II
ill
Baitenlandsch Overzicht
II
fan Gouda de gelegenheid aan te bieden dezen zomer
Gelderlands hoofdstad te gaan bezoeken.
Nadat Donderdag 9 Juli een speciale trein voor
le en 2e klasse-reizigers van den Haag naar Arnhem
en terug zal hebben geloopen, zal de daarop vol
gende week, alzoo 16 Juli, een zoodanige trein
loopen van Rotterdam en Gouda, ook tegen den
prgs van 3 voor le en 2 voor 2e klasse.
Van den bgval, dien deze treinen bg het publiek
vinden, zal het afhangen of de Rijnspoorweg zal voort
gaan van tgd tot tgd die speciale treinen te doen
loopen.
Ongetwijfeld zal het echter velen aangenaam zijn te
vernemen, dat de Maatschappij, zoowel door de keuze
van den dag, als door de beperking van het aantal
reitigers tot een zeer laag cijfer, wil trachten te voor
komen dat het fatsoenlijk publiek door eene al te
groote drukte van het reizen met deze speciale treinen
worde afgeschrikt.
Ged. Staten hebben aan Frov. Staten medege
deeld, dat aan de IJselstoomtraai-Mij. vergunning
is geweigerd voor het leggen van rails in den weg
OvetschieDelft, omdat die weg geen voldoende
ruimte voor het overig verkeer zou overlaten, maar
dat daarentegen gelijk verzoek voor een lijn van Gouda
over Stolwgk eu Bergambacht, uaar Schoonhoven
voor gunstige beschikking vatbaar is bevonden; de
Maatschappij heeft echter drie maanden beraad ver
zocht en verkregen.
De leden van de Eerste Kamer zgn, tot hervatting
der werkzaamheden, bijeengeroepeu tegen Dinsdag
14 Juli a. s. des avonds ten 8 ure.
In te 'a Hage ontvaugeu officieele berichten wordt
gezegd, dat de aanneming vau het FraDsoh-Nedei-
landsch handelstractaat door de Fransche Kamer
verzekerd is.
Aan het verslag over den Toestand der gemeente
Gouda over 1884, oatleeneu wg het volgende
HOOFDSTUK IX.
ONDERWIJS, KUNSTEN EN WETENSCHAPPEN.
Scholen voor lager onderwijs.
De algemeene toestand van het lager onderwgs
in deze gemeente raag gunstig worden genoemd.
Wel, zegt de commissie van toezicht op het lager
onderwgs, zouden eenige verbeteringen kunnen wor-
deu tot staud gebracht, die ten bate van dat onder
wijs zouden strekkeu, doch deze zijn niet van zoo
dringenden aard, dat haar gemis een minder gunstig
oordeel zou rechtvaardigen.
De bovengenoemde commissie van toezicht, aan
wier verslag wg vele in dit hoofdstuk vermelde bij
zonderheden ontleenen, werd in het begin van dit
jaar weder voltallig daar de heer Mr. J. Fortuijn
Droogleever, nadat de heeren Mr. D. N. Brouwer
en J. A. Biezenaar voor die benoeming bedankt
hadden, zich de keus tot lid der commissie liet
welgevallen.
Openbare scholen.
De gemeente bezit zeven openbare scholen als
De eerste Kostelooze School in de Patersteeg
(Hoofd de heer J. Gonda).
De tweede Kostelooze School op de Nieuwe Ha
ven (Hoofd de heer S. Posthumus).
De Tusschenschool in de Keizerstraat (Hoofd de
heer P. C. Schriek).
De eerste Burgerschool voor jongens aan den Groe-
neweg (Hoofd de heer H. J. V\Huber).
De tweede Burgerschool voor jougeos iu de Lange
Groenendaal (Hoofd de heer R. Leopold).
De eerste Burgerschool voor meisjes op de Nieuwe
Haven (Hoofd de heer H. W. Kramers, die in deu
loop van het jaar overleed).
De tweede Burgerschool voor meisjes op de Turf
markt (Hoofd Mej. S. M. Gretser).
Op alle Openbare Scholen wordt onderwijs gege
ven, behalve in de vakkeu vermeld onder de letters
a—i van art. 2 der Onderwijs-wet
op de beide Kostelooze Scholen en de Tusschen
school: in de nuttige handwerken voor meisjes, het
handteekenen en de gymnastiek
op de eerste Burgerschool voor jongens in de
beginselen der Fransche taal, die der algemeene ge
schiedenis en die der wiskunde, het handteekenen en
de gymuastiek.
op de tweede Burgerschool voor jongensin de
beginselen der Fransche, Hoogduitsche en Engelsohe
taal, die der algemeene geschiedenis eu die der wis
kunde, het handteekenen en de gymuastiek
op de eerste Burgerschool voor meisjes: iu de
nuttige handwerken, de beginselen der Fransche,
Hoogduitsche en Eugelsche taal en der algemeene
geschiedenis, bet handteekeuen, de gymnastiek en
de fraaie handwerken.
Bovendien is er eene Openbare Avondschool voor
jongens en meisjes, waarop herhalings-onderwijs
wordt gegeveu in de vakken vermeld onder de let
ters avan art, 2 der wet op het Lager Onder/sijs.
Op deze school wordt geen schoolgeld geheven.
Als onderwijzers aan deze school, die gevestigd is
in het gebouw der eerste Kostelooze School, zgn
werkzaam de hoofdonderwijzers J. van Keepen, J.
D. Eraew en J. Griffioen,
Het onderwijs in de gymnastiek op de eerste Bur
gerschool voor meisjes bleef gedurende de tijdelijke
waarneming van die school geschorst.
Schoolbibliotheken zgn verbonden aan de eerste
Kostelooze School en aan de Tusschenschool. Daar
van werd door vele leerlingen gretig gebruik gemaakt.
Ook aan de tweede Kostelooze School wordt er
eene opgericht.
Het getal onderwijzers, onderwijzeressen en kwee-
kelingen op de Openbare Soholen bij het einde »an
het jaar blijkt uit den volgenden staat
Aanduiding
der
School.
Eerste Koste
looze School
Tweede Koste
looze School.
Tu8schensch.
Eerste Burger
school voor j.
Tweede Burger
school voorj
Eerste Burger
school voor
I u S
's B
W
2
2 a
51; je
"2 5
Totaal van
elk gesl.
'-Z 1
AANMER
KINGEN.
bovendien
2 Onderwij
zeressen v.
bandw. en
1 aspir.
kweekei.
20nderwij
zeresa. hw.
20nderwij
zerss. hw.
1 aspirant
kweekei.
15 lOnderwij
zeres hw.
Tweede Barger
school «oor m.
Herhalingssch
(\voudsehool). 1
Onderwijs in de handwerken voor meisjes werd
aan het einde van het jaar gegeven
op de eerste Kostelooze School door eene onder
wijzeres der school en twee uitsluiteud daarvoor aan
gestelde onderwijzeressen
op de tweede Kostelooze School door twee onder
wijzeressen uitsluitend voor de handwerken
op de Tusschenaohool door twee onderwijzeressen
der school en twee uitsluitend daarvoor aangewezen
onderwijzeressen eu p»
op de eerste Burgerschool voor meisjes door drie
onderwijzeressen der school en eene uitsluitend daar
voor benoemde onderwijzeres.
Op de tweede Burgerschool voor meisjes is het
onderwijs in de nuttige en fraaie handwerken opge
dragen aan de onderwijzeressen der school.
Op de tweede Kostelooze School werd het onder
wijs in het handteekenen opgedragen aan eenen
onderwijzer der school
Op de overige Openbare Scholen werd het onder
wijs in het handteekeuen en de gymnastiek door
twee uitsluitend daarvoor aangewezen onderwijzers
gegeven.
Het onderwijs in deze Gemeente leed een buiten
gewoon groot verlies door den dood van den heer
H. W. Kramers, hoofd der eerste Burgerschool
voor meisjes, die na een langdurig lijden op deu
28n April overleed. Hg was een man met zeld
zame gaven toegerust, die de liefde zgcer leerlingen
en de adhting zijner stadgenooten in hooge mate
bezat* k»,
In zijne plaats werd benoemd de heer B. P.
var; Cittert Jr., onderwijzer te Amsterdam, die
echter eerst in het begin van Januari 1885 zijne
betrekkiug aanvaardde.
Intusschen trad als waarnemend hoofd der school
op mejuffrouw M. P. P. Wgnrox, die zioh op
zeer verdienstelijke wijze van bare taak kweet.
Overigens kwam iu het personeel der Hoofden
aan de Openbare Scholen geene verandering.
Dat der onderwijzers en onderwijzeressen onder
ging de volgende wijzigingen.
Aan de Eerste Kostelooze School werden tot
onderwijzers benoemd de heeren E. A. Zwaaneveld
en N. Vlasveld, welke laatste van de Tweede
Kostelooze School werd overgeplaatst.
Aan laatstgenoemde school werd de heer J. van
der Klegn benoemd.
Aan de Tusschenschool werd benoemd de heer
R. ^Oosterling, ter vervanging van den heer J. P.
van der Klegn, die naar de Tweede Burgerschool
voor jongens overging.
Aan de Eerste Burgerschool voor meisjes werd
tot onderwijzeres benoemd mej. P. Schouten, ter
vervanging van mej. M. D, van Araerom, aan wie
op haar verzoek eervol ontslag werd verleend, even
als aan mevrouw de wed. H. W. Kramers, onder
wijzeres in de handwerken. Deze laatste betrekking
werd opgedragen aan mej. A. Schouten, die reeds
als onderwijzeres op de school werkzaam was.
Aan de Tweede Burgerschool voor jongens werd
benoemd de hier boven genoemde heer J. P, van
der Kleijn ter vervanging van den heer J. van
den Arend, die op zgn verzoek eervol werd ont
slagen.
Aan de Tweede Burgerschool voor meisjes werd
benoemd mej. A. Kuijpers.
Het aantal leerliugeu op de openbare scholeu was
als volgt
Januari. April. Juli. October.
414
369
486
219
33
42
1754 1836 1782 1800
Op de le Kostelooze
school 433 416 396
Op d-e 2e Kostelooze
school 349 378 357
Op de Tusschenschool 450 495 481
Op de le Burgersohool
voor jongens 212 229 227
Op de 2e Burgerschool
voor jongens 36 36 35
Op de le Burgerschool
voor meisjes 245* 256 250
Op de 2e Burgerschool
voor meisjes 29 26 36
Te zamen
Iu het jaar te voren
waren deze getallen 1690 1699 1678 1782
De Avondschool (Herhalingsschool) werd door
24 leerlingen bezoobi.
Het getal leerlingen op de openbare scholen is
eenigermate toegenomen. Op de Eerste Kostelooze
School onderging het eene geringe vermindering, op de
Tnsscbenscbool en de Tweede Burgerschool voor
meisjes daarentegen is het vermeerderd.
Het aantal schoolgaande kinderen uit naburige
gemeenten nam weder toe, vooral op de Tusschen-
ecbool. In het geheel bedraagt het nu 101.
Tegen het tweemaal in het jaar toelaten van
leerlingen op de scholen rees bg de Commissie
van Toezicht en eenige Onderwijzers bezwaar. Opdat
daaraan zou kunnen worden tegemoet gekomen en
ook omdat men van oordeel was dat de tijd vau
toelating bij het leerplan behoort te worden ge
regeld, werd door den Raad besloten art. 12 van
het Reglement op de Openbare Lagere Soholen,
waarbij de toelating met April en October vra»
voorgeschreven, te doen vervallen.
Het schoolgeld bedraagtop de Tusschenschool
0.10 per week; op de Eerste Burgerschool voor
jongens en op de Eerste Burgerschool voor meisjes
1.50 per maand op de Tweede Burgersohool
voor jougens 50.p«r jaar en op de Tweade
Burgerschool voor meisjes 40.per jaar.
Voor leerlingen, die elkander in den tweeden graad
van bloedverwantschap bestaan, wordt het schoolgeld
verminderd met 1/5 wanneer twee en met Va 200
er meir gelijktijdig een of meer scholen bezoeken.
Kinderen van onvermogende ouders kunuen om
niet op de Burgerscholen worden toegelaten en
kinderen van minvermogenden tegen betaling op de
Eerste Burgerscholen van 0.80 per maand, op
de Tweede Burgerschool voor jongens vttn 4.—
en op de Tweede Burgerschool voor meisjes vau
3.per drie maauden.
Op 31 December ontvingen op de le Burger
school voor jongens 5, eu op de le Burgerschool
vcor meisjes 5 leerlingen kosteloos onderwgs.
De gebouwen, schoolraeubelen en leermiddelen
verkeeren in zeer goeden toestand.
De nieuwe lokalen der Eerste Kostelooze School,
gebouwd op het terrein der oude school, kwamen
in de eerste helft van het jaar gereed. Zij zijn
zeer doelmatig ingericht eu voldoen uitstekend. De
leerlingen, die intusschen plaats hadden gevonden
in het lokaal der Eerste Openbare Bewaarschool,
terwijl voor de kinderen van deze school vertrekken
tot de Werkinrichting behooreude waren beschikbaar
gesteld, zijn na de Paascb-vacantie naar de nieuwe
school overgegaan.
De kosten van het Liger Onderwgs hebben, voor
zoover zij reeds nu knnnen worden opgegeven, in
het afgeloopen jaar 87017.24' bedragen.
Zij bestonden uit
Jaarwedde der onderwijzers 43297,47
Vergoeding aan onderwijzers, aan het
hoofd van scholen staande, wegens ge
mis van vrije woning300,—
Toelage en bijdrage tot opleiding
van onderwijzers 3112,87
Kosten ^van het herhalingsonderwijs f, 294,
Kosten van het stichten van school
lokalen en onderwijzerswoningen 30697,40
Kosten van het instandhouden van
schoollokalen en onderwijzers woningen 2724,72'
Kosten van het aanschaffen en
onderhouden van sohoolmeubelen 1486,33'
Kosten van het aanschaffen en on
derhouden der schoolboeken, leermidde
len en schoolbehoeften2692,83
Koste» van verlichting en verwarming
en van het schoonhouden der school-
lokalen1687,19'
Kosten van het plaatselijk school
toezicht v 197,55
Kosten van! de schoolbibliotheken w 36,84
Kosten van belooningen en eereblgken 303,95
Uitgaven ven allerlei aard 186,58
Kosten van h^t vergelijkend examen 301,32
Aan schoolgelden'werd ontvangen H 10552,90
Bijzondere Scholen.
Deze Gemeente telt vier bijzondere scholen,
namelijk1
eene dagschool voor meisjes, van de Roomse*
Katholieke Inrichting van liefdadigheid, met vier
onderwijzeressen (Hoofd Mej. A. H. van der Bom,)
eene dagschool voor Christelijk nationaal onderwgs
voor jongens en meisjes, met drie onderwijzers en
drie kweekelingen (Hoofd de Heer J. van de
Putte),
eene Roomsch-Katholieke Parochiale dag- en
avoudschool voor jongens met twee onderwgzers en
twee kweekelingen (Hoofd -. de Heer J. G. Kropman),
eene dagschool van de Wed. J. Weurman geb.
Belonje voor jongens en meisjes, met eene onderwg
zeres en twee kweekelingen, welke school echter
meer het karakter van eene bewaar- of kleinkin-
dersohool dan van eeue school voor lager onder
wijs heeft.
Op deze scholen wordt onderwijs gegeven in de
vakken, vermeld onder de letters ai van Art. 2
der Wet op bet Lager Onderwgs, op de eerstge
noemde bovendien in de beginselen der Fransche
taal, de nattige en de fraaie handwerken, op de
derde in de beginselen der Fransche en Hoogduitsche
taal en op de laatstgenoemde school in de nuttige
handwerken voor meisjes.
Het aantal leerlingen bedroeg op de eerste drie
der bovengenoemde scholen in
Januari. April. Joli. October.
652 650 681 672
In 1883 bedroegen deze cijfers 671, 669, 702
en 687.
Het bezoek was dus in het afgeloopen jaar iets
geringer.
Op de laatstgemelde school waren aan bet einde
van het jaar 37 leerlingen.
Op dat tgdstip outviugen 275 kinderen kosteloos
onderwgs.
De Gemeente verleent aan geen dezer soholen
subsidie.
De vergrooting der school voor Christelijk nati
onaal onderwgs kwam tot stand. De R. K. School
voor jongens wordt verbouwd en belangrijk vergroot.
HerhalingZondagWerk- en Bewaarscholen.
Zondag- of Werkschoten worden hier niet gevonden.
Op de Avondschool wordt, zooals reeds vermeld
is, herhalings-on der wijs gegeven.
Er zgn iu deze Gemeente
twee Openbare Bewaarscholen door de Gemeente
opgericht en in stand gehouden.
eene bijzondere Bewaarschool van de Roomsch-
Katholieke Inrichting van Liefdadigheid,
eene bijzondere Bewaarschool van mej. E. Verhoeff.
terwijl de sohool van mevr. de wed. J. Weurman
geb. Belonje gedeeltelijk het karakter eener bewaar
school bezit.
Het onderwijzend personeel op de Bewaarscholen
bestond
Hoofdonderwij- Hulponderwg- Kweekelingen
zeresseo. zermeu. eu helpsters,
op de openbare uit 2 2 11
op de bijzoudere uit 3 3 6
Op de Eerste Openbare Bewaarschool was echter
de betrekking van hulponderwijzeres aan het eiude
van het jaar vacant.
Het getal der leerlingen was
Mannelijk. Vrouwelijk. Totaal leerl.
op de openbare scholen 161
op de bgzondere soholen 219
162
210
429
372
752
342
699
Te zamen 380
In het vorige jaar be
droegen deze cgfers 357
Van de 323 leerlingen op de Openbare Bewaar
scholen genoten 270 kosteloos onderwgs. Voor 53
leerlingen werd wekelijks 10 cents per hoofd
schoolgeld betaald.
Inrichtingen tot opleiding van onderwijzers en
onderwijzeressen.
Overeenkomstig het Raadsbesluit van 19 Januari
1883 bestaat hier een Cursus voor adspirant-hoofd-
onderwgzers en onderwijzeressen. De herhaalde ziekte
en het daarop gevolgd overigden van den heer L.
A. Hissink is oorzaak geweest, dat er gedurende
geruimen tijd geen leasen gegeven zijn in de Neder-
landsche Taal en Letterkunde en de Paedngogiek.
Bg den aanvang van deu nieuwen Cursus in
October 1884 is in zgne plaats benoemd de heer
H. W. F. Bonte, die zich tevens met de directie
heeft belast.
Verder zijn aan deze inrichting verbonden de
heeren dr. J. S. G. Gleuns (kennis der natuur) A.
Roozeboom (wiskunde) A. F. Cremer (aardrijkskunde
en geschiedenis) en J. 1. Bertelraan (teekenen).
De deelnemers aan den Cursus betalen jaarlijks
25.per hoofd.
Aan het einde van het jaar waren er elf, namelijk
zeven onderwgzers uit Gouda eu drie onderwgzers
benevens eene onderwijzeres uit naburige gemeenten.
In het vorige jaar was de deelneming veel aan
zienlijker, daar er toen 30 werden ingeschreven.
De cursus aan de Rijksnormaalschool, die van de
Gemeente kosteloos verwarmde en verlichte lokalen
ontvangt, ving den 1 April aan met 93 leerlingen
(50 mannelijke en 43 vrouwelijke).
Gedurende den cursus verlieten 17 leerlingen da
school12 verwierven de acte, 4 veranderden van
woonplaat* en 1 stierf.
Tusschentijds werden nog 2 leerlingen toegelaten.
Ook deze inriohtiug ondervond door het overlijden
van den heer H. W. Kramers, die gedurende de
laatste drie jaren aan haar hoofd stond, een ge
voelig verlies.
In zijne plaats werd benoemd de heer H. J.
W. Huber, hoofd der Eerste Burgerschool voor
jongens.
Aan den heer D. J. van Vrenmingen werd wegens
voortdurende ongesteldheid op zgn verzoek een
eervol ontslag als onderwijzer in het handteekenen
verleend.
Behalve deze waren er met 1 Januari 1885 nog
twee vacaturen bij de Normaal-inrichting.
Met September werd eene voorbereidende klasse
geopend voor leerlingen vao 1214 jaren. Zg is
in twee afdeelingeu verdeeld en telt 15 mannelijke
en 16 vrouwelijke leerlingen.
Tot onderwgzers aan deze klasse werden benoemd
de heeren A. Berman hoofd der school te Gouderak,
C. de Rooij en J. R. C. Reesink, onderwgzers alhier.
Voorts vindt men bier eene gemeentelijke Inrich
ting tot opleiding van Bewaarschoolhouderessen.
De heer J. Gonda, hoofd der Eerste Kostelooze
School, is hiervan Directeur, terwijl als onderwijzeres
werkzaam is mej. E. P. Schotel, hoofdonderwijzeres
der Tweede Openbare Bewaarschool.
Aan bet onderwijs namen op 1 October 1883
12 leerlingen deel. Dit getal werd gedurende den
cursus met 2 vermeerderd, terwijl er 3 de school
verlieten. Op I October 1884 wareu dus i l leer-
liugen. De Directeur spreekt met tevredenheid over
het gedrag en den ijver der leerlingen.
De Collecte lot ondersteuning en aanmoediging
van den gewapenden dienst heeft te Haastrecht
23.71 en te Vlist 4.14 opgebracht.
Ds. W. J. A. Boers legde Zondag zijn predikambt
te Stolwgk neder; 35 jaren had hij aldaar het
predikambt bediend, na alvorens 6 jaren te Nieuw-
land (bij Goriuchem) te zgn werkzaam geweest. De
gemeente zong haren leeraar psalm 121 vers 4 toe.
State a-Generaal. Tweede Kameb. Zitting
van Maandag 29 Juni.
In deze zitting is voortgezet het debat over het
ontwerp tot wijziging der gemeentewet (plaatselijke
belastingen). De heeren De Bruyn Kops, Goemnn
Borgesius, Roëli, Gildemeester en Van Blom be
streden allen het ontwerp, als verwarring stichtende
in de gemeente-financien en als zeer ongelijk werkend.
Heden voortzetting.
Mevr. Anna RössingSablairolles, wier overeen
komst met Het Nederlandsch Tooneel op 1 September
e.k. eindigt, heeft verzocht voor eeu nieuwe ver
bintenis bij dit gezelschap niet in aanmerking te
komen.
In verband daarmee houdt op gemeldeu datum
de heer J. H. Rössing op „litterair secretaris" te
zijn van den Raad vau Beheer van Het Nederlandsch
Tooneel.
Flanor zegt in den laatst verschenen Spectator
naar aanleiding van den geoostumeerden optocht te
Leiden, het volgende
Ik voor mij woon gaarne een feest bij, maar
die studentenmaskerades vind ik ronduit gezegd
niet mooi. Zg staau tot de oude echte kostuinen
als de schim van de Witte poort tot de oude eobte.
De kunst ontbreekt te zeer in de kleedgen om ze
schoon te kunnen vinden. Of mag ik er toch
nog een enkel woord van zeggen, als het wellicht
goed is dat er eens eene andere stem worde ge
hoord dan die der conventie P Waarlijk, die mas
kerades, op deze wijze opgevat, loonen noch de
ontzaglijke kosten, noch de daaraau besteede moeite.
Zoolang zij alleen vermakelijk waren, of zonder eenige
aanspraak, waren zij goed hoe mier zij uaar pracht
en weelde hebbeu gestreefd, hoe omvangrijker zg
werden, hoe meer zg voor iets bijzonders hebben
willen doorgaan, hoe meer zij ontaard zijn en hoe
minder zij voldoen. Men moest met een goed en
wijs besluit tot den eenvoud en den geest van
vroeger terugkeeren. Die ridders wier paarden,
meerendeels,' door een militair of een oppais
moeten1 worden vastgebonden, die personen die ha
kleedij niet kannen dragen met de hooding va
vroegerdie ruiters van vroeger eeuwen die zitten
als heeren van onzen tgd die dure, maar geheel
onhistorische en onartistieke kostumen dat volslagen
gebrek aan samenwerking der deelen, aan houding
van het geheelalles wat er zoo onwezenlijk, zoo
theatraal en bal-costumé-achtig uitziet alles
eene uitkomst onevenredig aan den arbeid en de
kosten.
Vele gissingen worden geopperd over hetgeen van
het nieuwe Britsche kabinet, zoowel als van de
oppositie in het Parlement, te verwachten is. Wat
de handelingen der Regeering betreft, komt natuur
lijk in de eerste plaats de definitieve afdoening
der Afghaansche quaestie in aaumerking. Volgens
bericht uit Londen in den XIXme Siècle is het
niet zeker dat lord Salisbury de onderhandelingen
weder zal opvatten op het pont, waarop zij zioh
bevonden toen lord Granville aftrad. Men denkt
dat de Britsche Regeering, na overleg met den
emir, de niterste grens zal stellen, tot waar zg
gaan kan zonder Engelands belangen te benadeelen,
en daarna Rusland verzoeken de nieuwe grenslijn
bij vormelijk tractaat te erkennen. Indien deze
mededeeling juist is, zullen minstens eenige weken
moeten verloopen alvorens het onderwerp weder ter
sprake komt.
Met betrekking tot de houding der oppositie
meldt de Parijsche correspondent van den Daily
Telegraph, dat de vraag, hoe de Parnellisten zich
zullen gedragen tegenover het kabicet-Salisbury-
Iddleseigb, door een hunner beantwoord werd aan
den vertegenwoordiger van eeu Parijsch blad, die
het noodig achtte hem hierover te polsen. De
beer Justin Mc. Carthy, parlementslid voor Longford,
bedoelde Parnellist, herbaalde wat de aanvoerder
zijner partij reeds had te kennen gegeven en voegde
er de verzekering bij, dat zij onzijdig blijven en
aan de nienwe regeering geen belemmering in den
weg zal leggen om de noodige zaken af te doen,
doch op voorwaarde dat de dwaugwet voor Ierland
niet vernieuwd worde.
De Fransche Kamer verleende haar goedkeuring
aan de budgetten van uitgaven voor binnen- en
buitenlandsche zaken, justitie eu posterijen. De
Minister van Buitenlandsche Zaken, Freycinet, heeft
aan de groote Mogendheden een circulaire gezonden,
bevattende een overzicht der voorloopige werkzaam
heden van de internationale commissie over het
Seuzkanaal. Hij geeft ook daarin zgn wen9ch te
kennen, dat de weinige punten, die nog eenige
moeieigkheid opleveren, in gemeen overleg worden
afgehandeld.
De Dnitsche Bondsraad moet voor zijn spoedig
aanstaande vacantie nog twee belangrijke besluiten
nemen in de eerste plaats over de troonsopvolging
in Bronswijk. Men heeft in den laatsten tijd veel
geschreven over het vertragen van de beslissing in
het voorstel van Pruisen lot uitsluiting van den
hertog van Cumberland. Het schijnt echter, dat er
in den Bondsraad geen bezwaren bestaan tegen het
foorstel zelf waarover trouwens vooraf tusschen
de Regeeriogen reeds vau gedachten gewisseld was,
als wel verschil van meening over de motieven,
waarvan het besluit zal vergezeld gaan. Pruisen
vau ziju kant wilde een beslissing vooral niet over
haasten. Het tweede punt betreft de toewijzing van
de subsidie voor de overzeesche stoomvaart en de
aanwijzing van de Hollandscbe haven, waar de
stoombooten zullen aanleggen. Al de stukkeu be
treffende die zaak zgn thans bij deu Bondsraad
ingekomen en men kan eiken dag de beslissing
verwachten, namelijk het verleeneo van de subsidie
aan de Norddeutsche Lloyd te Breraeu. Volgens de
Börsenzeit. zullen de booten aanleggen te Vlissin-
gen, wat zeer waarschijnlijk is, want terecht
werd meermalen opgemerkt, dat met bet aanleggen
of te Rotterdam, öf te Antwerpen te veel tijd
zou heengaan eu zulk een tijdverlies de Duil9che
lijnen volstrekt van de concorrentie met andere
stoombootlijnen zou uitsluitendaarbij zal wel
overwogeu zijn, dat de haven van Vlissingeu altijd
open is, zelfs bg strenge vorst.
In Oostenrijk is een merkwaardige herderlijke
brief verschenen. Geheel het episcopaat, nl. de 33
aartsbisschoppen en bisschoppen, heeft als uitvloeisel
der vóór eenige maanden te Weenen gehouden con
ferentie, een mandement uitgevaardigd, waarin de
steeds toenemende ongodsdienstigheid, de onverschil
ligheid en het materialisme onzer dagen veroordeeld
worden. De prelaten schieten hunne scherpste pijlen
af op de sabbathscheuders en de vrgmetselaren,
en verbieden het lezen van de dagbladen, een zeer
klein getal uitgezonderd. Vóór dal dit herderlijk
schrijven werd openbaar gemaakt, haddeu de onder
teekenaren een adres bij de Regeering ingediend,
