mA
schappen
m,
IN.
y
IS®
;eelen) en der
behoorende
a ven, breeder
De grondwet in de KamerI werkzaamheden de grondwet ter hand te
Tegen het begin der volgende maand is de Men zou dan een of twee dagen pc
N° 3355.
Zondag 21 Februari.
Nieuws- en
olen.
Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
BINNENLAND
1886.
LRDEN,
Zoon.
1886,
ment BLOM
EN
n fatsoenlek
SJE
DERMEID.
zien. Adres
;zer Courant.
RIDDER te
dplege men
1886, des
eide school,
worden ge.
ig men ver.
36 op de 1.
eche Cou-
len door den
Gouda.
rn Toezicht
erwjjs,
'i
3LEEVER.
mljjke
aldaar geldig
rden.
stelling voor
niet bepaald.
Directie,
INTZIG.
GOUDSCHE COURANT.
Gisteren is de verjaardag van Z. M. onzen Koning
ook in deze gemeente op de gebruikelijke wijze her
dacht. De openbare en sommige particuliere ge
bouwen waren versierd met de vaderlandsche drie
kleur.
gang van zaken zal wel deze zijn. Wordt de
grondwetsherziening aan de orde gesteld, dan
zal de rechterzijde voorstellen hoofdstuk X
het eerst te behandelen. Tegen dien eiseh
zullen regeering en linkerzijde zich niet kunnen
verzetten, want anders worden de eerste hoofd
stukken reeds dadelijk door staking van stem
men verworpen. De onderwjjsquaestie komt
dus het eerst. Nu is de rechterzijde verplicht
een tegenontwerp tegenover het regeerings-
voorstel te stellen. Het lot daarvan is zeer
twijfelachtig. Van de toevallige afwezigheid
van een enkel lid kan de beslissing afhangen.
Wordt het tegenvoorstel aangenomen, dan
mislukt de grondwetsherziening, want de re-
j eene
onze schoolregeling.
Dit is althans van Heemskerk en de meeste
zijner ambtgenooten niet denkbaar. Het mi
nisterie gaat dus heen en de heeren Lobman
en Schaepman moeten de regeeringstaak aan
vaarden en een beroep op de kiezers doen.
Wordt het verworpen en ook niet het regee-
ringsvoorstel aangenomen, dan stemmen na
tuurlijk de leden der rechterzijde tegen alle
overige hoofdstukken en van de herziening
komt even weinig terecht. De eenige hoop
is, dat de liberalen een levensvatbaar tegen
voorstel bedenken, doch het moet gezegd
worden, die kans is zeer gering. Hoe men
de qnaestie ook beschouwe, de vooruitzichten
op redding door deze grondwetsherziening zijn
niet opwekkend. Wellicht dat alleen de hoofd
stukken over de troonsopvolging en de defensie
aan de schipbreuk ontkomen. Doch hiermede
wordt de staatkundige horizon niet opgehelderd.
Daartoe is kieshervorming noodig, maarzooals
de zaken nu staan is de schoolquaestie de
sleutel van de positie. Na dezen veldslag, die
bijna onvermijdelijk moet gelijken op een
algemeenen moord onder de herzien ingsvoor-
stellen, zal men wellicht handelbaarder worden
en zich met elkander verstaan over het onder-
I werp, waarmede men uitsluitend had moeten
beginnnen met andere woorden dan is de
weg gebaand voor een partieele herziening,
i enkel wat de kiesbevoegdheid betreft. De
i vraag blijft dan toch nog over, of men zoo ver-
i standig zal zijn. Er zijn vele politieke mannen,
die alleen heil zien in het temporiseeren en
wier eenige kracht is het handhaven van het
t bestaande.
leze bekend,
VAREN,
Dordrecht
Dordrecht
o beleefdelijk
len van
missies
i soliede be-
i.
Veerhuis P.
nkaa, E vu
GOUDA, 20 Februari 1886.
Dr H. J. A. M. Schaepman, lid van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal, zal Zoudag 28 Februari
e. k. des avonds ten 7 uur eene voordracht houden
in een buitengewone Vergadering van de R. K.
Leesvereeniging alhier.
Ook niet-leden van deze vereeniging, mils R. K.,
kunnen deze voordracht bijwonen, waarvoor toe
gangsbewijzen, tot een beperkt getal, verkrijgbaar zijn
bij het bestuur.
Het is jammer dal de toegang uitsluitend voor
R. K. wordt opengesteld, daar vele andersu een
spreker als Schaepman zeer gaarne ook eens zouden
hooren.
Tweede Kamer der Staten-generaal bijeenge- i
roepen om haren arbeid te hervatten. Met
belangstelling wordt naar die bijeenkomst uit- f
gezien, omdat geheel de politieke wereld nieuws- 1
gierig is naar de beslissing, die omtrent de
grondwetsherziening vallen moet. Er zullen
er niet velen gevonden worden, die zich vleien
met een gunstig verloop dezer groote onder
neming. Immers de voorteekenen zijn alles
behalve troostrjjk. De Kamer steeds in twee
even sterke kampen verdeeld, de regeering
zwak en aarzelend. Het is dan ook nog de
vraag of de Kamer bereid zal zijn onmiddellijk
over te gaan tot de behandeling der bewuste
voorstellen. Verschillende geruchten zjjn reeds
in de pers vernomen, die grond geven voor het
vermoeden, dat men, wanhopende aan bet
succes der herziening, de geheele zaak op de
lange baan wil schuiven. Men heeft namelijk
beweerd, dat de Kamer zal beginnen met een
zeker aantal aanhangige of nog in te dienen
voorstellen af te doen, die haar wel zoetjes
aan tot Paschen zullen voeren, al valt die
dit jaar wat laat. Dan is Juni in ’t ver
schiet met de algemeene verkiezingen en de
gewoonte brengt mede, dat men in zulk een
koortsachtig tijdperk geen belangrijke zaken
ter hand neemt. Men wijst b. v op de rege
ling van het gevangeniswezen en de vaststelling
eener overgangswet, zonder welke de invoering
van het strafwetboek onmogelijk is. Dezer
dagen is van het laatste ontwerp het 'verslag
verschenen, waaruit blijkt dat het plan bestaat
met 1° Sept, het nieuwe wetboek in te voeren.
Ergo er dient met de voorafgaande werk
zaamheden spoed gemaakt te worden, zjj kun
nen niet tot na de grondwetsherziening wach
ten. Dan is er nog het zalmtractaat, waarnaar
men in Duitschland ongeduldig uitziet, er zijn
nieuwe invoerrechten voorgesteld, andere fiscale
ontwerpen zijn aan de orde zonder bezwaar
kan men eenige weken bezig zijn en met goed
fatsoen de grondwet laten rusten. Het heeft
er wel iets van of de regeering ook dien weg
op wil. Pas dezer dagen is het antwoord
verschenen over hoofdstuk X (onderwijs), hoe
wel reeds in het laatst des vorigen jaars het
voorloopig verslag was uitgebracht. Met eenigen
goeden wil had de regeering in Januari nog
haar antwoord kunnen vaststellen en de Kamer
een maand vroeger bijeenroepen. Er is dus
veel te zeggen voor de meening, dat Kamer
en Regeering met elkander wedijveren in het
slepende houden der grondwetsherziening, om
dat het vertronwen in de toekomst daarvan
ontbreekt, terwijl beide partijen in de Kamer
gelijkeljjk hopen op versterking der gelederen
door de Juni-verkiezing. Wie weet mis
schien krijgt een der iu balans hangende
schalen wat overwicht, en de stand van zaken
verandert geheel. Het kerkelijk conflict eu de
scheuring in de orthodoxe‘"partij kan wellicht
in het voordeel zijn van de liberale party, daar
Dr. Kuyper velen van zich vervreemd heeft.
Zoo denken eenige liberalen. De clericalen
hopen natuurlijk op het omgekeerde, terwjjl de
regeering zich zonder groote moeite voegen
kan in een schikking, die haar voortbestaan
voor eenigen tjjd verzekert en haar lustig leven
niet bedreigt.
Anderen zeggen evenwel, dat de Kamer
is dadelijk bij deh hervatting der I
1 nemen. I
Men zou dan een ot twee dagen per week
wijden aan andere spoedeischende zaken, zoodat
dan tegeljjk aan de eischen der politiek en der
administratie voldaan zoude worden. Wy willen
hopen, dat deze laatsten goed ingelicht zyn.
Zulk een houding ware èn. de Kamer èn de
Regeering meer waardig.
Maar aangenomen, dat niet de onuitgespro
ken bedoeling bestaat om de geheele onder
neming tot nader orde te verdragen, dan nog
zijn de vooruitzichten donker. Omtrent geen
der beide hoofdzaken kiesrecht en onderwijs
bestaat bij de politieke partijen eene wel
gevestigde overtuiging, terwjjl de regeerings- gearing kan “zich niet nederleawn bii
voorstellen zooals zij daar liggen, geheel onaan- geheele omverwerping van onze school
nemelijk zyn. Omtrent het kiesrecht hondt onze schoolreg
de regeering vast aan het criterium der huur-
I waarde, wat op zich zelf misschien zoo kwaad
nog niet is, maar zij verbindt er cijfers aan,
die het voorstel voor de liberale partij onmo-
geljjk maken. Het maximum van 250 en
het minimum van 36 is gehandhaafd, niet
tegenstaande duidelijk is aangetoond dat die
cijfers veel te hoog zjjn. Met eene regeling,
die den zoogenaamden gezeten werkman niet
insluit, kan onzerzijds geen genoegen worden
genomen en reeds is met cyfers bewezen
dat te Amsterdam de huurwaarde niet hooger
kan gesteld worden dan op ƒ75, wil meri dit
doel bereiken. Indien de regeering ernstig
wenschte aan de behoeften*van onzen tijd te
voldoen, dan had zij de cijfers moeten laten ver
vallen en zich niet met hand en tand moeten
bljjven verzetten tegen den wensch om iu een
additioneel artikel te bepalen, dat, in afwach
ting van eene nieuwe kieswet, onmiddellijk na
de grondwetsherziening eene nieuwe Kamer
zou worden gekozen door een uitgebreider
kiezerspersoneel, verkregen b. v. door voorloopig
ieder kiezer te maken, die in de personeele
belasting is aangeslagen. Blijkbaar deinst de
regeering terug voor eene afdoende herziening
der kiesbevoegdheid en deze conservatieve nei
ging zal waarschynlyk den dood van het ont
werp ten gevolge hebben, omdat de libAle
party thans aan zich zelve verplicht is, zich
niet met eene belachelijke uitbreiding van het
aantal kiezers eenige duizenden b v. te
laten paaien.
De groote vraag is echter of het kiesrecht
wel aan de orde komen zal. Het lot der
grondwetsherziening zal wel beslist zyn, eer
het zoo ver kómt.
Het voorname struikelblok toch is de school
quaestie. De partyen hebben in dit opzicht
i geenerlei blyk van toenadering gegeven. De
liberalen buiten de Kamer dringen grootendeels
i aan op onveranderde handhaving van het
tegenwoordige art. 194hun geestverwanten
in de Kamer hebben zich zoo beslist niet
uitgelaten althans voor een groot deel
maar hebben zich toch van een eigen voorstel
onthouden en wachten af, welk artikel uit den
koker der clericalen zal te voorschijn komen.
Deze laatsten hebben zich echter nog niet
uitgelaten en bljjven bij algemeene stellingen,
nederkomende op hun bekenden eisch om
thans allee of niets te verkrijgen. Het regee-
ringsvoorstel bevredigt niemand het gaat den
meestón liberalen te ver en voor de clericalen
niet ver genoeg. Wat moet er uit dien chaos
geboren worden De meest waarschjjnljjke
