bulletin
üim&G ©es ffiaEiaiïsm
PÜn'
Buitenlandsch Overzicht.
INGEZONDEN.
VERVEN en KLEUREN.
Drie Leden van de PROVINCIALE STATEN,
°^-> ^^2>TSXD.^i.<3- ±1 1QQS.
Uitgebracht "i 1779 Stemm
Van onwaarde
Gel(%e ri773^teiéié
Volstrekte meerderheid 887^Stemmei^
Daarvan vereenigden op zich de Heeren: T
A. vso WAL8UM Kz
J. J. LAZONDER g9
A. KNIJFF Hzn.
R. W. HAENTJENS DEKKER 876
Mr. J. FORTUIJN DROOGLEEVER 867
M. C. J. van deb WEIJDEN 840
Zoodat gekozen zijn de hh.: J. J, Lazonder en A. van Walsum Kz.
Herstemming tusschen de hh.:. A. Knijff Hzn. en B W
Haentjens Dekker. J W*
sijo kracht noodig om de D»awe mouw van den
raede eterk gezwollen arm te trekken. De dame
leed eenvoudig aan de gevolgen der mode, om haar
poesele armen in buitengewoon enge mouwtjes te
perien. Nu onder&ocht de arts den voet der tweede
dame, die hem over haar voetlijden kwam raadple
gen. De geneesheer bemerkte dadelijk wat er aan
haperde. l)e zoogen. jicht was veroorzaakt dcor ai
te nauwe laarsjes, waarin het vleesch als 't ware
gewrongen was. Door den druk en de persing was
de voet gezwollen geraakt van daar de „gselgke#
„Est modus in rebus,# zeggen de Latijnen, wat
zooveel zeggen wil, .als dat ook de meest ooqnette
mode een zekere maat en doel niet overschrijden mag.
Het bovenstaande is ditmaal een arts te Berlgu
overkomen, maar aan de collega's hier te lande zullen
dergelgke gevallen ook wel niet vreemd zgu, want
geen ziekte is meer epidemisch dan de oosmopoliti-
sche mode. (D)
Te Leeuwarden zijn voor belangstellenden ter
bezichtiging gesteld twee paren schaatsen, toebe-
hoorende aan den heer Mr. J. van Buttingha
Wichers, te Leiden, secretaris van den Nederl.
schaatsenrijdersbond, welke om hunne samenstelling
zeer de aandacht trekken van de Friesche hardrijders.
Het eeue paar is van dezelfde samenstelling als
dat waarinetfè* Axel Paulsen, uit Noorwegen, ver
leden jaar te Hamburg den Duitschen eereprijs
behaalde het andere paar is van het model waar
mede bij diezelfde gejegenheid, de Amerikaau Cutis
den len prijs voor het schoonrgdeu verkreeg.
De eerstgenoemde schaatsen, van Axel Paulsen,
zijn van Noorweegsch, gewijzigd Friescb, model, eu
vervaardigd iu de fabriek van A. Storen, te Christi-
ania. De „ijzers# ziju van gehard ktaal, 32 cM. lang
niet meer dan 2 mM. dik, overal even sterk met
vlakgeslepen snede en houden van begin tot eiude op.
Het overige gedeelte van de schaats is vervaardigd
van plaatijzer, de zoolvlakte is gebogen naar den
vorm van den schoen, deze wordt met 10 ijzeren
schroeven aan de schaats bevestigd. Door zijne
lange eu rechte ijzers zgn deze schaatseu blijkbaar
besterad voor hardrijden op de lange rechte baan.
De andere schaatsen, die van deu kunstschaatsen-
rijder Curtis, hebben eeltige overeenkomst met de
bekeude Halifax-schaats. De zoogenaamde ijzers zijn
van staal eu sterk gekromd, met vlakke en ongeyeer
6 mM. breede snede. Ook bij deze is het overige
gedeelte der schaats van ijzer eu geschiedt de be
vestiging zonder riemen of baudeu, met behulp van
een sleutel wordt de zool van den schoen gevat
tussohen klauwen, welke zich zijwaarts op de zool-
vlal^e der schaats bevindeu Deze schaatsen hebben
wegens den gebogen vorm der ijzers weinig opper
vlakte en zgn daarom niet geschikt voor tochteu op
de lange baan. De rijder evenwel die, na goed op
streek té ziju, steeds op het middengedeelte gaat,
zal er gemakkelijker mede voortglijden, omdat het
gedeelte, dat.^met het gs in aanraking komt, zeer
weinig oppervlakte heeft.
Een merkwaardig voorbeeld van veranderlijkheid
van zienlwgze levérde eene onlangs (14 April jl.)
gehoudeu zitting van het Landgericht (gerechtshof)
te Neuburg op.
Het betrof de vraag of bgvoeging van salicylzuur
aan bier als vervalsohiog moet beschouwd wordeu,
welke vraag door den deskundige Dr. Emmerich
uit Munchen, door het Openbaar Ministerie benoemd,
toestemmeud en door de deskutidigen, door de be
klaagde partg faa°emd» ten 'terkste ontkennend
werd beantwoord. Volgens het oordeel dezer laat-
sten, de hh. Prior en Vogel, was Salicylzuur een
bederfwerend middel. Op de vraag of deze toevoe
ging schadelijk voor ds gezoudheid was, antwoordde
Dr. Emmerich eveneens bevestigend, en Prior en
Vogel, gesteund door twee artsen, ontkenueud.
Toen de verdedigers, die 't laatste woord haddeo,
eindigden, bracht een hunner een door Dr. Emme
rich geteekend advies onder de oogen der rechters,
gedateerd 25 Nov. 1884. houdende aanbeveling van
salicylzuur als toevoeging aan bier, zijnde dit bijna
onmisbaar voor brouwergen, die met slechte kelders,
te warme, temperatuur of gebrek aan gs te kampen
hebben
Io het Engelsche Lagwfhuia heeft de strijd over
de Iersche Home-r*U-*e\ een aanvang genomen
De toevloed van leden en belangstellenden was niet
zoo groot als bij de ecrate lezing, 's Morgens te
half acht verscheen de eerste afgevaardigde in het
Parlement, en tegen negen nar waren de meeste
plaatsen reeds in beslag genomen. De regeering
hoopt dat btt debat in aoht avonden zal afloopen.
Evenwel is dit nog niet zeker, daar 120 afge-
vaardigden het voornemen te keoueu gaven om het
woord te voeren.
Lord Hartingtoa, voorheen een van Gladstone's
trouwe helpers, heeft het voorstel gedaan om de
tweede leziug der wet zes maauden uit testellen,
d. w. s. ze te verwerpen. Evenmin zal de heer
Chamberlain de wet steunen, want volgens de Daily
Newt heeft Gladstone hem niet kunnen tevreden
stellen. Overigens wordt verzekerd, dat iu het mi-
uisterie geen verdeeldheid heerscht en in den minis
terraad is besloten om de instelling van een nati
onaal parlement te Dublin als het hoofdbeginsel der
der wet te beschouwen.
In Ulster duurt inmiddels hefczerzet voort. In
een der te Belfast versohgnenilé^ieuwsbladen wor
den bg advertentie fabrikanten opgeroepen, die be
reid zgn om voor 1 Juni 20,000 Snider-geweren
met bajonetten te leveren. Generaal Wolseley en
admiraal Beresford blijven nog steeds stilzwijgeu
bewaren over het bericht, dat zij den mannen vau
Ulster bg gewapend vorzet hun goede diensten heb
ben aaugeboden.
Nu de mijnwerkers te Deoazeville de voorstellen
der Maatschappij hsbben verworpen, is door hun
gemachtigden het voorstel gedaan om het geschil
te laten uitmnkeu door een scheidsgerecht, bestaande
uit de afgevaardigdeu Laguerre, Michelin en Laur,
twee mijnwerkers eu twee leden van het bestuur der
maatschappij. De maatschappij eu de ingenieur Laur
hebben dit eohter gejreigerd, omdat bij een zoodauige
samenstelling vau het scheidsgerecht de meerderheid
aan de mijnwerkers is verzekerd.
Griekenland heeft waarlijk een nieuw Ministerie,
wel niet van groote manuen zooals Delyannis en
Triconpis, inaar daarom wellicht van bestuurders,
waar bet land iets aan heeft, mauuen, minder groot
in eigen oogen en daarom minder geueigd het land
te wagen aan huu eerzuchtige droomen. Zoodra het
nieuwe Kabinet behoorlijk is gezeten, zal het onver
wijld met de ontwapening beginnen en wel onder
schijn van de beloften der afgetreden Regeering uit
te roeren. Griekeulaud koint er dus in 't eind nog
goed af, te goed, want het heeft op roekelooze wijze
anderen op kosten gejaagd; trouwens dat „heeft het
ook zichzelf gedaan, en de afgetreden Delyaunis,
dié aan het bewind kwam om recht zuinig te wezen,
zuiniger dan al zgn voorgangers, heeft het land
met schulden bezwaard, waaronder het nog jaren
zal zuchten, indien zg althans betaald worden, want
de Grieken denken «rel eens vreemd over zulke ver-
bioteuisseu.
De bekend^1 Kamerverkiezing te Brusssel is goed
afgeloopeu. De verdeeldheid van de liberalen had
treuriger gevolgen kunoeu hebben, en 't is te hopeu
dat, nu de radicale Jansou zich teruggetrokken heeft,
de burgemeester Buis met vlag en wimpel wordt
verkozeu. Van de 2100Ü kiezers hebben er 17300
aan de stemming deelgenomen. Jacmart had 6731,
Buis 6397, Jauson 3798 stemmen. Janson hield een
rede in de „Association Liberale#, spoorde de kie
zers aau om op Buis te stemmen, ter bestrijding der
clerioalen.
De Spaansche Cortes is geopend met een troon
rede welke door dCn Minister-president Sagasta
werd voorgelezen. Vérschilleude liberale hervormin
gen worden daarin aaugekondigd. Daags voor de
opening van de Cortes hielden de voornaamste
ledeu van de meerderheid der Cortes de traditioneele
samenkomst voor de opeuing der zitting bg den
Minister-president Sagasta hield daar de gebrui
kelijke rede, waarin bij een zeer monarchaal program
uiteenzette, belovende het liberale program ten uitvoer
te zullen leggen, maar zich nadrukkelijk verklarende
tegen elke herziening der Constitutie. De markies
de la Vega de Armyo hield daarop een bijkans
conservatieve rode, de noodzakelgkheid betoogende
om de republilceitischgezinden in toom te houden.
Tfn slotte verklaarde bij voor Marios te zullen
stemmen als voorzitter der Kamer, ofschoon hij met
eenig wantrouwen scheen te doelen op de omstau-
digheid, dat deze vroeger republikein was geweest.
Marlot zelf sprak eindelijk in zeer liberalen geest,
betuigde zgn gehechtheid aan de tegenwoordige
instellingen en zgn eerbied voor de Koningin-Re
gentes, maar stond met nadruk stil bg de volstrekte
noodzakelijkheid om de door het liberalisme en de
democratie verlangde hervormingen uit' te voereu.
De maarschulk Concha zal voorzittelr van deu
Senaat wordeu.
Wy behoeven het elkander, niet te rertellen, dat
de Ueimeaud daar ia, dat de gebeele natuur tioh
zoo prachtig begint te tooien en dat wy opgeruimd
en vergenoegd gestemd wordeu, wanneer wy den
blik om om heen ilaau. Eu nu de bloemeu ont
luiken, trachten oak wy out zelveu te eieren. Onee
huiselijke omgeting willen wy e.eueeneeen vernieuwd
aanzien geven, vandaar dat schoon roaaketen, ververs
en be Hangers het meer dan druk bebbeu, om hier
wat op te knappeu en tiaar wat bij te plakken.
Wy worden door de natuur geinepireerd eu tien
gelijken tred met baar te houden. Ja, de soheppin-
gen van den menaoh worden zooveel mogelijk met
bare omgevingen in overaenstemmiug gebracht. Die
overeenstemming wekt by velen wel eens twjjfel
op en met reden. Wanneer wij de klrureo, die
onze huisschilder op dat gebouw beeft aangebracht,
of bij het teekenen dezer lettert heeft gebruikt,
onderling vergelijken, dan krjjgeu wij lang niet den-
zelfden matigen indruk, dien ona de aanblik van
een weiland met zyoo menigvuldige bloemen ver
schaft. Die afwisseling in kleur, welke wy in de
natuur zien, wordt door out nagebootst en bestaat
dan in het by elkander brengen van vertchillende
kleuren of er echter ook sleedt harmonie tnsschen
de toegepaste verschillende klenren bestaat, is eene
andere vraag. Vandaar komt het, dat wy bij bet
beschouwen van eenig gekleurd voorwerp onwille
keurig zeggen, dat is hard, scherp, grillig, flauw,
het schreeuwt, enz.
Waaraan dit te wyten Vooreerst aan de ververs,
die zich nu bazen noemen, terwijl ze nog geen
jaar geleden den looper hanteerden om verf fijn te
maken en ten tweede, aan de ververs die de wetten
van het sohoone rijk der natuur niet kennen.
Onlangs werd bjj eene stadswandeling onze
aandacht getrokken, door een uitgevoerd verfwerk,
dat oua oog meer dan ooit beleedigrie. Dit bewees
ons, dat de wetten der kleurenharmonie gehrel
onbekend waren by dien sohilder. Misschien ii
da', wel de reden, waarom wy bier iets over dat
onderwerp willen meiledeelen.
Onze aschgrauwe theoretische tijd heeft den vroo-
lijken kleurensin uit vroeger eeuwen volkomen
verloren, en dit heeft teugevolge gehad, dat ons
oog het gevoel voor krachtige harmonisch overeen
stemmende kleuren mist. Van daar, dat wy by
het beschouwen van de beschilderde glazen onzer
St.-Janskerk zeggen wat is die doek helrood, of,
wat steekt die blauwe mantel tegen dat gele onderkleed
af. Zien wy de kleuren rood en groen in eeu
behangsel of verfwerk by elkander gebracht, dan
zullen velen deze verbinding scherp noemen, maar
ten onrechte naar wy meenenwant hoe prachtig
werkt eene belderroode bloem op het groen der
bladerendenk eens aan eeue bloeiende roos of
eene camelia.
In den laatsten tijd hebben wy ons te veel met
den eert» der voortbrengselen van bandwerksnyver-
heid bezig gehouden en daardoor voorbij gezien,
dat aan de kleur eene niet mindere plaats toekomt.
De schoonste vorm, welke aau eenig voorwerp ge
geven wordt, doet sleebts ten halve bet gevoel aan,
wanneer daaraan niet eene harmonisobe kleurschakering
gepaard ie. Ja de kleur alleen, oefent op het oog
eeoe zoo kraehtige zinnelijke betoovering uit, dat
men genegen is, by eene gelukkige kleuring, een
minder goeden vorm weg te denkeo; een gevoelen
hetwelk dikwijls bij de keuze vau behangsels, tapijten
eu damestoiletten gehuldigd wordt.
Hoewel uu de leer der kleuren bjj alle voortbreng-
selen der nyverheid zjjne toepassing kan tindeo,
is het vooral de huisschilder! wiens sucoes van de
kleuren afbaukelyk isvervolgens de vlakkenschilder,
by het versteren en beschilderen vau paneelen van
plastische en architeetonieohe deelen, zooals figuren,
altaren, kousoles, enz; de behanger 011 tapjjtwever;
de tapiseeriewerker in de •amenslelling en ver
siering van een ameublement; de lithograaf by den
kleurendruk; de pottenbakker by bet beschilderen
van kannen en vezen; de tegelbakker by het kleuren
zjjuer mozaïektegrls en eene groote reeks van andere
handwerkslieden, die allen ter volmaking hunner
scheppingen, het gebruik der kleuren noodzakelijk
behoeven, ja, voor wie men stelleu mag, dat zjj
onontbeerlijk zijn. En als dit werkelijk zoo is,
zuilen velen met belgngstelling vragen: «welke lijn
de wetten volgens welke wy kleuren moeion t'
By de beantwoording dezer vraag laten wij alle
geleerdheid en volledigheid ter zijde. Wij willen
•leebts eene sobets geveu van de grondbeginselen,
teneinde ieder handwerksman tot proefneming en
zelfonderzoek aan te sporen.
Het zuivere onoytlrde licht is kleurloos en geeft
den indruk van glans. Het wordt ia de tohilder-
kuuet door wit voorgesteld. Het totale gebrek
aan licht, de duisternis, wordt door zwart voorge
steld. Wit en zwart worden altoo niet tut de
kleuren gerekend, maar gelden ale plaatsvervangers,
als hoogte- en dieptepunten van liobt eu schaduw.
Zy verlichten of verdonkeren iedere kleur fa kunnen
overal toegepast worden, waar eene piirty zich
krachtig van de andere scheiden moet. Het grjj»
vormt verschillende gradeu van overging vau lioht
tot donker, eu kan gebruikt worden om zekere
ondergeschiktheid of het verwjjderen eener partij
uit te drukken.
De eigenlijke kleuren ontstaan door de ontleding
van ongekleurde lichtstralen. Door een gissen prisma
iu zonlicht te houden, ontslaan ze alle t zeven.
Ieder sohilder is evenwel in staat duizendvoudige
DER
COURANT.
VOOR
1 'k
Gouda. Druk van A. BRINKMAN.
