-Hage
terecht, J. R. nit Rotterdam, opgevende van beroep
te rijn muzikant (harmonica-speler). Deze had den
30en Juli uit een weiland onder Kralingen een paard
gehaald, om, zo.oals by zeide, spoediger te Gouda,/
waaf hij jn een draaimolen moest spelen, te komen.
De eigenaar van het paard zette' hem echter, verge
zeld van den gemeente-veldwachter, in een rytnig
achterna en haalde hem even voor Gouda nog in.
Niettegenstaande hij verklaarde, dat hij het paard,
iën
dsche Cou-
iden door den
B Gouda.
thans. In alle geval kan het ministerie niets
anders dan winnen, wanneer er een nieuwe min.
van kol. optreedt; van daar zeker dat het ka
binet den heer Waanders in alle kalmte ziet
scheiden. Wellicht dat later tevens de gele
genheid wordt gegeven eene gelukkiger keuze
te doen voor financiën; indien alle voorteekens
niet bedriegen, wacht den heer Grobbee, hetzy
by de behandeling zyner begrooting, hetzij by
die der financieels ontwerpen, een gelyk lot.
Ministeries als het tegenwoordige zijn uit den
aard der zaak weinig teergevoelig ten opzichte
der solidariteit en hebben een taai leven.
GOUDA, 24 November 1883.
De heer F. J. Boer alhier deed met goeden uit
slag bet examen M. O. akte voor lagere wiskunde.
Donderdagavond gaf de ,Oiukroffi<Mri-Ogm>uitüt-
n SchernKeretnu/ing" de aangekondigde voorstelling
ten roordeele van hen, die getroffen werden door de
ramp op Java.
Het was een gezellige avond en de heeren, die
het aan afwisseling too ryke programma uitvoerden,
verdienen een woord ran lof voor de flinke wyse
waarop zij tich kweten van bun taak en een woord
van dank voor hetgeen tij deden tot leniging ran den
nood van de ongelnkkigen in Tndie.
Wij ontvingen van de uitgevers van Ditmar en
Nikerk te Utrecht ter aankondiging het gedenkblad
ten voordeel, van d* ongelnkkigen op Java: Nidxs-
land-Insulindb. Het bevat een aantal letterkun
dige bijdragen, illustraties en muzikale composition
van vele mannen en vrouwen van naam. Vele daar
van munten nit'door geestige rinding en wij
bevelen de kennismaking onze lezers ten zeerste aan,
terwjjl wij er niet aan twijfelen of de ongelnkkigen
in Java zullen door deze uitgave een aanzienlijke
bate zich zien toevloeien.
De Directie der JJsel-stoomtramweg-maalscbappy
heeft aan den vsoeger medegedeelden wensch van den
eigenaar van den notenboom,' te Hekendorp, voldaan
en hem eene som gelds ter hgnd gesteld, zoodat de
tak is afgezaagd,en nu'de treinen geregeld tot Ou-
dewater kunnen rijden.
Door de politie is alhier aangehouden en naar het
huis van arrest overgebracht W. H. van Sark, ver
dacht van bedelarij.
Bij de te Zevenhuizen gehouden stemming voor
een lid van den gemeenteraad in plaats van wijlen
den heer J. Paul, heeft geen der candidaten de vol
strekte meerderheid bekomen, zoodat eene herstem
ming moet plaats hebben tusseben de heeien A.
Paul Hz. en A. Broeder.
schouwingen in de groote bladen blykt dat die op
vatting nog veel sterker is bij degenen, die
het debat persoonlijk bywoonden als oog- en
oorgetuigen. Iets dat er bjj haalt, is misschien
alleen vertoond toen voor jaren de minister
Heemstra voor de vierschaar der 2e Kamer
stond en afgemaakt werd. Allerlei ongunstige
omstandigheden werkten mede: de minister was
by een groot deel der Kstner dadelijk in den
ban gedaan wegens zyne, richting en antece
denten en was daarenbovv geheel vreemdeling
in het parlement, waar eene mate van kalmte
en stoutmoedigheid, van gevatheid en plooi
baarheid vereischt wordt, die elk niet gegeven
is;- maar wanneer men al die vergoeljjkende
redenen in aanmerking neemt, dan bljjft er
toch nog zulk eene zwakheid van hand en
argumentatie, zulk een gebrek aan besliste over
tuiging en kennis van details over dat men
zich gemakkelyk voorstellen kan, dat vele Ka
merleden liever het beheer over zulk een be
langrijk departement, het opperbewind over
een groot rjjk als Insulinde, zagen toevertronwd
aan een vaster hand en een geoefender staats
man. Bij de Billiton-zask moest de premier
Heemskerk de leiding van het debat geheel
voor zyne rekening nemen en zonderling was
het minstens, telkens ie vernemen, dat de mi
nister van koloniën van inzicht verschilde met
de Indische regeering en toch baar voorstellen
handhaafde. Had een man als Mr. Heemskerk
deze begrooting verdedigd, er ware geen twijfel
geweest of ze ware met vijg en wimpel in be
nouden haven binnengéloflffen.
Ten andere de bezuinijfingswoede, het ge
volg van den financieelen orkaan, die thans
waait, volgens de schilderachtige uitdrukking
van den minister van marine. Die leden, welke
in gemoede overtuigd zijn van weelderigheid
en geldverspilling iö de Indische huishouding,
die zuinigheid de eerste plicht achten nu er
zoo groot tekort is op de koloniale begrooting,
konden weinig anders doen- dan eenvoudig af
stemmen. Wat tochis het geval Aan alles
is getornd, velerlei -verminderingen zijn voorge-
steld en in overweging gegeven en het resul
taat was zoo mager mogelyk. Het eindcijfer,
dat aanvankelijk bedroeg 120,230,410, was
door amendementen gedaald op 119,574,722;
eene besparing dns van 61/, ton op 120 milli-
oen I Duidelyker bewys is niet te geven, dat
tot afdoende bezuinigingen alleen den stoot
kan komen uit Indië en van het Indische be
stuur. Hier te lande tast men in den blinde rond
wegens gebrek aan detailkennis en gegevens.
Wat er dan ook nog geschrapt was, miste alle
leidende gedachte; hier en daar was naar de
toevallige stemming der Kamer en in verband
met de meer of minder gelukkige verdediging
van den minister of van deskundige leden
een greep gedaan of eene amputatie verricht. De
hemel beware ons voor zulk eene kunstbewerking,-
door dezelfde handen toegepast op de Nederland-
sebe staatsbegrooting 1 Gelukkig dat dan de
leden beter op de hoogte zijn of althans kunnen
komen.
Wat zal het gevolg zjjn van deze gebeurtenis?
De minister van koloniën zal heengaan dit
is reeds een feit, door den premier gisteren
aan de Kamer medegedeeld. Het ministerie
blyft aan en waarschynlyk zal een liberaler
opvolger de taak van den heer Waanders over
nemen,, evenals het geval was in het vorig
kabinet—Heemskerk toen van Goltstein viel
en Altink Mees in zjjn plaats kwam. Het zal
thans gemakkelyker zyn een minister te vin
den dan toen hét ministerie werd bijeengeschar-
reld; de kansen waren toen, dunkt ons, voor
het slagen van dit kabinet ongunstiger dan
Wij beleven wonderlyke dingen in onze po
litieke wereld. De Indische begrooting, die
jarenlang beschouwd werd alleen uit het oog
punt der cjjfers en waarby geene quaestie van
vertrouwen ooit gesteld weid, omdat men die
beter vond te verbinden aan hoofdstak X (ko
loniën) der staatsbegrooting, is eergisteren ver
worpen met 43 tegen 35 stemmen. En op
welke gronden Tweederlei strooming was
duidelijk merkbaar. Een deel der tegenstem
mers was van oordeel, dat de minister hun
vertrouwen niet verdiende, deels wegens zyne
antecedenten, daar hjj zich in zyne geschriften
steeds heeft doen kennen als een verstokt aan
hanger der verouderde conservatieve koloniale
politiek, deels om de weinige vastheid van over
tuiging en de gebrekkige kennis van de on-
derdeeïenT
nistratie, van welke hjj gedi
telkens bljjken gaf. Het an
santen liet de quaestie van vertrouwen in den
minister rusten, maar wilde het bestuur in Indië
treffen; zij maakten scheiding tnsschen de ko
loniale regeering, die de begrooting ontworpen
had en uitvoeren moest en den minister welke
haar verdedigde en met zyne verantwoordelijk
heid dekte; zij wenschten bezuiniging en achtten
het niet mogeljjk door amendementen hun doel
te bereiken, zoodat zy in terugzending der be-
grootingswet naar Indië het afdoende middel
zagen om een zuiniger definitief budget te ver
kregen.
Welke zienswjjze het grootste aandeel had in
de verwerping is moeilyk uit te maken. De
stemmingslijst is eene staalkaart van allerlei
richtingen, zoodat er van een zuiver politiek
votum in dit geval geen sprake zyn kan. De
anti-revolntionnairen waren nagenoeg in twee
gelijke helften verdeeld; de liberalen waren mee-
rendeels tegen den wet; zelfs de conser
vatieven splitsten zich en drie katholieken,
waaronder natuurlijk v. d. Hoeven en Schaap
man, die op koloniaal gebied met de libe
ralen samengaan, brachten hun stem tegen
den minister uit.' Aan overmaat van duide
lijkheid Ijjdt dus deze stemming niet. Verschei
den tegenstemmers hechtten aan hun stem uit
drukkelijk de beteekenis van een votum van
wantrouwen, terwyl andere even nadrukkeljjk
hun vertrouwen in den minister te kennen gaven.
Het practisch gpvolg zal.echter wel zyn, dat
de minister heengaat, want hjj zelf heeft, in
strijd met het bestaande gebruik, bjj deze wet
de vraag van vertrouwen gesteld en tevens zal
van Indië eene nieuwe begrooting worden ge
vraagd, waarby stellig de drang naar bezuini
ging en vereenvoudiging in het bestuur zjjn
invloèd zal doen gevoelen, zoodat beide nuan
ces den juisten weg echynen gekozen te hebben
om hun zin te krijgen.
Zonder ons een oordeel aan te matigen over
de vraag, wat in de tegenwoordige omstandig
heden het meest -gewenscht wasaanneming
of verwerping dezer wet, komt het ons na
aandachtige lezing der debatten voor, dat de
meerderheid niet op losse gronden is overge
gaan tot dergelyk ernstig votum. Er zyn wel
begroetingen verworpen om minder in 't oog
vallende redenen, vooreerst de houding van
den minister. Zelden of nooit heeft een be
windsman aan de groene tafel treuriger figuur
gemaakt dan deze minister van koloniën. Dien
indruk krijgt men telkens by het lezen der
verslagen van de kamerzittingen en uit debe-
Wij beleven wonderlyke dingen m onze
litieke wereld. De Indische begrooting,
punt der cjjfers en waarbjj geene
vertronwen ooit gr‘*"'J J
beter vond te verbi
kmiën) der staatsbegrooting,
worpen met 43 tegen 35
