Alt IN’S, mt bekroond ISBN, 1884. N° 3074. BINNENLAND. 1EN ER, Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken. Zondag 4 Md. OCHE iterdam. hij in ver- iche veer, N &Co. 'omp. sT“ ingen. Werktuigen. Uzer- en accuraat HET STEMRECHT DER VROUW. ÜUS achten wjjzing 60 tot 12 uren db Paauw», i GOUWE. [NGfEN, ixveen. fc HOLM. koorheer- ide Qkim ide eto. f 1.90 Omstreken Gouda. can dadelijk 1867. 962, ederland aan- Verkrijgbaar houders Ier», Leiden. Voorburg. i. i Gouda. oogkwalen, drukkende, n door lang le en drui- :w jjls vocht enz. Allen :ste aanbe- GOUDSCHE COURANT. die in overige verewchten met de man- Wij gelooven, dat dit denkbeeld wel over- rerdienstelijk ie als I wensch der vrouw zwaar tegen stem men en weduwen 1 eens gezegd, dat GOUDA, 3 Mei 1884. Giiterenmorgsn ten 10 ure had zich op de be graafplaat» alhier een talryke menigte vereenigd om de teraardebestelling bij te vonen van het .loffelijk overschot' var. den heer H. W. Kramers. IVas de deelneming bij de tijding van het orerlyden groot, op ondubbelzinnige wijze bleek gisteren hoe groot de .ympatbie was, die men algemeen voor den beer Kramer» had. Behalve door vele leerlingen en oud- leerlingen werd de plechtigheid bijgewoond door den Burgemeester dezer gemeente, Mr. van Bergen IJzeu- doorn, verscheidene raadsleden, de commissie van Toezicht op het Lager Onderwijs, de Districts-school- opziener Mr. A. M. de Cock, de Arroudissements- schooloptiener Dr. D. Terpstra, de hoofden der scholen uit deze gemeente en die uit verschillende naburige plaatsen en vele ander belangstellenden. Alvorens de kist, het stolfelyk omhulsel van den overledene bevallende, die versierd was met vele kransen als zoovele blyken van achting en toegene genheid, in de groeve daalde, namen de volgende beeren het woord ter herdenking van de verdiensten van den overledene. De heer Dr. D. Terpstra, Arrondissementsschool- opziener, wijdde in gevoelvolle bewoordingen uit over de bekwaamheden van den heer Kramers als onderwijzer, die zich bovendien bij oud en jong bemind wist le maken en die zoowel bij .hen, die boven als bij hen, die ouder hem stonden in groot aanzien stond. De heer 8. Posthumus schetste den overledene al» den manmeteeu trouw vriendenhart, die steeds bereid was tot hulp en raad, waar die noodig waren zoodat hij steeds in de herinnering van allen, die hem hadden gekend, zou blijven leven. De heer P. C. Schriek, die eerst hem als leerling, later als vriend en collega gekend had, bracht daarop een treffend woord van hulde aan zyne deugden. Daarop sprak de heer R. Leopold een woord van waardeiring jegens den overledene, ter.yl ten slotte de heer G. B. Lalleman het woord richtte tot de leerlingen van den overledene en hen opwekte de lessen van den overledene steeds gedachtig te zyn en zich in te spannen den weg te volgen hun door den heer Kramers gewezen om goede meuscheu te worden. De broeder van den overledene, de Luit, kolonel S. D. Kramers sprak vervolgens namens de familie een woord van dank voor de ondervonden belangstelling. Gisteren is uit de gemeente Hekendorp naar bet huis van arrest alhier overgebracht zekeren R., die in waanzinnigen toestand zyn vader, watermolenaar, met een mes zoodanig aan het hoofd had verwond,* Haf hii aan Ha ora»nlcn»n is Men verneemt Onder de quaestiën, bjj de ontwerpen tot herziening der grondwet ter sprake gebracht, behoort ook de vraag of het raadzaam is aan vrouwen stem te geven bij de verkiezingen voor de onderscheiden vertegenwoordigende lichamen. En niet alleen bij ons, ook in andere landen houdt dit onderwerp de publieke aan dacht bezig, vooral in Engeland, waar eene groote hervorming van de kieswetgeving reeds enkelen stadiën van onderzoek heeft doorloo- penbelangrijke uitbreiding van het kiezers personeel is daar in het regeeringsontwerp opgenomen, maar van stemrecht der vrouw is nog geen sprake. Het is geen wonder, dat allerwegen van de zijde der vrouwen zelven aandrang komt om ook in dit gezicht mondig te worden verklaard; vele ongehuwde vrouwen toch bekleeden in onzen tijd allerlei betrek kingen, waardoor zij zich eene onafhankelijke positie hebben verzekerd en in hun eigen onder houd voorzien. Deze dames, die in ontwikke ling niet bjj de mannen van gelijken stand en werkkring achterstaan en, gelijk van zelf spreekt, evenveel en missehien meer belangstelling koes teren voor de publieke zaken, voelen zich ach tergesteld bjj hnnne medeburgers van de andere seksè. Hoewel de wetgeving in vele opzichten in haar nadeel is, weet de vrouw van ont wikkeling en beschaving zeer goed zich zelve te redden, waarin zjj geholpen wordt door de maatschappelijke verhoudingen, die haar een vrijer standpunt verzekeren dan de vigeerende wetten haar hebben toegedacht, maar tot dus ver is het baar niet gebikt zich gelijkstelling met den man te verschaffen op politiek gebied. Ten onzent heeft mej. Dr. Aletta Jacobs reeds getracht onder de tegenwoordige wetgeving op de kiezersljjst te worden ingeschreven, maar natuurlijk te vergeefs, daar letter en geest der kieswet zich daartegen verzetten. Ook mej. Elise Haighton heeft meer dan eens in dien zin gesproken en verlangt kiesrecht voor de vrouw, evengoed als zjj het recht heeft examens voor midd. of hooger onderwjjs af te leggen of zich voor de universiteit te laten inschrjjven. In welken geest nu heeft de Commissie voor de grondwetsherziening deze vraag beantwoord In art. 82 van haar ontwerp, waar van de verkiezing der leden van de 2e Kamer sprake is, leest men: De leden der Tweede Kamer worden rechtstreeks gekozen door de meerder jarige mannelijke ingezetenen, Nederlanders, die enz; in art. 143, van de gemeenteraden han delende, daarentegen: Aan het hoofd der ge meente staat een raad, welks leden rechtstreeks door dq ingezetenen, Nederlanders, die enz. Sluit zjj dns uitdrukkelijk de vrouw uit, waar het geldt de 2e Kamer, voor den raad laat zij den gewonen wetgever vrjj ook aan haar het stemrecht te geven. Bljjkbaar is deze redactie opzettelijk zoo gekozen, om bjj wjjze van overgangsmaatregel de deelneming der vrouw aan gemeenteraadsverkiezingen mogeljjk te ma ken en den wetgever eene vingerwijzing te geven in welke richting, naar de meening der Commissie, die vraag behoort te worden opge lost. De bedoeling zal dan zijn deze politieke werkzaamheid te doen dienen tot opleiding voor ruimer deelneming aan het openbare leven, wanneer de ondervinding heeft geleerd, dat daartoe zonder bezwaar kan worden overgegaan. Hierbjj dient te worden in aanmerking geno men dat het ontwerp het kiesrecht verbindt aan de huurwaarde der woning van de ingeze tenen, zoodat de man als hoofd des gezins in wen, nen geljjkstaai prr" i weging verdient en niet onvi proeve om aan den billjjkea te voldoen. Principieel bez recht aan ongehuwde vrput kennen wjj niet, Er is wel de chemelsche rozen die zjj in het aardsche leven vlechten» door de politiek alle geur en kleur zonden verliezen en dat inmenging in den strjjd bjj de stembus afbrtuk doen zou aan de waardeering van de vrouw op het gebied waar zjj in de eerste plaats thuis behoort, maar dit zijn niet anders dan groote woordenals de hemelsche rozen niet verwelken, wanneer de we duwe als hoofd van ’t gezin optreed ten haar goe deren beheert of de ongehuwde met den man wed ijvert in den strjjd om het bestaan dan zien wjj niet in, waarom uitoefening van burgerschapsrech ten dit slechte gevolg hebben zou. Vele dezer vrouwen spreiden als administrateurs harer zaken en in de uitoefening harer beroepsbezig heden een sclterpzinnigheld, een practischen blik en een jjver ten toon, waarbij vele heeren der schepping in het niet verzinken, zoodat wjj geen enkele reden zouden kunnen beden ken, waarom gelijkstelling met den man in politiek opzicht haar geweigerd zou moeten worden. De gehuwde vrouw wordt vanzelf door haar echtgenoot vertegenwoordigd, omdat het kiesrecht wordt verbonden aan belastingen, door beide gezamenlijk «etaald of aan de huurwaarde van het door beide bewoonde perceel, één van beide kan dus slechts kiezer zjjn en dan moet de regel gelden, dat de man als zoodanig optreedt. Naar onze meening is de politieke mondigverklaring der weduwen en ongehuwde vrouwen slechts eene quaestie van tijd. Redenen van staat mogen alleen gelden, wanneer moet worden uitgemaakt, wanneer het geschikte oogenblik daar is om de tegenwoordige uitsluiting op te heffen als de ontwikkeling der vrouw dat peil heeft be reikt dat haar, zonder gevaar voor de maat schappij, het stemrecht kan verleend worden, moet de wetgever daartoe overgaan. Maar niet alles op eens. Ook hier moet met beleid het terrein worden verkend en de ondervinding moet ten slotte den doorslag geven. Vandaar dat wjj het denkbeeld der staatscommissie toe juichen om een aanvang te maken met de gemeenteraadsverkiezingen en de uitbreiding van dat r<cht aan de toekomst over te laten. De vrouwen kunnen dan zich oefenen in de toe passing harer nieuwe rechten en eerst wanneer deze in de zeden zjjn doorgedrongen, kan er sprake zjjn van volledige gelijkstelling met hunne mannelijke medeburgers. Men zou ons nu nog kunnen vragen of wij het tegenwoordige oogenblik reeds geschikt achten om den eersten stap in deze richting te doen. Ons dunkt, ja. Als eene nieuwe grondwet tot stand komt, die het denkbeeld der staatscommissie voor verwezenlijking vat baar maakt, zouden wjj geneigd zjjn onmid- dellijk van de verkregen vrjjheid gebruik te maken. Immers, wanneer wjj bedenken, dat de vereischten waaraan de man behoort te voldoen om kiezer te zjjn alleen een ver moeden geven, dat hij voor die taak berekend is, zoodat naast vele waardigen ook een groot aantal onwaardigen geroepen worden, dan ge looven wij niet dat de maatschappij in gevaar zal worden gebracht, wanneer de vrouw in hetzelfde doen komt. Weduwen en ongehuwde vrouwen, die aan dezelfde eischen voor kies- wikkeling betreft, als de mannen kiezers. En dit is de eenige vraag. Rechten van het in dividu om kiezer te zjjn, erkennen wjj niet, zoo min voor den man als de vrouw. Lid van den staat te zjjn geeft op zich zelf nog geen recht tot deelneming aan verkiezingen. Dat recht behoort alk en aan wien het zonder gevaar in het algemeen belang kan worden toevertrouwd om mede te werken tot samen stelling der beste vertegenwoordiging. Naar onze meening nu is dat het geval met die vrouwen, welke in de maatschappij door be heer van haar goederen, door bestier van een gezin of beroepsbezigheden geheel met den man op gelijke lijn staan. In deze richting ligt, gelooven wij, de beste oplossing van een vraagstuk, dat nog wel eenigen tijd aan de orde bljjven zal. In Engeland komt de zaak binnen kort in het parlement tengevolge van een amendement, door den heer Woodall ingediend op de reeds vermelde wet. Er is veel kans dat het lager huis met het amendement medegaat, maar zeker is het, dat de lords er niet in zullen berusten. Ook daar blijft dus dit punt voor eerst op de agenda. dat R. reeds vroeger in een krauksinnigengestiebt is verpleegd. tegenwoordigen toestand onzer samenleving minstens even hoog, wat het peil harer ont- dat de Commissie dus bjj haar art. 143 alleen op het oog heeft weduwen of ongehuwde vrou-

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1884 | | pagina 1