1
WIJS.
J
t i
I y I
BINNENLA
I
oncert.
let tan ten uit
en talrijk ge
ding Eervol
stellen zich
yCERT te
ide Reunie».
mrziening in
- II I
li I
Vrtydag 12 Februari.
1SS6.
3351.
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken,
r
eg no. 2.
Gimborn
ENG
P I
1
I I
I
ril I
De bestrijding der Sociaal*
democratie.
Hn I
I1
lts.
ht.
GENOEGEN.
LRI1886.
i 2.—
Stifle
LL.
i
belli,
igen op
n.
i,-
ZIJNEN.
dt verwezen
issie,
GLEEVER.
stap
van
ar bij J C.
en 12“tegen
bezorgd.
en 1885.
(Gelderland).
p het Lager
t de
en met den
ongenoemde
de School-
BRVARI
goudsche courant.
RINKMAN
dromen
iZEÏÏ,
'eschilderde
lanskerk te
nis der St.
ningen,enz.
lijk levens-
Gebroeders
het gevoel van
man gaandeweg afnemen en hoe met
vaardigheid de leidsvrouw wordt bij hetJ>estuur
des lands, hoe meer de bezittende klasserf afleeren
haar bevoorrechte positie te misbruiken tot het
innemen der beste plaatsen en der\warmste
hoekjes, hoe minder de arbeidende statui het
oor leenen zal aan het sirenengezang der
socialisten. J
GOUDA, 11 Februari 1886.
Bij kon. beek vau 8 Februari zijn tot voorzitters
en burgerlijke leden en hunne plaatsvervangers iu de
onderscheidene militieraden voor de lichting der
nationale militie van 1886 benoemd
Provincie Znidhóiland in het 1ste militiedistrict
tot voorzitter mr. J. D. C. C. W. baron De Constant
Rebecque, lid der Prov. St.plaatsvervanger jhr. mr.
J. F. Schuurbeque Boeije Jr., lid der Prov. St. tot
lid jhr. P. O. H. Gevaerts van Simonshaveo, lid van
den gemeenteraad van *s—Gravenbage plaatsvervan
ger A. J. C. baron Van Pallaodt, idem. In het ?de
militiedistricttot voorzitter H. de Bie, lid der Prov.
St.; plaatsvervanger J. Smit, lid der Prov. St.
tot lid mr. S. Muller Hz., lid van den gemeenteraad
vau Rotterdamplaatsvervanger dr. E. van Rijcke-
vorsel, idem. In het 3de militiedistricttot voor
zitter mr. A. A. van Bergen IJzendooru, lid der
Prov. St.plaatsvervanger H. C. Hartevelt, lid der
Prov. St. tot lid mr. J. Bred ia», lid van den ge
meenteraad van Leiden plaatsvervanger mr. N. K.
F. Land, idem. In bet 4de militiedistrict tot voor
zitter W. M. van Haaften, lid der Prov. St.plaats
vervanger D. W. Stoop, lid dtr Prov. St.tot lid
H. Vriesendorp Jr., lid van den gemeenteraad van
Dordrecht plaatsvervanger J. M. P. De Jonchee-
re, idem.
Velen onzer stadgenooten, die meenden hun per-
soneele belasting voldoende te hebben aangezuiverd,
zullen dezer dagen, evenals wij, zijn opgeschrikt
door eene waarschuwing. Na van de eerste verba
zing te zijn bekomen, bleek ons echter dat wij
met een vernuftige reclame te doen hadden. Het
was de heer Stroober, die op deze minder gebrui
kelijke wijze zijn aanstaande komst berichtte. Nu,
de heer Stroober is een oude bekende van onze
laatste kermis, waarvan, zijn troep in het Eden
theater de piece de resistance uitmaakte. Wij twij
felen niet of velen hebben een goede herinnering
van die voorstellingen behouden en zullen niet
nalaten a. st. Zondag i4 dezer in //Ons Genoegen*
te compareeren, waar de heer Stroober wel zorgen
zal, dat bij zijr. goeden naam handhaaft.
Bij de verkiezing van eeu lid der Tweede Kamer
in bet hoofdkiesdistrict Maastricht zijn nitgebracht
1237 geldige stemmen Gekozen is de beer L. F. H.
C. Ruland, burgemeester van Vaals, met 742 stemmen.
Op den heer Kleuters waren 344, op den heer Schrie-
nemacber 97 stemmen uitgebracht.
Het hoofdbestuur der aNed. Vereeniging tot be
vordering der Zondagsrdst* heeft de afdeelingsbe-
sturen en correspondenten ingevolge een besluit der
alg. vergadering van 25 November 11. uitgenoodigd
de volgende vragen te beantwoorden
1. Hoe staat bet met koop en verkoop op Zondag
binnen het ressort van uwe afdeeling of corres
pondentschap
2. Kan ook approximatief worden opgegeven,
hoevele neringdoenden binnen dat ressorta. den
geheelen dag winkel sluiten b. een gedeelte vau
den Zondag (en welk gedeelte) sluiten
3. Kunt u ook oorzaken aangewen, die wellicht
het koopen op Zondag in de hand werken
4. Behoort daartoe misschien ook het uitbétalen
der werkloonen op den Zaterdagavond Wanneer
worden ten uwent de loonen aan het werkvolk
uitbetaald en wel, door hoeveel patroons op den
Zaterdagavond, door hoeveel patroons op andere tijd
stippen, en wanneer hoeveel werklieden worden
daarbij door iederen patroon betaald
5. Wat zijn ten uwent de voor de hand liggende
en in het oog loopende nadeelen, die uit het ver-
koonen op Zondag voortspruitende, bij verschillende
takken van nijverheid
6. Zijn er wellicht middelen aan te geven, die
de oorzaken tot het verkoopen op Zondag kunnen
uit den weg ruimen, het koopen en verkoopen tegen
gaan, de kwade gevolgen opheffen.
7. Kunnen als zoodanig ook in aanmerking komen
comparities met werkgevers, werklieden, enz of ook
wat in Zwitserland wordt toegepast, opwekking aan
de leden der Vereeniging, om alleen te koopen bij
winkeliers, die op Zondag sluiten
De Haagsche correspondent der Zutph. Cl. maakt
met ingenomenheid melding vAn Zondagsuitvoeringen,
die in den Haag van wege den Volksbond tegen
drankmisbruik worden gegeven. Het zijn volksvoor-
I stellingen in den waren zin. De entree bedraagt
gegoede klaasen, die van nature steeds geneigd i
ziju om wetten te maken, welke hun de grootste
voordeelen verzekeren. Welke oplossing dan
gevonden zal worden voor de vele maatschap
pelijke vraagstukken, die voor ons nog raad
selen zyn, en of die oplossing gevonden worden
«al daaromtrent is niets te bepalen De
groote omtrekken dezer nieuwe sociale politiek
zijn zelfs nog niet aan te geven. Maar dat is
zeker, als alle deelen van het groote maatschap
pelijke geheel gelykeljjk gehoord worden en tot
hun recht komen, is de kans op eene bevredi
gende oplossing grooter en vindt men die niet,
welnu dan ligt de schuld aan natuurlijke oor
zaken, die boven menscheljjk vermogen liggen,
en niemand treft het verwijt, dat hij uit eigen
belang de kleinen heeft vertreden en achteruit
gezet.
Het is niet te ontkennen, dat in de laatste
jaren, vooral sedert 1848, in die richting is
In ons vorig artikel hebben wij doen uit
komen, wat particuliere krachten zouden kunnen
doen tot bestrijding van den verderfeljjken géést,
die een deel onzer werklieden vervult. Zou er ook
van overheidswege iets kunnen gedaan worden in
die richting? Wij bedoelen natuurlijk niet het
te keer gaan van openbaar verzet en pogingen
tot revolutie, wanordelijkheden zooals dezer
dagen te Londen zjjn voorgekomen. In zulke
gevallen is de overheid van zelf geroepen om
streng orde en wet te handhaven en met alle
middelen, waarover zij beschikt, de bestaande
maatschappij te verdedigen tegen de onbekookte
pogingen om table rate te maken, ten einde op
de puinboopen onzer welvaart en ten koste onzer
beschaving een hersenscbimtnigen heilstaat te
grondvesten. Maar kan zij niet iels doen om
het voortwoekeren der kwaal tegen te gaan en
paal en perk te stellen aan de misleiding der
eenvoudige gemeente Tweeërlei weg staat haar
hiertoe open. Die van geweld, waardoor de
sociaal-democraten buiten de wet worden gesteld
en elke poging tot propaganda streng gestraft
wordt; dit is de methode van Bismarck, doch
ze is niet proefhoudend bevonden en reeds door
de uitkomst veroordeeld De andere is te re-
geeren met rechtvaardigheid, waardoor alle
wezenlijke grieven der arbeiders worden wegge
nomen Wanneer dat geschiedt, dan zal het ge
zond verstand op den duur ook in de lagere klas
sen sterk genoeg zyn om de meerderheid de hol
heid der socialistische theoriën te doen beseffen. I
Geen macht ter wereld is in staat om volkomen j Valligen en duren eisqh
gelykheid van bezit en genot te geven aan alle I
menschenook de massa der arbeiders begrijpt
dat volkomen maar wat velen ontevreden maakt, teerd WOrden door’ oprichters
is ongelyke bedeehng ten gevolge van mensche- 1
lijke instellingen en van de baatzucht der heer-
schende klassen. Indien deze maatschappelijke
gebreken verdwijnen, dan wordt 'de invloed der
volksverleiders gebroken en hun aanhang zal
slechts bestaan nit enkele dweepzieke naturen
en eene zekere hoeveelheid déclassés, zooals er
ten allen tijde geweest zyn en zullen zjjn Om
daartoe te geraken moeten de sociale vraag
stukken bovenaan gezet worden op het pro
gramma der politieke partyen. In de eerste
plaats behoort er voor een ruime deelneming
van den arbeidersstand aan den wetgeven-
den arbeid gezorgd te wordenuitgebreid
kiesrecht, zoodat de bezwaren en wenschen van j
het geheele volk vernomen en zooveel tnogelijk regeering
behartigd worden Vanzelf zal dan een tegen- I st’ voor v„ u„
de zelfzucht de5 j aard uit onze wetten en zeden verdwijnen, zal
achteruitzetting bij aten werk-
recht-
gearbeid. Vele belastingen zijn afgeschaft, die
in de eerste plaats drukten op de mindere
standenaan de volhardende pogingen der
liberale partij in haar goeden tijd heeft men
dit te danken. Van diezelfde zijde is ook de
verbetering van ons volksonderwijs uitgegaan.
Voeg hierbjj het recht van vereeniging, de wet
op de coöperatie, die op den kinderarbeid, de
drankwet, de postspaarbank. Geheel uit het
oog verloren heeft de regeering niet de be
langen der lagere klassen, maar het is nog
weinig als men het vergelykt met wat er nog
te doen overbljjft. Eene billijke verdeeling
van de rijkslasten over alle ingezetenen is tot
dusver afgestuit op het stelselmatig verzet der
bevoorrechte gegoede klassen ;de effectenhouders
zijn nog onbelast. De recbtsbedeeling laat nog
veel te wenschen over; niet dat men geen
roem kan dragen op eerlijke en onkreukbare
rechters en eene goede rechtspraak, maar
processen kosten te veel geld Als axioma
mag worden aangenomen, dat men, om in
Nederland recht te verkrygen, of heel rijk moet
zijn of niets bezitten. In bet eerste geval kan
men de onmatig booge rechtskosten zonder
bezwaar trotseeren, in het andere geval kan
men het pro deo gedaan krijgen. Maar fat
soenlijken werklieden en kleinen burgerlieden
wordt bet feiteljjk belet hun goed recht bij de
rechtbanken te doen gelden. De bescherming
der kinderen in de fabrieken laat nog te wen
schen over, toezicht op de werkplaatsen uit
een sanitair oogpunt is er niet, ongelukken die
een werkman overkomen geven alleen recht op
schadeloosstelling, indien bet ongeluk direct het
gevolg is van onachtzaamheid van den patroon
en dan nog eerst tengevolge van een wissel-
J-*i in rechten. Nog ontbreekt
eene wet op de levensverzekering, tengevolge
waarvan de mindere standen dikwijls geëxploi-
i van begrafenis
en ziektefondsen, die de spaarpenningen van
den arme verslinden. Gelykheid voor de wet
bestaat in naam, maar nog steeds wordt in
geschillen over loon of dienstcontracten de
patroon op zijn woord geloofd, hetgeen eene
onbillijke bevoorrechting der sterkste partij is.
Vervalsching van levensmiddelen geschiedt
nagenoeg ongestraft, terwijl juist de werkman
dié in kleine winkeltjes ter markt gaat, aan
welke hij gewoonlijk door het borgsysteem
met gebonden handen is overgeleverd, daarvan
de grootste nadeelen ondervindt Zoo zouden
wy kunnen voortgaan, maar de genoemde
voorbeelden bewijzen genoeg, dat hier nog een
onmetelijk veld ter bearbeiding overblijft voor
j en volksvertegenwoordiging. Als
voor stap alle ongerechtigheden van dien
Vanzelf zal dan eentegen-
