POED!
e
I
3HT
■Jij
fil
i
jh
li’lï I
1 u
ri
UB
II
i h
Ij
ER-
een viebdaagsch debat.
BINNENLAND.
1885.
Zondag 1 Maart.
N° 3203.
Stifte
kL.
OLD/1.
EN.
Gimbom
laist.
pelden,.
;nz. enz.
leg E 73‘.
ISJE,
s onder No.
it.
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
1
y i.
li
4
J
'gang van het
bureau dezer
iar bij J. C.
r'S
m 1883.“
1 inkomen, als
‘f’l
ilaatsing een
,K en andere
'nche Cou-
len door den
Gouda.
i hand schry-
lig ook enkele
en goed be-
dere kantoor-
plaatst. Beste
sr No. 1088,
j eene voor-
te Zaak in
f en HUI8-
tewjjzen van
i gelegen in
Hand.
16 aan het
7 jaar, P.G.,
ei als
jaarond van
n voorzien,
mco brieven
handelaar te
GOUDSCHE COURANT.
verplaatst in eene kerkver-
Over veel is er gepraat,
ter loops ook over de begrooting xelveenover
den financieelen toestand des rjjks, die toch
wel in de eerste plaats aan de orde waren.
Twee onderwerpen hebben voornamelijk de
aandacht der kamer in beslag genomen. Het
weigeren van rechtspersoonlijkheid aan de
sociaal-democratische vereeniging en de motie-
Borgesius. Wat het eerste betreft, komt het
ons voor dat de regeering in de verdediging
van haar houding tegenover de socialisten niet
bgzonder gelukkig geweest is. Afgescheiden
nog van de vraag of inderdaad dis statuten
der vereeniging grond gaven voor de afwij
zende beschikking der regeering, heeft het voor
ons nog allen schjjn, dat er een onhandigheid
■{Ei
1
r hi
Eindelijk zyn de begrootingsdiscussiën voor
het loopende jaar begonnen. Zjj werden voor
afgegaan door algemeene beschouwingen, die
aan omvang en woordenrijkheid niets te wen
schee overlaten en een Nederlandsche 2e kamer
waardig zijn. Het werd zelfs zoo erg, dat
het nieuwe lid voor Arnhem, die nog niet
gewend was aan het geklepper van den weinig
meel maar veel gedruisch makenden molen,
wanhopig werd en zjjn hart in eene verzuch
ting ontlastte, welke niet veel uitwerkte. Nu
eens kreeg men den indruk als woonde men
de oefeningen bjj eener debatingclub, dan weer
waande men zich r
gadering of synode.
daarvan niet beteekende, dat men ongezind
was om de herziening der kiestabel in behan
deling te nemen. Hoe men dit debat ook
beschouwe, het nut er van is minstens twjjfel-
achtig; naar onze meening had de motie
gerust in de portefeuille kunnen blijven.
GOUDA, 28 Februari 1885.
Door den Directeur van onze Waterleiding la aan
het TechniKh-ChemiKh Bureau der hh. Schalkwijk
en Pennink te Rotterdam een vergelijkend onder
zoek opgedragen van IJselwater voor en na de zui
vering. Zooals met weet mag het gehalte aan on
geloste organische stoffen geen hooger cijfer aauwyzen
dat hetwelk overeenkomt met het verbruik van 15
milligram Kaliumpermanganaat per liter om te oxydee-
ren.Dit cijfer nu bedroeg bij ’t ongezuiverde IJselwater
40.4, en bij het gezuiverde water U.4. Zoodat bet
in ruime mate voldoet aan de by de concessie
bepaalde zuiverheid.
Naar men weet zal bet 38e Nederlandsch land*
huishoudkundig Congres dit jaar te Gouda worden
gehouden en wel van 9 tot en met 12 Juni. Dit
Congres belooft zeer belangryk te zullen zijn, daar
onder de vraagpunten, die alsdan behandeld zullen
worden, verscheidene zjjn van bet hoogste gewicht
en het grootste belang op bet gebied van landbouw,
volkshuishoudkunde enz. Later zullen wy dienaangaande
nadere bijzonderheden mededeelen, doch reeds nu
kan gemeld worden, dat verschillende personen van
erkende bekwaamheid zich bereid verklaarden vraag
punten op het Congres te komen inleiden.
Bij gelegenheid van bet Congres zal eene Tentoon
stelling worden gehouden betrekking bobbende op
de zuivelbereidiag en man verwacht daarop inzen
dingen, uit geheel het land, van vee, boter, kaas,
krachtvoeder en werktuigen en gereedschappen, die
by de zuivelbereiding worden gebruikt.
De guuatige ligging van Gouda zal ongetwyMd
aan het beoogde doel zeer bevorderlyk wezen, zoodat
men met grond mag verwachten dat ook de Tentoon
stelling een hoogst belangrijke zal zyn.
Voorts zullen er in die dagen verscheidene
vermakelijkheden te genieten zijn, o. a. prachtige
concerten, een schitterend vuurwerk, een harddraverij
van wege de Goudsohe Harddravery-Vereeniging
■Eendracht maakt macht* enz. enz. en een en ander zal
binnen Gouda uit den aard der zaak een groot
aantal vreemdelingen uit de omstreken doen samen
komen.
Om het welslagen van een en ander te verzekeren
zyn echter ruime middelen noodig. Wel gaven de
Provinciale Staten van Zuid-Hollaud en het Ge
meentebestuur ran Gouda aubsidieéu, doch voldoende
zullen die bijdragen niet kannen worden geacht om
alle onkosten te dekken. Nu mag men 'wel met
grond op een ruim aantal personen rekenen, die als
Lid van ’t Congres zullen toetreden (tegen eene
contributie van 2.50 waarvoor men toegang beeft
tot het Congres, de Tentoonstelling en alle feestelijk
heden van hei Congresbestuur uitgaande) maar daar
men niet vooruit kan weten boe groot dat aantal ie
heeft het Cougresbestuur gemeend lot de oprichting
van een Waarborgfonds te moeten besluiten, waarvan
slechts dan (en alleen voor zoover noodig) gebruik
zal worden gemankt als er een onverhoopt tekort
mocht aanwezig zyn.
De aaudeelen in bet Waarborgfonds zyn bepaald
op f 10. Reeds nu kan men toetreden tot het
Lidmaatschap en eveneens teekenen voor aandeelen
in dat Waarborgfonds. Het is zeer te hopen dat
zeer vele personen in Gouda en omstreken derge-
lijlrej aandeelen in bedoeld fouds sullen nemen en
ook te vertrouwen dat zy dit zullen doen, want
sullen bedoelde dagen van Juni voor vele ingezetenen
van Gouda zeer voordeelig en aangenaam zyn, ook de
belangstelling in de goede zaak moet, dunkt ons,
velen nopen deze te steunen.
Men kan zich opgeven bij alle Bestuursleden
zoowel voor het Lidmaatschap als voor het Waar
borgfonds. Dit bestuur bestaat (bebalre uit den
Eere-Voorzitter Mr. O. Fock, te 'i Gravenbage)
uit de volgende boeren
J. van der Breggen As., to Waddinxveeu, le Voor
zitter, mr. A. A. van Bergen IJeendoorn, 2e
Voorzitter, mr. D. N. Brouwer, le Secretaris,
mr. W. J. Fortuyn Droogleever, 2e Secretaris, J. Post
i motie en dus de kiestabel buiten aanmerking
gelaten had. Waarschjjnljjk ware zjj dan wel
aangenomen, daar de meeste katholieken geen
i bezwaar hebben tegen de plannen der regeering.
Hoe is nu, na de verwerping der liberale
motie de stand van zaken De regeering heeft
verklaard in geen geval eene kieshervorming
voor te zullen dragen, vóórdat de ontwerp-
grondwet behandeld is. Dit is reeds iets ge
wonnen, want daardoor zal het den antirevo
lutionairen niet gelukken hun zienswjjze door
te drjjven. De liberale partij heeft zich weer
duidelijk als ééne aaneengesloten party doen
kennen en heeft voor de toekomst als pro
gramma gesteldgeen kieshervorming zonder
grondwetsherziening. Daarop kan niet meer
worden ternggekomen. Of zjj dit program zal
kunnen handhaven, ook al blijkt de grond
wetsherziening vooreerst onbereikbaar, dat zal
de toekomst moeten leeren.
Of nu de omhaal eener motie en de wjjd-
loopige discussie daarover noodig waren om
het vrjj magere resultaat Ce verkrjjgen, dat wjj
daareven schetsten, is zeer twjjfelachtig. Ons
dunkt, dat de nationale tijd beter besteed had
kunnen worden. Dat Heemskerk geen kies-
wethervorming voordragen wilde, was bekend,
daar hij voor alles zjjn naam wenscht te ver
binden aan eene herziening der grondwet, die
hjj dan toch zelf op den achtergrond schuiven
(zou. Na de vroegere verklaringen dei; regeering
was dit niet te wachtenom zekerheid op dit
punt te verkrjjgen was de motie niet noodig.
Ook de meening der anti-revolutionaireu is
lang genoeg van de daken gepredikt, zoodat
ook in dit opzicht het voorstel niets uitwerken
kon, want van hunne bekeeriug heeft de heer
Borgesius zich zeker geen illusiën gemaakt.
Blyft dus over het voordeel, dat thans plechtig
de herwonnen éénheid der liberalen (minus
één) den rolke is kond gedaan, benevens de
gedragslijn voor de toekomst. De eerste be
hoort ook -tot de reeds bekende zaken, terwyl
het van zelf sprak, dat voor de liberalen kies
hervorming moet wachten op de aangekondigde
grondwetsherziening. Daarenboven ontnamen
enkele sprekers nog veel aan de kracht der
motie door te verzekeren, dat aanneming
bevoegdheid is reeds zoo dikwerf behandeld,
dat nn wel als vaststaande mag worden be
schouwd, dat het gebouw op geheel andere
grondslagen dan f<de tegenwoordige dient te
worden opgetrokken, wii het eenige vastheid
en duurzaamheid hebben. Nienwe grondwet
tige bepalingen zyn daartoe in de eerste plaats
noodig. Het drjjven der antirevolutionairen in
andere richting spruit alleen voort uit poli
tieke kansberekening. Zij hopen bjj census
verlaging nog eenige hanner in de kamer te
brengen en dus den grooten strjjd te kunnen
aanvaarden met een talrjjker leger. Maar met
de kiestabel is bet een ander geval. Wordt
deze, zooals het voornemen der regeering is,
ingediend tegeljjk met de ontwerpen der nieuwe
grondwet, dan ie er geen tjjdveriies te vreezen
en de natie kan bjj ontbinding het haar wettig
toekomend aantal vertegenwoordigers afvaar
digen om over deze betangrjjke voorstellen
uitspraak te doen. Al te lang reeds is door
politiek getwist het bewuste wetsartikel, dat
herziening der tabel om de 5 jaar voorschrjjft,
eene doode letter gebleven en het komt ons
onverstandig voor daartegen reageeren. Het
heeft allen schjjn dat ook de liberale partjj
zich hierbjj liet Ijjden door eene dergeljjke
kansberekening, als wjj daareven van de anti
revolutionairen afkeurden. Bljjkbaar vreest men,
dat de nieuwe zetels in handen zullen vallen
van de kerkeljjke partyen, die in den laatsten
o tjjd de grootste kracht ontwikkelden. Het
begaan is. Het zou meer politiek geweest zjjn, l doet ons leed, dat Mr., Borgesius zich niet
dunkt ons, over bezwaren van fonneelea aard, bepaald heeft tot bat «Mts gedeelte zjjner
zoo die er waren, heen te stappen, ten einde
de sociaal-demooraten niet te verheffen tot
martelaren, althans hun niet de gelegenheid
te geven om den volke te verkondigen, dat de
regeering hen verongelykt heeft. De wees
meisjes op de tribune der kamer en de weige
ring van rechtspersoonlijkheid aan de soc. dem.
vereen, zyn teekenen van eene zenuwachtig
heid en vreesachtigheid, die niet het kenmerk
zyn eener krachtige, grondwettige regeering,
die overtuigd is, dat zjj steun vindt bjj de
overgroots meerderheid des volks.
Met de motie-Borgesius raakte de kamer
verzeild in de hoogere politiek. Het doel der
motie was de kamer te doen nitmaken, dat zjj
noch kieswethervorming nog kiestabelherziening
wenschte vóór de herziening van de grondwet.
Wat den vorm betreft, had de minister Heems
kerk geen ongeljjk, toen hjj het voorstel
eenigszins in een bespotteljjk daglicht stelde.
Er was toch noch ter wyziging van de kieswet,
noch tot herziening van de tabel eeuig voorstel
ingekomen, zoodat het besluit om die quaestiën
niet aan de orde te stellen eigenljjk geen reden
van bestaan had. Maar als aanloop tot een
parlementaire gedachtewisseling had de motie
haar deugden. De antirevolutionairen toch
dringen in dan laatsten tjjd er op aan,
dat eerst eene nieuwe kieswet ons een
andere kamer schenken zal om daarna de
grondwet te herzien, terwjjl van regeerings-
wege een voorstel in aantocht is om het getal
der kamerleden tot het wetteljjk maximum te
brengen en in verband daarmede de kiestabel te
herzien. De liberale party wenschte zich daar
over te verklaren en achtte, blykens de stem
ming op ééne enkele uitzondering na, beide
onderwerpen voor uitstel tot na de grondwets
herziening vatbaar. Waren wjj geroepen ge
worden om ons oordeel over de motie uit te
spreken, dan zouden wjj er tegen geweest zjjn.
Niet om met de antirevolutionairen te vragen
om eene nieuwe kamer, maar omdat, dunkt
ons, de regeering in haar recht is, indien zjj
wil voldoen aan het wetteljjk voorschrift om
de kiestabel te herzien. De quaestie der kies-
erkiezeod wordt
aaide prijs, be
rg ter beschik-
ieelmeeater »an
