I
B.
IB.
3465.
[EL,
6
fr. br,
Ü.Boek-
1EUER.
BINNENLAND.
DE ZONDAGSWET.
L
te
i
Is
werk,
TH,
ter.
IS86 Vrijdag 5 November.
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
jen.”
1 Co.
:rs.
11J,
fELDOORN
L:
ooneel.
De inzending van advertentiön kan geschieden tot één uur des namiddags van den dag der uitgave*
ARL
•r
i VER-
;t tegen
;edi
FMBESTKB.
1
Wedw.
end en
IHJk de
est ont-
•EAUX.
1886.
tetANDts.
genheid
■5’
s onder
nt,
De uitgave dezer Courant geschiedt ZON DAG,
WOENSDAG en VRIJDAG. Inde Stad
geschiedt de uitgave in den avond van
DINSDAG, DONDERDAG en ZATER
DAG. De prgs per drie maanden is 1.25
franco per post 1.50.
maatschappij en vooral van de zedeljjke vor
ming dergenen die dag in dag uit tot zwaren
en inspannenden arbeid gedwongen zjjn, maar
liefst laten wjj ieder daarin vrjj. Van dwang
stellen wjj ons, ook in dit opzicht, weinig
p.Hnkt tXTZl ”1!A1!I UV z
B - - ur --_-.v aw w»v* «waavava v,
willen niet in alles door de overheid worden
gedrild; er zyn een i:o;„
goed, wenscheljjk en oorbaar
waartoe
len
de
honden
dit is niet het eenigein de praktijk kunnen
allerlei dwaasheden met de wet in de hand ver
dedigd worden. Een predikant die Zondags-
ochtends zyn avondpreek memoriseert voor het
open raam of een onderwijzer die tegen beta
ling aan een kweekeling les geeft zonder het
gordijn te laten zakken, zjjn strafbaar, omdat
zij op Zondag arbeid verrichten in hun beroep
tegen loon van anderen binnen een gebouw,
terwjjl die arbeid van den openbaren weg zicht
baar was. Een horlogemaker kan Zondags in
zjjn gesloten werkplaats een nnrwerk straffeloos
repareeren, want men hoort hem niet, maar zyn
buurman, de timmerman is strafbaar als hjj een
spjjker in een kistje slaat, want eene politie
agent kan het op de straat hooren. Zakjes plak
ken is den krnidenieraknechtachterzjjn toonbank
veroorloofd, mits de politie hem niet zien kan,
maar een vat sniker of krenten met behulp
van hamer en beitel openmaken mag hjj niet
in het gesloten pakhuis, als ten minste de
dienaren van de heilige Hermandad niethard-
hoorend zyn. Een kastenmaker zou eveneens
ongestraft mogen Ijjmen, maar zagen en ha
meren is hoorbaar en dus verboden. Tot deze
en dergeljjke fraaiigheden komt men, als men
zulke onderwerpen wil gaan reglementeeren.
Hel verstandigst zal wel zjjn, dat de Kamer
aan dit ontwerp een stillen dood bereidt door
er zoo min mogeljjk notitie van te nemen.
Wil de minister iets doen, hjj trekke de ver
ouderde bestaande wet in en wachte voorts de
resultaten af van de enquête, die zal plaats
hebben omtrent den overmatigen arbeid; op
degeljjke gegevens steunende, roepe hjj dan een
wet in het leven, die den werkman inderdaad
geregeld de noodige rust verzekert.
AD VERTENTIÉN worden geplaatst
van 15 regels a 50 Centen; iedere regel
meer 10 Centen. GROOTE LETTERS
worden berekend naar plaatsruimte.
Bovendien worden alle Advertentien gratis
opgenomen in het ADVERTENTIEBLAD
’t welk des Maandags verschjjnt.
Afzonderljjke Nommers VIJF CENTEN.
IL,
iANDRB.
uur.
m.
GOUDSCHE courant.
GOUDA, 4 November 1886.
Het resultaat van het ondersoek van het water
uit de Waterleiding was gedurende October 1886
als volgt
8 Oct. benoodigd 5,6 Milligr. Kaliumpermanganaat.
16 ff h 4,8
21 4,8
80 h 18,2
Gisterenavond om 11 uur is telegrafisch bericht
ontvangen dat de heer Bouwmeester door ongesteld
heid verhinderd is heden avond hier op te treden.
Dientengevolge moest het programma weder veranderd
worden. Thans sal worden opgevoerd bet stuk, dat
wij de vorige week van de Rotterdammers zouden
gezien hebben, zoo de heer van Zuylen niet ziek was
geworden, nl. Martelares, Drama in 5 bedryven
van d’Ennery en Tarbé, gevolgd door bet blijspel
De Schoolrijdster,
Aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal ie
opnieuw een adres gericht door dr. A. Luyten,
zich beklagende, dat by, met machtiging van de
arrondissements rechtbank te Amsterdam, zonder
i in het krankzinnigengesticht te Zutfen geplaatst
bh
onze zeden ingedrongen, dat wjj niet inzien
dat tnsschenkomst van het staatsbestuur op
eenigerlei wjjze gerechtvaardigd is. Wil men
den werkman beschermen tegen overdreven
eischen van den meester, dan behoort dat te
geschieden door eene wet op den overmatigen
arbeid. Het belang der maatschappjj brengt
wel mede, dat haar leden tjjd vinden om de
verloren krachten te herstellen en aan geeste
lijke en moreele belangen zich te wjjden, maar
het bewijs is nog niet geleverd dat dit juist
overal en ten allen tjjde op Zondag moet ge
schieden. Van zelf zal dit de regel zyn, maar
wjj achten het van grooter belang dat eene
wet op den arbeid de dageljjksche rust aan den
arbeider verzekert dan dat de wetgever juist
den Zondag in tyne bescherming neemt. Wy
gaan dus mede met den minister wat zyn twee
ledig hoofddoel betreft, dóch achten tot het
bereiken daarvan eene nieuwe Zondagswet niet
noodig. Het eerste behoort ix het strafwetboek,
het Andere in eene speciale wet op den arbeid
thuis.
De minister ondervindt ook afkeuring by de
verschillende kerkeljjke richtingen, die beide
dit gemeen hebben, dat zy den Zondag uit een
godsdienstig oogpunt geheiligd wenschen te
zien. De Standaard ziet over het algemeen
een waas van moderne theologie over dit wets
ontwerp dit ziet natuur!jjk op het betoog, dat
de staat niet verder mag gaan, dan rust voor
schrijven in het belang der maatschappij. De
modernen daarentegen ontdekken een anti-re-
volutionair tintje in dit ontwerp. .Niet alleen
de materieele Zondagsrust des gemoeds wil de
minister in bescherming nemen. Omdat zy,
die Zondags kunnen rusten, gemoedsbezwaren
kunnen hebben tegen het zien arbeiden van
hen, wien het geluk, één dag in de week niets
te doen, niet beschoren is, moeten die gemoeds
bezwaren in bescherming genomen worden
tegenover eischen door het maatschappelijk
leven gesteld 1 Dit is niet anders als anti-re-
volutionair staatsrecht van het zuiverste water
Zoo lezen wjj in een liberaal blad. Ook hier
bljjkt het moeilyk het elk naar den zin te ma
ken, doch de heer Dutour kan zich beroemen
met dezen legislatieven arbeid tot dus ver al
zeer weinigen te voldoen.
De wetsbepalingen, zooals zy thans zyn voor
gedragen, kunnen niet anders dan tot onbil
lijkheden en bespotteljjke toepassing aanleiding
geven. Reeds is door de vereeniging t Vergun
ning», die de belangen der tappers behartigt
gewezen op het voorschrift, dat Zondags voor
12 uur geen sterken drank in het klein mag
verkocht worden. By de drankwet is bepaald,
dat van het vergunningsrecht wordt kwijt
gescholden aan hen, die niet verkoopen van
Zaterdagavond tot Maandagmorgen, zoodat zy
die het volle recht betalen ongetwijfeld aan
spraak hebben op de bevoegdheid om den ge-
heelen Zondag bun nering uit te oefenen. Aan
hen brengt de nieuwe wet nadeel toe, zonder
dat er eenig voordeel tegenover staat. Maar I reden
De minister van justitie heeft ons eindeljjk
een kjjkie vergund op zyn nieuwe Zondagswet,
die reeds sedert geruimen tjjd was aangekon-
digd. Wy hebben haar onlangs in haar ge
heel medegedeeld, zoodat wjj bekendheid met
de nieuwe bepalingen by onze lezers mogen
veronderstellen. Gaat het hun zooals ons,
I dan is de eerste indruk niet bevredigend ge-
weest en over het algemeen luidt het oordeel
der publieke opinie niet bjjzonder gunstig. De
Aral Crt gaat zelfs zoo ver te beweren, dat
i het ontwerp alleen goed is om te worden bij
gezet in het parlementaire graf der legislatieve
misgeboorten. Inderdaad de kans is niet groot
I dat dit ontwerp tot wet zal worden verheven,
en geschiedde dit, dan nog vreezen wjj dat de
nieuwe verordening spoedig in het lot van de
tegenwoordige moreel doode wet zou deelenen
vergeten zou worden.
Het wetsontwerp heeft een dubbel doel: het
voorkomen van hinder bjj de godsdienstoefe
ningen en het verzekeren van Zondagsrust aan
alle burgers, inzonderheid aan hen, die in af
hankelijke dienstbetrekking zjjn. De heer Dutour
verdedigt die dubbele strekking in eene nieton-
verdienstelyke memorie van toelichting, die echter
de groote fout beeft van* algemeen gewenschte
zaken met vele woorden aan te bevelen en de
hoofdzaak niet aan te roeren. Dat vrome burgers
zonder hinder hun godsdienstoefeningen moeten
kunnen houden, behoeft waarljjk geen betoog en
indien niet de bestaande wetten genoegzaam
daarvoor waken, dan zou een eenvoudige en
duidelijke strafbepaling in het nieuwe wetboek
kunnen worden opgenomen om in die leemte
te voorzien. Dat in het algemeen geregelde
rust uit een maatschappelijk oogpunt gewenscht
is, wordt door weinigen ontkend en behoeft
niet met onderscheidene argumenten te worden
aangetoond. Maar de hoofdvraag isbehoort de
staat de burger jj met den sterken arm daartoe te
dwingen en is in ons* vaderland in den tegenwoor-
digen tjjd een dergeljjk optreden van de staats
macht gerechtvaardigd? Deze quaestie laat de
minister geheel ter zjjde en juist het antwoord
daarop moet uitmaken of eene Zondagswet
raüon dêtre heeft. Wy hebben reeds vroeger
ons doen kennen als voorstanders van de hand
having der Zondagsrust in het belang van de
ming dergenen die dag in dag uit tot
wjj ieder daarin vrjj. Van dwang
rvno aaL i«» JIA
v V - vv va aas aa
vrucht voor. Wy, vrijheidlievende Nederlanders,
willen niet in alles door de overheid worden
gedrild; er zyn een menigte zaken, die wy
ischelyk en oorbaar achten, maar
wy toch niet door politie-toezicht wil-
gedwongen worden. Zoo is het ook met
Zondagsrust. Daarenboven is het in eere
-«a van den eersten dag der week zoo in
