Buiienlandsch Overzicht
der scholen voor zoover ons bekend is niets te
wenschen overliet.
Zoowel omtrent het onderwijs in het handteekenen,
als in dat van de gymnastiek kunnen wij slechts
herhalen wat reeds zoo dikwijls gezegd is. Noch
het eeoe, noch het andere beantwoordt aan matig
gestelde eischen en zulks in weerwil van de toewijding
en bekwaamheid der onderwijzers in deze vakken.
De wensch in ous vorig verslag uitgesproken, dat
weldra ook aan de Tweede Kosteiooze School eene
Schoolbibliotheek zou worden verbonden, werd vervuld
hoewel zy eerst met 1°. Januari in werking trad.
Met groote belangstelling vernemen wij dat ook dit
jaar de guustige iuvloed der Schoolbibliotheken op de
leerlingen van de Eerste Kosteiooze School eu de
Tasschen-sohool merkbaar was.
De verwachting in ons vorig verslag uitgedrukt,
dat de nieuwe lokalen der Eerste Kosteiooze School
in de eerste helft van 1884 zouden kunnen in ge
bruik genomen, werd verwezenlijkt. Voorloopig
voldoeu deze lokaleu zeer goed aan de gestelde
eischeo. De uitvoering van bet werk verdient allen lof.
De Tweede Kosteiooze School is reeds te klein om
het aantal iugeschreven leerlingen te plaatsen.
Wellicht kan door eene wijziging in de wijkver-
deeling tusschen de beide Kosteiooze Scholen tijdelijk
in de behoefte worden voorzien, tooh achten we den
tjjd niet ver meer dat het kosteloos onderwijs nieuwe
offers van ouze Gemeente zal eischen.
Omtrent de overige gebouwen, kunnen we slechts
mededeelen dat zy in goeden staat ziju eu aan de
behoefte voldoen.
Het getal der Openbare Scholen onderging geene
verandering en bedraagt thans 7.
Het getal leerlingen nam eenigszius toe. Tegen
1696 die in 1883 gemiddeld de school bezoeken,
werd in 1884 door 1767 leerlingen onderwys ge
noten. Deze vermeerdering van leerlingen werd
echter grooteudeels veroorzaakt door het grooter aan
tal leerlingen van omliggende gemeenten, dat in 1884
onze Openbare Scholen bezocht. Wij moeten er
op wijzen dat er iu 18ö4 101 leerliugeu uit
omliggende gemeenten Openbaar Lager Onderwijs
genoten, tegen 60 in 1883. De vermeerdering
kwam voornamelijk ten bate van de Tusschen-
school (46 tegen 26 in 1883) en van de
Eerste Burgersohool voor jongens (30 tegen 16 in
1883). Deze toeneming is dit oogenblik nog wel niet
zoo belangrijk, dat maatregelen zouden moeten worden
beraamd om dien toevloed te sluiten, doch het valt
in het oog dat indien deze vermeerdering bleef aan
houden er reden zou zijn de toelating van dergelijke
leerlingen minder gemakkelijk te maken.
De belangrijkste vermeerdering had plaats aan de
Tweede Burgersohool voor meisjes, alwaar hel getal
leerlingen van 28 tot 44 steeg.
Het getal leerlingen aan de Tweede Burgerschool
voor jongens bedroeg 33 tegen 36 in 1883.
Wy hebben na het overlijden van den heer Kramers
een uitvoerig schrijven tot Burgemeester eu Wethouders
gericht ten einde door eene reorganisatie het bezoek
der beide Tweede Burgerscholen te bevorderen.
Iu de eerste plaats behandelden wy de aausluiting
van de beide meisjesscholen. Nadat het Fransch op
de eerste school onder de vakkeu werd opgenomen,
bleef deze school veel langer door eet» groot aantal
meisjes uit deu gegoeden stand bezocht dan vroeger.
Vele ouders stelden zich zelfs met dat onderwijs voor
huune dochters volkomeu tevreden, andere lieten hun
kiudereu eerst op tien- of elfjarigen leeftijd naar de
tweede school overplaatsen. Deze school outviug
dus voortdurend kinderen van zeer ongelijke ont
wikkeling, en die eigenlijk in geen der klassen op
hare plaats waren. Eene groote verwarring is hiervan
het gevolg, die niet anders dan ontmoedigend op het
onderwijzeud personeel aan deze school kan werken.
Wij stelden voor hierin verbetering te brengen
door het Frausch aau de Eerste Burgerschool voor
meisjes wederom af te schaffen. Wij betreurden het
•teeds dat indertijd daartoe werd besloten eu blijven
ook tic meeneu dat dit besluit van onguttsiigen
invloed op de ontwikkeling der vrouwelijke jeugd is
geweest.
Intusschen vleiden wij ons niet dat dit voorstel
gunstig ontbaftl by B. en- W. zoude vinden en
voegden dei halve een tweede voorstel daarbij, nl.
om ook op de Tweede Burgerschool voor meisjes
den toegang voor kiudereu van zes jaren open te
stellen. In dat geval zouden vele ouders wellicht
gent-geu zijn hunne meisjes van deu a.-iuvang af op
deze school te plaatsen, terwyl zy er veelal niet toe
besluiten de kinderen over te plaatsen zoodra zij deu
negenjarigen leeftijd hebben bereikt.
In de tweede plaats wezen wy op het sohool-
geld dat zoowel op de Tweede Burgerschool voor
meisjes, waar het 40.als op de Tweede
Burgerschool voor jongens, waar het 50.be
draagt, te hoog wordt geacht. Nimmer hebbeu
wij eene afdoende verklaring ontvangen van het
versohil in schoolgeld op deze instellingen, die men
(althans in de hoogere klassen) paralelscholen zou
kunnen noemen. Doch eene vermindering van het
schoolgeld op de jongensschool tot 40.zou
o. i. weinig afdoende zyn. Evenmin was het ons
ooit duidelijk waarom in de laagste klassen van
de beide jongensscholen, waar alzoo het gewoon
Lager Onderwijs wordt gegeven, het schoolgeld zon
aanmerkelijk moest verschillen. Wij gaven in qver-
weging op de beide laagste klassen der Tweede
Burgerschool voor jongens het schoolgeld gelyk te
stellen met dat op de Eerste Burgerschool voor
jongens en overigens zoowel voor de Tweede Bur
gerschool voor jongens als voor meisjes het schoolgeld
op 30.te bepalen.
Iu de 3e plaats drongen wij ook toen aau op de
wijziging in de bepalingen omtrent de toelating,
waarover hierboven is gesproken.
Bij het einde des jaars hadden wy op onze voor
stellen nog getn bericht van B. en W. ontvangen.
Hun in dit jaar ontvangen schrijven was tot ous
leedwezen niet bevredigend voor ouze Commissie.
Behalve met de reeds medegedeelde wijziging in de
voorschriften omtrent de toelating, ging bet Dage-
lijksch Bestuur niet met ons mede. Wy hadden nog
geeue gelegenheid dit schrijven aau eene nadere ge-
dachteuwisseliug te onderwerpen, en zullen dus eerst
iu een volgend verslag kunuen mededeelen, tot welk
besluit bet schrijven van B. en W. ons heeft gebracht.
De berichteu omtrent geregeld schoolbezoek en
de gezondheidstoestand der leerliugeu luiden guustig.
Het willekeurig schoolverzuim wordt zooveel mogelijk
door de ouderwyzers te keer gegaan. De leerlingen
der hoogste klassen van de beide Kosteiooze Scholen
en van de beide R. K. Scholen, die door getrouw
schoolbezoek hadden uitgemunt, maakteu wederom
gebruik vau het aan alle niet betalende leerlingen
der Openbare en Bijzondere Scholen, door de
plaatselijke vereeniging tot bevordering vau het
ouderwijs eu hel schoolbezoek, geldelijk gesteund
door eeu groot aantal ingezetenen, aangeboden
uitstapje naar der. Haag en Scheveningen. Werd
op deze wyze het betrekkelijk schoolverzuim be
streden, tegen het volstrekte schoolverzuim dat
niet onaanzienlijk is (op 1 Januari 1884 telde ouze
gemeente 2428 kinderen boven zes en benedeu 12
jarenhiervan gingen er 263 uiet school, dus onge
veer l/e) wer(l *oor zoovel wij weten uiets onder
nomen.
De voorlichting van het Burgerlyk Armbestuur
bij onze adviezen aan Burgemeester en Wethouders
omlreut het toelateu van leerlingen op de Kosteiooze
Scholen werd ook dit jaar bereidwillig gegeven eu
met waardeeriug onfvaugen.
Deze gemeente telt de volgende inrichtingen tot
opleiding van onderwyzers en onderwijzeressen.
a. Inrichting tot opleiding vau Bewaarschool-
houderesseu.
Het aantal leerlingen, dat op 1 October 1883 12
bedroeg, werd in deu loop van den cursus met 2
vermeerderddrie leérliugen verlieten de school, eene
omdat zij voor het lager ouderwys weuschte opgeleid
te worden, eene tengevolge van hare benoeming tot
hbofd eener Bijzondere Bewaarschool te Amsterdam,
de derde eindelijk omdat zy het onderwijs verliet.
Op 1 October 1884 telde de school alzoo elffleerlingeo.
De Directeur, de heer J. Gonda, spreekt met
tevredenheid over het gedrug en deu ijver der leer
lingen. Ook over de vorderingen der meesten kon,
de omstandigheden iu aanmerking genomen, veel
goeds worden gezegd.
De lessen worden op dezelfde wijze gegeven als
in het vorig verslag is medegedeeld. De behoefte
doet zich echter meer en meer gevoelen aan eene
verdeeling der school in klassen, en dus aan eene
vermeerdering van lesuren.
De resultaten der school zyn nog onbeduidend.
De weinige vooruitzichten voor Bewaarschool-onder
wijzeressen doet de meeste meisjes, die lust eu ge
schiktheid bezitten om zich aau het onderwys te
wijden, het Lager Onderwys kiezen. Daarenboven
kan het onderwys uan alle leerlingen gelyktydig eu
gedurende slechts o uren 's weeks slechts weiuig
vruchten dragen.
b. Rijksnormaalschool.
De cursus aan deze school, die van de gemeente
kosteloos eeu verlicht en verwarmd lokaal ontvangt,
begon I April met 93 leerlingen (50 tnauneu en
43 vrouweu).
Gedurende den cursus verlieten 17 leerlingen de
school; 12 hunner verwierven de akte, 4 veran
derden van woonplaats en 1 overleed.
Tusscheutyds werden nog 2 leerlingen toegelaten.
Ook deze inrichting ondervond door het overlijden
van den H. W. Kramers een gevoelig verlies. Tal
van jaren was hy als onderwijzer aan haar ver
bonden, de laatste drie stond hij als Directeur aan
haar hoofd.
Tot zijn opvolger werd de heer H. J. W. Huber,
Hoofd der Eerste Burgerschool voor jongeus, benoemd.
Met genoegen vernamen wij deze benoeming, daar
wij overtuigd zyn, dat zij aan de Normaalschool
ten goede zal komeo.
Aan den heer D. J. van Vreumingen werd tegen
1 Januari 1885 op zyn verzoek wegens voortdurende
ongesteldheid eervol ontslag els onderwijzer in bet
handteekeneu verleend. Gedureude zeer vele jaren
gaf deze heer op verdienstelijke wijze dit onderwijs.
Eene betuiging van leedwezen over zijn ontslag ga
vergezeld van de beste wenschen voor zijn herstel.
Behalve deze, zyn er nog twee vacatures aan de
school.
Met September werd eene voorbereidende klasse
geopend voor leerlingen van 1214 jaren. Zij is
in twee afdeelingen verdeeld en telt 15 mannelyke
en 16 vrouwelijke leerlingen. Tot onderwijzers aan
deze klasse werden benoemd de heeren A. Berman,
Hoofd der Sohool te Gouderak, C. de Rooy en
J. R. C. Reesink, onderwijzers alhier.
c. Stedelijke Cursus voor Adspirant-Hoofdonder-
wijzers eu Onderwijzeressen.
De lessen werden als het vori/e jaar, gegeven
gedeeltelijk in de lokalen der Rijks Hoogere Bur
gerschool, daartoe met de. hulpmiddelen welwillend
beschikbaar gesteld, $a in de Burgeravondschool.
De herhaalde ziekte en daarop gevolgd overlijden
van den heer L. A. Hissink is oorzaak geweest,
dat er gedurende een groot deel van den afgeloopec
cursus geen lessen gegeven ziju in Nederlandsche
taal- eu letterkunde en paedagogiek.
Bij deu aativaug van deu nieuwen cursus in
October jl. is in zijn plaats benoemd de heer H.
W. F. Bonte, dia tevens met de directie belast is.
Verder zijn aan deze inrichting werkzaam de heereu
Dr. I. S. O. Oleun8, (kennis der natuur), A.
Roozeboom (Wiskunde), A. F. Cremer (aardrijks
kunde en geschiedenis), J. J. Bertelmau (teekenen).
Op het oogenblik (uit. Dec. 1884) zijn er 11
deelnemers, namelijk 7 ouderwijzers uit de ge
meente Gouda, beuevens drie onderwijzers en 1
onderwijzeres uit naburige Gemeeuteu. Het aantal is
dus veel geringer dan iu 1883, toen op uit. Decem
ber 27 deeluemers ingeschreven waren.
Statan-Gteneraal. Tweede Kamek.1 Zitting
vau 2 Maart.
In deze zitting werdeu bij het voortgezet Justitie—
debat vau de begrooting afgenomeu de jaarwedden
voor een tweeden advoeant-generaal te Arnhem en
voor een negenden raadsheer te Arnhem en Bosch
eu 1000 voor den aankoop van eeu terrein te
Delft, tot deu bouw v,an een kantongerecht.
Ter zake van het ontslag van den godsdienstleraar
der cellulaire gevangenis te Amsterdam, Mohrmann,
constateerde de Minister dat de oorzaak in plicht
verzuim is gelegen. Heden voorlzettiug.
Aan de belanghebbenden by de vervaardiging
van, en den handel in natuurboter, is de volgende
oirculaire verzonden, die wy op verzoek in ons
blad opnemen
Het is algemeen bekend dat het product, dat
reeds eeuweu lang gemaakt wordt van de melk
van runderen, en ouder den naam van boter wordt
gebruikt, iu hei laatste tieutal jareu eene mede
dingster heeft gekregeu in de zoogenaamde kunst
boter, en dat de groote ontvang, die de Kunst-
boteriudustrie iu ons land heeft gekregen, ze maakt
tot eene belangrijke concurrente.
Hoe onaangenaam die concurrentie ook moge zijn,
zoo zal men zich daarbij moeten neerleggen zoolang
ze eerlyk optreedt, en het produot onder den waren
naam verkoopt.
Dat is eohter niet bet geval, de concurrentie is
niet eerlyk. De kunstboter wordt dikwijls verkocht
onder den uaam van natuurboter of vau roomboter
of vau boter. Door anderen wordt ze met natuur
boter vermengd, en alsdan nog onder den naam
boter aau deu man gebracht.
De ondergeteekeuden werden het vorige jaar door
het Hoofdbestuur van de Hollandsohe Maatschappij
van Landbouw benoemd als commissie om middelen
te beramen, ten einde de kuoeierijen in deu boter-
handel tegen te gaau. Zy zyn na een ernstig en
onpartydig onderzoek tot de conclusie gekomen, dat
de bedoelde knoeierij' op uitgebreide schaal plaats
vindt, en belangryk schade doet aan den afzet
onzer natuurboter, zoowel iu ous eigeu lancLals in
het buitenland. Zij meenen, dat het de dure plicht
is vau allen, die behing hebben bij de vervaardiging
van- en bij den handel in natuurboter, om dat
geknoei te helpen bestrijden.
De slotsom van het rapport, door ondergetee-
kendeu uitgebracht aan de Hollandsche Maatschappij
van Landbouw, eene conclusie, waarmede de Alge-
meene Vergadering zich eenstemmig vereenigde, is
dat het weuschelijk is, ter bestrijding van het kwaad,
op te richten eene vereeniging, die onder dennaam
van „Vereeniging tot bestrijding van knoeierijen in
den Boterhandel" de zaak ter hand neemt.
De oudergeteekenden wenschen thans eene poging
te doen om aan dat denkbeeld uilvoering te geven,
eu roepen daartoe met alle bescheidenheid Uwe
medewerking in. Zij meenen dat het voorbarig
zou zijn reeds thans den werkkring van de bedoelde
vereenigiug in bijzonderheden te omschrijven. Zij
deelen alleen mede, dat volgens hunne opinië, de
medewerkiug zeer algemeen moet zyn, en dat de
contributie daarom moet worden vastgesteld op 50
cents; dat de vereeniging hare taak zou moeten
aanvangen met eene poging om te verkrygen betere,
eo, zoo mogelyk, eenvoudiger middelen om boter
te onderzoeken, waartoe zij zouden weuachen, zeer
spoedig eene belangrijke prijsvraag uit te schrijven
en dat verder de vereeniging haar doel zou moeten
trachten te bereiken door het publiek iu te lichten
omtrent de vervaardiging, samenstelling en voedings
waarde van natuurboter, door het opsporen en
publiek maken van opzettelijk bedrog, door het
steunen van eerlijke handelaars, door zoo noodig,
te streven naar het verkrijgen vau doffmatige wetteu]
reglementen, enz. enz.
De ondergeteekenden verzoekeu U dringend, hen
bij dat goede doel te steunen. Zy herhalen het,
zal het doel bereikt worden, dan moet de deelneming
algemeen zyn, dan moeten zich aaneensluiten alle
veehouders, die in de boterbereiding in hoofdzaak
hun btstaan vinden, en alle eerlijke boterhandelaars,
die thans door knoeierij schade lijden. Dan moeten
zich daarby voegen de laudeigeonreu, die zooveel
belang hebben by de gezonde ontwikkeling onzer
zuivelbereiding, en ook de consumenten die er prijs
op stellen, een ouvervalscht product tegen de wer
kelijke waarde te koopen.
Zy, die met het bovenstaande sympatbiséeren, worden
verzocht door middel van naam- of briefkaart aan
den laatst ondergeteekende, een blijk van instemming
te geven. Is het aantal dier blijken van instemming
voldoende, dan zal binnen kort Ie Amsterdam eene
vergaderiug worden belegd, waar de zaak be-prokeo
en verder alles gedaan kan worden om de ver
eeniging te constuteeret:.
J. ZIJP Kz., Abbekerk.
B. WIJSMAN Hz., Amsterdam.
J. M. de KÜIJ3ER. Delft
P. BUIS Jz., Sckagen.
J._RINKES BORGER, Leiden.
In de Zaterdag gehouden algemecne vergadering der
te Rotterdam gevestigde Vereeniging tot het verleenen
van hulp aan minvermogende ooglyder» voor Zuid-
Holland is het jaarverslag over 1884 uitgebracht,
waaraan wy het volgende ontleenen
Het aantal patieuteu is sedert bet jaar 1879 tot
1884 met 63 pet. vermeerderd, terwyl het cyfer der
jaarlyksche bijdragen in 1884 iets miuder dan in
1879 was. Het bestuur loopt, dat deze mededeeliog
velen moge opwekken om hun steun aan de Ver
eeniging te scheuken. Het Hehoeft wel niet betoogd
te worden, dat de Vereeuiging dien behoeften daar
misschien binnen kort de middelen moeten
gevonden worden ter vergrooting der inrichting, meent
bet Bestnur te mogen rekenen op deu steun van
allen, die overtuigd zyn van het nut, door de Ver-
eemging in zoo ruime mate gesticht.
Behalve de jaarlyksche bydrageu heeft het Bestuur
toezegging van de volgende subsidiëo Van de prov.
/o^!aIU,c/.100ü; Ta" de £emeenten Rotterdam
2000 Schiedam 100 Delfthaven, Kraliugen en
Vlaardingen ieder 50 Lekkerkerk en Sliedrecht
ieder 25 Oudewater 20 Kapelle a/d IJsel
»<der/ lo Alblasserdam, Giesendam, Hellevoetsluis,
n.rimpen a/d Lek, Leiderdorp, Moordreobt Papeudrecht
Schoonhoven en Zwyodrecht ieder 10 Heerjansdam
5 en Zwartewaal 2.
Onder de 107 gemeenten in Zuid-Holland die in
1884 patieuteu zonden, zyn er das 19, die een sub-
•tdie vcrlefuen.
Omtrent het gebenrde te Amsterdam ten gevolge van
het ontsnappeu van gas, meldt het üblad: De schoen
maker A. Schenk, wonende iu den kelder van peroeel
Lindeugracht 187, vergezeld van een kameraad in zyne
woning komende, vond zyne vrouw, twee kinderen en
wjn behuwd broeder in bewusteloozen toestand liggen.
Onmiddellijk overgebracht in de lappery vau den heer
J. C. Beek, aan dezelfde gracht, werd der politie van
het voorgevallene keuuis gegeven en door het aan
wenden der middeieu, voor dergeiyke gevallen voorge-
•ohreven, mocht men, eohter niet dan na zeer veel
moeite, er in slagen by de door gas bedwelmde per
sonen de levensgeesten op te wekkeu. 't Waren de
inspeotenr van politie J. H. W. Bosz, de agenten C.
Lakes en D. Bierwolf, de brandmeesters J. P. Herder
w de brandwachts F. Striehl, A. Stoutenberg, A. F.
JUaassen eu J. Sikkes, aan wier onvermoeide pogingen
et is mogen gelukken vier personen van eeu anders
wissen dood te redden. Naar het gasthuis vervoerd, zijn
«He zieken aldaar opgenomen en bleek het gevaar ge
weken. Uit een iugesteld onderzoek is het gebitken,
dat óp de Lindeugracht in eene hoofdbuis een lek is
ontstaan, waardoor het gas zich tot onder bedoelde
woning heeft verspreid eu door deu vloer is gedrongen.
Dnmiddellyk zijn door de gasfabriek maatregelen tot
herstel van het lek genomeu.
Men leest in Arnh. Ct
Een heer, die Vrijdag in den trein van Utrecht
naar Arnhem zat, deelde ons het volgend staaltje mede:
Vóór hem in eeue coupe 3e klasse zat een rijksveld
wachter, begeleidende eene vrouw met haar kindje
van 1 jaar en haar jongste, 14 dagen ond. Zij had
met haar raait te Gouda, in een logementje, intrek
genomen, doch werd den derden dag na hare bevalling
moedwillig door haar echtgenoot verlaten. Nog verre
van geheel hersteld, werd zy als Duitsche en zonder
middelen van bestaan, over de grenzen gezet en daar
toe als eerste station ter verdere uitleiding, aan de
Arnherasche politie toevertrouwd. Diep medelijden
moest men hebben met de uitgehongerde vrouw, die
slechts langzAam zich kon voortbewegen eu zelfs het
noodige voedsel tuiste voor baar jouggeboreue, die
door den veldwachter in eene korf over de straat
moest wordeu gedragen. Wy stelden hieromtrent een
onderzoek in en tot ons leedwezen bleek deze opgave
juist. Maar wij vernameu bij die gelegenheid, dat on
der onze Aruhemsche politie-agenteu mannen met warm
hart worilen gevonden, daar allen zonder onderscheid
hun eigen karige beurs openden, om de ongelukkige
een goed maal te bezorgen. Zoo dikwijls wordt
over weinig mededoogen van de politie geklaagd, dat
wij vermeenden, ook dit feit wel eens te mogeo
releveeren.
Het verolag van den Landboaw in Nederland
over 1883, opgemaakt op last van den Minister
van Waterstaat, door den Directeur der Rijksland
bouwschool, den heer C. J. M. Jougkindt Coniuck,
heeft dezer dagen het licht gezien.
Bij de samenstelling er van is men eindelijk
tot het juiste cijfer der uitgestrektheid vau de
grondeu gekomen. Br zijn thans 17000 H. A. meer
gevonden dan iu 1833 volgens het kadaster aanwezig
wareu.
Ook nu weder komen in het verslag zeer belang
rijke détails voor omtrent de koop- eu huurprijzen
van landerijen, welke voor de berekeniog van de
waarde van den bodem van onberekenbaar nut zyn.
Gelijk juist deze week door den beer Pompe vau
Meerdervoort in de Tweede Kamer is gezegd, con
stateert ook het Landbouw verslag, dat de musscheu,
vooral in Zeeland, veel var. zich doen spreken
„en mag dan ook zeker wel eens worden overwogen,
of deze vogels niet wat al te veel door de wet
beschermd worden*.
In de statistiek aangaande eigenaars en pachters,
zyn twee nieuwe tabellen opgenomen, die doen zien
hoeveel eigenaars eo hoeveel paahters op elke 1000
landgebruiken das eigenaars en pachters te zamen
genomen zich bevinden.
Omtrent de teelt van weverskadeh zijn eenige
wetenswaardige bijzonderheden in het verslag op
genomen.
By de berekening der waarde van den oogst is
eeu ander marktgemiddelde genomen dan in de vroegere
verslagen. De berekening is thau» gemaakt uit de
prijzen, die van oogst tot oogst besteed, of liever
die vau September van het eene tot September van
het andere jaar bedongen werden.
Aau de samenstelling van het Landbonwverslag
ia veel zorg besteed. Kost het ook de Gemeentebe
sturen eenige moeite, „de Landbouw, als hoofdbron
van ons volksbestaan, verdient ongetwyfeld aller be
langstelling, en mag men, om tot eeu juist denkbeeld
en volledig overzicht vau dit geheel te geraken, voor
zeker zioh wel eenigen omvangrijken arbeid getroosten,
die dan ouk niet nutteloos verricht zal worden*,
zegt de steller van het verslsg. Dagbl
Gelyk onze lezers weten, hebben de beide huizen
van het Engelsohe parlement over de regeeringspo-
litiek in Soedan beraadslaagd.
De uitslag der verschillende stemmingen is thans
bekend. Dat de Regeering iu het Hoogerhuis met
189 tegen 68 stemmen op Salisbury's motie geslagen
werij, dit verwondert niemand, en niemand hecht
daaraan ook eenig gewicht. Doch dat zy iu het La
gerhuis op Northeote's motie slechts met eene meer
derheid van 14 (302 tegen 288) stemmeu zegevierde,
dit rekent men haar als eene, eventeer wel verwachte
maar daarom niet te minder verplettereude nederlaag
toe. Want niet alleen is de behaalde meerderheid
op ziohzelve al zeer onbeduidend, maar zij wyst ook
op eene gestadige verzwakking van de ministerieele
party en versterking van de oppositie in zake het
Egyptische beleid der Regeeriug. Immers by het
eerste votum betreffende dit beleid, nu ongeveer een
jaar geleden, bedroeg de meerderheid voor de Re
geering 49 bij het tweede votum 28 en nu by
het derde slechts 14. Bovendien moet meu, om
de cijfers in hunne volle beteekeuis te overzien, in
aanmerking nemen dat ongetwyfeld zeer vele leden,
beducht voor een eventueel aan het roer komeu vau
Salisbury, eigenlyk tegen hunne overtuiging ic hunne
stem aan Gladstone geschonken hebben.
Onder de redeneeringen in de pers verdient mis
schien het meeste gewicht te worden geheoht aan die
van de Daily News, wijl dit blad steeds min of meer
voor het orgaan van Gladstone versleten werd. De
Daily News dan meent dat de Regeeriug thans de wijste
partij zal kiezen met het werk van de sessie zoo
spoedig mogelijk af te doen, en dan in November
het oordeel der natie over zich in te roepen door
middel van eene algeraeene verkiezing.
De Times noemt het twijfelachtig, of bet minis
terie iets zal kunnen overleven, wat beschouwd moet
worden als eene ernstige nederlaag en een verplet
terde slag voor len gezag, dat alreeds tot het laagste
peil was geslonken.
De Pall Mall Gazette verklaart dat het Lagerhuis
het allerbeste heeft gedaan, wat het onder de gege
ven omstandigheid kou doen het heeft zoo nauw
mogelijk langs het kantje de ministers veroordeeld,
zonder hen echter nog tot aftreden te dwingen.
Reuter's Office meent uit de beste bronnen te
kunnen mededeelen, dat bet kabinet in den na af
loop der vtemming ia het lagerhuis gehouden zit
ting besloten heeft niet af te treden.
In afwachting van het bevestigen dezer tijding
wordt door de regeeriugsvrienden de opmerking ge-
maakt daL al zij ook bovenbedoelde meerderheid niet
meer dalv weertien stemmen geweest, (gewoonlijk kon
het kabinet-Gladstooe op een meerderheid van zestig
tot tachtig stemmen rekenen), de motie ran den heer
Marley toch verworpen is geworden met 455 tegen
112 stemmen. Een meerderheid van 343 stemmen
dus verklaarde niet te willen x hooren spreken vau
een aftocht uit Soedan. In strijd met de bedoelingen
van de regeering had genoemde radicale afgevaardigde
voorgesteld dat Soedoen onverwijld ontruimd zou
worden. Van dit parlementsbesluit zal het kabinet-
Gladstone partij kunnen trekken, als het ten minste
wil aanblijven want meu mag als zeker aannemen
dat „indien het met kracht voortgaat om den „Soe-
daneeschen opstand* te onderdrukken, het op een
meerderheid in het Lagerhuis zal kuuneu staat maken.
In ieder geval zal de gezondheidstoestand van den
premier in de eerste plaats in aanmerking komen by
de vraag of hij zich verder met de leiding van 's
lands politieke aangelegenheden kan of mag belasten.
De Zwitsersche Regeeriug gaat voort met het
vervolgen der auarchisteu. Men wil weten, dat de
Bondsraad aan de kantonnale bestoren de vervolging
van anarchisten onttrokken eu van Boudswege een
algeraeene instructie tegen de anarchisten geopend
heeftdaarmede zouden de Boudsprocureur en twee
rechters van instructie belast zyn. Het aantal
aangehouden anarchisten te Bern bedraagt 23,
onder welke ook Zwitsers. De aanklacht zal luiden
opruiing tot misdaad iu het algemeen en het sme
den van een komplot tegen het Botidspaleis en Bonds-
ambtenaren iu 't bijzonder. De straf by schuldig
verklaring zal niet slechts in verbanning, maar in
gevangenis en geldboete bestaan.
Volgens berichten uit Berlijn zal men nu spoedig
overgaan tot de vorming van den nieuwen Congo-
staat,welke een monarchaal0 karakter zal hebben.
Ook zal men weidra beginnen met het aanleggen
van een spoorweg naar de kust.
De verkiezing, welke in Belgie noodig geworden
is door het overlyden van den heer Ortmans-Hau-
zeur, afgevaardigde van het arrondissement Verviers,
zou gisteren plaats hebben. Voor de liberalen vooral
is deze verkiezing van buitengewone beteekenis. Het
is toch de eerste maal, na het optreden der cleri-
calen in het bewind, dat eene verkiezing plaats heeft
voor een zetel, door een liberaal in de kamer in
genomen en door de clericalen ten ernstigste betwist.
Bovendien zyn de afgevaardigden van Verviers in
de periodieke aftreding van 18S6 begrepen, zoodat
de uitslag der verkiezing van Maandag in zekeren
zin het voorteeken zal zyn van de verkiezingen van
het volgende jaar.
Verviers is door vier afgevaardigden, vertegenwoor
digd, zoodat eene neerderlaag der liberalen op Maan
dag tegen 1885 voor eene wyzigiug van 8 stera
men doet vreezeu in de verhouding tusschen cle
ricalen eu liberalen. In 't algemeen zyn de periodieke
verkiezingen van 1886 niet in 't voordeel der li
beralen, omdat zy niets winnen, maar wel zeer veel
ferliezen kannen. De verkiezingen tooh hebben plaats
in de provincies Limburg, waar de clericalen onver-
winlijk zyn Oost-Vlaanderen, waar de liberalen nog
de laatste liberale afgev&ardigdeu van het geheele
Vlaamsche land, namelyk de acht tegen woord igers
van Gent, verliezen kunnen Henegouwen, dat thans
geheel door liberalen vertegenwoordigd is, maar waar
de herkiezing der drie afgevaardigden van Soignies,
der drie vau Thuin en der zeven vau Charleroi de
grootste inspanning zal eisehen, en eindelijk de vol
bloed-liberale provincie Luik, waarin echter de twee
afgevaardigden van Waremme tjn de vier van Ver
viers ook verre van sterk staan.
Uit het bovenstaande zal het onzeu lezers duide
lijk wezen, waarom aan de verkiezing te Verviers
zoo groote beteekenis gehecht wordt. De liberalen
