TE KOOP OF TE HDUR
I
Bultenlandsch Overzicht.
ADVERTENTIES.
POLITIE.
tfargerlijke Stand.
Moordrecht:
Gouderak
Haastrecht
Reeuwiik
TBE/STOHD
zien klimmen van 4 shilling! tot 8, die in Schot
land van 9 tot 18 shillings, die in Engeland van
>0 tot 16 shillings. De loonen der overige hand
werkslieden zgn met 70 a 100 pCt. toegenomen.
Al waren de loonen dezelfde gebleven, ook dan
nog sou men recht hebben te beweren, dat de toe
stand der werklieden over het geheel veel beter is
dan een halve eeuw geleden. YVaut het aantal vau
hen, die het geringste loon, hetwelk er betaald
wordt, in outvaugst nemen, is thans betrekkelijker
veel kleiner dan vóór vijftig jaren. De boeren
arbeiders van Ierland en Engeland te zamen maakten
toen twee derden nit van de geheele massa der
arbeiders in hel vereenigde Koninkrijk. Thans slechts
Óen vierde. Een halve eeuw geleden was het Óen
derde der arbeiders, dat het hooger loon ontving,
hetwelk aan ambachtslieden, werklieden op werven,
in fabrieken enz. wordt uitgekeerd. Thaus zijn die
meer begunstigde arbeiders drie vierden van bet
geheel.
De kleine gemeente Kinderdgk zal eerlang, ver
moedelijk reeds in Maart a. s., een openbare electri-
sohe verlichting bezitten. Eenige bijzonderheden om
trent deze onderneming zijn ontleend aan een bericht
in, de N. R. Ci.
Nadat gebleken was, dat eene verlichting door
middel van gloeilampen aan alle eisohen zou voldoen,
werd door onderling samenwerken in den afgeloopen
herfat een naamlooze vennootschap voor dit doel op
gericht. Een stuk grond, of beter gezegd water,
werd op billgke voorwaarden verkregen, en daarop
ia thans een steeuen gebouw met fabrieksschoorsteen
verrezen. In dit gebouw wordt een stoomketel ge
plaatst voor een stoomdruk vau 6 atrabenevens
eene horizontale hoogedruk-stooramachine met cou-
densatie van 80 Ind. pk. Deze machine dient tot
het drijven van twee dynamo's, volgens de nieuwste
constructie vervaardigd door de heereu Win. Smit
Co. te Slikkerveer, terwijl elke dynamo eene capa-
citeit heeft van 250 lampen van 16 kaarsen.
De stoommachiue met ketel wordt vervaardigd in
de fabriek van de heereu Diepeveeu Leis Smit,
te Kinderdgk.
Het gebouw staat ongeveer in het midden van de
aan te sluiten huizen en fabrieken. Naar beide zijden
zuilen twee sterk geïsoleerde en met lood omkieede
kabels onder den grond worden gelegd, zoodra de
vont het werken in den grond toelaat. De gelei
dingen in de huiten, die eveneens goed geïsoleerd
zijn, zgn bijua alle reeds aangelegd, zoodat, wanneer
machines geplaatst en de hoofdkabels gelegd zullen
zgn, de verlichting in werk kan treden.
Wat de tarieven anugaat, heeft men als regel aan
genomen, dat men van zonsondergang tot des nachts
12 uur het lioht kan branden, en des morgens vau
omstreeks half zeven tot zonsopkomst. Voor de woon
huizen houdt men nu geen rekening, hoelang ieder
licht brandt, daar ieder het zoo noodigtotl2 uur
kan branden, maar het tarief is zoodanig gesteld,
dat wie in zijn huis slechts ééce lamp heeft, daarvoor
méér betaalt dan iemand die 10 of 12 lampen heeft
doen aanleggen, omdat de eerste zgn licht geregeld
en bgna altijd zal gebruiken, terwijl de andere bijna
nooit alle lichten tegelijk gebruikt.
Het gemiddelde vau het tarief is 90 oent of f 1
per maand en per lamp van 16 kaarsen, terwijl,
indien ren huis gedurende eene maand of langer on
bewoond is, de eigenaar slechts 30 ct. per lamp en
per maand betaalt bg wijze van rente van het
aanlegknpitaal.
De vennootschap legt de geleidingen met de
daarbij behoorende reiligbeidspluggen, afsluiters enz.
geheel voor hare rekeuing aan en levert daarbij de
noodige Edisonlarapen, welke zij ook voor hare
rekening vernieuwt indien ze uitgebrand zijn. Zij
beoogt volstrekt geen winstbejag de aandeelhouders
stellen zich tevreden met de matige rente van
pot., terwgl de administratie bgna kosteloos geschiedt.
De Transvaalsche Volksstem komt in baar nommer
van 7 Januari terug op de quaestie over het presi
dentschap van den heer Kruger. Zg zegt namelgk
Het is nu twee maanden geleden, dat wg over
eene verandering van regeering spraken, eu wij
denken, dat het tijd is om op het plan terug te
komen.
Toen wij er het eerst van spraken, was eene
zekere partg er boos over, en zocht ons verdacht
te maken. Er werd verteld, dat wg onrust en
woeling opwekten, en dat alles in het land goed
was, maar dat wij alleen de onruststokers waren.
Men vertelde, dat het ons te doen was om presi
dent Kruger den voet te lichten. De Eugelschge-
zinde partij zei, dat wg gelijk hadden, maar dat
zg ons gemeesmiddel niet zou gebruikeu, omdat
het eerst nog erger met het land moest worden,
voordat er aan beterschap te denken viel. Zoo
kregen wij van twee kanten als het ware klop.
Het beste was daarom rustig te zwijgen, totdat de
kalmte hersteld was, en dan met geduld opnieuw
de zaak uiteen te zetten.
Vooraf eohter nog een paar inleidende opmerkin
gen van algemeeneu aard.
Ten eersteindien niet alles wel en rustig is iu
de republiek, en er veel klachten zgn, niet van
alles is de regeering oorzaak. En daarom zal, ook
indien de regeering volmaakt ware, veel in het
land gebrekkig blgven. Het is niet .de schuld vau
de regeering, dat de prijzen der producten zoo
gedaald zijn, dat ossen en schapen de helft miuder
waard z\jn, dan een jaar of vgf geleden. Al was
morgen aan den dag, bij manier van spreken, een
man als Mozes of Salomo onze president, hij zou
er geen verbetering in kannen brengen. Vau dieu
achteruitgang is de oorzaak eene geheel andere.
Het is de natuurlijke terugslag van het ophouden
eener valsche politiek. Sir Bartle Frere had eene
koortsachtige politiek, hg gebruikte heftige middelen
en bracht daardoor eene kunstmatige beweging, eene
overprikkeling, in het aanzijn. Veel troepen, veel
geld Dit is voorbg, maar daarmede ook voorbg
de buitengewone drukte, opgewektheid en hooge
prijzen. Voor het eerst sedert zes, zeven jaren zijn
wg in Zuid-Afrika aan ons zeiven overgelaten, de
buiteugewone hulpmiddelen van Sir Bartle Frere
zijn voor ons gesloten, wij leven niet meer iu eene
koortsachtige, onnatuurlijke echgndrukte van avou-
turen en avontuurlijke politiek, wij tereu niet lnnger
op Engelands middelen, maar moeten van ons eigen
leven.
Het is daarom niet goed, als wg van allen
achteruitgang de regeering of den president de
schuld geven, waarvan zij volmaakt onschuldig zgn,
en waarvoor tig dus ook geen blaam verdienen.
Ten tweedewg stellen onze planuen voor zonder
aanzien des persoons, wg zgn geen enkel persoona
vriend of vijand. Het is niet uit antipathie tegen
den persoon van den heer Paul Kruger, dat wij er
openlijk voor uitkomen, dat wg een andereo regee-
ringsvorra verlangen. Indien het volk onze planuen
niet goedkeurt of overneemt, dan kan de heer
Kruger zeker wezen, dat wg ons niet bemoeien
zullen met eenige poging om bem van den presi-
dentszetel af te stooten, en in zijne plaats een der
volgende heerenP. Joubert, J. G. Kotze, of wel
anderen, aan te bevelen. Een van de grondslagen
van ons plan is juist onze tegeuziu tegen persoon
lijke politiek. Wg betreuren het diep, dat de ge
noemde heeren, en misschien nog anderen, onder
het publiek voorkomen als candidate» voor president.
Het gebeurt zeer waarschijnlijk builen kennis, en
tegen den zin vau die beerep zeiven, maar het ge
beurt, eu het doet kwAad. De regeeriug wordt er
noodeloQS en voor den staat nutteloos door verzwakt.
En ieder hunner die als staatspresident mocht willen
optreden, zal indien al het andere blijft, zooals bet
nu is, weinig of geen verbetering kunneu aanbrengen.
Wij hebben de volgende gedachte: iu een land als
bet onze knn alleen samenwerking van alle krachten
den vooruitgang van den staat mogelijk maken. Een
bestuur van één persoon, b. v. van een dictator die
,eeu jaar of wat met geld en macht alles dwong naar
zgn zin, zou velen behagen, maar het volk niet voor
uitbrengen. Welvaart, vooruitgaug laten zich niet
opdringen, zg moeten opgroeien, langs natuurle
ken weg.
Men verwachtte in 1871, toen de beer M. W.
Pretorius door innerlijke tweedracht der bevolking
gedwongen werd om af te treden, alles van een ont
wikkeld man, een psesideut vau beschaving. Thomas
Francois Burgers werd gekozen, zekerlijk een buiten
gewoon man, en men weet hoe het gegaan is.
De tweedracht bleef bestaan, ja, werd noch sterker
dan te voren, en groeide tegen het gevaar. De
tweedraoht onder het volk is de oorzaak der annexatie.
Het werk van Burgers werd verijdeld, ëu het land
ging verloren.
Maar weder kwam er redding. Dat is nu vijf
jaren geleden, en nu deze vgf jaren verloopeu zgn,
waar zgn wg nu
De staat van zaken ii ongunstig, de achting voor
de republiek en voor krediet hebben iu de laatste
twee jaren onbegrijpelijk veel geleden, en er is eene
algeraeene slapheid in regeering, wetten worden er
wel gemaakt, maar de beste wetten worden niet uit
gevoerd eenige maanden geleden werd er zelfs van
staatsbankroet gesproken, en onze Engelsebe ingeze
tenen schroomden niet het openlijk rond te bazuinen,
dat zij smachtend de oogeu ophieven naar Engeland
nu als den redder uit deo nood
In zulke moeielijke tg den worden er van deu
staatspresident hoedauighedeu van buitengemeeuen
aard vereisebt. Goede wil is niet genoeg. Welnu,
wg hebben den heer Kruger zeiven als onzen zegs
man, aan goeden wil ontbreekt het hem niet, maar
zeker wel aan die kennis en bekwaamheden om alleen
bet schip van staat te sturen. Blijft hg volharden
om het roer alleen te sturen, dan komen alle
fouten ook voor zijne rekening. Daarom liever een
anderen weg ingeslagen.
Republieken kunnen zonder een vasten staats
president. Wij hebben de wereld rondgezien, en zie
hier wat wij vinden. Er wns voor mauls tetie republiek
van Rome, die bgna 500 jaren met eere eu macht
heeft bestaan, zonder president. De regeering werd
hoofdzakelijk gevoerd door twee hoofdambtenaren,
consuls geheeteo, die jaarlijks gekozen werden en ook
telkens weder na een jaar dienst aftraden. In Zwit-
serlaud bestaat ook sedert eeuwen eene republiek,
en ook zij doet het zonder staatspresident. Het
blijkt dus uit die voorbeelden dat een republiek kan
bestaan zonder een vasten staatspresident.
Wij geiooven, dat het ook voor onze republiek
beter zou wezen, iudieu wij eene kleiue verandering
in onzot grondwet maakten, en het voorbeeld der
genoemde republieken volgden. Dat wil zeggeH, zoo
na mogelgksinjpir altgd iu overeenstemming met den
aard van onze eigene inrichtingen en iu overeenstem
ming met den geest des volks.
Ous plan komt hierop neder
De uitvoerende raad worde iet of wat gewijzigd.
Vooreerst zgn naam Hij worde een staatsraad, die
over alle zaken en wetten vooraf geboord wordt,
voordat zij voor den volksraad komen. Ten tweede
het getal leden worde gebrtebt op zeven.
De raad kiest, jaarlgks en voor één jaar, zgn
voorzitter, en deze voorzitter treedt dan op als
staatspresident. Na afloop van het jaar is bg niet
herkiesbaar.
Langs dien weg wordt de tweedracht gedood,
en de samenwerking van alle krachten tot heil vau
het vaderland niet slechts een plicht, maar een
nood zakelgkbeid.
De beste wijze van werkverschaffing zal wel daariu
bestaan, dat iederen werkman arbeid kan worden
gegeveu, waarvoor bij geschikt is eu waaraan be
boette bestaat. Het bijeenbrengen vau vraag en
aanbod van werk is daarom een zegen voor de werk
lieden, en roet vreugde hebben wij de plannen be
groet om een arbeidsbeurs tot staud te brengen.
Ook iu het buitenland wordt aan dit vraagstuk
de aandacht gewijd. Op hetzelfde oogeoblik dat
uit Londen de berichten komen van gruwelijke bal
dadigheden, welke slechts geschikt zijn om het kapi
taal nog meer af te schrikkea eu de werkeloosheid
te doen toenemen, verneineu wij uit Engeland ook
van practische pogingen om aau den werkuood te
gemoet te komen.
De heer Nathaniel Louis Cohen, uit Surrey (het
graafschap waartoe een gedeelte van Londen behoort),
schrgft aan de Timet, hoe b|j voor ruim een jaar
getroffen werd door het lot van een knap werkman,
die, na te vergeefs 40 m|jleu ver te zijn rond ge
trokken om arbeid te vinden, ten slotte in zijn «igea
omgeving plaatsing vond bij een baas, die ai dien
tijd een geschikt werkman noodig bail gehad. Dat
maakte den heer C. opmerkzaam op het gemis aan
een arbeidsmarkt, vooral op het land, waar de werke-
looze uren en dagen moet rondzwalken en enkel op
losse praatjes, van vreemden op straat of in herbergen
vernomen, zich hier of daar komt aanmelden.
Daarom heeft de heer C., in vereeniging met
drie andere welgezinde mannen in zijn woonplaats,
den ambtenaar van den burgerlijken stand weten
te bewegen, een register aan te leggen, waarin per
sonen, die ten minste zes maandeu ter plaatse hebben
gewoond en bij den ambtenaar of de commissie alt
knappe wefkliedeu hek end zijn, zioh laten mtchrijveYi
ingeval zij werk zoeken, met opgaaf van hun vak.
Een Igst van het getal «erkzoekenden iu elk vak
wordt op geregelde tijdeu per briefkaart aan de
voornaamste werkgevers in den omtrek verzonden
en op den laatsten Zaterdag van elke maand in het
plaatselijk blad openbaar gemankt. Een gelijke lijst
wordt aangeplakt voor het kantoor van den amb
tenaar.
Op 1 Februari 1885 werd met deze regeling een
begin gemaakt en tot 31 Dec* van dat jaar wareu
van 223 aanvragers 181 geplaatst. De uitgaven,
door vijf belangstellenden bestreden, beliepen nog geen
f 90. /rQver de vier laatste maanden/ zoo be
richtte de ambtenaar in het eind van Januari jl.,
z/ziju ongeveer 260 namen in mijn boek ingeschreven;
daarvan zijii 150 door m|jne tusschenkomst geplaatst,
een 40tal hebben zelf werk gevonden, eu nog een
50 staan ingeschreven/
De heer Cohen voegt er b|j, cjat op gel|jke w|jze
ook loopjongens en leerlingen worden geplaatst. De
ambtenaar heeft bovendieu een aantal boekjes van
de Centrale landverhuizing-vereeniging te zijner be
schikking, waarin men tal van inlicbtiugen kan vinden,
en ziju tusschenkomst kan ook gebruikt worden
als ernstige plannen vau emigratie aan de orde
ten komen.
Zulk een inrichting heeft het groote nut, dat zg»
door enkel diegenen in te schrgven omtrent wie
de commissie van toezicht goede inlichtingeu heeft
gekregen, de gelegenheid geeft om kuappe werk
lieden te krijgen, eu tevens den werklieden, die
over «enigen tijd ontslag te wachten z|jn, het moge
lijk maakt bij tijds naar een andere betrekking
om te zien.
De ambtenanr beeft niets met bet loon te
maken. H|j brengt alleen werkvragers en werkgevers
te zamen, eu geeft deu eersten daartoe gedrqkte brief
jes af, ten bewijze dat zij zijn ingeschreven. Als
de werkgevers, die arbeiders kunnen gebruikeu, zioh
de moeite uemeu de registers in te zien, vervallen
de kosten van kennisgeving.
Een ander groot nut van zulke registers is daarin
gelegeu, dat zij het verbuizen van de landelijke
bevolking naar de groote steden beperkt, vooral als
verbaud wordt gebracht tusschen de registers van
naburige plaatsen of van «en geheele provincie,
door raaandelijksche wederzijdsche kenuifgeviugeu en
openbaarmaking. t
Het welslagen hangt grootendeels al van den ijver
van den ambtenaar, die het register houdt, en van
de commissie van toezicht. De arabteuaar is ge-
wooulijk een man, die vertrouwen verdient en vele
menschen kent, en daar hij niets met belastingen
heeft te maken, wekt zijn tusschenkomst geen achter
docht. Voor partijdigheid of willekeur bestaat
weinig gevaar, daar de ambtenaar er b%-lang bij beeft
zijn populariteit niet te verliezen en onder toezicht
slaat van een commissie vau vrijwilligers. Boven
dien belet niets den werkman, zelf moeite te doen,
al is h|j ingeschreven.
Wij hebben bet van belang geacht deze bijzonder
heden mede te deeleu omtrent een hoogst practische
en eenvoudige tegemoetkoming in het gebrek aan
werk. Wellicht valt er voor ons land iets uit te
leeren, nu het plan van een arbeidtbeurt wel is
outwikkeld, maar helaas nog niet tot uttvoeriug is
gekomen. Handbl
Pe Ncue freie Preste ontvangt van haren corres
pondent te Konstantinopel den inhoud der mondelinge
mededeeling, door Rusland in zake de Bucharester
vredesonderhandelingen aan de Porte gedaan eu met
welker strekking de mogendheden instemmen. Vier
punten komen daarin voor: lo. De vrede tusschen
Bulgarije en Servië moet gesloten worden op deu
grondslag vau bet Berlijnsobe verdrag, d. i. naar
den toestand welke vóór den Bulgaarsch-Servischen
oorlog bestoud 2o. alle staatkundige vruagstukkeu,
welke van deu Sultan en Europa uitgaan, moeten
uitgesloten blgven 3o. de regeling van de Bregova-
quaestie en vau de vraagpunten welke op de staat
kundige vluchtelingen betrekking hebben, moet door
eene gemengde commissie geschieden 4o. de verte
genwoordigers der commissie moeten op de hoogte
worden gehouden van den loop der vredesonderhan
delingen, en hunne wenken moeten in acht genomen
worden.
Dat Rusland, terwijl het bij de diplomatieke hau-
delingen der mogendheden te Athene zich voor7ich-
tig op den achtergrond hield, iutegendeel bij de
Bulgaarsch-Servlsohe vredesonderhandelingen eu de
overeenkomst tusschen Bulgarije eu Turkije vooraan-
gaat, beef», volgens deu Weener correspondent der
Timet, niet de beteekenis, dat bet Petertburger ka
binet bedoelde overeenkomst onvoorwaardelijk afwijst.
De Czaar heeft bepaaldelijk deu wensch genit, dat
de verwikkelingen op hel Balkan-schiereiland vrede
lievend worden opgelost, en dienvolgens zal Rusland,
wanueer de andere inogendhededen de overeenkomst
Aannemen,, zich niet van haar scheiden. Tot dusver
heeft Rusland slechts iu het algemeen zijne beden
kingen tegen de overeenkomst kenbaar gemaakt, zon
der die nader te omschrijven het wacht de besluiten
der overige mogendheden af, om zich daarnaar te
richten.
De Fransohe minister-president De Freyoinet deelde
in den ministerraad mede, dat de iudustrieelen in
andere landen wegens den onguustigen toestand der
nijverheid, weinig lust betoouden om deel te nemen
aan de internationale tentoonstelling in 18b9 te
Par|js te houden.
Van alle herstemmingen der nieuw benoemde En-
gelscbe ministers baarde alleen die van John Morley,
staats-seoretaris voor Ierland, zorg. Bij z|ju verkiezing
te New-Castle in December II. had hij met een geringe
meerderheid over zijn tegencandidaat gezegevierd.
Wel waar steundeu hein nu de Iereu, die toen
den conservatieven candidaat bun hulp verleenden.
Konden de andere ministers met een manifest aan
hun kiezers volstaan, John Morley's tegenwoordigheid
in New-Caslie werd dringend vernacht. Alsof alle
goede geesteu zich tegen hem verbonden hadden,
werd hij te midden vim den verkieziugskamp wegens
ambtsbezigheden nanr Dublin geroepen.
Ondanks al deze tegenspoeden zegevierde de minister
van Ierland b|j de stembus over den oonservatief
Hnmond met 11.110 stemmen tegen 8449.
Den dag te voren naar New-Castle teruggekeerd,
is John Morley nog bijtijds gekomen om ziju kiezers
toe te spreken. Op een meeting heeft hij verklaard
hoezeer bij ook gunstig gestemd is voor een uit
breiding van autonomie in Ierland, hij toch altgd
met kracht de wet, de orde, deo eigendom en de
vrijheid zou verdedigen. Afscheiding van het zus-
terland beschouwde .John Morley als een schande
voor Engelaud en een ongeluk voor Ierland. Men
ziet het, meer lijïht licht over de beste oplossing der
Iersche kwestie wordt zoo min door dezen minister,
wiens aandeel in de regeling van het meeste belang
is, als door GlaJstone gegeveu.
Het is zelfs twijfelachtig of het nieuwe kabinet,
alvorens bet zich roet de Iersche aangelegenheid kan
bezighouden, niet de band aan deu ploeg moet slaan
om de sociale toestauden in Engeland zelf te ver
beteren.
De ongeregeldheden van Londen zijn naar de
provincie overgeslagen, een bewijs dat ook daar
de ontevredenheid groot is en de geheele beweging
een ernstiger beteekenis beeft, dan de Engelscne
bladen deu vreemdeling willen doen geiooven. Enge
land is lang bevrijd gebleven van de verderfelijke
vruchten der sociaal-democratische woelingen, maar
dat ook daar de maatschappelijke toestanden met
slechte stoffen zijn bezwangerd, blijkt uit de jongste
gebeurtenissen. Van het gezond verataud der Engel-
schen mag men veronderstellen, dat zij zich niet
voldaan zullen verklaren, wanneer de regeeriug, die
de leiders der sociaal-democrAteu aansprakelijk maakt
voor de buitensporigheden, Maandag in Londen be
dreven, de belhames alleen straft. Zij toch zullen
eisclien dat die regeering ook den waarlijk lijdenden
te hulp kome. Met onderdrukking of andere dader,
van geweld is deu hougereudeu volkshoop niet ge
holpen.
Van den minister Chamberlain hoofdzakelijk ver
wacht de arbeidersklasse leniging in haar nood,
verbetering van baar ellendigen toestand. Reeds
hebben de werklieden van Birmingham, de stad welke
Chamberlain naar het parlement afvaardigde, besloten
tot den president van het Local Govern ment Board
te gaan om hem hun grieven bloot te leggen. Dat
Ba rus en Hyndman, de leiders der sociaal-demo
craten, deel zouden nemen aan deze demonstratie,
klinkt onwaarschijnlijk, daar Chamberlain htr. deu
dag na de wanordelijkheden in Loaden weigerde te
ontvangen.
In de memorie van toelichting, welke het bij den
Pruisischen Landdag ingediende Poolscbe kolonisatie-
ontwerp vergezelt, wordt gezegd, dat de 100 rail-
lioen Mark geen weggeworpen geld is, maar eigen
lijk eeu belegging beieekent van staatsgeld in
landerijen eu een voorschot aan Duitsche boeren,
die zich op die landergeu willen vestigen. Naar deu
tegenMoord'gen prgs der landergeu in de Oostelijke
provinciën, zal voor 100 roillioen Mark ongeveer
200.000 hectaren gekocht kuaaën worden, waarvan
de helft op dit oogenblik in vrgwillige of gerech
telijke veiling komen zal. Welken iuvloed het optreden
van den Slaat als kooper op den koopprijs hebben
zal, durft de Regeeriug niet voorspellen, die prijs
kan daardoor rijzen maar het is ook mogelijk,
dat bg daalt door grooter aanbieding, daar vele
sohuldeischer», die tot dus dusver huiverig waren
om een gerechtelijken verkoop uit te lokken, thaus
wellicht daartoe zullen overgaan. Niet de geheele
soin echter van 100 millioen zal voor aankoop van
landerijen beschikbaar zgn, daar ook groote kosten
gemaakt zullen moeten worden voor de inrichting
der nieuwe bewoners. Al zgn deze nog niet voor
handen, toch wil de Regeeriug met den aankoop
niet wachten vooreerst omdat het politieke doe,l
van den maatregel anders eerst over al te langen
tijd bereikt zou worden ten tweede omdat bg
den aankoop van groote goederen deze toch ouder
het dorat-iu bestuur moeten komen en de tegenwoor
dige lage prgs der landerijen en lage rentestand
voor den aaukoop zeer gunstig zjju.
In den Oostenrgkscbe» Rijksraad is door Schar-
schraidt namens de Duitsch-Oostenrijksche Club,
ondersteund door de Duitsche Club, een wetsontwerp
ingediend betreffende het gebruik van bet Duitsch
en andere talen in Oostenrijk. Het ontwerp stelt
voor, het Duitich te handhaven als de Rijkstaal,
waarin de wetten des Rijks wordeu uitgevaardigd,
die gesproken wordt iu den Rijksraad en de Delegatie
waarin recht gesproken wordt iu de hoogste Col-
legiëu die bij alle overheden moet gebruikt kunnen
worden, zoodat verzoekschriften enz., iu het Duitsch
ingediend, ook in die taal beantwoord moeten wor
den. Voor de lagere scholen zou moeten gelden,
dat het Duitsch daar als de uitsluitende taal ge
bruikt wordt, voor zoover niet een landstaal daar
naast in aaumerkiug komt. Als landstaal geldt
het Duitsch voor de provinciëu Oostenrijk, Stier
marken, Karinthië, Krain, Salzburg, Tyrol, Vorarl-
berg, Triëst, Bohemeu, Moravië, Silezië en Bokuwina,
het Czechisch voor Bohemen, Moravië en Silezië,
het Poolsch voor Galicië en Silezië, het Rutheensch
voor Gnlioië eu Bukowiua het Sloveensch voor
Stiermarken, Karinthië, Krain, Triëst, Görz en Istrie,
het Cerbo-Croatisch voor Dalmatie en Istrië, het
Italiaaosch voor Triest, Görz, Istrië, Tyrol en Dal-
matié, het Romaanseh voor Bukowiua. Die landstalen
worden voor genoemde provinciën als dc gebruike
lijke voorgesteld in die distrioteu, waar gemeen
ten bestaan, die een van die taleu als officiëele
gebruiken er. waar tevens een zesde deel der be
volking haar in het dagelijkscb leven gebruikt. In
die districten geldt die landstaal voor scholen, over
heden, rechtbanken enz. In alle lagere scholen met
meer dau drie klassen en in de middelbare scholen
moet het Duitsch echter onderweten worden. Voor
het hooger onderwijs zorgt eeu afzonderlijke wet#
GEVONDEN en aan het bureau van politie ge-
depoueerd 2 gereformeerde Psalmboekjes7 Sleu
tels aan eeu ring 1 Sleutel aan een ring 1 Sleutel
1 dito en 1 Knipmesje.
GEBOREN: 12 Febr. CUsina Maria Johanna, onders A.
J. IJsselatijn en P. C. van Leent. 13. Johannes Samuel,
onders W. de Yrooin en M. C. Toiloo Willeooina Adriana,
ouders L. P. Welter en W. A. Huigen. - 14. Theodora,
ooders P. J. Stolk en C. Jansen. Cornelia Barendina,
ouders J. H. Dounaie en A.. M. Radder Maria Elizabeth,
ouders P. de Graaf en E. de Goeij. 15. Margaretha Jo
hanna, onders M. IJsselstijn en J. W. van deu Berg.
Frank, ouders J. Badder en C. Palsgraaf.
OVERLEDEN: 13 Febr. B. van Waas, 8 ra. J. J.
Wigt, 1 j. 1 ra. - G. J. van Vliet, 53 j. 14. A. Leef-
lang, 3 ra. 16. C. Houdijck, 2 ra.
GEBOREN: Maria, ouders M. N. Dirkzwager en M de
Jong. Tennis, ouders K. Rook en A. van der Werff.
ONDERTROUWD: A. de Jong, 29 j. en B. van den
Ber&. 27 j-
GEHUWD: G. de Broin en G. van Jevereu.
GEBOREN Willem, ooders A. den Outer en C. Palsgraaf.
Geertrnida, onders N. Kool en J. Noorlander.
OVERLEDEN: P. van Mallen, 78 j.
Stolwijk:
GEBORENFrank, ouders L. Treore en A. C. Verweij.
Metta, ooders J. Molenaar en G. van Dam.
GEHUWD: T. C. Koot eu A. M. Bouter.
GEBORENHuibert, ouders J. Verboom en N. Sterk.
Vlist
ONDERTROUWD J Se hep en N. de Groot.
GEBOREN: Cornelia Jacoba, onders D. van der Grift
en T. de Brain. Dirkje, ouders J. de Hoog en M. van
Zijll.
OVERLEDEN; C. van Dam, 80 j. W. Calsndt, 64 j.
j-itsj ftra irytagta
O3 -I- £22202sggi
$8§ Ondertrouwd
Éf H. P. SCHIM van deb LOEFF,
eït Weduwnaar van Vrouwe H. A. Delfos. 5
IJ. M. BOONDERS. 1
Receptie: Maandag 22 Februari j
Gouwe 0 103. j
p Gouda, 12 Febr 1886.
gjjg Eenige kennisgeving. i
Getrouwd
SIMON tan PRAAG
EN
GEERTRÜIDA tan DANTZIG,
die tevens, mede namens wederzijdsche betrek
kingen, hunnen oprechten dank betuigen, voor
de vele bewijzen Tan belangstelling ondervonden.
Haa9< 16 Febr. 1886.
Gouda, j
Gevoelig voor de vele blijken van be
langstelling, dezer dagen, zoo van bier als
elders ondervonden, betuigen wij, door deze,
onzen welgemeenden dank.
H. F. GORISSEN
Gouda, 16 Febr. *86. en Echtgenoote.
een net H E E R N H U IS op den Fluweelen
Singel, bevattende 4 Kamers, Alcoof, Provisie
kamer, Ketiken, Kelder en verder alle gemak
ken, alsmede gas- en waterleiding.
Te bevragen bij G. TOORNVLIET en H.
J. NEDERHORST.
