NEN
!o.
HES.
LEW,
ichtende eene
;emelk,
oegen.
'm/Z-
Zondag 24 October.
N° 3460.
ISS6.
Ikolen,
HOEDEN.
(Mud)
(X,
iarkt, H 101.
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
MBO NS
n daarmede in
ItillHK
sllen
JERGEN,
FIERS.
LSTHMA
ligarelteu geeft
'erlichtiDg. In
HOLMS
Politieks vooruitzie Jltöll. |i^rBj'e partö beoordeelen of der
LLES
bjj Hoest m
cents.
^7:
de ontvangst
Bij deze Courant behoort een Bijvoegsel.
1401, aan het
dacht
geschenk
i&i
>r het maken
vrij huis
set. geljjk ge-
jEVEREN in
i.f
ren Ta aak.
7*/s uur.
irjjzen.
N te Gouda.
GOUDSCHE COURANT.
OPWEKKEND
KOORTSVERDRIJVEND
ARMOEDE
GROOTE ZWAKTE
fl.OO.
ffBONS
1 ruiter plant*
en eetlust niet
rm, aangenaam
<1. In (loosen
IR 1886.
oneelisten.
lSPELS.
I geering, zoo niet door tijdige indiening der be
loofde ontwerpen, dan toch door duidelijke en
i volledige mededeeling van de hoofdbeginselen,
Het is tegenwoordig zeer stil in de binnen- een moedige schrede vooruit doet en ol
landsebe politiek. Niet alleen nn de Kamer, vertrouwen aan
in afwachting van de begrootingsdebatten voor der grondwetsherziening kan overlaten, die
Indië en Nederland, op reces gescheiden is, maar overigens bjj hem in goede handen is. Valt
ook vóór dien tjjd, gedurende de eerste zittings- deze kennismaking met de plannen der regee-
periode. Noodzakeljjke dingen zyn afgedaan, ring gunstig nit, dan ligt het voor de hand, dat
maar het voorname werk, de grondwetsherzie
ning, schjjnt een tjjdperk van stilstand te zijn
ingetreden. Men wacht blijkbaar op de voor
stellen der regeering omtrent de kiesbevoegd
heid, doch het geduld der volksvertegenwoor
diging wij durven niet zeggen der natie, want
deze is geduldig genoeg wordt op een harde
proef gesteld. Zooals onze lezers zich herin
neren, heeft de minister Heemskerk aan den
aandrang der linkerzijde toegegeven en nieuwe
voorstellen omtrent het kiesrecht toegezegd,
welke zullen moeten voldoen aan den eisch van
het oogenblik, nameljjk eene zoo ruim moge-
Ijjke uitbreiding van het kiezerspersoneel, ge
paard aan onmiddellijke invoering bjj additioneels
artikelen of overgangsbepalingen. Op die voor
waarde heeft de liberale meerderheid genoegen
genomen met het aanbljjven van het ministerie,
daar elke andere handelwijze uitloopen zou op
aanzienlijk tijdverlies. Doch het begint thans
tjjd te worden, dat de regeering eenig licht
onisteke omtrent den inhoud harer voorstellen.
Zjj schijnt geruimen tjjd noodig te hebben om
eeu vraagstuk te bestudeeren, dat reeds lang
van alle zijden bekeken is; men zou zeggen, dat
eene keus tusschen de verschillende stelsels niet
zoo bijzonder moeilijk ia en de geheele zaak
neerkomt op eene beslissing waar de grens
moet getrokken worden. Intusscben schjjnt de
regeering meer licht van de provinciale bestu
ren gevraagd te hebben en is zjj nogaltjjdaan
het overwegen. De billijkheid eischt, dat men
daartoe, een behoorlijken tjjd late, doch ook de
lankmoedigheid der Kamer behoort een grens
te hebben. Men begint het ministerie reeds te
verdenken van de zucht om door het rekken
van dit onderzoek zijn staatkundig leven te
verlengen. Een onzer weekbladen beeldde on
langs den heer Heemskerk af als een jager, die
het wild, dat hjj onder schot beeft, met voor
dacht nog wat laat loopen om het jacht
vermaak langer te doen duren. Mocht de
minister inderdaad op deze gemoedeljjke wijze
aan 't jagen zjjn, dan wordt het tjjd, dat er
op afdoende wjjze een eind aan gemaakt wordt.
Aan behandeling der grondwetsherziening kan
nu niet gedacht worden, daar de begrootingen
op afdoening wachten, maar onverantwoorde
lijk zou het zjjn, indien men kalm bleef afwach
ten met welke voorstellen de heer Heemskerk
tegen Februari zal aankomen. Indien deze dan
mochten bljjken geheel onvoldoende te zjjn, dan
zou een ininisterieele crisis de zitting weder
komen afbreken, als men juist den tjjdhadom
met ernst aan het werk te gaan. Het aanbljj-
ven van dit ministerie ware in dat geval grooter
tijdverlies dan eene crisis geweest zou zjjn on-
middelljjk bjj het bijeenkomen der nieuwe Ka
mer. Daarvoor moet gewaakt worden. Moeten
da liberalen de regeeringstaak aanvaarden, hoe
ear het dan geschiede hoe bEter. De besté ge
legenheid om dat tot klaarheid te brengen is
de behandeling der staatsbegrooting. Dan kan
de algemeene politiek ter sprake gebracht wor
den en van het politiek doorzicht der linker
zijde mag verwacht worden, dat men den heer
Heemskerk du pied du mur zal zetten. Volledig
licht moet er opgaan over de plannen der re
de begrootingsdiscussiên goed zullen vlotten,
want men zal geen moeilijkheden in den weg
leggen aan een kabinet, waarvan men de beste
verwachtingen koestert voor het. groote werk,
dat de levenstaak is der tegenwoordige kamer.
Blykt echter onverhoopt, dat de minister van
binnenlandsche zaken te angstvallig is om ge
heel aan den eisch der liberale party te voldoen
en dat zjjn ontwerp weder uitloopt op eene
mystificatie, zooals hjj er op het gebied van
het kiesrecht reeds meer op zjjn geweten heeft.,
dan is bjj de begrootingsdebatten de gelegen
heid schoon om duidelijk de regeering te kennen
te geven, dat zjj het vertrouwen der meerder
heid niet meer bezit; de liberale party moet
dan de regeering aanvaarden en trachten het
scheepje der grondwet in behouden haven te
brengen.
Zou er werkelijk kans zjjn, dat een nieuwe
groudwet, hetzjj met of zonder verandering van
ministerie, tot stand komt? Wy gelooven het
wel. Dech de kansen zyn, dunkt ons, grooter
als Heemskerk de leiding behoudt dan wanneer
de liberalen de teugels »an het bewind in han
den nemen. Nog steeds is een schikking tus
schen de partjjen omtrent het art. 194 een
noodzakelyk vereischte; zonder deze geen vol
doende meerderheid evenmin als vroeger. Nu
komt het ons voor, dat een neutraal ministerie
als het huidige meer geschikt is om als make
laar tusschen de partyen op te treden dan een
kabinet nit een der hoofdfractiën zelve voort
gekomen. De heer Heemskerk blijft in zjjn rol
en heeft door ervaring in dergelijk geschipper
eene zekere virtuositeit verkregen, terwjjl een
zuiver liberaal ministerie zich van zelf tot prin-
cipieeler doortasten voelt aangetrokken en min
der van nature tot conciliate geneigd zal zjjn.
Doch ook een liberaal kabinet kan het werk
met goede vooruitzichten overnemen, mits het
zich van meet af aan vast voorneme, aan de
rechterzijde geen minder concessie voor te leg
gen dan de liberale party in de ontbonden
kamer geneigd was te doen, doch die door de
rechterzijde in een oogenblik van kwade luim
is afgewezen.
Men mag veilig aannemen, dat in den boe
zem der rechterzijde genoegzame verandering
van inzicht gekomen is om thans van dezelfde
of dergelyke pogingen meer succes te verwach
ten. De nederlaag bjj de stembus is een harde
les geweest, terwyl tevens de scheuring op ker-
ke'jjk gebied haar invloed doet gevoelen in de
staatkundige kringen. Wy gelooven, datzeker
Belgisch blad waarheid sprak, toen het dezer
dagen schreef«de heei Lobman heeft veel van
zyn vroegeren invloed in de Kamer verloren
tengevolge van zyn directe inmenging in ker-
kelyke twisten, die hem persoonlyk in botsing
brachten met de politie; in Nederland ziet men
dat niet gaarnes Allerlei teekenen wijzen op
zulk eene kentering in de opinie van een deel
der rechterzijde. Niet het minst de verzekering
voorkomende in een officieel stuk der Kamer,
dat «ware de stemming over het nieuwe art.
194 in de vorige Kamer een week later ge-
HOLM,
'e Zeilt.
A. H. TEEPE
GOUDA, 23 October 1886.
Dinsdag 26 October e. k. heeft de eerste leesver-
gadering plaats van bet bier gevestigd Departement
der XUftschappij tot Nut van 't Algemeen. Als
spreker^ treedt op de heer W. J. Manssen, van
Zaandam. Ditmaal gelden voor het eerst de nieuwe
gunstige bepalingen, waarop wy onlangs de aandacht
vestigden. Wy herinneren belanghebbenden dat be
halve bh. officieren, ooit onderwijzers en onderwijze
ressen bij het Lager Onderwys (mits geen hoofden
van scholen zijnde) tegen betaling van f 2.50 per
jaar toegang tot alle leesvergaderingen hebben. Bo
vendien kunnen jongelieden, van hun 15e tot bun
20e jaar, die vergaderingen bywonen tegen betaling
van f 1 per jaar, waartoe zij een op naam gestelde
kaart knnnen krijgen bij den Secretaris van het De
partement, den heer L. A. Keeper.
By kon. besluit ia tot ontvanger der directe be
lastingen en accynzen te Ouderkerk a/d IJsel, resid.
Lekkerkerk, benoemd de heer J. Blok thans te
Sexbierum.
In de Donderdag gehouden zitting der Rotter-
damsche Rechtbank stond o. a. terecht
N. M., huisvrouw ran A. B., oud 40 jaar, zon
der beroep, wonende te Gonda, bekl. van verbre-
king van een glasruit in eeu winkel aldaar. Eisch
2 dagen gevangenisstraf en f 0,50 boete.
Over 8 dagen uitspraak.
De H. R. Cl. verneemt dat de Minister van Justitie
binnenkort een wetsontwerp lot bevordering van de
Zondagsrust bij de wetgevende macht aanhangig zal
maken.
Benoemd tot lid van den gemeenteraad te Zeven
huizen de beer A. Broeder.
Men schrijft aan de L. O.
Geheel Europa verkeert dezer dagen in rust wat
het weer betreft. Een gelijkmatige luchtdruk, zwakke
wind en zonneschijn, met een temperatuur op den
middag van bijna 60° F., doen veeleer aan Septem
ber denken. Daarby liet de aaugekondigde storm,
ook op onze kusten, zich wachten. Zulk weer lokt
naar buiten en de schilden zetten zich hier en
daar dan ook nog ongestoord neer om studies te
maken en van de herfsttinten party te trekken.
Wel is waar kan het spoedig gedaan zijnals
wind of nachtvorst volgen, wordt aan het groen
de laatste slag toegebracht. Het ree graast echter
overal nog rustig in de weide en het beeft geen
gebrekeen voorrecht, als November nadert, dat
gewaardeerd mag worden. Het vorige jaar toch om
dezen tjjd was het meeste vee reeds gestald en die
dit uitstelden op hoop ran ander weer, werden
door wind en aanhoudenden regen genoodzaakt,
eieren voor hun geld te kiezen.
De Amsterdamsohe diergaarde is deser dagen
dagen verrijkt met eeu pracht-exemplaar van een
vrouwelyken eland, een geschenk van deu kouinp
van Zweden. Deze schenking is rermoedelyk b-
danken aau de herhaalde bezoeken, die de koningin
schied, de uitslag geheel anders zou geweest Z’"leu bracht, gedurende haar ver-
zyn». Duidelijker kon het niet gezegd worden, elen ,olner e m' cr
dat een deel der rechterzijde het gebeurde be
treurt en thans in dergelijke omstandigheden
anders handelen zou. Wel is het begrypelyk dat
Dr.Kuyper en de zjjnen van geen toegeven
weten willen en de stellers van bovengenoemde
zinsnede voor verraders honden. Maar de ver
wachting, dat niet alle leden der rechterzijde
door kerkelyke drift verblind zyn en dat
sommige ook nog iets voelen voor hun va
derland en zyn hoogste belangen, komt ons
niet ongegrond voor. Aan den tegenwoordigen
onzekeren toestand moet een einde komen
onze hoop blijft gevestigd op de vereende po
gingen der ware patriotten van alle partyen.
zoo niet door tydige indiening de
ontwerpen, dan toch door duideljjl
waarop zjj zullen berusten. Op die wijze kan
regeering
t en of zjj met
den heer Heemskerk de leiding
